Soạn bài Viết truyện kể sáng tạo lớp 9 Cánh Diều

Bản quyền tài liệu thuộc về VnDoc, nghiêm cấm các hành vi sao chép với mục đích thương mại.

Hướng dẫn các bước Viết truyện kể sáng tạo

Bước 1: Chuẩn bị

• Đọc lại văn bản Vụ cải trang bất thành, chú ý phần (3) của văn bản.
• Xác định người kể: Me-ri, cha dượng hoặc mẹ Me-ri để chuyển lời kể cho phù hợp với ngôi kể.

Bước 2: Tìm ý và lập dàn ý (Ví dụ người kể là Me-ri)

- Tìm ý cho bài viết bằng cách đặt và trả lời các câu hỏi:

• Nội dung chính của phần (3) kể về việc gì? (Nội dung chính của phần (3) kể về việc vạch tội của Hôm đối với Uyn-đi-banh)
• Nếu là Me-ri kể lại thì lời văn và chi tiết câu chuyện phải thay đổi như thế nào? (Nếu là Me-ri kể lại thì lời văn và chi tiết câu chuyện phải thay đổi theo cách nhìn nhận, đánh giá của Me-ri như: Uyn-đi-banh thu mình trong ghế bành, đầu gọc xuống, sụp đổ hoàn toàn khi nghe Hôm kể lại toàn bộ sự việc,…)
• Cần tạo lại tình huống và sắp xếp lại câu chuyện như thế nào theo lời kể của Me-ri? (Theo lời kể của Me-ri cần tạo lại tình huống và sắp xếp lại câu chuyện: Đề Me-ri nhìn thấy dáng vẻ, thái độ của Uyn-đi-banh trước rồi mới vào câu chuyện...)
• Lựa chọn hoặc bổ sung các chi tiết miêu tả, biểu cảm vào câu chuyện thế nào? (Các chi tiết miêu tả, biểu cảm cần được bổ sung vào câu chuyện để nêu lên được tâm trạng của Me-ri khi chững kiến sự việc: sự ngỡ ngàng chứng kiến sự việc,…)

- Lập dàn ý cho bài viết bằng cách sắp xếp các ý đã tìm được theo bố cục ba phần:

1. Mở bài: Nêu bối cảnh câu chuyện: Khi Hôm vạch tội của Uyn-đi-banh, Me-ri đã có mặt và chứng kiến cảnh cuối.
2. Thân bài: Kể tóm tắt lại sự việc qua lời kể của Hôm (trang 15-16), ví dụ:

• Tôi nhìn thấy Uyn-đi-banh thu mình trong ghế bành, đầu gọc xuống, sụp đổ hoàn toàn khi nghe Hôm kể lại toàn bộ sự việc.
• Hoá ra hắn (Uyn-đi-banh) đã lừa dối tôi bằng cách: lợi dụng sự đồng loã của vợ là mẹ tôi, cùng tình trạng cận thị nặng của tôi, để đóng giả làm Hót-mơ En-giô và tán tỉnh, tỏ tình với tôi.
• …

3. Kết bài: Nêu suy nghĩ của Me-ri sau vụ việc. Ví dụ: Tôi hoàn toàn ngỡ ngàng trước âm mưu của ông cha dượng và rất cảm ơn Hôm đã giúp mình làm sáng tỏ vụ việc, tránh được một sai lầm khủng khiếp trong đời.

Bước 3: Viết

• Viết văn bản truyện theo dàn ý. Trong khi viết có thể điều chỉnh, bổ sung các chi tiết hoặc các yếu tố miêu tả, biểu cảm miễn là hợp lí.

Rèn luyện kĩ năng viết: Kết hợp kể, miêu tả, biểu cảm trong văn bản truyện

Đề bài:

Đọc đoạn truyện sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới: “Thành vạch cây vén cỏ, căng mắt dỏng tai như đi tìm mũi kim hạt cải, nhưng không thấy dấu vết gì cả. Bỗng có một con ếch nhảy vọt ra, Thành kinh ngạc vội đuổi theo, ếch lẫn vào đám cỏ. Thành dõi theo hướng, lần tìm thấy một chú dế núp dưới gốc gai. Thành chộp vội, nhưng dế đã chui tọt vào trong hang. Lấy cỏ nhọn chọc, nó vẫn nằm lỳ trong ấy. Sau khi đem ống phung nước vào, bị sặc, một chú dế cực to khỏe mới thòi ra. Tóm được chú ta, nhìn kỹ: mình to, đuôi dài, cổ xanh, cánh vàng. Thành vô cùng mừng rỡ liền nhốt vào lồng mang về. Cả nhà ăn mừng, cho dầu có bắt được trân châu bảo ngọc cũng không bằng. Rồi thả vào bồn, nuôi nấng hàng ngày bằng thóc ngâm sữa, thịt cua luộc, chắm sóc chí chút từng li từng tí, đợi đến kỳ hạn nộp quan.” (Bồ Tùng Linh)

- Chỉ ra các từ ngữ, câu văn thể hiện yếu tố kể, miêu tả, biểu cảm trong đoạn truyện trên.

