Khí tượng thủy văn là gì?

Khí tượng thủy văn là gì? được chúng tôi sưu tầm và tổng hợp các câu hỏi lí thuyết trong chương trình giảng dạy môn Địa lý lớp 8. Hi vọng rằng đây sẽ là những tài liệu hữu ích trong công tác giảng dạy và học tập của quý thầy cô và các bạn học sinh.

Lưu ý: Nếu bạn muốn Tải bài viết này về máy tính hoặc điện thoại, vui lòng kéo xuống cuối bài viết.

Câu hỏi: Khí tượng thủy văn là gì?

Trả lời:

Khí tượng thủy văn là sự kết hợp của khí tượng và thủy văn nhằm hiểu về các trạng thái thời tiết, khí hậu,… Từ đó có thể đưa ra dự đoán về các thảm họa tự nhiên như lũ lụt, hạn hán, lốc xoáy,… Những thông tin này rất quan trọng trong bảo vệ tài sản và tính mạng.

Khí tượng thủy văn vốn là một bộ môn nghiên cứu khoa học được kết hợp từ hai lĩnh vực nghiên cứu khác nhau là thủy văn và khí tượng. Bạn hãy cùng chúng tôi đi tìm hiểu sâu hơn về lĩnh vực thủy văn là gì và khí tượng là gì nhé.

1. Thủy văn là gì?

Thủy văn là khoa học bao gồm sự xuất hiện, phân phối, chuyển động và tính chất của nước trên trái đất và mối quan hệ của chúng với môi trường trong mỗi giai đoạn của chu trình thủy văn. Chu trình nước, hay chu trình thủy văn, là một quá trình liên tục trong đó nước được làm sạch bằng cách bốc hơi và vận chuyển từ bề mặt trái đất (bao gồm cả đại dương) vào khí quyển và trở lại đất liền và đại dương. Tất cả các quá trình vật lý, hóa học và sinh học liên quan đến nước khi nó di chuyển trên nhiều con đường khác nhau trong khí quyển, trên và dưới bề mặt trái đất và qua các loài thực vật đang phát triển, là mối quan tâm của những người nghiên cứu chu trình thủy văn.

Có nhiều con đường nước có thể đi theo chu kỳ rơi liên tục như mưa hoặc tuyết rơi và trở lại bầu khí quyển. Nó có thể bị bắt trong hàng triệu năm trong các tảng băng cực. Nó có thể chảy ra sông và cuối cùng ra biển. Nó có thể ngấm vào đất để được bốc hơi trực tiếp từ bề mặt đất khi nó khô hoặc được thoát ra bởi các cây trồng. Nó có thể thấm qua đất đến cá hồ chứa nước ngầm (tầng ngậm nước) để được lưu trữ hoặc nó có thể chảy đến giếng hoặc suối hoặc trở lại suối bằng cách thấm. Chu kỳ cho nước có thể ngắn, hoặc có thể mất hàng triệu năm.

Mọi người khai thác chu trình nước để sử dụng riêng của họ. Nước được chuyển tạm thời từ một phần của chu kỳ bằng cách bơm nó từ mặt đất hoặc rút nó từ sông hoặc hồ. Nó được sử dụng cho nhiều hoạt động như hộ gia đình, doanh nghiệp và ngành công nghiệp; tưới cho các trang trại và công viên; và để sản xuất năng lượng điện. Sau khi sử dụng, nước được đưa trở lại một phần khác của chu trình: có thể xả xuống hạ lưu hoặc được phép ngâm xuống đất. Nước đã qua sử dụng thường có chất lượng thấp hơn, ngay cả sau khi xử lý, điều này thường gây ra vấn đề cho người sử dụng.

Nhà thủy văn học nghiên cứu các quá trình vận chuyển cơ bản để có thể mô tả số lượng và chất lượng nước khi nó di chuyển qua chu trình (bốc hơi, kết tủa, dòng chảy, thấm, dòng nước ngầm và các thành phần khác). Nhà thủy văn kỹ thuật, hay kỹ sư tài nguyên nước, tham gia vào việc lập kế hoạch, phân tích, thiết kế, xây dựng và vận hành các dự án để kiểm soát, sử dụng và quản lý tài nguyên nước. Vấn đề tài nguyên nước cũng là mối quan tâm của các nhà khí tượng học, nhà hải dương học, nhà địa chất, nhà hóa học, nhà vật lý, nhà sinh học, nhà kinh tế, nhà khoa học chính trị, chuyên gia về toán học ứng dụng và khoa học máy tính, và các kỹ sư trong một số lĩnh vực.

2. Khí tượng học là gì?

Đi đôi với thủy văn chính là khí tượng. Thủy văn là một thuật ngữ trừu tượng hơn, điều đó làm bạn khó hiểu bản chất vấn đề hơn thuật ngữ khí tượng. Bên trên chúng tôi đã làm rõ thủy văn là gì? Và phần tiếp theo dưới đây chúng tôi sẽ giải thích để bạn có thể hiểu hơn khí tượng là gì?

