Phân tích Người ở bến sông Châu

Phân tích Người ở bến sông Châu được VnDoc.com tổng hợp và xin gửi tới bạn đọc cùng tham khảo để có thêm tài liệu học Ngữ văn 10. Mời các bạn cùng theo dõi bài viết dưới đây.

1. Dàn ý phân tích Người ở bến sông Châu

1. Mở bài:

- Giới thiệu về tác giả, tác phẩm.

2. Thân bài:

2.1. Nội dung chính và chủ đề truyện:

- Nội dung chính:

- Chủ đề truyện: hoàn cảnh, số phận của những con người bước ra từ chiến tranh.

2.2. Phân tích văn bản:

a. Số phận của con người sau cuộc chiến:

* Bất hạnh, phải chịu nỗi đau thể xác:

- Do hậu quả của chiến tranh, dì Mây bị "mảnh đạn phạt một chân".

- Lúc trước khi ra trận, dì Mây có mái tóc rất đẹp, đen óng ả. Sau khi trở về, tóc dì Mây rụng nhiều, xơ và thưa.

=> Chiến tranh tàn phá sức khỏe của con người, để lại những nỗi đau dai dẳng.

* Tình yêu chia li, tan vỡ:

- Ngày dì Mây về làng cũng là ngày chú San đi lấy vợ.

- Biết được tin người mình từng yêu đi lấy vợ, dì Mây xót xa, tâm trí đặt ở bên nhà chú San. Dù rất yêu chú San nhưng dì May vẫn kiên quyết đoạn tình để chú về với vợ.

=> Tình huống trớ trêu, éo le giữa San và Mây cũng chính là hiện thực khốc liệt sau khi chiến tranh qua đi. Chiến tranh gây ra biết bao sự hiểu lầm không đáng có, là nguyên nhân sâu xa dẫn đến sự chia lìa đôi lứa.

- Mặc dù biết được tình cảm của chú Quang dành cho mình nhưng dì Mây tự ti về bản thân và quyết định không đáp trả.

=> Những khiếm khuyết trên cơ thể mà chiến tranh để lại khiến con người ta không dám đi tìm hạnh phúc của riêng mình.

* Gia đình chia lìa:

- Thím Ba đun te vướng bom bi nên qua đời. Thằng Cún mất mẹ, trở thành trẻ mồ côi.

b. Vẻ đẹp của con người:

* Phẩm chất, tính cách:

- Chung thủy: Dù phải tạm rời xa tình yêu của mình là chú San để lên đường làm y sĩ Trường Sơn nhưng dì Mây vẫn luôn mang theo hình bóng của chú, "trang nhật kí nào em cũng viết tên anh".

- Kiên quyết, dứt khoát.

+ Thái độ của dì Mây vô cùng kiên quyết, dứt khoát. Dẫu lòng yêu San tha thiết nhưng dì Mây nhất quyết không đồng ý trước lời đề nghị "Mây! Chúng ta sẽ làm lại".

+ Dì Mây nhận phần thiệt về mình, khuyên chú San trở về với vợ, sống cho hạnh phúc.

- Nghị lực sống phi thường, vượt lên hoàn cảnh:

+ Mất một chân, dì vẫn chống nạng, giúp ông chèo đò.

+ Vẫn tiếp tục sống sau cú sốc đau đớn về tinh thần.

- Tấm lòng nhân hậu, giàu tình yêu thương:

+ Dì Mây không lấy tiền đò của lũ trẻ học cấp ba.

+ Những đêm mưa, đường đá khấp khểnh, dì vẫn miệt mài đến nhà khám bệnh cho mọi người. Khi ông trạm xá nói sẽ rải đá mạt cho dì Mây đi xe đạp, dì nói "Trạm xá còn thiếu thuốc". => Dì Mây rất giàu đức hi sinh.

+ Dì Mây sẵn sàng giúp vợ chú San vượt cạn. Ở trong hoàn cảnh của dì, việc đó không hề dễ dàng nhưng dì vẫn ân cần giúp đỡ.

+ Dì Mây sẵn sàng nhận nuôi con của thím Ba và yêu thương nó như con đẻ của mình.

