Phản ứng tráng gương của glucose

Phản ứng tráng gương của glucose là nội dung được học trong chương trình Hóa học 9. Để giúp các em học tốt phần này, VnDoc gửi tới các bạn Chuyên đề Hóa học lớp 9: Phản ứng tráng gương của glucozo. Nội dung bao gồm lý thuyết cơ bản, đưa ra phương trình phản ứng tráng gương của glucozo, từ đó đưa các dạng bài tâp phản ứng liên quan. Mời các bạn tham khảo.

I/ Lý thuyết và phương pháp giải

Phương trình phản ứng:

C₆H₁₂O₆ + Ag₂O → C₆H₁₂O₇ + 2Ag

Do phân tử glucozo có một nhóm CHO ⇒ tỉ lệ 1 glucozo → 2Ag

Trong môi trường bazo Fructozo chuyển thành glucozo nên fructozo cũng bị oxi hóa bởi phức bạc – ammoniac (phản ứng tráng bạc).

Tương tự mantozo cũng tạo Ag với tỉ lệ 1 : 2 tương ứng.

Nhớ: 2n_C6H12O6 = n_Ag

Phương pháp chung:

+ Phân tích xem đề cho gì và hỏi gì

+ Tính n của chất mà đề cho. Tính số mol của chất đề hỏi ⇒ khối lượng của chất đề hỏi

II/ Bài tập vận dụng

Hướng dẫn giải chi tiết bài tập

Số mol của bạc là:

n_Ag = 15/108 mol

Phương trình phản ứng hóa học

C₆H₁₂O₆ + Ag₂O → C₆H₁₂O₇ + 2Ag (1)

Theo pt (1) ta có nC₆H₁₂O₆ = 1/2.n_Ag = ½.(15/108) = 0,07 mol

m_ctC6H12O6 =0,07 .180 = 12,5 gam

Nồng độ của dung dịch glucozơ là

C% _C6H12O6 = (12,5/250).100% = 5%

Hướng dẫn giải chi tiết bài tập

n_glucozo = 36/180 = 0,2 mol

Phương trình phản ứng hóa học

C₆H₁₂O₆ + Ag₂O → C₆H₁₂O₇ + 2Ag

0,2 …………….. →………………0,4 mol

m_Ag = 0,4.108 = 43,2g

Bảo toàn nguyên tố Ag ta có: n_AgNO3 = n_Ag = 0,4 mol

m_AgNO3 = 0,4.(108+14+16.3) = 68g

Hướng dẫn giải chi tiết bài tập

n_Cu = 6,4/64 = 0,1 mol

Phương trình phản ứng hóa học

Cu + 2AgNO₃ → Cu(NO₃)₂ + 2Ag

0,1 → 0,2

C₆H₁₂O₆ + Ag₂O $\stackrel{NH3,to}{\to }$ C₆H₁₂O₇ + 2Ag

0,1 ← 0,2 mol

Nồng độ mol của dung dịch glucozo là:

C_M(C6H12O6) = 0,1/0,01 = 10M

Đáp án hướng dẫn giải chi tiết

Số mol glucozo phản ứng là:

n_Glucozo = 0,04 mol

=>n_{Glucozo phản ứng} = 0,04.0,4 = 0,016 mol

=> n_Ag = 2 n_Glucozo = 0,024 mol => mAg = 2,476 gam

Đáp án hướng dẫn giải chi tiết

Dùng phản ứng tráng gương ta chia làm 2 nhóm:

Nhóm 1: gồm Saccarozơ và glixerol không tạo kết tủa Ag.

Nhóm 2: gồm mantozơ và andehit axetic tạo kết tủa Ag.

CH₃CHO + 2[Ag(NH₃)₂]OH → CH₃COONH₄ + 2Ag↓ + 3NH₃ + H₂O

C₁₁H₂₁O₁₀−CHO + 2[Ag(NH₃)₂]OH → C₁₁H₂₁O₁0COONH₄ + 2Ag↓ + 3NH₃ + H₂O

Nhận biết nhóm 1:

Hai chất đem đun nóng với H₂SO₄, Saccarozơ sẽ thủy phân thành glucozơ và fructozơ. Tiếp tục tác dụng với AgNO₃/NH₃ thì các sản phẩm của saccarozơ tham gia phản ứng với phản ứng tráng gương còn glixerol thì không tham gia.

C₁₂H₂₂O₁₁ + H₂O $\stackrel{t^o}{\to }$C₆H₁₂O₆ + C₆H₁₂O₆

CH₂OH−(CHOH)₄CHO + 2[Ag(NH₃)₂]OH → CH₂OH(CHOH)₄COONH₄+ 2Ag + 3NH₃ + H₂O

Nhận biết nhóm 2: dùng Cu(OH)₂ ở nhiệt độ thường mantozơ tạo được dung dịch màu xanh lam trong suốt còn andehit axetic không tạo được dung dịch màu xanh lam.

