Lý thuyết Khoa học tự nhiên 7 bài 27 KNTT

a. Thiết bị, dụng cụ

Các dụng cụ thí nghiệm

b. Mẫu vật, hóa chất

- Hạt đậu xanh, đậu đỏ,... Có thể dùng các loại hạt khác nhau tùy vào điều kiện địa phương và tuỳ theo thời vụ. Nên chọn loại hạt có vỏ mềm như hạt lạc, hạt đậu đen, đậu xanh, đậu đỏ, hạt cải.

- Nước vôi trong (Nước vôi hấp thu CO2 tạo thành kết tủa), nước ấm.

Bước 1: Chuẩn bị hạt nảy mầm

- Chọn những hạt chắc, không bị vỡ, không bị mọt

- Ngâm hạt ngập trong cốc nước ấm khoảng 40^oC trong 2 giờ

- Chuẩn bị đĩa petri có lót bông hoặc giấy thấm đã thấm nước. Lấy hạt vừa ngâm rải đều trên lớp giấy thấm hoặc bông, đậy tờ giấy thấm, hoặc bông đã thấm nước lên phía trên

- Để đĩa hạt trong điều kiện nhiệt độ phòng hoặc trong tủ ấm (nếu có) nhiệt độ khoảng 30^oC đến 35^oC để hạt nảy mầm

Bước 2: Tiến hành thí nghiệm

- Sử dụng 2 chuông thuỷ tinh (có dán nhãn chuông A và B).

- Đặt đĩa có hạt nảy mầm cùng cốc nước vôi trong vào trong chuông A (có dán nhãn cốc A). Đặt cốc nước vôi trong (có dán nhãn cốc B) vào trong chuông B và để trong điều kiện ánh sáng phòng thí nghiệm.

Hình 27.3. Bố trí thí nghiệm

Bước 3: Quan sát hiện tượng, kết quả thí nghiệm

Sau 1 giờ, mở 2 chuông ra và quan sát hiện tượng trên bề mặt cốc nước vôi trong. Ghi lại kết quả thí nghiệm.

1. Hoàn thành bảng ghi kết quả thí nghiệm:

2. Giải thích kết quả thí nghiệm và rút ra kết luận từ thí nghiệm trong bài

- Giải thích kết quả thí nghiệm:

+ Ở chuông A, hạt đang nảy mầm có quá trình hô hấp tế bào diễn ra mạnh tạo ra nhiều khí carbon dioxide khiến cho nồng độ khí này trong chuông cao hơn bình thường. Khí carbon dioxide với nồng độ cao phản ứng với nước vôi trong tạo ra kết tủa trên bề mặt cốc (lớp váng).

+ Ở chuông B, chỉ có hàm lượng thấp khí carbon dioxide trong không khí thấp nên không thể tạo thành lớp váng dày nhanh chóng như ở chuông A.

- Kết luận: Quá trình hô hấp tế bào tạo ra khí carbon dioxide.

- Trả lời các câu hỏi:

1. Trong bước chuẩn bị hạt nảy mầm:

- Mục đích của việc ngâm hạt trong nước là gì?

- Lót bông hoặc giấy đã thấm nước rồi đặt trong đĩa Petri có tác dụng gì?

- Tại sao sau khi hạt được ngâm nước lại để trong tủ ấm nhiệt độ khoảng từ 30oC đến 35oC hoặc điều kiện nhiệt độ phòng?

⇒ - Hạt đang có hàm lượng nước thấp, gây ức chế quá trình hô hấp tế bào. Do đó, mục đích của việc ngâm hạt trong nước là cung cấp đủ nước cho hạt để làm tăng cường độ hô hấp của hạt, kích thích sự nảy mầm.

- Lót bông hoặc giấy đã thấm nước rồi đặt trong đĩa Petri có tác dụng cung cấp nước (nguyên liệu) liên tục cho quá trình hô hấp tế bào, đảm bảo năng lượng và vật chất liên tục trong suốt quá trình nảy mầm.

- Sau khi hạt được ngâm nước, để trong tủ ấm nhiệt độ khoảng từ 30oC đến 35oC hoặc điều kiện nhiệt độ phòng để tạo điều kiện nhiệt độ thích hợp cho sự hoạt động của các enzyme xúc tác cho quá trình hô hấp diễn ra hiệu quả, đảm bảo sự nảy mầm của hạt.

2. Tại sao hạt giống để lâu sau khi thu hoạch thì sức nảy mầm giảm?

⇒ Hạt giống chứa chất dinh dưỡng dự trữ sử dụng cho quá trình nảy mầm của hạt. Nếu để lâu (kể cả khi hạt được bảo quản), quá trình hô hấp của hạt giống vẫn diễn ra làm giảm hàm lượng chất dinh dưỡng dự trữ trong hạt. Hàm lượng chất dinh dưỡng bị giảm càng nhiều thì tỉ lệ nảy mầm giảm.

3. Vào kì nghỉ hè, Lan thường được mẹ hướng dẫn làm giá đỗ từ hạt đậu xanh để có thêm nguồn rau sạch, các bước Lan được hướng dẫn như sau:

Bước 1: Lọc bỏ những hạt lép, mọt hoặc vỡ.

Bước 2: Để hạt đậu trong rổ (rá) và chà xát.

Bước 3: Ngâm hạt đậu trong nước ấm (40^oc đến 45^oC) khoảng 2 đến 3 giờ.

Bước 4: Cho hạt vào dụng cụ làm giá, để trong chỗ tối và cho hạt đậu “uống nước” mỗi ngày 2 lần.

Dựa trên những hiểu của mình, em hãy giải thích ý nghĩa của các bước làm trên.

⇒ Ý nghĩa của các bước làm giá đỗ: