Các công thức hóa học lớp 9 Đầy đủ nhất

Các công thức hóa học lớp 9 Đầy đủ nhất được VnDoc biên soạn tổng hợp bao gồm các công thức tính toán, giải bài tập Hóa 9 từ chương 1 đến chương 5 Hóa 9, giúp các em nắm ghi nhớ công thức và vận dụng vào làm các bài tập liên quan hiệu quả. Mời các bạn tham khảo chi tiết sau đây.

>> Mời các bạn tham khảo thêm một số nội dung liên quan:

• 30 Đề thi học kì 1 môn Hóa học lớp 9 Hay Chọn Lọc
• Chuỗi phản ứng Hóa học vô cơ lớp 9
• Cách nhận biết các chất hóa học lớp 8 và 9
• 440 câu hỏi trắc nghiệm hóa 9 học kì 1 Hay Có đáp án

Chương 1. Các loại hợp chất vô cơ 

Dạng bài toán CO₂/SO₂ tác dụng với dung dịch kiềm

Oxit axit thường sử dụng là CO₂ và SO₂. Dung dịch kiềm thường được sử udngj:

Nhóm 1: NaOH, KOH (kim loại hóa trị I)

Nhóm 2: Ca(OH)₂, Ba(OH)₂ (kim loại hóa trị II)

Phương pháp giải 

1. Bài toán CO₂, SO₂ dẫn vào dung dịch NaOH, KOH

Khi cho CO₂ (hoặc SO₂) tác dụng với dung dịch NaOH đều xảy ra 3 khả năng tạo muối:

CO₂ + 2NaOH → Na₂CO₃ + H₂O (1)

CO2 + NaOH → NaHCO₃ (2)

Đặt T = n_NaOH/n_CO2

Nếu T = 2: chỉ tạo muối Na₂CO₃

Nếu T ≤ 1: chỉ tạo muối NaHCO₃

Nếu 1 < T < 2: tạo cả muối NaHCO₃ và Na₂CO₃

2. Bài toán CO₂, SO₂ dẫn vào dung dịch Ca(OH)₂, Ba(OH)₂

Do ta không biết sản phẩm thu được là muối nào nên phải tính tỉ lệ T:

Ca(OH)₂ + CO₂ → CaCO₃↓ + H₂O (1)

Ca(OH)₂ + 2CO₂ → Ca(HCO₃)₂ (2)

Đặt T = n_CO2 : n_Ca(OH)2

Nếu T ≤ 1: chỉ tạo muối CaCO₃

Nếu T = 2: chỉ tạo muối Ca(HCO₃)₂

Nếu 1 < T < 2: tạo cả muối CaCO₃ và Ca(HCO₃)₂

3. Ví dụ minh họa

Ví dụ. Biết rằng 4,48 lít khí CO₂ (ở đktc) tác dụng vừa đủ vơi 400ml NaOH tạo thành muối trung hòa.

a) Tính khối lượng muối thu được

b) Tính nồng độ mol của dung dịch NaOH đã dùng

Hướng dẫn giải chi tiết

Sản phẩm tạo thành muối trung hòa → là Na₂CO₃

Phương trình hóa học của phản ứng:

CO₂ + 2NaOH → Na₂CO₃ + H₂O

0,2→ 0,4 → 0,2

Số mol CO₂:  nCO₂ = 0,2 mol

a) Khối lượng Na₂CO₃ tạo thành: m_Na2CO3 = 0,2.106 = 21,2 gam

b) Nồng độ mol dung dịch NaOH đã dùng: C_MNaOH = 0,4/0,4 = 1 M

Chương 2. Kim loại 

1. Phương pháp tăng giảm khối lượng

A  +  B₂(SO₄)_n → A₂(SO₄)_m + B

Trường hợp 1: m_{A (tan)} < m_{B (bám)} 

m _{B (bám)}  – m _{A (tan)} = m _{kim loại tăng}

Trường hợp 2: m_{A (tan)} > m_{B (bám)} 

m _{A (tan)} – m _{B (bám)} = m _{kim loại giảm}

2. Bảo toàn khối lượng

∑m _{các chất tham gia} = ∑ m _{chất tạo thành} 

m _{thanh kim loại} + m _{dung dịch} = m' _{thanh kim loại} + m' _{dung dịch}

Phản ứng nhiệt nhôm:

n_H2 = n_Fe + (3/2).n_Al

n_H2 = n_Fe + (3/2).n_Al

Chương 3. Phi kim 

Trong các phản ứng của C, CO, H₂ thì số mol CO= n_CO2, n_C= n_CO2, n_H2= n_H2O.