- Hãy cho biết, nếu bỏ các từ ngữ, câu văn miêu tả thì đoạn truyện trên sẽ thay đổi như thế nào? Vì sao?

Trả lời:

- Các từ ngữ, câu văn thể hiện yếu tố kể, miêu tả, biểu cảm trong đoạn truyện trên là:

• Kể:
  • Thành vạch cây vén cỏ, căng mắt dỏng tai như đi tìm mũi kim hạt cải, nhưng không thấy dấu vết gì cả.
  • Bỗng có một con ếch nhảy vọt ra, Thành kinh ngạc vội đuổi theo.
  • thả vào bồn, nuôi nấng hàng ngày bằng thóc ngâm sữa, thịt cua luộc, chắm sóc chí chút từng li từng tí, đợi đến kỳ hạn nộp quan
• Tả: mình to, đuôi dài, cổ xanh, cánh vàng
• Biểu cảm:
  • Thành kinh ngạc vội đuổi theo
  • Thành vô cùng mừng rỡ
  • Cả nhà ăn mừng cho dầu có bắt được trân châu bảo ngọc cũng không bằng

- Hãy cho biết, nếu bỏ các từ ngữ, câu văn miêu tả thì đoạn truyện trên sẽ giảm sự hấp dẫn, sinh động. Bởi vì chỉ còn lại các sự kiện được kể một cách đơn thuần, không rõ về cảm xúc nhân vật và những đặc điểm của nhân vật

Truyện kể sáng tạo là gì?

Truyện kể sáng tạo là một văn bản tự sự, ở đó, người kể (có thể là nhân vật trong truyện – ngôi thứ nhất, hoặc người ngoài cuộc – ngôi thứ ba) kể lại một cách sáng tạo những sự việc diễn ra ở một không gian, thời gian nào đó, gắn với những nhân vật cụ thể. Thông qua câu chuyện, tác giả thể hiện quan điểm, suy nghĩ, thái độ của mình về những vấn đề của đời sống. Trong truyện, bên canh lời kể, còn có những câu, đoạn văn miêu tả, biểu cảm để làm nổi bật đặc điểm của nhân vật hoặc bối cảnh, đồng thời bộc lộ cái nhìn, tình cảm, cảm xúc của người kể và của chính nhà văn. Truyện kể sáng tạo có thể là một câu chuyện hoàn toàn mới hoặc mô phỏng một truyện đã có nhưng điều chỉnh, thay đổi các chi tiết, sự việc, nhân vật,… theo ý tưởng của người kể.

Viết truyện kể sáng tạo là gì?

Viết truyện kể sáng tạo là tạo lập một văn bản tự sự có yếu tố hư cấu và có tính nghệ thuật nhất định. Khác với các văn bản như nhật kí, hồi kí, bản tường trình,…, truyện cho phép người viết tưởng tượng những sự việc, con người không có thật (ví dụ: thần tiên, ma quỷ,…) hoặc chỉ có một phần sự thật (ví dụ: Sự tích Hồ Gươm). Nhưng dù hư cấu như thế nào thì truyện vẫn luôn đặt ra những vấn đề của đời sống con người. Vì thế, việc sáng tạo ra các tình huống, sự việc, chi tiết, nhân vật (con người, con vật, thần, thánh…),… chỉ là phương thức để người viết gửi gắm những thông điệp về cuộc sống. Đó có thể là một bài học về đạo lí, lối sống hay một quan niệm, một góc nhìn về thiên nhiên, xã hội, con người.

Những điều cần lưu ý khi viết truyện kể sáng tạo

• Mục đích viết truyện kể sáng tạo là gì? Truyện hướng tới đối tượng người đọc nào?
• Truyện kể việc gì hoặc mô phỏng truyện nào? Ai sẽ là người kể chuyện?
• Câu chuyện diễn ra ở đâu (không gian), vào thời điểm nào (thời gian)? Truyện có những nhân vật nào? Ai là nhân vật chính?
• Truyện mở đầu, diễn biến và kết thúc ra sao?
• Cần đưa các yếu tố miêu tả, biểu cảm vào những đoạn nào trong truyện và để làm gì?