Khí tượng học là một bộ môn khoa học về khí quyển ... bao gồm rất nhiều vấn đề trong đó tiêu biểu và quan trọng chính là vấn đề thời tiết và khí hậu. Nó liên quan đến trạng thái vật lý, động lực và hóa học của khí quyển trái đất (và của các hành tinh), và với sự tương tác giữa bầu khí quyển trái đất và bề mặt bên dưới.

Nhờ những đổi mới trong kỹ thuật truyền thông và quan sát như hình ảnh vệ tinh và radar, các nhà khí tượng học đã tiến bộ từ việc chỉ có thể quan sát và ghi lại các điều kiện thời tiết tại các điểm cụ thể trên bề mặt trái đất để có khả năng phân tích sự thay đổi quy mô lớn trong các hệ thống thời tiết trên toàn thế giới .

Điều này đã cho phép chúng tôi đạt được những tiến bộ to lớn trong sự hiểu biết về các quy trình vật lý xác định thời tiết của chúng tôi và kết hợp với các phương pháp tính toán hiện đại đã khiến chúng tôi phát triển một loạt các mô hình số là cốt lõi của dự báo thời hiện đại. Bằng cách kết hợp các mô hình đẳng cấp thế giới của chúng tôi với vô số kiến thức địa phương và thực nghiệm và mạng lưới quan sát rộng lớn, các nhà khí tượng học của Met Office có thể điều chỉnh dự báo và cảnh báo thời tiết theo nhu cầu của các cá nhân và tổ chức

3. Vai trò của thông tin khí tượng thủy văn

Những thảm họa tự nhiên như ta đã đề cập một số phía trên là điều không thể tránh khỏi. Nhưng những dự đoán kịp thời và chính xác trong khí tượng thủy văn có thể giúp con người chúng ta phòng tránh hoặc có biện pháp hỗ trợ kịp thời nhằm tránh được nhiều tổn hại về vật chất và sinh mạng.

Theo Tổ chức khí tượng thế giới WMO, các thông tin về khí tượng thủy văn có thể đem lại lợi ích gấp 10-20 lần so với chi phí bỏ ra. Ở Việt Nam ta cũng vậy. Bằng chứng là ta đã tiết kiệm được những của cải vật chất lên đến gần 3 ngàn tỷ đồng mỗi năm. Hơn thế nữa chính là sinh mạng con người mà chúng ta không thể cân đo đong đếm bằng tiền.

Các bản tin dự báo, cảnh báo là công cụ hữu hiệu, kịp thời cho những khu vực có nguy cơ xảy ra thiên tai, thảm họa khí tượng thủy văn. Các thông tin này cần thiết trong nhiều lĩnh vực trong cuộc sống khác nữa. Ví dụ, theo thống kê WMO, có đến 50% công đoạn trong lĩnh vực xây dựng kiến trúc cần số liệu thời tiết, thủy văn này. Trong lĩnh vực giao thông, công tình như cảng, bến tàu, cầu đường,… thì cần khoảng 30% công đoạn liên quan. Trong lĩnh vực hàng không cũng rất cần để dự báo các chuyến bay. Trong ngành điện cần 40% công đoạn để phục vụ vận hành. Ngoài ra còn rất nhiều kinh vực khác như ngành thăm dò, khai thác khoáng sản, thủy lợi, công trình tưới tiêu, thiết kế xây dựng hồ tiêu, quốc phòng an ninh,…

Đặc biệt trong những năm gần đây, biến đổi khí hậu khiến trái đất xảy ra không biết bao nhiêu thiên tai khí tượng thủy văn bất ngờ. Tần suất, cường độ ngày càng tăng cao làm cướp đi sinh mạng của không biết bao nhiêu người. Thiệt hại về kinh tế cũng ngày càng tăng và khó dự đoán. Lấy ví dụ đợt rét vừa qua kéo dài lịch sử 38 ngày, bão vận động bất thường không theo quy luật, hay bão chồng bão ở miền Trung hiện nay, lụt lội gây nhức nhối cho biết bao nhà,… Và các quy luật khí hậu đang bị phá vỡ khiến cho ngành khí tượng, thủy văn ngày càng gặp nhiều thách thức trong việc dự báo hơn nữa.

Sự biến đổi khí hậu này không còn là một việc bình thường nữa, mà chính chúng ta ai cũng đều cần có ý thức thay đổi. Các dự đoán khí tượng thủy văn ngày càng sai số không đoán trước được. Chúng ta cần có biện pháp khắc phục, phục hồi lại thiên nhiên, khí hậu thủy văn của trái đất ngay bây giờ. Vì đây chính là gốc rễ để bảo vệ chính bản thân mình.

-------------------------------------------

Như vậy VnDoc đã giới thiệu các bạn tài liệu Khí tượng thủy văn là gì? Mời các bạn tham khảo thêm tài liệu: Lý thuyết Địa lý lớp 8, Giải bài tập Địa lí 8, Giải tập bản đồ Địa lí 8, Giải Vở BT Địa Lí 8, Tài liệu học tập lớp 8