Tóm tắt lý thuyết Địa lý 10 bài 1
Lý thuyết môn Địa lý 10 bài 1
Lý thuyết môn Địa lý 10 bài 1: Các phép chiếu hình bản đồ được thư viện tài liệu VnDoc.com sưu tầm và đăng tải xin gửi tới bạn đọc cùng tham khảo. Bài viết tổng hợp toàn bộ nội dung lý thuyết trọng tâm của bài học, được trình bày khoa học nhằm hỗ trợ quá trình dạy và học môn Địa lý 10 đạt chất lượng. Mời quý thầy cô và các em cùng tham khảo chi tiết bài viết dưới đây nhé.
ĐỊA LÝ 10 - CHƯƠNG 1: BẢN ĐỒ
BÀI 1: CÁC PHÉP CHIẾU HÌNH BẢN ĐỒ CƠ BẢN
I. Khái niệm bản đồ
Bản đồ là hình ảnh thu nhỏ một phần hay toàn bộ trái đất lên mặt phẳng, trên cơ sở toán học nhằm thể hiện các hiện tượng địa lí từ mặt đất lên mặt phẳng thông qua hệ thống các kí hiệu riêng có chọn lọc.
II. Bằng cách nào người ta thành lập được bản đồ?
Để thành lập bản đồ người ta phải dùng các phép chiếu hình bản đồ để thể hiện Trái Đất hoặc một châu lục, một quốc gia vùng lãnh thổ nào đó lên bản đồ.
III. Khái niệm phép chiếu hình bản đồ
Phép chiếu hình bản đồ là cách biểu thị mặt cong của trái đất lên một mặt phẳng để mỗi điểm trên mặt cong tương ứng với một điểm trên mặt phẳng.
Các phép chiếu hình bản đồ cơ bản
Ứng với mỗi dạng bản đồ người ta dùng một phép chiếu hình bản đồ tương ứng để thành lập, có phép chiếu thành lập bản đồ chính xác về diện tích, có phép chiếu hình thành lập bản đồ chính xác về hình dạng lãnh thổ.
Có 3 phép chiếu hình bản đồ cơ bản là:
- Phép chiếu phương vị.
- Phép chiếu hình nón.
- Phép chiếu hình trụ.
1. Phép chiếu phương vị
Khái niệm: Phép chiếu phương vị là phương pháp thể hiện mạng lưới kinh, vĩ tuyến của mặt cầu lên mặt phẳng.
Cách thể hiện: Vị trí tiếp xúc khác nhau có phép chiếu phương vị khác nhau: có 3 phép chiếu phương vị đó là:
- Phép chiếu phương vị đứng.
- Phép chiếu phương vị ngang.
- Phép chiếu phương vị nghiêng.
* Phép chiếu phương vị đứng
- Mặt chiếu tiếp xúc với cực của địa cầu.
- Đặc điểm lưới kinh, vĩ tuyến của phép chiếu phương vị đứng:
- Kinh tuyến là những đoạn thẳng đồng qui ở cực.
- Vĩ tuyến là những vòng tròn đồng tâm ở cực.
- Khu vực chính xác là gần cực, càng xa cực càng kém chính xác.
Phép chiếu phương vị đứng dùng để vẽ bản đồ vùng xung quanh cực.
2. Phép chiếu hình nón
Phép chiếu hình nón là cách thể hiện mạng lưới kinh, vĩ tuyến của địa cầu lên mặt chiếu là mặt hình nón.
Cách thể hiện: Vị trí tiếp xúc của hình nón khác nhau có các phép chiếu hình nón khác nhau:
- Phép chiếu hình nón đứng.
- Phép chiếu hình nón ngang.
- Phép chiếu hình nón nghiêng.
* Phép chiếu hình nón đứng:
- Trục của hình nón trùng với trục của địa cầu.
- Đặc điểm của lưới kinh tuyến, vĩ tuyến của phép chiếu hình nón đứng:
- Chỉ có vĩ tuyến tiếp xúc giữa Địa cầu và mặt nón là chính xác.
- Dùng để vẽ bản đồ ở các vùng đất thuộc vĩ độ trung bình (khu vực ôn đới) và kéo dài theo vĩ tuyến như: Liên bang Nga, Trung Quốc, Hoa Kì…
3. Phép chiếu hình trụ
Phép chiếu hình trụ thể hiện mạng lưới kinh, vĩ tuyến của mặt cầu lên mặt chiếu là hình trụ.
Cách thể hiện: Tùy theo vị trí tiếp xúc của hình trụ với quả cầu, có các phép chiếu hình trụ khác nhau:
- Phép chiếu hình trụ đứng.
- Phép chiếu hình trụ ngang.
- Phép chiếu hình trụ nghiêng.
* Phép chiếu hình trụ đứng:
- Mặt hình trụ tiếp xúc với Địa cầu theo vòng xích đạo.
- Đặc điểm của lưới kinh tuyến, vĩ tuyến của phép chiếu hình trụ đứng:
- Kinh tuyến, vĩ tuyến đều là những đoạn thẳng song song và vuông góc với nhau.
- Khu vực ở xích đạo tương đối chính xác, càng xa xích đạo càng kém chính xác.
- Dùng để vẽ khu vực xích đạo.
Tổng kết bài học:
Phép chiếu hình bản đồ | Thể hiện trên bản đồ | |||
Các kinh tuyến | Các vĩ tuyến | Khu vực tương đối chính xác | Khu vực kém chính xác | |
Phương vị đứng (nhóm 1) | Là những đoạn thẳng đồng qui ở cực | Là những vòng tròn đồng tâm ở cực | Gần cực | Xa cực |
Hình nón đứng (nhóm 2) | Là những đoạn thẳng đồng qui ở cực | Là những cung tròn đồng tâm | Vĩ tuyến trung bình | Gần cực & gần xích đạo |
Hình trụ đứng (nhóm 3) | Là những đường thẳng song song & vuông góc với nhau | Là những đường thẳng song song & vuông góc với nhau | Xung quanh xích đạo | Xa xích đạo |
IV. Tài liệu học tập môn Địa lý lớp 10 mới
Trên đây VnDoc.com vừa gửi tới bạn đọc bài viết Tóm tắt lý thuyết Địa lý 10 bài 1. Chắc hẳn qua bài viết này bạn đọc đã nắm được những ý chính cần có trong bài viết rồi đúng không ạ. Bài viết cho chúng ta thấy được khái niệm về bản đồ, khái niệm về phép chiếu hình bản đồ, các phép chiếu hình bản đồ cơ bản... Hi vọng đây là tài liệu hữu ích giúp bạn đọc có thể học tập tốt hơn nhé. Để giúp bạn đọc có thêm nhiều tài liệu học tập hơn nữa, VnDoc.com mời các bạn cùng tham khảo thêm các tài liệu học tập được VnDoc.com biên soạn và tổng hợp, mời các bạn tham khảo các môn Ngữ văn lớp 10, Lịch sử lớp 10...
Để giúp bạn đọc có thể giải đáp được những thắc mắc và trả lời được những câu hỏi khó trong quá trình học tập, VnDoc.com mời bạn đọc cùng đặt câu hỏi tại mục hỏi đáp học tập của VnDoc. Chúng tôi sẽ hỗ trợ trả lời giải đáp thắc mắc của các bạn trong thời gian sớm nhất có thể nhé.
