Giáo án môn Ngữ văn lớp 12 bài 9

Hoạt động của thầy và trò

Nội dung

-Giáo viên hướng dẫn học sinh đọc tiểu dẫn.

-Nêu vài nét về cuộc đời và sự nghiệp của tác giả?

Hãy cho biết hoàn cảnh ra đời của tác phẩm?

-Nội dung cơ bản của tác phẩm đề cập đến vấn đề gì?

- Một học sinh đọc tiểu dẫn, lớp theo dõi sau đó một học sinh khác nêu lên những nét chính về cuộc đời và sự nghiệp văn học của Xvai-gơ. Trong phần nói về sự nghiệp văn học, học sinh cần nhận thức được tài năng trong lĩnh vực riêng của ông.

-Sau khi nghe một học sinh đọc văn bản và tri thức đọc hiểu, giáo viên cho các em tìm hiểu trước phần tri thức đọc hiểu để có cơ sở thâm nhập vào văn hoá.

Bài viết có thể chia thành mấy đoạn? Tìm câu thể hiện luận điểm chính của mỗi đoạn?

-Em hãy tìm câu chứa luận điểm chính?

-Phần nói về vinh quang trong đời ông, học sinh tự tìm hiểu thêm ở nhà.

-Tìm những từ ngữ và chi tiết nói về sự xót thương vô hạn, lòng thành kính mà nhân dân Nga dành cho ông khi qua đời?

-Cái chết của ông đã làm cho nhân dân Nga đoàn kết lại như thế nào?

-Qua bài viết em hiểu thế nào là một nhà văn vĩ đại?

-Nhận xét gì về lời văn của Xvai-gơ khi viết chân dung văn học?

Bài 1: Mấy ý nghĩ về thơ.

I. Tìm hiểu chung:

1. Tiểu dẫn:

+Nguyễn Đình Thi (1924-2003), quê Hà Nội - sinh ra ở Luông Pha Băng.

+ Năm 1931: ông cùng gia đình về nước, tham gia hoạt động cách mạng từ năm 1941.

+ Sau 1945: Nguyễn Đình Thi là Tổng thư kí hội Văn hoá cứu quốc, uỷ viên Ban Chấp hành hội văn nghệ Việt Nam.

+Từ năm 1958 đến 1989: làm Tổng thư kí hội nhà văn Việt Nam.

+Từ năm 1995: làm Chủ tịch Uỷ ban toàn quốc Liên hiệp các Hội văn học nghệ thuật Việt Nam.

=> Là nghệ sĩ đa tài: Viết văn, làm thơ, phê bình văn học, sáng tác nhạc, soạn kịch, biên khảo triết học. Ở lĩnh vực nào ông cũng có đóng góp đáng ghi nhận. Năm 1996: ông được nhận giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật.

II. Đọc hiểu văn bản:

1. Hoàn cảnh ra đời:

- Viết vào tháng 9/1949 tại hội nghị tranh luận văn nghệ ở Việt Bắc.

2. Nội dung:

-Có ba nội dung cơ bản trong bài viết của Nguyễn Đình Thi về đặc trưng cơ bản của thơ.

+Một là: Thơ là tiếng nói của tâm hồn con người.

+Hai là: Hình ảnh, tư tưởng và tính chân thực trong thơ.

+Ngôn ngữ thơ khác các loại hình văn học khác như truyện, kịch, kí

Bài 2: Đô- xtôi- ep-xki.

I. Tìm hiểu chung.

1. Tiểu dẫn.

-Tên đầy đủ Xtê-phan Xvai-gơ.

-Sinh năm 1881. mất năm 1942.

-Là nhà văn Áo.

-1901: Khởi đầu sự nghiệp sáng tác văn học bằng tập thơ "Những sợi dây đàn bằng bạc".

-Ông từng đi du lịch nhiều nơi như châu Á, châu Phi, châu Mĩ, gia nhập nhóm nhà văn tiến bộ, đấu tranh chống chiến tranh.

II. Đọc hiểu văn bản.

1. Đọc.

2. Tìm hiểu văn bản.

a. Bố cục văn bản.

- Có thể chia thành ba đoạn.

b. Nội dung và nghệ thuật.

-Nội dung và nghệ thuật phần một:

+Một cuộc đời đầy cay đắng Các ngôn ngữ tiêu biểu "quỳ gối", "tuyệt vọng", "cầu xin chúa cứu thế", "thống khổ", "cay đắng", "đọa đầy", "uốn còng lưng ông"… Các chi tiết tiêu biểu: "thân thể leo lét trong một thế giới đối với ông là xa lạ", "ông hỏi xem từ nước Nga tờ séc của ông cuối cùng đã đến chưa", "người khác chuyên cần cửa hiệu cầm đồ", "ông khóc và kêu van vì một vài đồng tiền khốn khổ", "suốt đêm ông làm việc trong khi trong khi ở phòng bên vợ ông rên rỉ trong những cơn đau đẻ", "năm mươi tuổi nhưng ông đã chịu hàng thế kỉ dằn vặt"…

-Nội dung và nghệ thuật phần hai:

+"Một cơn run rẩy… Một phút đau đớn… Một là sóng yêu thương cuồng nhiệt… Phố thợ rèn nơi quân lính của ông đen nghịt người… im lặng… chen chúc quanh quan tài ông…".

-Tư tưởng tự do và dân chủ trong sáng của ông đã ăn sâu vào tình cảm, tư tưởng của họ. Nhân dân Nga xiết chặt tay nhau "nỗi đau khổ đúc thành một khối thống nhất" không phân biệt đẳng cấp giàu nghèo… Điều ấy báo hiệu: Tiếng sấm của sự nổi dậy rền vang.

-Lời văn giàu hình ảnh, giàu tính hình tượng, liên tưởng bất ngờ "Khi ngừng lại ông ngạt thở với châu Âu như trong một nhà ngục… Thắng lợi của Đốt-xtôi-ép-xki dồn lại trong một giây cũng như ngày trước, trước những nỗi khổ hạn của ông, Đức Chúa trời ném cho ông mà giống như những tia chớp, nhờ đó trong một cỗ xe rực lửa. Đức Chúa trời mong các tông đồ của người vào cõi vĩnh hằng…".