Giáo án môn Vật lý lớp 7 bài 8: Gương cầu lõm theo CV 5512

Tên hoạt động

Phương pháp thực hiện

Kĩ thuật dạy học

A. Hoạt động khởi động

- Dạy học hợp tác

- Kĩ thuật học tập hợp tác

B. Hoạt động hình thành kiến thức

- Dạy học theo nhóm

- Dạy học nêu vấn đề và giải quyết vấn đề.

- Kĩ thuật đặt câu hỏi

- Kĩ thuật học tập hợp tác

C. Hoạt động luyện tập

- Dạy học nêu vấn đề và giải quyết vấn đề.

- Dạy học theo nhóm

- Kĩ thuật đặt câu hỏi

- Kĩ thuật học tập hợp tác.

D. Hoạt động vận dụng

- Dạy học nêu vấn đề và giải quyết vấn đề.

- Kĩ thuật đặt câu hỏi

E. Hoạt động tìm tòi, mở rộng

- Dạy học nêu vấn đề và giải quyết vấn đề

- Kĩ thuật đặt câu hỏi

Hoạt động của giáo viên và HS

Nội dung

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (5 phút)

1. Mục tiêu:

Tạo hứng thú cho HS trong học tập, tạo sự tò mò cần thiết của tiết học.

Tổ chức tình huống học tập.

2. Phương pháp thực hiện:

- Hoạt động cá nhân, chung cả lớp:

3. Sản phẩm hoạt động:

4. Phương án kiểm tra, đánh giá:

- Học sinh đánh giá.

- Giáo viên đánh giá.

5. Tiến trình hoạt động:

*Chuyển giao nhiệm vụ

-> Xuất phát từ tình huống có vấn đề:

- Giáo viên yêu cầu:

+ HS nêu được tính chất ảnh của vật tạo bởi gương cầu lồi.

+ So sánh vùng nhìn thấy của gương cầu lồi với gương phẳng.

Làm BT 7.3/sbt

- Học sinh tiếp nhận:

*Thực hiện nhiệm vụ:

- Học sinh: - Nêu tính chất ảnh của 1 vật tạo bởi gương cầu lồi.

- So sánh vùng nhìn thấy của gương cầu lồi với gương phẳng.

- Giáo viên:

- Dự kiến sản phẩm: 7.3 Mặt ngoài cái thìa, cái nắp cốc bóng, cái vung nồi bóng, càng đưa vật lại gần gương ảnh càng lớn.

*Báo cáo kết quả:

*Đánh giá kết quả:

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá:

- Giáo viên nhận xét, đánh giá:

->Giáo viên gieo vấn đề cần tìm hiểu trong bài học: - Vấn đề cần nghiên cứu: Ảnh của vật tạo bởi gương cầu lõm có gì giống và khác ảnh của vật tạo bởi gương phẳng và gương cầu lồi có cùng kích thước?

->Giáo viên nêu mục tiêu bài học:

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Ảnh của một vật tạo bởi gương cầu lõm. (13 phút)

1. Mục tiêu:

HS nêu được tính chất ảnh của một vật tạo bởi gương cầu lõm.

2. Phương thức thực hiện:

- Hoạt động cá nhân, nhóm: Nghiên cứu tài liệu, quan sát thực nghiệm.

- Hoạt động chung cả lớp.

3. Sản phẩm hoạt động:

- Phiếu học tập cá nhân:

- Phiếu học tập của nhóm:

4. Phương án kiểm tra, đánh giá:

- Học sinh tự đánh giá.

- Học sinh đánh giá lẫn nhau.

- Giáo viên đánh giá.

5. Tiến trình hoạt động

*Chuyển giao nhiệm vụ:

- Giáo viên yêu cầu:

+ Cho HS nghiên cứu SGK.

+ Hoạt động nhóm làm thí nghiệm như SGK.

+ Ghi lại kết quả trả lời vào bảng nhóm.

- Học sinh tiếp nhận:

*Thực hiện nhiệm vụ:

- Học sinh: Đọc SGK, quan sát thí nghiệm và trả lời các câu hỏi của GV.

- Giáo viên: uốn nắn sửa chữa kịp thời sai sót của HS.

- Dự kiến sản phẩm: (bên cột nội dung)

*Báo cáo kết quả: (bên cột nội dung)

*Đánh giá kết quả:

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá.

- Giáo viên nhận xét, đánh giá.

->Giáo viên chốt kiến thức và ghi bảng.

I. Ảnh tạo bởi gương cầu lõm:

1. Thí nghiệm:

2. Kết luận:

Ảnh của một vật tạo bởi gương cầu lõm:

- Là ảnh ảo không hứng được trên màn chắn.

- Ảnh lớn hơn vật.

Hoạt động 2: Tìm hiểu sự phản xạ ánh sáng trên gương cầu lõm. (12 phút)

1. Mục tiêu: + Nêu được tác dụng của gương cầu lõm trong cuộc sống và kĩ thuật.

2. Phương thức thực hiện:

- Hoạt động cá nhân, nhóm: nghiên cứu tài liệu.

