Hoá 9 bài 18: Nhôm

1) Nhôm phản ứng với phi kim

a) Phản ứng của nhôm với oxi

4Al + 3O₂ \(\xrightarrow{{{t}^{o}}}\) 2Al₂O₃

Ở điều kiện thường, nhôm phản ứng với oxi tạo thành lớp Al₂O₃ mỏng bền vững. Lớp oxit này bảo vệ đồ vật bằng nhôm, không cho nhôm tác dụng với oxi trong không khí và nước.

b) Phản ứng với phi kim khác

2Al + 3Cl₂ \(\xrightarrow{{{t}^{o}}}\) 2AlCl₃

2Al + 3S \(\xrightarrow{{{t}^{o}}}\) Al₂S₃

2) Tác dụng với nước

- Vật bằng nhôm không tác dụng với nước kể cả khi đun nóng vì có lớp màng Al₂O₃ không cho nước thấm qua

- Nếu phá bỏ lớp Al₂O₃ thì Al tác dụng với nước

2Al + 6H₂O → Al(OH)₃ + 3H₂

3) Nhôm phản ứng với dung dịch axit

4) Nhôm phản ứng với dung dịch muối

Nhôm phản ứng với dung dịch muối của kim loại kém hoạt động hơn tạo thành muối nhôm và giải phóng kim loại trong muối

2Al + 3Cu(NO₃)₂ → 2Al(NO₃)₃ + 3Cu

5) Nhôm phản ứng với dung dịch kiềm

Do lớp oxit nhôm bị hòa tan trong kiềm nên nhôm phản ứng với dung dịch kiềm

2Al + 2NaOH + 2H₂O → 2NaAlO₂ + 3H₂↑

6) Tác dụng với một số oxit kim loại ở nhiệt độ cao (phản ứng nhiệt nhôm)

Nhôm khử được các oxit kim loại đứng sau Al trong dãy hoạt động hóa học

2Al + Fe₂O₃ \(\xrightarrow{{{t}^{o}}}\) 2Fe + Al₂O₃

2Al + 3CuO \(\xrightarrow{{{t}^{o}}}\) 3Cu + Al₂O₃

III. ỨNG DỤNG

- Chế tạo đồ dùng gia đình, dây dẫn điện, vật liệu xây dựng

- Chế tạo hợp kim Đuyra dùng trong công nghiệp chế tạo máy bay, ô tô

IV. ĐIỀU CHẾ

- Nguyên liệu để sản xuất nhôm là quặng bôxit có thành phần chủ yếu là Al₂O₃

Phương pháp: Điện phân hỗn hợp nóng chảy của nhôm oxit và criolit, thu được hỗn hợp nhôm và oxi

2Al₂O₃ \(\xrightarrow[c\text{r}i\text{o}lit]{{{t}^{o}}}\) 4Al + 3O₂