Làm thơ bảy chữ
VnDoc xin trân trọng giới thiệu bài Lý thuyết Ngữ văn 8: Làm thơ bảy chữ được chúng tôi sưu tầm và giới thiệu nhằm giúp các bạn học sinh cùng quý thầy cô tham khảo để chuẩn bị cho bài học môn Ngữ văn lớp 8.
Lưu ý: Nếu bạn muốn Tải bài viết này về máy tính hoặc điện thoại, vui lòng kéo xuống cuối bài viết
Bài: Làm thơ bảy chữ
1/ Chuẩn bị ở nhà
a/ Khái niệm và phạm vi luyện tập
- Thơ bảy chữ là hình thức thơ lấy câu thơ bảy chữ làm đơn vị nhịp điệu, bao gồm:
+ Thơ bảy chữ cổ thể.
+ Thơ Đường luật tám câu bảy chữ và bốn câu bảy chữ.
+ Thơ hiện đại với câu thơ bảy chữ.
- Phạm vi luyện tập là thơ bốn câu bảy chữ, giới hạn ở cách ngắt nhịp, gieo đúng vần, đúng luật bằng trắc giữa các câu.
b/ Em tự quan sát và đưa ra nhận xét về số câu, số chữ của bài thơ, khổ thơ trên.
Cách gieo vần và luật bằng trắc trong câu của các bài thơ, khổ thơ SGK trang 165.
- Khổ thơ a.
+ Cách ngắt nhịp của các câu: 4/3.
+ Gieo vần: vần bằng “on” (tiếng cuối câu 1, 2, 4).
+ Luật bằng trắc:
B B B T T B B
T T B B T T B
T T B B B T T
B B T T T B B
- Khổ thơ b.
+ Cách ngắt nhịp của câu 1: 3/1/3; câu 2,3: 4/3; câu 4: 2/2/3.
+ Gieo vần: vần bằng “ây” - “ay” (tiếng cuối câu 1, 2, 4)
+ Luật bằng trắc:
B T B B T T B
T B B T T B B
T B T T B B T
T T B B T T B
- Khổ thơ c.
+ Cách ngắt nhịp của các câu: 4/3
+ Gieo vần: vần bằng “e” — “oe” (tiếng cuối câu 1, 2, 4)
+ Luật bằng trắc:
B B T T T B B
T T B B T T B
T T B B B T T
B B B T T B B
c/ Sưu tầm một số bài thơ
Vào xuân
Nắng ban mai reo rắc cung đàn
Tiếng nẩy chồi vườn lộc kết xuân
Em có nghe lòng đang rạo rực
Cánh môi trần mộng đỏ cười duyên.
2/ Hoạt động trên lớp
a/ Nhận diện luật thơ
Hãy đọc, gạch nhịp và chỉ ra các tiếng gieo vần cũng như mối quan hệ bằng trắc của hai câu thơ kề nhau trong bài sau:
Chiều
Chiều hôm thằng bé cưỡi trâu về
Nó ngẩng đầu lên hớn hở nghe.
Tiếng sáo diều cao vòi vọi rót,
Vòm trời trong vắt ánh pha lê.
- Nhịp của cả bốn câu trong bài thơ là: 4/3
- Các tiếng cuối các câu 1, 2, 4 gieo vần: ê - e.
- Quan hệ bằng trắc của hai câu thơ kề nhau: câu 1 và 2 đối nhau, câu 2 và 3 niêm với nhau, câu 3 và 4 đối nhau.
Bài thơ sau của Đoàn Văn Cừ đã bị chép sai. Hãy chỉ ra chỗ sai, nói lí do và tìm cách sửa lại cho đúng.
Tối
Trong túp lều tranh cánh liếp che,
Ngọn đèn mờ, tỏa ánh xanh xanh,
Tiếng chày nhịp một trong đêm vắng,
Như bước thời gian đếm quãng khuya.
- Bài thơ bị chép sai ở hai chỗ của câu thứ hai:
- Sau “Ngọn đèn mờ” không có dấu phẩy. Dấu phẩy ở vị trí này khiến cho nhịp đọc bị sai (nhịp 4/3 chứ không phải 3/4).
- Tiếng “xanh” bị chép sai (bản gốc là tiếng “lè”) nên vần “anh” trong tiếng này không hợp với vần “e” trong tiếng “che” ở trên.
- Sửa lại: bỏ dấu phẩy, thay “xanh” bằng “lè”.
b/ Tập làm thơ
Hãy làm tiếp hai câu cuối theo ý mình trong bài thơ Tú Xương mà người biên soạn đã giấu đi.
Tôi thấy người ta có bảo rằng:
Bảo rằng thằng cuội ở cung trăng!
...
...
- Làm thêm vào bài thơ Tú Xương
Tôi thấy người ta có bảo rằng:
Bảo rằng thằng cuội ở cung trăng!
Đáng cho cái tội quân lừa dối,
Giá khắc mà ta vẫn gọi thằng.
Làm tiếp bài thơ dưới đây cho trọn vẹn ý
Vui sao ngày đã chuyển hè,
Phượng đỏ sân trường rộn tiếng ve
...
- Làm thêm bài thơ
Vui sao ngày đã chuyển hè,
Phượng đỏ sân trường rộn tiếng ve
Phấp phới trong lòng bao tiếng gọi,
Thoảng hương lúa chín gió đồng quê.
-----------------------------------------------
Với nội dung bài Làm thơ bảy chữ các bạn học sinh cùng quý thầy cô cần nắm vững kiến thức về đặc điểm, cách trình bày làm thơ bảy chữ...
Trên đây VnDoc đã giới thiệu nội dung bài Lý thuyết Ngữ văn 8: Làm thơ bảy chữ giúp các bạn học sinh tham khảo chuẩn bị tốt cho bài học sắp tới đây. Ngoài ra các bạn có thể tham khảo thêm một số chuyên mục Lý thuyết môn Ngữ Văn 8, Soạn bài lớp 8, Văn mẫu lớp 8, Giải Vở bài tập Ngữ Văn 8, Soạn văn 8 siêu ngắn.