- Hoạt động chung cả lớp.

3. Sản phẩm hoạt động:

- Phiếu học tập cá nhân:

- Phiếu học tập của nhóm: trả lời các câu C3, 4, 5.

4. Phương án kiểm tra, đánh giá:

- Học sinh tự đánh giá.

- Học sinh đánh giá lẫn nhau.

- Giáo viên đánh giá.

5. Tiến trình hoạt động:

*Chuyển giao nhiệm vụ:

- Giáo viên yêu cầu: Yêu cầu hs làm TN quan sát tia phản xạ thảo luận trả lời câu C3.

+ Yêu cầu học sinh hoạt động cá nhân đọc C4, 5.

- Học sinh tiếp nhận:

*Thực hiện nhiệm vụ:

- Học sinh:

Làm TN, thảo luận hoặc làm việc cá nhân trả lời C3, 4, 5.

- Giáo viên:

Theo dõi, hướng dẫn, uốn nắn khi HS gặp vướng mắc.

- Dự kiến sản phẩm: C4: Vì mặt trời ở xa chùm tia tới gương là chùm sáng song song do đó chùm sáng phản xạ hội tụ tại vật làm vật nóng lên.

*Báo cáo kết quả: trả lời câu hỏi C3, 4, 5 và kết luận bên cột nội dung.

*Đánh giá kết quả:

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá.

- Giáo viên nhận xét, đánh giá.

->Giáo viên chốt kiến thức và ghi bảng:

II. Sự phản xạ ánh sáng trên gương cầu lõm.

1. Đối với chùm tia tới song song.

a) Thí nghiệm.

b) Kết luận.

Chiếu một chùm tia tới ss lên 1 gương cầu lõm ta thu được một chùm tia phản xạ hội tụ tại một điểm trước gương.

2. Đối với chùm tia tới phân kì.

a) Thí nghiệm.

b) Kết luận.

Một chùm sáng nhỏ S đặt trước gương cầu lõm ở 1 vị trí thích hợp, có thể cho một chùm tia phản xạ song song.

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP (10 phút)

1. Mục tiêu: Hệ thống hóa KT và làm một số BT.

2. Phương thức thực hiện:

- Hoạt động cá nhân, cặp đôi: Nghiên cứu tài liệu: C6, C7/SGK.

- Hoạt động chung cả lớp.

3. Sản phẩm hoạt động:

- Phiếu học tập cá nhân: Trả lời C6, C7/SGK và các yêu cầu của GV.

- Phiếu học tập của nhóm:

4. Phương án kiểm tra, đánh giá:

- Học sinh tự đánh giá.

- Học sinh đánh giá lẫn nhau.

- Giáo viên đánh giá.

5. Tiến trình hoạt động:

*Giáo viên chuyển giao nhiệm vụ:

- Giáo viên yêu cầu:

+ GV gọi 2 HS đọc ghi nhớ.

+ Lên bảng thực hiện theo yêu cầu C6, C7.

- Học sinh tiếp nhận: Nghiên cứu nội dung bài học để trả lời.

*Học sinh thực hiện nhiệm vụ:

- Học sinh: Thảo luận cặp đôi Nghiên cứu C6, C7 và ND bài học để trả lời.

- Giáo viên: Điều khiển lớp thảo luận theo cặp đôi.

- Dự kiến sản phẩm: (Cột nội dung)

*Báo cáo kết quả: (Cột nội dung)

*Đánh giá kết quả:

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá.

- Giáo viên nhận xét, đánh giá.

->Giáo viên chốt kiến thức và ghi bảng:

III. Vận dụng:

*Ghi nhớ/SGK.

C6: Nhờ có gương cầu lõm trong pha đèn pin khi bóng đèn pin ở vị trí tạo chùm tia tới phân kỳ cho chùm tia phản xạ song song tập trung ánh sáng đi xa.

C₇. Bóng đèn ra xa tạo chùm tia tới // chùm tia phản xạ tập trung tại một điểm.

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG – TÌM TÒI, MỞ RỘNG (5 phút)

1. Mục tiêu:

HS vận dụng các kiến thức vừa học giải thích, tìm hiểu các hiện tượng trong thực tế cuộc sống, tự tìm hiểu ở ngoài lớp. Yêu thích môn học hơn.

2. Phương pháp thực hiện:

Nêu vấn đề, vấn đáp – gợi mở.

Hình thức: hoạt động cá nhân, cặp đôi, nhóm.

3. Sản phẩm hoạt động:

HS hoàn thành các nhiệm vụ GV giao vào tiết học sau.

4. Phương án kiểm tra, đánh giá:

- Học sinh đánh giá.

- Giáo viên đánh giá.