Đáp án hướng dẫn giải chi tiết

Ở dạng câu hỏi nhận biết này, bạn đọc có thể dễ dàng nhận thể ở đây chúng ta không thể sử dụng dung dịch AgNO₃/NH₃ để nhận biết được, vì có Glucozơ và anđehit axetic đều phản ứng và cho kết tủa giống nhau. Do đó thuốc thử được sử dụng ở đây chính là dung dịch Cu(OH)₂.

Chi tiết

Trích mẫu thử và đánh số thứ tự:

Nhỏ dung dịch Cu(OH)₂/OH-  vào các ống nghiệm đựng sẵn mẫu thử được đánh số trước đó

Ống nghiệm nào thấy Cu(OH)₂ tan ở nhiệt độ thường và tạo kết tủa đỏ gạch Cu₂O khi đun nóng chính là glucozo

Khi cho Cu(OH)₂ chỉ tan ở nhiệt độ thường đó chính là  glixerol

Andehit axetic chỉ tạo kết tủa đỏ gạch Cu₂O khi đun nóng

Lòng trắng trứng phản ứng màu biure tạo màu tím

Ống nghiệm không xảy ra phản ứng hiện tượng gì là Rượu etylic

Đáp án hướng dẫn giải chi tiết

n_sac = 51,3 : 342 = 0,15 (mol)

n_Ag = 2n(glu + fruc) = 4n_sac = 0,6 (mol)

=> m_Ag = 0,6.108 = 64,8 (g)

Đáp án hướng dẫn giải chi tiết

H= 75% => n_{sac pư} = 0,02 . 0,75 = 0,015 (mol)

n_{man pư} = 0,01. 0,75 = 0,0075 (mol)

=> n_{man dư} = 0,0025 (mol)

n_Ag = 4n_sac + 4 n_{man pu} + 2 m_andư = 0,095 (mol)

Đáp án hướng dẫn giải chi tiết

Dùng phản ứng tráng gương ta chia làm 2 nhóm:

Nhóm 1: gồm Saccarozơ và glixerol không tạo kết tủa Ag.

Nhóm 2: gồm mantozơ và andehit axetic tạo kết tủa Ag.

CH₃CHO + 2[Ag(NH₃)₂]OH → CH₃COONH₄ + 2Ag↓ + 3NH₃+ H₂O

C₁₁H₂₁O₁₀−CHO + 2[Ag(NH₃)₂]OH → C₁₁H₂₁O₁₀COONH₄ + 2Ag↓ + 3NH₃+ H₂O

Nhận biết nhóm 1:

Hai chất đem đun nóng với H₂SO₄, Saccarozơ sẽ thủy phân thành glucozơ và fructozơ. Tiếp tục tác dụng với AgNO₃/NH₃ thì các sản phẩm của saccarozơ tham gia phản ứng với phản ứng tráng gương còn glixerol thì không tham gia.

C₁₂H₂₂O₁₁ + H₂O → C₆H₁₂O₆ + C₆H₁₂O₆

CH₂OH−(CHOH)₄CHO + 2[Ag(NH₃)₂]OH → CH₂OH(CHOH)₄COONH₄+ 2Ag + 3NH₃+ H₂O

Nhận biết nhóm 2: dùng Cu(OH)₂ ở nhiệt độ thường mantozơ tạo được dung dịch màu xanh lam trong suốt còn andehit axetic không tạo được dung dịch màu xanh lam.

Đáp án hướng dẫn giải chi tiết

n_sac = 6,84 : 342 = 0,02 (mol)

n_Ag = 2n(glu + fruc) = 4n_sac = 0,08 (mol)

=> m_Ag = 0,08.108 = 8,64 (g)

Đáp án hướng dẫn giải chi tiết

n_Ag = 5,4/108 = 0,05 mol

→ n_glucozo = 1/2n_Ag = 0,025 mol

→ CM_glucozo = 0,025/0,25 = 0,1M

Bài 13. Cho m gam cacbohiđrat X phản ứng tráng bạc thu được a gam Ag. Đun nóng X trong dung dịch axit, sau đó cho hỗn hợp sau phản ứng tráng bạc thu được b gam Ag (b> a). Xác định chất X.

Đáp án hướng dẫn giải chi tiết

Glucozơ thì không bị thủy phân nên trong 2 môi trường có axit và không có axit lượng Ag thu được như nhau.

Saccarozơ cấu tạo từ glucozơ và fructozơ nên nếu không bị thủy phân thì sẽ không có phản ứng tráng bạc.

