Thâm canh là gì?

Thâm canh là gì? được VnDoc sưu tầm và tổng hợp lí thuyết trong chương trình giảng dạy môn Công nghệ lớp 7. Hi vọng rằng đây sẽ là những tài liệu hữu ích trong công tác giảng dạy và học tập của quý thầy cô và các bạn học sinh.

Lưu ý: Nếu bạn muốn Tải bài viết này về máy tính hoặc điện thoại, vui lòng kéo xuống cuối bài viết.

Câu hỏi: Thâm canh là gì?

Trả lời:

Thâm canh là phương pháp trồng trọt cải tiến áp dụng khoa học kỹ thuật, nhằm nâng cao độ phì nhiêu, tăng năng suất cho cây trồng

1. Tìm hiểu về thâm canh

- Thâm canh là phương thức sản xuất nông nghiệp áp dụng thành tựu khoa học kỹ thuật tiên tiến. Mục đích là làm cải tạo đất trồng, tăng năng suất thu hoạch. Đây là phương thức được cho là đem lại nhiều lợi ích kinh tế cho nhà nông cũng như đáp ứng được yêu cầu nông sản trên thị trường hiện nay.

- Theo Hán ngữ nghĩa là cày sâu - phương pháp đầu tiên con người giúp năng suất hoa màu tăng lên. Sau này con người ngoài cày sâu cho xốp đất, đã dùng phân bón, thuốc trừ sâu, lai tạo giống. Tóm lại thì thâm canh là phương pháp để canh tác đất có hiệu suất cao hơn.

2. Nguồn gốc của thâm canh

- Xã hội phát triển, nhu cầu về lượng nông sản ngày càng lớn, trong khi việc mở rộng diện tích cho sản xuất nông nghiệp là rất hạn chế, con người phải chuyển sang việc nâng cao chất lượng canh tác, thông qua việc đầu tư thêm tư liệu sản xuất, sức lao động để nâng cao năng suất nông sản trên đơn vị diện tích. Đến nửa sau thế kỷ 20, sản xuất lương thực trên thế giới bước vào sản xuất thâm canh thông qua việc đưa những tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất: đầu tiên là giống tốt, phân bón hóa học, biện pháp canh tác luân canh, xen canh, gối vụ, giải quyết vấn đề thuỷ lợi...

- Nhờ vậy, đến năm 1960 sản lượng lương thực từ cây có hạt toàn thế giới đạt 1.025 triệu tấn, tăng 41,77% so với năm 1950. Đến 1996, sản lượng tiếp tục tăng lên 2049 triệu tấn trong điều kiện diện tích sản xuất đang có xu hướng giảm nhẹ. Từ đây, thâm canh sản xuất nông nghiệp trở thành khuynh hướng chung toàn thế giới.

- Ngày nay, sản xuất thâm canh tiếp tục phát triển ngày một hiện đại. Sản xuất theo hướng chuyên canh, ứng dụng công nghệ cao, hiện đại, gắn với an toàn, hữu cơ, giá trị gia tăng cao......

3. Bản chất của thâm canh

- Bản chất của thâm canh trong nông nghiệp là đầu tư thêm vốn, công nghệ, lao động trên một đơn vị diện tích đất đai để thu được nhiều sản phẩm hơn với chi phí thấp nhất.

- Về cơ bản, thâm canh và xen canh đều là các phương thức canh tác đem lại hiệu quả cao trong nông nghiệp. Trong đó, thâm canh tăng cường đầu tư các nguồn lực cho một diện tích đất canh tác để tăng sản lượng. Còn xen canh thì tận dụng diện tích đất, chất dinh dưỡng và ánh sáng còn thừa để tăng sản lượng của các giống cây trồng khác.

- Nhà nước khuyến khích phát triển thâm canh với các biện pháp như quy hoạch các vùng kinh tế nông nghiệp trọng điểm, phù hợp với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng của từng địa phương, đẩy mạnh phát triển hạ tầng nông thôn.

4. Tại sao phải thâm canh?

- Thâm canh tức là đầu tư thêm phân bón, áp dụng các phương pháp khoa học kỹ thuật vào nông nghiệp để tăng năng suất trên một đơn vị diện tích. Đây là cách sản xuất làm tăng sản lượng nông nghiệp mà không cần tăng diện tích đất sử dụng.

