VD: Chúng ta cần chứng minh một câu nói, một vấn đề trong cuộc sống, làm rõ nhận định đó để rút ra bài học cho chính bản thân mình như:
- Chứng minh bản thân mình không làm việc gì đó cần đưa ra chứng cứ xác thực
- Chứng minh mình đủ 18 tuổi bằng cách đưa chứng minh thư
2. Câu tục ngữ: “Nói có sách, mách có chứng” khuyên chúng ta điều gì?
Câu tục ngữ: “Nói có sách, mách có chứng” khuyên chúng ta muốn nói một điều gì đó thì phải có bằng chứng cụ thể, không đc nói "đại" , nói suông,...
B. Hoạt động hình thành kiến thức
1. Tìm hiểu chung về lập luận chứng minh. ĐỪNG SỢ VẤP NGÃ
a. Để khuyên người ta "đừng sợ vấp ngã" bài văn đã lập luận như thế nào? Các sự thật được dẫn ra có đáng tin hay không?
b. Đọc nội dung bảng sau và cho biết mục đích của chứng minh và các phương pháp được sử dụng để chứng minh là gì.
Bài văn lập luận theo hai vấn đề:
Vấp ngã là thường. Tác giả đã dùng những dẫn chứng để chứng minh:
- Lần đầu tiên chập chững bước đi
- Lần đầu tiên tập bơi
- Lần đầu tiên chơi bóng bàn
Đưa ra những dẫn chứng cụ thể:
- Oan Đi‐nây từng bị tòa báo sa thải
- Lu‐i Pa‐xtơ chỉ là học sinh trung bình môn hóa
- Lép‐Tôn‐X tôi bị đình chỉ học đại học vì vừa không có năng lực vừa thiếu ý chí học tập
- Hen‐ri‐pho thất bại và cháy túi tới 5 lần
- Ca sĩ En‐ri‐cô Ca‐ru‐xô bị thầy giáo cho là thiếu chất giọng và không thể nào hát được
Phần kết bài, đưa ra những điều đáng sợ hơn vấp ngã là sự thiếu cố dắng hết mình
=> Các sự thật đưa ra đáng tin cậy.
b.
- Mục đích của chứng minh: chứng tỏ những điều đáng tin cậy
- Các phương pháp sử dụng để chứng minh là: dùng lí lẽ, dẫn chứng chân thực, đã được thừa nhận
2. Các bước làm bài văn lập luận chứng minh
a. Tìm hiểu các bước làm bài văn lập luận chứng minh qua việc triển khai đề bài.
b. Từ việc tìm hiểu trên hãy hoàn thành phiếu học tập sau:
Muốn làm bài văn lập luận chứng minh thì phải thực hiện.... bước:.......
Dàn bài:
Mở bài: Nêu......
Thân bài: Nêu......
Kết bài: Nêu:........
Giữa các phần và các đoạn cần có.....
Mở bài: Nêu luận điểm cần được chứng minh.
Thân bài: Nêu lí lẽ và dẫn chứng để chứng tỏ luận điểm là đúng
Kết bài: Nêu ý nghĩa của luận điểm đã được chứng minh. Chú ý lời văn phần Kết bài nên hô ứng với lời văn phần Mở bài.
C. Hoạt động luyện tập.
1. Đọc bài văn sau và trả lời câu hỏi nêu ở dưới: KHÔNG SỢ SAI LẦM.
a. Bài văn nêu lên luận điểm gì? Tìm những câu văn thể hiện luận điểm đó?
b. Để chứng minh cho luận điểm của mình, người viết đã nêu lên những luận cứ nào? Những luận cứ ấy có sức thuyết phục không?
a. Luận điểm: khuyên con người không sợ sai lầm.
Những câu văn mang luận điểm:
- Nhan đề của bài văn: Không sợ sai lầm
- Nếu bạn muốn sống một đời mà không phạm chút sai lầm nào, thì đó là bạn ảo tưởng, hoặc là bạn hèn nhát trước cuộc đời.
- Sai lầm cũng có hai mặt. Tuy nó đem lại tổn thất nhưng nó cũng đem đến bài học cho đời.
- Thất bại là mẹ của thành công.
- Những người sáng suốt dám làm, không sợ sai lầm, mới là người làm chủ số phận của mình.
b. Để chứng minh cho luận điểm của mình, người viết đã nêu ra những luận cứ sau:
- Một người mà lúc nào cũng sợ thất bại, làm gì cũng sợ sai lầm là một người sợ hãi thực tế và suốt đời không bao giờ có thể tự lập được.
- Bạn sợ sặc nước thì bạn không biết bơi. - Bạn sợ nói sai thì bạn không nói được ngoại ngữ! - Một người mà sẽ không chịu mất gì thì sẽ không được gì.
- Sai lầm cũng có hai mặt. Tuy nó đem lại tổn thất nhưng nó cũng đem đến bài học cho đời. - Khi tiến bước vào tương lai, bạn làm sao tránh được sai lầm?
