Lý thuyết Khoa học tự nhiên 7 bài 35 CTST

- Sự tồn tại và phát triển của sinh vật chịu ảnh hưởng trực tiếp của các nhân tố môi trường bên ngoài cơ thể như nhiệt độ, ánh sáng, nước, chất dinh dưỡng, ... và các nhân tố môi trường bên trong cơ thể như hormone, yếu tố di truyền, giới tính, ...

- Ảnh hưởng của nhiệt độ: Mỗi loài sinh vật thích hợp với một điều kiện nhiệt độ nhất định gọi là giới hạn sinh thái, nếu nằm ngoài giới hạn sinh thái đó thì quá trình sinh trưởng của chúng sẽ bị ảnh hưởng.

Hình 35.1. Sơ đồ mô tả ảnh hưởng của nhiệt độ đến sự sinh trưởng và phát triển của cá rô phi ở Việt Nam

- Ảnh hưởng của ánh sáng: Ánh sáng là nhân tố cơ bản, ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển của sinh vật.

Hình 35.2. Sơ đồ sự phân tầng của thực vật ở rừng mưa nhiệt đới

- Ảnh hưởng của nước: 

+ Nước là nhân tố đặc biệt quan trọng đối với sự tồn tại và phát triển của mọi sinh vật.

+ Nước tham gia vào các quá trình sống trong cơ thể nên nếu thiếu nước sẽ gây hậu quả nghiêm trọng đến sự sinh trưởng và phát triển của sinh vật.

Hình 35.5. Hạt đậu không nảy mầm do thiếu nước (a),

hạt đậu nảy mầm do được cung cấp đủ nước (b)

Hình 35.6. Biểu hiện của người bị thiếu nước

+ Thiếu dinh dưỡng hay thừa dinh dưỡng đểu ảnh hưởng đến sự sinh trưởng và phát triển của sinh vật.

=>  Cần thiết lập được chế độ ăn uống hợp lí, từ đó nâng cao sức khỏe và chất lượng cuộc sống.

- Ứng dụng sinh trưởng và phát triển trong trồng trọt

+ Để điều hòa sinh trưởng và phát triển của cây trồng, người ta có thể các chất kích thích như hormone sinh trưởng, ... hoặc điều khiển các yếu tố môi trường để tận dụng nguồn ánh sáng nguồn dinh dưỡng, nhiệt độ, độ ẩm cho phù hợp với đặc tính sinh trưởng và phát triển của mỗi loài cây trồng khác nhau.

Ví dụ: Trồng xen canh mía và bắp cải, ...

+ Các nhân tố bên ngoài thường được ứng dụng trong điều khiển sinh trưởng và phát triển ở cây trồng như chất kích thích, ánh sáng, nhiệt độ,... Các chất kích thích tuy được sử dụng khá nhiều trong trồng trọt hiện nay, nhưng cẩn thận trọng và tuyệt đối tuân theo

Hình 35.11. Một số biện pháp tăng năng suất cây trồng

- Ứng dụng sinh trưởng và phát triển trong chăn nuôi

+ Hiểu biết về ảnh hưởng của các nhân tố môi trường đến sự sinh trưởng và phát triển của vật nuôi giúp chúng ta chăm sóc, điều khiển sự sinh trưởng và phát triển của vật nuôi đúng cách nhằm tăng năng suất và chất lượng sản phẩm chăn nuôi.

Hình 35.12. Điều chỉnh nhiệt độ buồng nuôi tằm

+ Ứng dụng công nghệ trong chăn nuôi đang được áp dụng rộng rãi nhằm nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm.

Ví dụ: Xây dựng chuồng trại theo mô hình khép kín có máng ăn, uống tự động, quạt thông khí, hiệu quả chăn nuôi tăng rõ rệt; tạo giống lai giữa mướp đắng (khổ qua) với mướp cho năng suất cao, ...

Hình 35.13. Sử dụng thức ăn tổng hợp kích thích tăng trưởng cho gà

- Vận dụng sinh trưởng và phát triển trong phòng trừ côn trùng, sâu hại: hiểu biết về vòng đời một số động vật gây hại giúp chúng ta có biện pháp diệt và phòng trừ hợp lí.

Hình 35.14. Vòng đời của muỗi

Hình 35.15. Vòng đời của bướm gây hại

Bài tập 1: Vì sao việc tắm nắng vào sáng sớm có lợi cho sự sinh trưởng và phát triển của trẻ nhỏ?

Hướng dẫn giải:

Lợi ích của việc tắm nắng vào sáng sớm đối với sự sinh trưởng và phát triển của trẻ nhỏ:

- Hấp thụ, tổng hợp vitamin D từ ánh sáng mặt trời để giúp xương phát triển chắc khỏe, giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường, phát triển hệ thần kinh,...

- Làm tăng lượng bạch cầu và các kháng thể tăng cường hệ miễn dịch.

- Giúp trẻ có giấc ngủ ngon hơn, cải thiện tâm trạng và cảm xúc.

- Ngăn ngừa tình trạng vàng da.

- Cải thiện quá trình đông máu.

Bài tập 2: Tại sao vào những ngày mùa đông cần cho gia súc non ăn nhiều hơn để chúng có thể sinh trưởng và phát triển bình thường?

Hướng dẫn giải:

Vì những ngày mùa đông có nhiệt độ thấp, thân nhiệt của gia súc cao hơn rất nhiều so với nhiệt độ của môi trường nên cơ thể của chúng mất nhiều năng lượng để làm ấm cơ thể, do đó gia súc non cần nhiều thức ăn hơn để cung cấp năng lượng cho hoạt động và làm ấm cơ thể.

C. Trắc nghiệm KHTN 7 bài 35