- Trong trồng trọt, điều này rất quan trọng khi mà dân số tăng, nhu cầu về sản phẩm nông nghiệp cũng tăng theo. Trong khi đó diện tích đất thì có hạn. Quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa của nước ta sẽ làm giảm diện tích đất nông nghiệp. Sử dụng quá nhiều phân bón và thuốc trừ sâu, thiên tai khiến đất nông nghiệp bị nhiễm phèn, nhiễm mặn. Cây trồng muốn đạt năng suất cao cần phải phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Khi đó, thâm canh là giải pháp giúp cho việc tối ưu sản lượng hơn. Phương pháp này giải quyết được nhiều khó khăn thực tại.

- Thâm canh tăng vụ giúp chúng ta tận dụng được cùng lúc nhiều nguồn lực sản xuất khác nhau. Đặc biệt là ứng dụng nền khoa học kỹ thuật hiện đại, các biện pháp luân canh, tăng vụ khác. Kỹ thuật còn được áp dụng trong chăn nuôi giúp đạt được những hiệu quả nhất định. Nước ta có nền nông nghiệp lúa nước lâu đời. Nhờ vào các phương pháp sản xuất mới này mà giải quyết được tình trạng thiếu lương thực. Không chỉ vậy nước ta còn trở thành nước xuất khẩu gạo đứng thứ 2 thế giới.

5. Một số mô hình thâm canh

Thâm canh hoa màu vụ hè thu

- Giai đoạn hè thu thời tiết thường nắng nóng và mưa nhiều, do đó nhà nông cần lưu ý một số vấn đề sau đây khi áp dụng thâm canh hoa màu:

+ Chọn giống: nên lựa chọn các giống F1 có hình dạng, phẩm chất tốt, có khả năng chống chịu tốt với điều kiện môi trường và có khả năng cho năng suất cao.

+ Vấn đề kỹ thuật: nông dân nên sử dụng màng phủ luống, khung che hoặc lưới để hạn chế ảnh hưởng của thời tiết đối với cây trồng. Nhất là trong giai đoạn cây trồng ra hoa, kết quả, cần đặc biệt chăm sóc để tránh bị thối, hỏng.

+ Bón phân, tưới nước, phòng ngừa sâu bệnh phá hoại: thời tiết thay đổi thất thường tạo điều kiện cho sâu bệnh phát triển; mưa nhiều làm trôi phân bón, cây trồng dễ bị úng nước, nên lên luống ngay từ đầu để phòng chống. Trời nắng nóng lại dễ làm cây mất nước, chú ý bổ sung nước và phân bón khi cần, nên sử dụng các loại phân bón sinh học để bảo vệ môi trường và tốt cho nông sản.

Thâm canh cây vụ đông

- Yêu cầu về giống, kỹ thuật tương tự như ở vụ hè thu. Đặc biệt ở vụ đông, nông dân cần chú ý bón phân đạm, trung, vi lượng cho cây trồng để cung cấp chất dinh dưỡng và tăng khả năng chống chịu sâu bệnh.

Nuôi lươn, tôm siêu thâm canh

- Nuôi thâm canh là mô hình thu được nhiều hiệu quả tích cực trong ngành chăn nuôi, đặc biệt là với tôm, lươn. Để nuôi lươn, nuôi tôm thâm canh, nông dân phải thiết kế hệ thống, chọn con giống, thức ăn và các biện pháp phòng bệnh kỹ lưỡng.

- Đối với loài lươn vì có tập tính ăn thịt lẫn nhau nên khi nuôi được khoảng hơn 1 tháng thì phải tách ra nuôi riêng theo từng cỡ, tránh hao hụt số lượng.

- Đối với tôm nuôi thì phải đảm bảo yếu tố môi trường, xử lý nước thải để phòng chống dịch bệnh ở tôm cũng như đảm bảo không xả thải ra môi trường xung quanh gây ô nhiễm.

-------------------------------------

Trên đây chúng tôi đã giới thiệu tới các bạn nội dung bài Thâm canh là gì? VnDoc xin giới thiệu tới các bạn học sinh tài liệu Lý thuyết môn Công nghệ lớp 7, Giải bài tập Công nghệ 7, Giải SBT Công nghệ 7, Tài liệu học tập lớp 7 được VnDoc tổng hợp và giới thiệu tới các bạn đọc.