=> Dì Mây hội tụ nhiều phẩm chất tốt đẹp, vừa kiên cường, mạnh mẽ, vừa bao dung, vị tha.

2.3. Đánh giá:

a. Nội dung:

- Tác phẩm cho thấy nỗi bất hạnh của con người sau chiến tranh.

- Gửi gắm thông điệp về lòng biết ơn với những thế hệ đi trước và tình yêu thương với mọi người.

b. Nghệ thuật:

- Nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật đặc sắc.

- Tình huống truyện độc đáo, lôi cuốn người đọc.

3. Kết bài:

- Khẳng định giá trị của tác phẩm.

2. Phân tích Người ở bến sông Châu mẫu 1

Cuộc chiến tranh giúp dân tộc Việt Nam có được độc lập, tự do như ngày hôm nay cũng để lại quá nhiều mất mát, đau thương và chia lìa số phận con người. Truyện Người ở bến sông Châu của tác giả Sương Nguyệt Minh kể về nỗi đau của một người phụ nữ trong chiến tranh bị mất đi đôi chân, mất chồng và con, tức là cô y tá Mây dũng cảm, tốt bụng.

Ngoài ra, nó còn nói lên nỗi đau về số phận của mỗi người. Mở đầu câu chuyện là cảnh dì Mây xách ba lô trở về làng với chiếc chân bị cụt khi gia đình nhận được cáo phó. Ngày cô trở về cũng là ngày chú San, người tình lâu năm của cô kết hôn. Anh van xin cô nối lại tình xưa vì cho rằng cô đã hy sinh nơi chiến trường rồi mới tính đến chuyện kết hôn, nhưng Mây từ chối vì tiếc cho số phận khi chiến tranh đã lấy đi tuổi trẻ và sắc đẹp của cô, và nhẫn tâm lấy đi cuộc đời mình.

Vài ngày sau, trái ngược với niềm hạnh phúc vô bờ bến của mẹ chồng và mọi người khi Mây trở về, tâm trạng cô vẫn nặng trĩu. Khi vợ chú San cạn nước ối, dì Mây đỡ đẻ, sau cùng, dì Mây gục mặt xuống bàn khóc nức nở. Cô đã không nhận lời hứa chăm sóc mẹ suốt đời của trinh sát Quang khi gặp trên đường và tìm đến nhà. Cô chọn cách chăm sóc con chó và dì, mẹ cô đi lấy nước và phải nằm.

Bằng bút pháp miêu tả tài tình, cốt truyện lôi cuốn, tác giả để lại ấn tượng mạnh khi người xem thấu hiểu được những vết thương lòng của người con gái trong chiến tranh xoay quanh cuộc đời dì Mây cũng như hiện thực làng quê, qua đó bày tỏ sự đồng cảm với những người phụ nữ như Dì Mây người đã hy sinh tuổi thanh xuân của mình cho sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc và tình đoàn kết, yêu quê hương đất nước giữa các dân tộc anh em.

3. Phân tích Người ở bến sông Châu mẫu 2

Đề tài viết về người lính sau chiến tranh là mảnh đất màu mỡ của các nhà văn nhà thơ khai thác như Nguyễn Huy Thiệp, Ma Văn Kháng, Lê Lựu,... Một trong số đó không thể không nhắc đến nhà văn quân đội Sương Nguyệt Minh với tác phẩm Người ở bến sông Châu và nhân vật nổi bật là Dì Mây.