Mantozơ cấu tạo từ glucozơ, có tính chất giống glucozơ, khi thủy phân môi trường H+ → 2 glu. Nên lượng Ag nhiều hơn khi môi trường không có H+

Vậy chất X là Mantozơ

III/ Bài tập vận dụng mở rộng

Câu 1. Đun nóng dung dịch chứa 9 gam glucozơ với dung dịch AgNO₃ đủ phản ứng trong dung dịch NH₃ thấy Ag tách ra. Tính lượng Ag thu được

A. 10,8g

B. 20,6

C. 28,6

D. 26,1

Câu 2. Đun nóng dd chứa 36 gam glucozơ với dung dịch AgNO₃/NH₃ thì khối lượng Ag thu đươc tối đa là:

A. 21,6g

B. 32,4

C. 19,8

D. 43,2

Câu 3. Đun nóng dd chứa m gam glucozơ với dung dịch AgNO₃/NH₃ thì thu được 32,4 g Ag .giá trị m là:

A. 21,6 gam

B. 108gam

C. 27 gam

D. Số khác

Câu 4. Đun nóng dung dịch chứa m g glucozơ với dung dịch AgNO₃/NH₃ thì thu được 16,2 Ag giá trị m là (H= 75%):

A. 21,6g

B. 18 g

C. 10,125g

D. số khác

Câu 5. Tính lượng kết tủa bạc hình thành khi tiến hành tráng gương hoàn toàn dung dịch chứa 18g glucozơ. (H= 85%)

A. 21,6g

B. 10,8g

C. 18,36g

D. 2,16 g

Câu 6. Cho 200ml dung dịch glucozơ pứ hoàn toàn với dd AgNO₃ trong NH₃ thấy có 10,8g Ag tách ra. Tính nồng độ mol/lít của dung dịch glucozơ đã dùng.

A. 0,25M

B. 0,05M

C. 1M

D. số khác

Câu 7. Đun nóng dung dịch chứa 54g glucozơ với lượng dư dung dịch AgNO₃ /NH₃ thì lượng Ag tối đa thu đựơc là m gam. Hiệu suất pứ đạt 75%. Giá trị m là.

A. 32,4

B. 48,6

C. 64,8

D. 24,3g

Câu 8. Cho 10,8 gam glucozơ phản ứng hoàn toàn với dung dịch AgNO₃/NH₃ (dư) thì khối lượng Ag thu được là:

A.2,16 gam

B.3,24 gam

C.12,96 gam

D.6,48 gam

Câu 9. Hòa tan 6,12 gam hỗn hợp glucozo và saccarozo vào nước thu được 100ml dung dịch X. Cho X tác dụng với AgNO₃/NH₃ dư thu được 3,24 gam Ag. Khối lượng saccarozo trong hỗn hợp ban đầu là:

A. 2,7 gam

B. 3,42 gam

C. 32,4 gam

D. 2,16 gam

Câu 10. Đun nóng 37,5 gam dung dịch glucozơ với lượng AgNO₃/dung dịch NH₃ dư, thu được 6,48 gam bạc. Nồng độ % của dung dịch glucozơ là

A. 11,4 %

B. 14,4 %

C. 13,4 %

D. 12,4 %

Bài 11: Cho thực hiện phản ứng tráng bạc hoàn toàn 3,06 gam dung dịch truyền huyết thanh glucozo thu được 0,1836 gam Ag. Nồng độ phần trăm của dung dịch truyền huyết thanh trên là:

A. 7,65%

B. 5%

C. 3,5%

D. 2,5

Bài 12: Đun nóng dung dich chứa 27 gam glucozo với dung dịch AgNO₃/NH₃ (dư) thì khối lượng Ag tối đa thu được:

A. 32,4 g.

B. 21,6 g.

C. 16,2 g.

D. 10,8 g.

Bài 13: Khối lượng kết tủa đồng (I) oxit tạo thành khi đun nóng dung dịch hỗn hợp chứa 9 gam glucozơ và lượng dư đồng (II) hiđroxit trong môi trường kiềm là bao nhiêu gam?

A. 1,44 g

B. 3,60 g

C. 7,20 g

D. 14,4 g

Bài 14: Cho 50ml dung dịch glucozơ chưa rõ nồng độ tác dụng với một lượng dư AgNO₃ trong dung dịch NH₃ thu được 2,16 gam bạc kết tủa. Nồng độ mol/l của dung dịch glucozơ đã dùng là
A. 0,20M.