- Nếu bạn sợ sai thì bạn chẳng dám làm gì.
- Người khác bảo bạn sai chưa chắc bạn đã sai, vì tiêu chuẩn đúng sai khác nhau.
- Bạn chớ ngừng tay, mà cứ tiếp tục làm, dù cho có gặp trắc trở.
- Không nên là người liều lĩnh, mù quáng, cố ý mà phạm sai lầm. Chẳng ai thích sai lầm cả.
- Có người phạm sai lầm thì chán nản. - Có kẻ sai lầm rồi thì tiếp tục sai lầm thêm.
- Nhưng có người biết suy nghĩ, rút kinh nghiệm, tìm con đường khác đế tiến lên. Như vậy, với các luận cứ trên ta nhận thấy: Đây là những luận cứ rất có sức thuyết phục vì nó được chọn lọc, chân thực, phù hợp với cuộc sống của con người
2. Nêu các bước thực hiện các đề sau:
Đề 1: Chứng minh tính đúng đắn của câu tục ngữ:" Có công mài sắt có ngày nên kim"
Đề 2: Chứng minh chân lí được nêu trong đoạn thơ:
Không có việc gì khó
Chỉ sợ lòng không bền
Đào núi và lấp biển
Quyết chí ắt làm nên
Đề 1: Chứng minh tính đúng đắn của câu tục ngữ:" Có công mài sắt có ngày nên kim"
Dàn ý:
I. Mở bài:
- Giới thiệu vấn đề: Nêu vai trò quan trọng của lí tưởng, ý chí và nghị lực trong cuộc sống.
II/Thân bài:
a. Giải thích câu tục ngữ " có công mài sắt, có ngày nên kim"
* Nghĩa đen
- Một mảnh sắt to mài lâu ngày cũng sẽ thành kim nhỏ xíu
- Một hình ảnh ít ai tin được
* Nghĩa bóng
- Lòng kiên trì của con người
- Lòng kiên nhẫn chờ đợi của con người
- Lòng kiên trì sẽ giúp con người vượt qua thử thách
- Không có kiên trì thì không làm được gì hết
b. Bàn luận vấn đề
- Câu tục ngữ là một lời dạy bổ ích cho mỗi con người chúng ta
- Câu tục ngữ thể hiện truyền thống kiên trì, đoàn kết của dân tộc ta
- Cần phê phán những người lười biếng, thiếu kiên nhẫn
- Cần phê phán những người không có lòng kiên trì
* Ý nghĩa câu tục ngữ
- Khuyên chúng ta nên có lòng kiên trì
- Có kiên trì thì việc gì cũng sẽ làm được
d. Chứng minh lòng kiên trì
- Thầy Nguyễn Ngọc kí là một tấm gương về tinh thần kiên trì, phấn đấu
- Học sinh chăm học sẽ được kết quả tốt
Không có việc gì khó
Chỉ sợ lòng không bền
Đào núi và lấp biển
Quyết chí ắt làm nên
e. Rút ra bài học: Mọi người nên tu dưỡng đức tính kiên trì, bắt đầu từ những việc nhỏ. để khi ra đời làm được việc lớn.
III. Kết bài: bài học về kiên trì nhẫn nại nhất định dễ dẫn đến thành công là bài học không riêng của ai và của một thời nào, luôn phải nhắc nhở mình phải luôn luôn rèn luyện ý chí trong cuộc sống hằng ngày, không nôn nóng, chán nản khi gặp khó khăn, trở ngại trong học tập hay làm bất cứ một công việc gì. Cũng chính nhờ những tấm gương sáng vừa phân tích bên trên mà em hiểu được phải có quyết tâm cao mới đem lại kết quả mong muốn trong việc làm của mình, phải biết cố gắng từ sớm thì mới có thể đạt được những thành công rực rỡ sau này.
D. Hoạt động vận dụng
Tìm hiểu đề, tìm hiểu ý, lập dàn ý cho đề văn sau:
Chứng minh rằng nhân dân ta từ xưa đến nay luôn sống theo đạo lí ăn quả nhớ kẻ trồng cây, Uống nước nhớ nguồn.
1. Mở bài
- Nêu ý kiến về câu tục ngữ hoặc nêu khái niệm về tục ngữ (lời răn dạy, truyền kinh nghiệm...).
- Nêu giá trị câu tục ngữ: Bài học quí giá về nhắc nhở con người biết sống tốt đẹp.
2. Thân bài
a. Giải thích
- Nghĩa đen: ăn quả phải nhớ tới công lao vun xới, chăm bón của người trồng cây cho ta ăn quả.