Mây - đại diện cho một thế hệ thanh niên đã dâng hiến quãng đời thanh xuân tươi đẹp nhất cho cách mạng. Tuổi trẻ của cô là những ngày tháng lăn lộn trên khắp các nẻo đường Trường Sơn. Mây là người duy nhất sống sót của tiểu đội quân y. Mây trở về làng khi gia đình đã nhận được tin báo tử của cô. Và ngày cô trở về quê cũng là ngày người yêu – San đi lấy vợ vì tưởng cô hy sinh. Ngay đêm tân hôn, biết tin Mây còn sống quay về, San đã tìm gặp Mây. Anh xin cô được bỏ vợ để cả hai làm lại từ đầu. Mây khóc, từ chối vì cho rằng: “Một người phụ nữ đau khổ và lỡ dở đã là quá đủ”. Vậy là từ đó, cuộc sống của đôi vợ chồng San – Thanh và Mây ở nhà bên, cách nhau có hàng rào tre, diễn ra hết sức trớ trêu và đau khổ. Trước đây tóc cô dài đến gót chân, xinh đẹp nhất làng đã dũng cảm xung phong ra chiến trường để rồi khi trở về tóc cô rụng đi nhiều và xơ, cô trở về trong sự lãng quên của gia đình, của người thân và cả của người yêu. Chiến tranh đã lấy của cô đi tuổi trẻ, nhan sắc và cả tình yêu. Vết thương trên người mỗi khi trái gió là lại đau nhức. Cô trở về chỉ còn một mình cô bên chiếc nạn gỗ, bên con búp bê không biết nói. Nếu như trước kia cô năng động, hoạt bát, xinh đẹp phơi phới sắc xuân thì giờ đây cô lại mang trong mình sự buồn tẻ, đượm buồn trong thân thể người phụ nữ. Mây không giống như những hình ảnh người phụ nữ xưa mà mang theo hơi thở hiện đại, cô là người luôn hy sinh và sống cho người khác nhưng tuyệt đối không phải là một người cam chịu, nhu nhược. Cô luôn đưa ra những quyết định quan trọng vào những thời điểm quan trọng trong sự tỉnh táo, sáng suốt và tự chủ ngay cả lời chia tay. Không chịu được cảnh trớ trêu ấy, Mây đã bỏ ra căn chòi bên bờ để ở, sống với những nỗi buồn thầm lặng không biết bao giờ nguôi ngoai. Sau một thời gian mọi thứ quay lại về với cuộc hàng ngày, tóc của Mây cũng dài thêm đôi chút, da dẻ hồng hào nhưng có lẽ vết thương sâu bên trong, độ tuổi xuân thì thì đã không còn. Trong khi đó, anh lính trinh sát Quang mà Mây gặp ở chiến trường tìm về tận quê cô. Dù cô trốn chạy và lảng tránh nhưng Quang quyết định ở lại bến sông Châu nguyện chăm sóc và bù đắp cho Mây suốt quãng đời còn lại. Nhưng cô lại không chấp nhận mà chọn chăm sóc con của thím Ba, tiếng ru của cô hòa với cảnh đêm của miền sông nước và sự cảm nhận lắng nghe của những chú lính làm cầu. Có thể thấy chiến tranh không chỉ để lại những vết thương thể xác cho người lính, mà còn làm thay đổi số phận, gây ra những trái ngang đau khổ cho họ ngay cả khi họ trở về với thời bình khi chiến tranh đã kết thúc. Và những “người trở về” đó với sự kiên cường và lòng nhân ái họ đã vượt qua được nghịch cảnh để sống tốt, khẳng định phẩm chất của bộ đội Cụ Hồ.

Dì Mây trong truyện ngắn Người ở bến sông Châu đã cho chúng ta thấy được những thứ được và mất sau chiến tranh, những góc khuất trong đời sống thường ngày. Với tâm lòng am hiểu, thông cảm sâu sắc đến thân phận người phụ nữ qua những chi tiết đã phần nào được phản ánh tích cực.

4. Phân tích Người ở bến sông Châu mẫu 3

Đề tài hậu chiến đã trở thành một phần không thể thiếu trong văn học Việt Nam thời đại mới. Sương Nguyệt Minh, một tác giả có đặc điểm quân đội, đã đưa ra cái nhìn mới về cuộc sống sau chiến tranh qua tác phẩm ngắn 'Người ở bến sông Châu'. Tác phẩm này đã thể hiện một cách sống động hoàn cảnh và số phận của con người sau khi đất nước thống nhất.