B. 0,10M.

C. 0,01M.

D. 0,02M.

Bài 15: Thủy phân hoàn toàn 62,5 gam dung dịch saccarozơ 17,1% trong môi trường axit vừa đủ ta thu được dung dịch X. Cho dung dịch AgNO₃/NH₃ dư vào dd X và đun nhẹ, khối lượng Ag thu được là

A. 6,25 g

B. 6,75 g

C. 13,5 g

D. 8 g

IV. Đáp án hướng dẫn giải bài tập trắc nghiệm

Đáp án

Hướng dẫn giải chi tiết bài tập

Câu 1.

n_glucozo = 9/180 = 0,05 mol

⇒ n_Ag = 2n_glucozo = 0,1 mol

⇒ m_Ag = 10,8 gam

⇒ Chọn A.

Câu 2.

n_{Ag tối đa} = 2n_glucozo= 2.36/180 = 0,4 mol

⇒m_{Ag tối đa} = 43,2 gam

⇒ Chọn D.

Câu 3. 

n_glucozo = 1/2.n_Ag=1/2.32,4/108 = 0,15 mol

⇒m_glucozo = 0,15.180 = 27 gam

⇒ Chọn C.

Câu 4.

n_Ag = 16,2/108 = 0,15 mol

Vì H = 75% nên ta có:

n_glucozo = 0,15/75.100.1/2 = 0,1 mol

⇒ m_glucozo  = 0,1.180 = 18 gam

⇒ Chọn B.

Câu 5.

n_(glucozơ) = 0,1 mol ⇒ n_(Ag) = 0,1.2 = 0,2 mol

Với H = 85%, thì khối lượng kết tủa Ag là:

(0,2.108.85)/100= 18,36 gam

=> Chọn C

Câu 6.

n_glucozo = 1/2 . n_Ag = 1/2.(10,8/108) = 0,05 mol

=> C_{M (glucozo)} = 0,05/0,2 = 0,25 M

Câu 7.

Vì H = 75% nên:

n_Ag = 2.n_glucozo/100.75

= $2.\frac{{\displaystyle \frac{54}{180}}}{100}.75=0,45mol$

⇒ m_Ag = 0,45.108 = 48,6 gam

⇒ Chọn B.

Câu 8. 

C₆H₁₂O₆ + Ag₂O $\stackrel{N{H}_3}{\to }$ C₆H₁₂O₇ + 2Ag

0,06                                                  0,12 mol

Khối lượng bạc thu được

m = 0,12.108 = 12,96 gam

Chọn C

Câu 9.

Khi phản ứng với AgNO₃/NH₃:

Glucozo → 2Ag

=> n_Glucozo = 0,015 mol => m_Saccarozo = m_hh – m_Glucozo = 3,42 gam

Đáp án B

Câu 10.

n_Ag = 6,48 : 108 = 0,06 mol

Glu → 2Ag

0,03 ← 0,06 mol

=> m_Glu = 0,03.180 = 5,4 gam

=> C% = (5,4/37,5).100% = 14,4%

Đáp án B

Câu 11. 

1C₆H₁₂O₆ → 2Ag

nC₆H₁₂O₆ = 1/2 . 0,1836/108 = 8,5.10^-4 mol

mC₆H₁₂O₆ =  8,5.10^-4 .180 = 0,153 gam

C%C₆H₁₂O₆ = 0,153/3,06 = 0,05

Câu 12. 

Số mol của glucozo

n glucozo = 27 : 180 = 0,15 (mol)

1 glucozo → 2Ag

0,15          → 0,3 (mol)

=> n_Ag = 2n_glu = 0,3 (mol) => m_Ag = 32,4 (g)

Đáp án cần chọn là: C

Câu 13. 

Phương trình phản ứng

C₆H₁₂O₆  + 2Cu(OH)₂ —> C₆H₁₂O₇  + Cu₂O + 2H₂O

Số mol của C₆H₁₂O₆: nC₆H₁₂O₆  = 0,05 —> nCu₂O = 0,05 mol

—> m_Cu2O = 7,2 gam

Câu 14. 

n_Ag = 2,16 : 108 = 0,02 (mol)

1glucozơ → 2Ag

=> n_glucozơ= 0,02 : 2 = 0,01 (mol)

=> C_Mglucozơ = n : V = 0,01 : 0,05 = 0,2(M)

Đáp án cần chọn là A

Câu 15.

Số mol của  saccarozơ

n _saccarozơ = (62,5.17,1%)/342 = 0,03125 mol

C₁₂H₂₂O₁₁ + H₂O →  C₆H₁₂O₆ + C₆H₁₂O₆

 0,03125  → 0,03125  → 0,03125 mol 

C₆H₁₂O₆ + Ag₂O  →   C₆H₁₂O₇  + 2Ag

0,0625 mol → 0,125 mol

=> Khối lượng bạc là:  m_Ag = 0,125.108 = 13,5 gam

---------------------------------------