- Nghĩa bóng: người được hưởng thành quả lao động (về mọi mặt) phải nhớ ơn người đã mất bao công lao để tạo ra những thành quả đó. Hoặc: Thế hệ sau biết ơn thế hệ trước...
b. Bình luận
Khẳng định giá trị câu tục ngữ: luôn đúng, nhắc nhở mọi người... Ngày nay, ta đang sống theo đạo lí tốt đẹp đó...
Bình luận về thái độ biết ơn của người ăn quả đối với người trồng cây được thể hiện như thế nào cho đúng? (Trọng tâm)
- Trân trọng, ghi nhớ công ơn.
- Có ý thức vun đắp, bảo vệ và góp phần phát triển những thành quả đã đạt được, mở rộng ra là góp phần làm cho đất nước ngày càng giàu mạnh, cho gia đình ngày càng ấm no, hạnh phúc.
c. Liên hệ:
- Thực tế lịch sử, cuộc sống, dân tộc ta thực hiện điều này khá tốt. Chứng minh bằng việc đền ơn đáp nghĩa (xây nhà tình nghĩa cho các bà mẹ anh hùng, có công với đất nước...).
- Liên hệ lòng biết ơn của người học sinh trong nhà trường, gia đình và ngoài xã hội.
- Từ đó, phê phán những thái độ, quan điểm sai trái, đi ngược đạo lí nhân dân, vô ơn bội nghĩa.
- Thái độ vô ơn, thiếu trách nhiệm đều bị lên án... Đó là biểu hiện của người suy thoái đạo đức, nhân cách.
d. Phương hướng, bài học rút ra:
- Tự hào với lịch sử anh hùng và truyền thống văn hóa vẻ vang của dân tộc, ra sức bảo vệ và tích cực học tập, lao động góp phần xây dựng đất nước.
- Có ý thức gìn giữ bản sắc, tinh hoa của dân tộc Việt Nam mình, và tiếp thu cỏ chọn lọc tinh hoa nước ngoài.
- Có ý thức tiết kiệm, chống lãng phí khi sử dụng thành quả lao động của mọi người.
3. Kết bài
- Khẳng định ý nghĩa, giá trị câu tục ngữ.
- Có tác dụng nhắc nhở, có giá trị giáo dục, một nét của đạo đức con người trong mọi hoàn cảnh, mọi thời đại.
- Lòng biết ơn là nét đẹp văn hoá cần thiết, cao quý.
E. Hoạt động mở rộng
Đọc văn bản sau và tìm hiểu việc triển khai các lí lẽ dẫn chứng trong mỗi văn bản: CÓ HIỂU ĐỜI MỚI HIỂU VĂN và SỨC MẠNH CỦA ÂM NHẠC
Văn bản: CÓ HIỂU ĐỜI MỚI HIỂU VĂN:
Lí lẽ:
- Văn chương là đời sống ghi trên giấy.
- Cần có sự rung động mới có thể cảm nhận được cái hay của thơ
Dẫn chứng:
- Một thanh niên không ra miền Bắc sẽ không hiểu được thơ Vũ Hoàng Chương
- Tác giả mỗi lần ngâm câu thơ Xuân Diệu cảm nhận thoang thoảng hương bưởi đêm xuân miền Bắc.
- Nằm trên ghe rồi mới cảm nhận thấy cái hay của Huy Cận viết bài Tràng An
Văn bản: SỨC MẠNH CỦA ÂM NHẠC
Lí lẽ:
- Âm nhạc tác động nhiều mặt bởi cuộc sống chung quanh chúng ta.
Dẫn chứng:
- Sử dụng một loại âm nhạc nào đấy trên tàu đánh cá thì sẽ thu hút được cá kéo nhau chui vào lưới; sử dụng loại nhạc nào đó thì lượng sữa sẽ được nhiều hơn khi người ta vắt sữa bò; có loại cây phát triển nhanh khi ta cho phát một loại nhạc nào đấy ở khu vực trồng...
- Ở Việt Nam ta, Viện Quân y 103 cũng đã bước đầu nghiên cứu sử dụng âm nhạc vào việc chữa bệnh và tìm được kết quả tốt.
- Tác động bằng những âm thanh có tổ chức (tức là những bài ca, bản nhạc), thông qua thính giác mà tác động đến tư tưởng và tình cảm của con người.
Trên đây, VnDoc đã giới thiệu tới các bạn Soạn bài Lập luận chứng minh VNEN. Với tài liệu được biên soạn theo chương trình VNEN này, hy vọng sẽ giúp các em học sinh tiếp thu bài nhanh và có sự hứng thú đối với môn học, từ đó học tốt Ngữ văn 7 hơn.
Ngoài ra, mời các bạn tham khảo thêm các tài liệu khác như: Ngữ văn lớp 7, Soạn bài lớp 7, Học tốt Ngữ Văn 7, Giải Vở bài tập Ngữ Văn và các dạng đề thi học kì 1 lớp 7, đề thi học kì 2 lớp 7 cũng được cập nhật liên tục trên VnDoc.com.