Sau năm 1975, sự thống nhất đất nước đã mang lại niềm vui và hy vọng cho mọi người. Tuy nhiên, cuộc chiến không chỉ kết thúc ở điều đó, con người vẫn phải đấu tranh ngay cả trong thời bình, giống như cách mà dì Mây cố gắng vượt qua nỗi đau của mình. Số phận của dì Mây trong tác phẩm cũng là câu chuyện của nhiều người ra đi từ đống hoang tàn, đổ nát mà chiến tranh để lại.

Là một y sĩ Trường Sơn, dì Mây đã trở về với một cơ thể bị thương tổn. Người ta nói về cô như là 'cô y sĩ Trường Sơn bị mảnh đạn phá một chân'. Lúc trước khi ra trận, mái tóc của dì Mây rất đẹp, 'tóc dì đen óng mượt' khiến chú San 'đứng bên hàng râm bụt cũng phải ghen tị'. Khi chạy ngược chiều gió, 'tóc dì bay bồng bềnh như mây'. Nhưng khi trở về, tóc dì 'rụng nhiều, xơ và thưa'. Chiến tranh không chỉ làm hỏng sức khỏe của dì mà còn cướp đi vẻ đẹp và tuổi thanh xuân của một cô gái trẻ.

Ngoài việc phải chịu đựng nỗi đau về thân xác, dì Mây còn phải đối mặt với nỗi ám ảnh tinh thần do chiến tranh gây ra. Cuộc chiến mang lại biết bao bi kịch, tước đi hạnh phúc của con người. Ngày dì làm y sĩ trở về từ mặt trận, chính là ngày người yêu cô - chú San, quyết định lấy vợ khác. Tin tức đó khiến dì Mây xót xa, đau đớn. Dù rất yêu San, nhưng dì Mây vẫn kiên quyết chấp nhận đoạn tình để chú quay về với vợ. Tác giả đã tạo ra tình huống oan trái, đầy trớ trêu giữa hai người. Có lẽ, mọi người nghĩ rằng dì Mây đã hy sinh trên chiến trường. Vì vậy, chú San mới quyết định lấy vợ sau thời gian dài chờ đợi.

Đặc biệt, chiến tranh làm cho nhiều gia đình phải trải qua những cảnh chia lìa đau lòng, tang thương. Thím Ba, vì bị vướng bom trong lúc đun te nên đã qua đời. Cái chết của dì Mây khiến mọi người đều cảm thấy thương tiếc, đau buồn không nguôi.

Trái ngược với văn học thời kì trước, văn xuôi Việt Nam sau năm 1975 đã có những sự thay đổi mạnh mẽ. Nhân vật trong văn chương không còn là những người hoàn hảo như cô Nguyệt trong 'Mảnh trăng cuối rừng' của nhà văn Nguyễn Minh Châu. Thay vào đó, họ xuất hiện với vẻ đẹp bình dị, đời thường như dì Mây trong tác phẩm. Vẻ đẹp của dì Mây, cả tính cách và phẩm chất, đã để lại trong lòng người đọc nhiều cảm xúc và sự khâm phục.

Đầu tiên, dì Mây là một người phụ nữ vô cùng chung thủy. Dù phải rời xa tình yêu của mình, chú San, để đi làm y sĩ Trường Sơn, dì Mây vẫn luôn nhớ về chú, 'mỗi bản tin nhật ký, em đều viết tên anh'. Tuy nhiên, khi biết chú San đã có vợ, dì Mây không đồng ý với lời đề nghị tái hợp. Thái độ của dì Mây rất kiên quyết, dứt khoát. Hành động 'đứng dậy, bò đi vào phòng' và để chú San ra đi là minh chứng rõ ràng cho điều đó. Dì Mây chấp nhận đau khổ để chú San được hạnh phúc. Câu nói 'Thôi! Thôi! Đã muộn rồi! Cuối cùng cũng chỉ là một người phụ nữ đau khổ. Anh về đi!' khiến người đọc cảm thấy xót xa. Dì khuyên chú San quay về với vợ, sống một cuộc sống hạnh phúc. Nếu dì đồng ý với chú thì cả hai sẽ đau lòng. Vì vậy, dì chấp nhận buông tay tình yêu của mình để chú San có thể hạnh phúc với người vợ mới.