m _{bình tăng} = m _{hấp thụ}

m _{dd tăng} = m _{hấp thụ} - m _{kết tủa}

m _{dd giảm} = m _{kết tủa} – m _{hấp thụ}

Chương 4. Hiđrocacbon

1. Lập công thức phân tử của hợp chất hữu cơ

Bước 1: Tìm phân tửu khối của hợp chất hữu cơ 

Phân tử khối của hợp chấy hữu cơ có thể được tính theo các cách sau:

Dựa vào khối lượng mol hợp chất hữu cơ: M = 12x + y + 16z (g/mol)

Dựa vào công thức liên hệ giữa khối lượng và số mol: M = m/n

Dựa vào tỉ khối (Áp dụng với các chất khí): dA/B = M_A/M_B; d_A/kk = M_A/M_kk =M_A/29

Bước 2: Lập công thức phân tử của hợp chất hữu cơ 

Dựa vào phần trăm khối lượng của các nguyên tố: %m_C/12 = %m_H/1 = %m_O/16

Dựa vào công thức đơn giản nhất: Kí hiệu công thức phân tử (CTPT), công thức đơn giản nhất = CTĐGN

CTPT = (CTĐGN)n

2. Tìm công thức phân tử bằng phản ứng cháy của hợp chất hữu cơ

Bước 1: Lập công thức tổng quát của hợp chất hữu cơ: CxHyOz

Bước 2: Chuyển đổi các đại lượng đầu bài cho thành số mol.

Bước 3: Viết phương trình tổng quát của phản ứng cháy:

Bước 4: Thiết lập tỉ lệ số mol các nguyên tố trong công thức

Tìm khối lượng mỗi nguyên tố

TH1: m_CxHyOz = m_C + m_H => m_O = 0, trong côn thức phân tửu chỉ có C và H (hidrocabon)

TH2: m_O > 0, trong công thức phân tử có cả C, H, O

Tìm số mol nguyên tử của mỗi nguyên tố, thiết lập tỉ lệ số mol

Bước 5: Biện luận CTPT của hợp chất hữu cơ: M = (CxHyOz)n => n, M

Chương 5. Dẫn xuất của hidrocacbon - Polime

Độ rượu

Khái niệm: Độ rượu được định nghĩa là số mol etylic có trong 100 ml hỗn hợp rượu với nước.

Công thức tính độ rượu:

Độ rượu = (1)

Như ta biết: tỉ khối cảu ancol etylic (d₁ = 0,8g/cm³), tỉ khối của nước (d₂ = 1g/cm³)

Biến đổi  (1) về độ rượu ta có:

Độ rượu = = V ancol etylic ;(V _{ancol etylic} + V_H2O) .100

Công thức tính khối lượng riêng

D = m/V (g/ml)

Bài tập vận dụng

Đáp án hướng dẫn giải

nC₂H₅OH = 23/46 = 0,5 mol

2C₂H₅OH + 2Na → 2C₂H₅ONa + H₂↑

0,5 mol → 0,25 mol

=>V_H2 = 0,25.22,4 = 5,6

Đáp án hướng dẫn giải

V_rượu = Độ rượu.V_dd = 0,23.1000 = 230 ml

⇒ m_rượu = V_rượu.D = 230.0,8 = 184 gam

C₂H₅OH + O₂ → CH₃COOH + H₂O

46                     → 60

184                 → m = ?

⇒ m_CH3COOH = 184.60/46 = 240 gam

C₆H₁₂O₆ → 2C₂H₅OH

180 → 92

m = ? ← 320

⇒ V_ancol = Độ rượu.V_dd = 0,4.1000 = 400 ml

⇒ m_ancol = V_ancol.D = 400.0,8 = 320 gam

⇒ m_glucozo = 320.180.100/(92.80) = 782,6 gam

Đáp án hướng dẫn giải

Số mol khí etilen là: n_C2H4 = 11,2/22,4 = 0,5mol

Phương trình hóa học

C₂H₄ + H₂O C₂H₅OH

0,5 mol → 0,5 mol

=> Khối lượng rượu etylic thu được theo lí thuyết là: m = 0,5.46 = 23 gam

Đề bài cho khối lượng rượu etylic thu được thực tế là 9,2 gam

Vì tính theo chất sản phẩm

=>  Hiệu suất phản ứng H = m_{thực tế}/m_{lí thuyết}.100%=9,2/23.100% = 40%

Đáp án hướng dẫn giải 

Thể tích rượu nguyên chất trong dung dịch lúc đầu là

Độ rượu = V_{rượu nguyên chất}/V_dd.100

=> V_{rượu nguyên chất} = (Độ rượu.V_dd)/100 = 40.60/100 = 24ml

Thể tích dung dịch rượu nguyên chất sau khi pha là: 24 + x (ml)

Thể tích dung dịch rượu lúc sau là: 60 + x (ml)

Thay vào công thức tính độ rượu lúc sau, ta có:

60 = (24 + x)/(60 + x).100 =>x = 30ml

Vậy nếu ta thêm 30 ml rượu nguyên chất vào 60 ml rượu 40^o thì sẽ thành rượu 60^o

Đáp án hướng dẫn giải

Ta có: n_CO2 = 40/100 = 0,4 mol

Phương trình hóa học

C₆H₁₂O₆ 2CO₂ + 2C₂H₅OH

=> n_rượu = n_CO2 => m_rượu = 0,4 . 46 = 18,4

Đáp án hướng dẫn giải chi tiết

Gọi số mol của M₂CO₃ là x, của RCO₃ là y, phương trình phản ứng xảy ra:

M₂CO₃ + 2HCl → 2MCl + H₂O + CO₂ 

x → 2x → x

RCO₃ + 2HCl → RCl₂ + H₂O + CO₂ 

y → y → y

Ta có theo phương trình (1), (2)

nCO₂ = x + y = 0,2 mol

Áp dụng phương pháp tăng giảm khối lượng ta có: Δm = 11x + 11y = 11 (x + y) = 11.0,2 = 2,2 gam

Khối lượng muối khan là: m = m_{ban đầu} + Δm = 23,8 + 2,2 = 26, 0 gam

Đáp án hướng dẫn giải chi tiết

Gọi công thức tổng quát trung bình của 2 axit là: R-COOH

Phương trình phản ứng hóa học:

2RCOOH + Na₂CO₃ → 2RCOONa + CO₂ + H₂O

0,8 mol →  0,4 →                                  0,4 → 0,4

Theo phương trình hóa học: 1 mol axit tạo ra 1 mol muối tăng: 23 - 1 = 22 g

Theo đề bài, khối lượng tăng: 57,92 - 40,3 = 17,62 gam

⇒ n_axit = 17,62/22 = 0,8 mol

⇒ n_CO2 = 1/2 n_axit = 0,4 mol ⇒ V_CO2 = 0,4.22,4 = 8,96 lít

=> m_CO2 = 0,4 x 44 = 17,6 gam

mH₂O = 0,4 x 18 = 7,2

m_Na2CO3 = 0,4 x (23 x 2 + 12 + 16 x 3) = 42,4 gam

Theo phương trình phản ứng khối lượng muối thu được là:

Áp dụng bảo toàn khối lượng ta có:

m axit + m_Na2CO3 = m muối + m_CO2 + m_H2O

=> m muối = 40,3  + 42,4 -  17,6 -  7,2

Hướng dẫn giải bài tập

Phương trình phản ứng tổng quát xảy ra:

A + O₂ → CO₂ + H₂O

n_O2 = 11,2/32 = 0,7 mol;

n_CO2= 8,8/44  =0,4 mol;

n_H2O = 5,4/18 = 0,6 mol

Bảo toàn nguyên tố O:

n_O trong R+ 2n_O2 = 2n_CO2 + n_H2O => n_O = 0

Vậy trong phân tử hợp chất hữu cơ R không có nguyên tố oxi

Hợp chất hữu cơ R chỉ chứa 2 nguyên tố là:  0,2 mol C và 0,6 mol H

→ C : H= 1:3→ (CH₃)n → M_R=15n

Vì 25 < 15n < 35 → n = 2

Vậy công thức hóa học của hợp chất hữu cơ R là C₂H₆

Hướng dẫn giải bài tập

Phương trình hóa học tổng quát 

C₃H_y + (3 + 1/4y) O₂ → 3CO₂ + 1/2y H₂O

Theo đề bài do áp suất không đổi nên ta có

1 + 3 + 1/4y = 3 +1/2y => y = 4

Công thức hợp chất hữu cơ R là C₃H₄

Hướng dẫn giải bài tập

Ta có

n_C = n_CO2 = 0,5 => %C = 0,5 . 12/11,5 = 52,17%

n_H= 2n_H2O = 1,5 => %H = 1,5.1/11,5 = 13,04%

=> %O = 100% -%H - %C = 34,79%

n_O= ( m_X - m_C - m_H )/16 = 0,25

Gọi công thức hóa học của hợp chất hữu cơ X là C_xH_yO_z

=> x : y : z = n_C : n_H : nO = 0,5 : 1,5 : 0,25 = 2 : 6 : 1

Công thức đơn giản nhất: C₂H₆O

Công thức phân tử: (C₂H₆O)n

=> M_X = 46n = 46

=> n = 1

Công thức hóa học X là C₂H₆O

...................................

Ngoài tài liệu Các công thức hóa học lớp 9 Đầy đủ nhất, mời các bạn tham khảo thêm Giải bài tập Hóa học 9, Tài liệu học tập lớp 9 và các đề thi học kì 1 lớp 9 mà VnDoc tổng hợp và đăng tải để có sự chuẩn bị cho các kì thi quan trọng sắp tới.