Lý thuyết Khoa học tự nhiên 7 bài 17 CD

a. Trao đổi chất

- Trao đổi chất là tập hợp các biến đổi hóa học trong các tế bào của cơ thể sinh vật và sự trao đổi các chất giữa cơ thể với môi trường đảm bảo duy trì sự sống.

Hình 17.2. Trao đổi chất ở người

+ Cơ thể lấy từ môi trường ngoài nước, oxygen, các chất dinh dưỡng,…

+ Cơ thể thải ra môi trường ngoài khí carbon dioxide, các chất thải, chất dư thừa, cặn bã,…

- Trao đổi chất là đặc tính cơ bản của sự sống. Không có trao đổi chất thì cơ thể không thể duy trì sự sống.

- Tùy theo kiểu trao đổi chất, người ta chia sinh vật thành 2 nhóm:

+ Sinh vật tự dưỡng (ví dụ thực vật)

+ Sinh vật dị dưỡng (ví dụ động vật và con người)

b. Chuyển hóa năng lượng

- Chuyển hóa năng lượng là sự biến đổi năng lượng từ dạng này sang dạng khác.

Ví dụ: chuyển hóa năng lượng ánh sáng thành năng lượng hóa học trong quang hợp ở thực vật. - Trong tế bào và cơ thể sinh vật, năng lượng được dự trữ trong các liên kết hóa học của các chất hữu cơ.

a. Cung cấp năng lượng cho các hoạt động của cơ thể

Chất hữu cơ được phân giải sẽ giải phóng năng lượng để tổng hợp chất hữu cơ mới và thực hiện các hoạt động sống (như quá trình vận động cơ thể, vận chuyển các chất trong tế bào và cơ thể, phân chia tế bào,..)

b. Xây dựng cơ thể

Thức ăn sau khi đẩy vào cơ thể sinh vật được biến đổi thành các chất cần thiết cho xây dựng, và duy trì và phục hồi các tế bào, mô, cơ quan của cơ thể.

=> Nhờ đó, sinh vật sinh trưởng, phát triển và sinh sản.

c. Loại bỏ chất ra khỏi cơ thể

Các chất dư thừa và chất thải của quá trình trao đổi chất thải ra ngoài cơ thể giúp đảm bảo duy trì cân bằng môi trường trong cơ thể.

Ví dụ: Quá trình trao đổi chất ở cơ thể người thải bỏ khí CO₂, mồ hôi, nước tiểu,...

Bài tập 1: Em hãy liệt kê các chất được thu nhận, thải bỏ trong quá trình trao đổi chất giữa cây thông và con người với môi trường theo gợi ý trong bảng sau đây.

Hướng dẫn giải:

Liệt kê các chất được thu nhận, thải bỏ trong quá trình trao đổi chất giữa cây thông và con người với môi trường theo gợi ý trong bảng:

Bài tập 2: Con người khi thực hiện hoạt động (đi lại, giữ ấm cơ thể,…) cần phải có năng lượng. Năng lượng đó do đâu mà có và được biến đổi từ dạng nào sang dạng nào?

Hướng dẫn giải:

- Năng lượng để con người thực hiện các hoạt động (đi lại, giữ ấm cơ thể,…) được lấy từ thức ăn: Các chất hữu cơ trong thức ăn khi được phân giải sẽ giải phóng năng lượng sử dụng cho các hoạt động sống của cơ thể như vận động cơ thể, vận chuyển các chất trong tế bào và cơ thể,…

- Sự biến đổi năng lượng: Hóa năng biến đổi thành nhiệt năng làm nóng cơ thể, hóa năng thành cơ năng làm các cơ bắp hoạt động.

C. Trắc nghiệm KHTN 7 bài 17