Dù gánh chịu nỗi đau về cả thân xác lẫn tinh thần, dì Mây chưa bao giờ nghĩ đến việc từ bỏ cuộc sống. Trái lại, dì luôn phản ánh một tinh thần sống mãnh liệt. Mặc dù mất một chân, dì vẫn kiên cường chèo đò, giúp ông chèo. Dù trải qua cú sốc và đau đớn, dì vẫn không ngừng sống.

Ngoài ra, dì Mây còn là người có trái tim nhân hậu, đầy tình yêu thương. Ngay từ khi chèo đò giúp ông, dì không bao giờ lấy tiền đò của học sinh trung học. Nghe thấy các em trêu ghẹo, dì cười và nói 'Chị thỏa thuận với các em, nợ của các em tăng lên, sẽ có lương thì mới trả'. Ngay cả khi trạm xá gợi ý dì học lái xe đạp, với lòng hiếu kỳ, dì nói 'Trạm xá còn cần thuốc, tôi cố gắng như việc tập thể dục'. Câu trả lời đó thể hiện lòng hi sinh của dì, luôn đặt lợi ích của mọi người trên hết. Trong một đêm mưa, khi vợ chú San đang gặp nguy hiểm khi vượt cạn, dì không màng đến những lời cảnh báo từ thím Ba, sẵn lòng giúp vợ chú San sinh con. Trong tình huống của dì, việc này không hề dễ dàng nhưng dì vẫn ân cần giúp đỡ. Đặc biệt, sau cái chết đau lòng của thím Ba do bom nổ, dì mở lòng đón nhận, chăm sóc và yêu thương thằng Cún. Dì Mây tỏa sáng với nhiều phẩm chất tốt, từ kiên cường, mạnh mẽ đến bao dung và vị tha.

Với việc mô tả tâm trạng nhân vật và tình huống truyện độc đáo, hấp dẫn, tác giả Sương Nguyệt Minh đã tái hiện lại cách mạng về con người sau chiến tranh một cách sống động. Thoát ra khỏi đống đổ nát và tro tàn của cuộc chiến, con người phải đối mặt và chịu đựng hàng loạt thử thách, khổ đau. Tác phẩm này làm nổi bật sự đau khổ và bất hạnh của con người từ khi đất nước thống nhất. Đồng thời, nó gửi gắm một bài học về lòng biết ơn đối với những thế hệ tiền bối đã hy sinh tuổi trẻ cho sự tự do và độc lập của quê hương.

Hiểu biết về tác phẩm, chúng ta càng thêm đồng cảm, thương xót với người lính. Từ đó, ta học được cách trân trọng cuộc sống hạnh phúc, bình yên trong ngày hôm nay. Có thể nói, tác phẩm này đã chạm vào lòng của người đọc thông qua giá trị nhân văn và ý nghĩa mà nó mang lại.

5. Phân tích Người ở bến sông Châu mẫu 4

Cuộc kháng chiến trường kỳ của dân tộc ta đã là ngọn lựa hun đúc nên biết bao thế hệ anh hùng, đồng thời cũng trở thành một trong những đề tài văn học, nghệ thuật hấp dẫn và nhiều cảm hứng nhất của giới văn nghệ sĩ lúc bấy giờ. Nhân vật Dì Mây trong truyện ngắn "Người ở bến sông Châu" của nhà văn Sương Nguyệt Minh cũng là một trong những nhân vật bộc lộ được bản chất người lính đã trải qua cuộc chiến tranh, thấy được sự hy sinh mất mát, và nỗi đau khôn cùng của người phụ nữ Việt Nam.

Câu chuyện xoay quanh cuộc đời của một người phụ nữ đẹp nhưng lại có số phận đau thương, vây hãm cả đời. Dì đại diện cho một thế hệ thanh niên đã dâng hiến quãng đời thanh xuân tươi đẹp nhất cho cách mạng. Tuổi trẻ của dì là những ngày tháng lăn lộn trên khắp các nẻo đường Trường Sơn. Dì Mây có một mối tình đằm thắm, trong sáng với chú San, tuy nhiên lại rơi vào nghịch cảnh éo le: ngày cô trở về quê cũng là ngày người yêu – San đi lấy vợ vì tưởng cô hy sinh. Ngay đêm tân hôn, biết tin Mây còn sống quay về, San đã tìm gặp Mây. Anh xin cô được bỏ vợ để cả hai làm lại từ đầu. Mây khóc, từ chối vì cho rằng: “Một người phụ nữ đau khổ và lỡ dở đã là quá đủ”.

