Lý thuyết Khoa học tự nhiên 7 bài tập chủ đề 8 CD

- Khái niệm trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng:

+ Trao đổi chất: tập hợp các biến đổi hóa học trong các tế bào của cơ thể sinh vật và sự trao đổi các chất giữa cơ thể với môi trường đảm bảo duy trì sự sống.

+ Chuyển hoá năng lượng: sự biến đổi năng lượng từ dạng này sang dạng khác.

- Vai trò của trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng trong cơ thể:

+ Cung cấp năng lượng cho các hoạt động của cơ thể

+ Xây dựng cơ thể

+ Loại bỏ chất ra khỏi cơ thể

- Vai trò của lá với chức năng quang hợp:

+ L à cơ quan chính thực hiện chức năng quang hợp ở cây xanh.

+ Lá cây c ó các bộ phận phù hợp với chức năng quang hợp.

- Quá trình quang hợp

- Mối quan hệ giữa trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng trong quang hợp: chặt chẽ, hai quá trình luôn diễn ra đồng thời, gắn liền với nhau.

- Các yếu tố ảnh hưởng đến quang hợp:

+ Ánh sáng

+ Carbon dioxide

+ Nước

+ Nhiệt độ

- Ý nghĩa thực tiễn của việc trồng và bảo vệ cây xanh:

+ Cung cấp oxygen, thức ăn cho con người và động vật

+ Hấp thu khí carbon dioxide góp phần làm giảm hiệu ứng nhà kính

+ Hạn chế tăng nhiệt độ Trái Đất, hạn chế biến đổi khí hậu

+ Làm sạch không khí,...

- Hô hấp tế bào

Glucose + Oxygen → Carbon dioxide + Nước + Năng lượng (ATP và nhiệt)

- Mối quan hệ hai chiều giữa tổng hợp và phân giải chất hữu cơ ở tế bào:

+ Quá trình tổng hợp tạo chất hữu cơ là nguyên liệu cho phân giải.

+ Quá trình phân giải các chất hữu cơ giải phóng năng lượng cung cấp cho quá trình tổng hợp.

- Một số yếu tố ảnh hưởng đến hô hấp tế bào

+ Nhiệt độ

+ Độ ẩm và nước

+ Hàm lượng khí O₂ và khí CO₂

- Vận dụng hô hấp tế bào trong thực tiễn:

+ Trong bảo quản lương thực thực phẩm

+ Trong sản xuất nông nghiệp

+ Trong lao động

- Khái niệm trao đổi khí ở sinh vật:

+ Là quá trình trao đổi các chất khí giữa cơ thể với môi trường

+ Đ ược thực hiện theo cơ chế khuếch tán

- Trao đổi khí ở thực vật: chủ yếu qua khí khổng ở lá cây

- Trao đổi khí ở động vật:

+ Ở động vật xảy ra ở cơ quan hô hấp như ống khí, mang, da, phổi,...

+ Ở người diễn ra ở phổi

- Nước đối với cơ thể sinh vật

+ Thành phần hóa học, cấu trúc, tính chất của nước

• 2 nguyên tử H liên kết với một nguyên tử O.
• Chất lỏng không màu, không mùi, không vị, sôi ở 100^oC, đông đặc ở 0 ^o C.
• Hòa tan được nhiều chất
• Có thể tác dụng với nhiều chất hoá học

+ Vai trò của nước đối với cơ thể sinh vật

• Thành phần quan trọng trong tế bào và cơ thể sinh vật
• Môi trường và nguyên liệu cho quá trình trao đổi chất, chuyển hoá năng lượng của tế bào và cơ thể
• Vận chuyển các chất dinh dưỡng, chất thải
• Duy trì nhiệt độ bình thường của cơ thể.

- Vai trò của chất dinh dưỡng đối với cơ thể sinh vật (carbohydrate, protein, lipid, vitamin, chất khoáng và nước)

+ Tham gia đổi mới các thành phần của tế bào hoặc kiến tạo tế bào

+ Tham gia các phản ứng hóa học trong cơ thể

+ Tạo ra năng lượng cho các hoạt động sống.

- Trao đổi nước và các chất dinh dưỡng gồm các giai đoạn:

+ Hấp thụ nước và chất khoáng ở tế bào lông hút của rễ

+ Vận chuyển ở thân

+ Thoát hơi nước ở lá.

- Một số yếu tố ảnh hưởng đến trao đổi nước và chất dinh dưỡng ở thực vật:

+ Ánh sáng

+ Nhiệt độ

+ Độ ẩm

+ Độ thoáng khí

- Vận dụng hiểu biết trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng vào thực tiễn:

+ Tưới nước hợp lí cho cây trồng

+ Bón phân hợp lí cho cây trồng

- Nhu cầu dinh dưỡng

+ Là lượng thức ăn mà động vật cần thu nhận vào hằng ngày để xây dựng cơ thể và duy trì sự sống.

+ Phụ thuộc vào mỗi loại, độ tuổi, giai đoạn phát triển và cường độ hoạt động của cơ thể.

- Quá trình dinh dưỡng ở động vật gồm 4 giai đoạn

+ Thu nhận

+ Tiêu hóa

+ Hấp thụ

+ Thải bã

- Con đường vận chuyển các chất ở động vật

+ Động vật đơn bào: các chất trao đổi trực tiếp với môi trường qua thành cơ thể.

+ Ở động vật đa bào: hệ vận chuyển là hệ tuần hoàn.

Bài 1: Viết phương trình hô hấp tế bào. So sánh phương trình hô hấp với phương trình quang hợp.

Hướng dẫn giải

- Phương trình hô hấp tế bào:

Glucose + Oxygen → Nước + Carbon dioxide + Năng lượng (ATP + nhiệt)

- So sánh phương trình hô hấp với phương trình quang hợp: Phương trình hô hấp tế bào và phương trình quang hợp là hai phương trình có chiều trái ngược nhau, nguyên liệu của quá trình này là sản phẩm của quá trình kia và ngược lại.

Hướng dẫn giải

- Nước quyết định sự phân bố của sinh vật trên Trái Đất do nước có vai trò quan trọng với cơ thể sinh vật: Nước là thành phần quan trọng trong tế bào và cơ thể sinh vật; nước là môi trường, là nguyên liệu cho trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng ở tế bào và cơ thể; nước là dung môi vận chuyển các chất dinh dưỡng, chất thải trong tế bào và mô; nước giúp duy trì nhiệt độ bình thường của cơ thể.

- Lấy ví dụ về vùng đất có độ đa dạng sinh vật cao, độ đa dạng sinh vật thấp:

+ Vùng đa dạng sinh vật cao: Vùng nhiệt đới, nóng ẩm, mưa nhiều, có nhiều sông ngòi.

+ Vùng đa dạng sinh vật thấp: Vùng khô nóng, mưa ít như sa mạc, hoang mạc.