5. Tiến trình hoạt động:

*Giáo viên chuyển giao nhiệm vụ:

- Giáo viên yêu cầu:

+ Đọc thuộc nội dung phần ghi nhớ.

+ Đọc mục có thể em chưa biết.

+ Làm các BT trong SBT: từ bài 8.1 -> 8.7/SBT.

+ Xem trước bài 8: “Gương cầu lõm”.

- Học sinh tiếp nhận: Nghiên cứu nội dung bài học để trả lời.

*Học sinh thực hiện nhiệm vụ

- Học sinh: Tìm hiểu trên Internet, tài liệu sách báo, hỏi ý kiến phụ huynh, người lớn hoặc tự nghiên cứu ND bài học để trả lời.

- Giáo viên:

- Dự kiến sản phẩm:

*Báo cáo kết quả: Trong vở BT.

*Đánh giá kết quả

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá.

- Giáo viên nhận xét, đánh giá khi kiểm tra vở BT hoặc KT miệng vào tiết học sau..

BTVN: bài 8.1 -> 8.7/SBT

Hoạt động của GV và HS

Nội dung

Hoạt động 1: Tình huống học tập

-GV dựa vào mục mở bài SGK tổ chức tình huống học tập

Hoạt động 2: TN về tính chất ảnh tạo bởi gương cầu lõm:

-Yêu cầu HS bố trí thí nghiệm như hình 8.1. Hãy quan sát ảnh của cây nến tạo bởi gương cầu lõm.

-Đặt cây nến sát gương rồi di chuyển từ từ ra xa gương, cho đến khi không nhìn thấy ảnh đó nữa.

-Yêu cầu HS trả lời C1: Ảnh trên là ảnh gì? Lớn hay nhỏ hơn vật?

-Hãy bố trí thí nghiệm để so sánh ảnh của một vật tạo bởi gương cầu lõm với ảnh của cùng vật đó tạo bởi gương phẳng? Mô tả cách bố trí thí nghiệm. Nêu kết quả so sánh.

-HS thí nghiệm theo nhóm:Quan sát ảnh và tìm tính chất của ảnh qua gương lõm.

-Thảo luận nhóm trả lời câu C1.

-Hãy rút ra kết luận chung? (Điền vào câu kết luận SGK)

Hoạt động 3: Nghiên cứu sự phản xạ trên gương cầu lõm:

1. Đối với chùm tia tới song song:

-Hướng dẫn HS bố trí thí nghiệm như hình 8.2: Tia sáng đi là là trên màn chắn tới gương cầu lõm:

-Hãy quan chùm tia phản xạ nó có đặc điểm gì?

-Hãy điền vào câu kết luận C3.

-Người ta đã ứng dụng để nung nóng nước để tiết kiệm nhiên liệu như thế nào trong hình 8.3?

-So sánh ảnh của gương phẳng với gương lõm.

-HS làm việc cá nhân để điền vào chỗ trống câu kết luận.

-HS thí nghiệm theo nhóm và điền vào câu kết luận C3.

2. Đối với chùm tia tới phân kỳ

-Hướng dẫn HS bố trí thí nghiệm tạo ra chùm sáng phân kỳ xuất phát từ điểm sáng S đến gương cầu lõm.

-Yêu cầu HS hãy tìm vị trí điểm sáng S để thu được chùm phản xạ là chùm song song.

-HS thảo luận theo nhóm để trả lời câu C4 về nung nóng vật.

-HS làm thí nghiệm tạo chùm phân kỳ, sau đó di chuyển vị trí sao cho chùm phản xạ là chùm song song.

-Rút ra kết luận

Hoạt động 4: Vận dụng

-Tìm hiểu chiếc đèn pin

Mở pha đèn pin, thấy pha đèn pin giống như 1 gương cầu lõm.

Lắp pha đèn pin vào thân đèn. Bật đèn sáng, xoay nhẹ pha đèn để thay đổi vị trí bóng đèn so với gương.

-Hướng dẫn HS trả lời câu C6 và C7 SGK.

-HS quan sát chiếc đèn pin trả lời câu C6 và C7 SGK.

I. Ảnh tạo bởi gương cầu lõm

Thí nghiệm :

+C1: Ảnh ảo lớn hơn cây nến

+C2: Kết luận: Ảo; lớn hơn

II Sự phản xạ trên gương cầu lõm

1. Đối với chùm tia tới song song

+ C3: Kết luận: ….. Hội tụ …..

+ C4: Tia sáng mặt trời là tia sáng song song, khi tới gương cầu lõm tia sáng sẽ hội tụ lại tạo thành một điểm nóng tại đó .

2. Đối với chùm sáng phân kì

+ C5

Kết luận: Phản xạ

III. Vận dụng

+ C6: Vì trong đèn pin có gương cầu lõm nên khi xoay đèn pha đến vị trí thích hợp ta sẽ thu được một chùm sáng phản xạ song song. Ánh sáng truyền đi xa mà không bị phân tán

+ C7: Ra xa gương