Ngoài nỗi buồn mất đi người mình yêu, dì Mây còn phải chịu những hậu quả do chiến tranh để lại. Từ một người con gái xinh đẹp trở thành một người tàn tật, vô cùng thương xót "Dì Mây bước tập tễnh, tóc Dì Mây rụng nhiều, xơ và thưa, dì có chân giả, chống nạng gỗ". Tuy nhiên, không vì điều đó mà dì lại cảm thấy tủi thẹn, dì luôn luôn cảm thấy tự hào, vì đã dâng hiến quãng đời thanh xuân tươi đẹp cho cách mạng: "Dì Mây chắn cửa hầm che chở cho thương binh. Bom nôt người người lính công binh sốt rét tóc rụng trọc đầu vẫn lành lặn..". Bởi vậy, cuộc sống của dì Mây khi trở về quê hương cũng có sự thay đổi thay. Ai nấy trong gia đình đều cảm thấy thương dì, cuộc đời của dì thật đau xót. Những đặc sắc trong nghệ thuật xây dựng dì Mây đã cho thấy một hình ảnh người phụ nữ kiên cường, đầy nỗi bất hạnh vì chiến tranh. Cuộc chiến đã cướp đi tất cả: tuổi trẻ, tình yêu, hạnh phúc và mài mòn dần những gì còn sót lại của dì khi trở về sau chiến tranh.

Càng éo le hơn khi truyện đẩy nhân vật dì Mây vào những tình huống vô cùng trớ trêu và đau khổ. Khi dì đứng trước sự lựa chọn về tinh yêu của mình, dì đã cam đảm đối mặt với nó, mặc dù buồn, vẫn còn thương chú San nhiều nhưng dì đã cương quyết dứt khoát với chú "Thôi! Thôi! Lỡ rồi! Đằng nào cũng chỉ một người đàn bà khổ. Anh về đi!, "Sự thế đã thế, cố mà sống với nhau cho vuông tròn". Chưa dừng lại ở đó, tác giả lại một lần nữa đẩy nhân vật vào tình huống mà khiến dì phải đấu tranh lí trí và cảm xúc của bản thân. Đó là khi vợ chú San - cô Thanh vượt cạn thiếu tháng và dì Mây đã cố gắng hết sức đỡ đẻ cho cô mặc kệ lời thím Ba can ngăn. Chi tiết dì khóc ngay sau khi đỡ đẻ thành công cho vợ chú San, đã để lại cho người đọc nhiều xúc động. Giá như không đi bồ đội, nếu không có chiến tranh, thì cũng không bị chiến tranh làm xa cách dì Mây cũng có thể hạnh phúc bên chú San. Qua đây, em thấy được hình tượng của một người phụ nữ dưới thời chiến, đó là một người xinh đẹp, gan dạ và đầy lòng nhân ái, vị tha. Người phụ nữ mặc dù trải qua những khó khăn, thử thách ở những tình huống nghịch cảnh, đau khổ nhưng vẫn quyết tâm đối mặt với nó, với số phẩn của bản thân.

Nhà văn Sương Nguyệt Minh đã vô cùng thành công trong việc xây dựng nhân vật dì Mây, bởi nhờ có ông, mà chúng ta thấy được những góc khuất của chiến tranh, những câu chuyện buồn dưới thời chiến. Chưa bao giờ, trong văn học Việt Nam xuất hiện người phụ nữ trở về sau chiến tranh lại bi thương đến vậy. Từ đó, ta mới càng cảm thông hơn với những số phận của họ và thật biết ơn với những công lao của họ để chúng ta có được cuộc sống như ngày hôm nay.

Mời các bạn cùng tải về bản PDF để xem đầy đủ nội dung