Lý thuyết Khoa học tự nhiên 7 bài 24 KNTT

a. Dụng cụ

b. Mẫu vật, hóa chất

- Chậu khoai lang (tùy từng địa phương, tùy theo thời vụ, có thể thay bằng cây khác), rong đuôi chó.

- Cồn 90^o, dung dịch iodine (iodine là thuốc thử tinh bột, khi nhỏ vào tinh bột, tinh bột sẽ chuyển thành màu xanh tím), nước.

* Lưu ý: Đặc biệt cẩn thận khi làm thí nghiệm với dụng cụ thủy tinh và lửa.

a. Thí nghiệm chứng minh tinh bột được tạo thành trong quang hợp

- Bước 1: Đặt chậu cây khoai lang trong bóng tối hai ngày

- Bước 2: Dùng băng giấy đen bịt kín một phần lá ở cả hai mặt, đem chậu cây để ra chỗ nắng hoặc để dưới ánh đèn điện từ 4 giờ đến 6 giờ

- Bước 3: Ngắt chiếc lá, bỏ băng giấy đen

- Bước 4: Đun sôi cách thủy lá trong cồn 90^o

- Bước 5: Rửa sạch lá trong cốc nước ấm

- Bước 6: Nhúng lá vào dung dịch iodine đựng trong đĩa Petri và quan sát sự thay đổi màu sắc trên lá

* Video hướng dẫn tiến hành thí nghiệm

Thực vật tiến hành quang hợp tạo ra tinh bột

b. Thí nghiệm chứng minh quang hợp giải phóng khí oxygen

- Bước 1: Lấy hai cành rong đuôi chó cho vào hai ống nghiệm sao cho phần ngọn rong ở phía dưới đáy ống nghiệm.

- Bước 2: Đổ đầy nước vào hai ống nghiệm, sau đó dùng ngón tay bịt miệng ống nghiệm rồi úp ngược mỗi ống nghiệm vào cốc nước (cốc A, cốc B) sao cho bọt khí không lọt vào.

- Bước 3: Để một cốc trong chỗ tối hoặc bọc giấy đen (cốc A), cốc còn lại để ra chỗ nắng.

- Bước 4: Sau 6 giờ, nhẹ nhàng rút hai cành rong ra và bịt kín ống nghiệm, lấy ra khỏi hai cốc rồi lật ngược lại. Đưa nhanh que đóm còn tàn đỏ vào miệng mỗi ống nghiệm, quan sát hiện tượng xảy ra.

* Video hướng dẫn tiến hành thí nghiệm:

Thí nghiệm quang hợp thực vật tạo ra khí oxygen

a. Kết quả, hiện tượng

b. Giải thích hiện tượng/ kết quả thí nghiệm và rút ra kết luận

- Thí nghiệm chứng minh tinh bột được tạo thành trong quang hợp:

+ Giải thích: Dưới ánh sáng tự nhiên, diệp lục hấp thụ ánh sáng để tổng hợp các phân tử glucose, các phân tử này liên kết với nhau để tạo thành tinh bột. Phần lá bịt kín bằng băng giấy đen không được tiếp xúc với ánh sáng, quang hợp không xảy ra sẽ không tổng hợp được tinh bột.

+ Kết luận: Ánh sáng là điều kiện cần để diễn ra quang hợp, nếu không có ánh sáng, sẽ không có quá trình tạo chất hữu cơ.

- Thí nghiệm chứng minh quang hợp giải phóng oxygen:

+ Giải thích: Quang hợp xảy ra trong điều kiện có ánh sáng, tổng hợp nước và khí carbon dioxide để tổng hợp chất hữu cơ và giải phóng ra khí oxygen. Cốc A đặt trong bóng tối nên quang hợp không xảy ra. Khi đưa que đóm còn tàn đỏ vào miệng mỗi ống nghiệm, ở ống nghiệm đặt trong cốc A que đóm sẽ tắt dần, còn ở ống nghiệm trong cốc B ngọn lửa sẽ bùng cháy cho khí oxygen mang đặc tính duy trì sự cháy.

+ Kết luận: Trong quá trình quang hợp, khí oxygen được giải phóng.

- Trả lời các câu hỏi:

1. Trong thí nghiệm chứng minh tinh bột được tạo thành trong quang hợp:

- Mục đích của việc sử dụng bằng giấy đen bịt kín một phần lá ở cả hai mặt là gì?

- Cho chiếc lá đã bỏ bằng giấy đen vào cốc có cồn 90, đun sôi cách thuỷ có tác dụng gì? Tinh bột được tạo thành ở phần nào của lá trong thí nghiệm trên? Vì sao em biết?

⇒ - Việc sử dụng bằng giấy đen bịt kín một phần lá ở cả hai mặt là: Ngăn cản quá trình quang hợp.

- Cho chiếc lá đã bỏ bằng giấy đen vào cốc có cồn 90, đun sôi cách thuỷ có tác dụng: Loại bỏ sắc tố xanh của lá cây giúp chúng ta dễ quan sát thí nghiệm hơn.

- Tinh bột được tạo thành ở trên bào lá cây, lục lạp - đây là bào quan quang hợp chứa diệp lục.

- Vì lụp lạp là bào quan quang hợp của lá cây, khi che lá lại bằng băng dính đen (không thể quang hợp) thì phần lá cây này không tạo thành tinh bột.

2. Trong thí nghiệm chứng minh quang hợp giải phóng khí oxygen:

- Điều kiện tiến hành thí nghiệm ở hai cốc khác nhau như thế nào?

- Hiện tượng nào chứng tỏ cành rong đuôi chó thải chất khí? Chất khí đó là gì? Hiện tượng gì xảy ra khi đưa que đóm (còn tàn đỏ) vào miệng ống nghiệm?

⇒ - Điều kiện tiến hành thí nghiệm ở hai cốc:

+ Cốc A để trong phòng tối (thiếu ánh sáng).

+ Cốc B được để ngoài nắng (được chiếu sáng đầy đủ).

- Hiện tượng nào chứng tỏ cành rong đuôi chó thải chất khí là: Xuất hiện các bong bóng khí nhỏ li ti nổi lên đáy ống nghiệm.

- Khí xuất hiện là Oxygen (O₂)

- Que đóm còn tàn đỏ bừng cháy khi đưa về phía miệng ống nghiệm (Vì O₂ có khả năng duy trì sự cháy).

3. Khi nuôi cá cảnh trong bể kính, người ta thường thả vào bề một số cành rong và cây thủy sinh. Em hãy giải thích ý nghĩa của việc làm đó.

⇒ Khi nuôi cá cảnh trong bể kính, người ta thường thả vào bề một số cành rong và cây thủy sinh vì:

- Trong quá trình quang hợp các cây rong và cây thủy sinh vì sẽ thải ra môi trường khí Oxygen (O₂) làm tăng lượng O₂ hòa tan trong nước giúp các loại sinh vật sống trong nước có thể hô hấp bình thường không bị chết ngạt.