Lý thuyết Khoa học tự nhiên 7 bài 24 CD

a. Thành phần hóa học, cấu trúc, tính chất của nước

Hình 24.1. Mô hình cấu trúc của phân tử nước

- Thành phần hóa học và cấu trúc của nước: Một phân tử nước có 2 nguyên tử H liên kết với một nguyên tử O.

- Tính chất của nước:

+ Nước là chất lỏng không màu, không mùi, không vị, sôi ở 100^oC, đông đặc ở 0^oC.

+ Nước có thể hòa tan được nhiều chất như muối, đường,... nhưng không hòa tan được dầu, mỡ,…

+ Nước có thể tác dụng với nhiều chất hoá học để tạo thành hợp chất khác.

b. Vai trò của nước đối với cơ thể sinh vật

- Nước là nhân tố quan trọng đối với các cơ thể sống

- Nước là thành phần chủ yếu tham gia cấu tạo nên tế bào và cơ thể sinh vật.

- Nước là dung môi hoà tan nhiều chất dinh dưỡng cho cơ thể, góp phần vận chuyển các chất dinh dưỡng trong cơ thể.

- Nước là nguyên liệu và môi trường của nhiều quá trình sống trong cơ thể như quá trình quang hợp ở thực vật, tiêu hoá ở động vật...

- Nước còn góp phần điều hòa nhiệt độ cơ thể.

- Sự phân bố của các sinh vật trên Trái Đất phụ thuộc vào nguồn nước.

- Khi sinh vật bị thiếu nước, các quá trình sống trong cơ thể bị rối loạn, thậm chí có thể chết.

- Sinh vật cần một lượng nước rất lớn trong suốt đời sống. Nhu cầu nước của sinh vật khác nhau tùy từng loài, từng giai đoạn phát triển, trạng thái hoạt động,…

Hình 24.2. Vai trò của nước đối với cơ thể người

- Chất dinh dưỡng là những chất hay hợp chất hóa học được cơ thể sinh vật lấy từ bên ngoài vào, tham gia đổi mới các thành phần của tế bào hoặc kiến tạo tế bào, tham gia các phản ứng hóa học trong cơ thể, tạo ra năng lượng cho các hoạt động sống.

- Các chất dinh dưỡng chủ yếu gồm: carbohydrate, protein, lipid, vitamin, chất khoáng và nước.

- Mỗi chất dinh dưỡng có vai trò khác nhau đối với cơ thể sinh vật.

Hình 24.3. Sơ đồ vai trò của các chất dinh dưỡng

Bài tập 1: Giải thích vì sao “Nước quyết định sự phân bố của sinh vật trên Trái Đất”? Lấy ví dụ về vùng đất có độ đa dạng sinh vật cao, độ đa dạng sinh vật thấp.

Hướng dẫn giải:

- Nước quyết định sự phân bố của sinh vật trên Trái Đất do nước có vai trò quan trọng với cơ thể sinh vật: Nước là thành phần quan trọng trong tế bào và cơ thể sinh vật; nước là môi trường, là nguyên liệu cho trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng ở tế bào và cơ thể; nước là dung môi vận chuyển các chất dinh dưỡng, chất thải trong tế bào và mô; nước giúp duy trì nhiệt độ bình thường của cơ thể.

- Lấy ví dụ về vùng đất có độ đa dạng sinh vật cao, độ đa dạng sinh vật thấp:

+ Vùng đa dạng sinh vật cao: Vùng nhiệt đới, nóng ẩm, mưa nhiều, có nhiều sông ngòi.

+ Vùng đa dạng sinh vật thấp: Vùng khô nóng, mưa ít như sa mạc, hoang mạc.

Bài tập 2: Hình dưới đây là hình ảnh về một cốc nước và một cốc sữa.

Em hãy cho biết cốc nào là cốc nước. Vì sao? Mô tả thành phần hóa học, cấu trúc, tính chất của nước.

Hướng dẫn giải:

- Cốc 1 là cốc nước vì dung dịch trong cốc trong suốt, không màu.

- Mô tả thành phần hóa học, cấu trúc, tính chất của nước:

+ Thành phần hóa học và cấu trúc của phân tử nước: Nước là hợp chất gồm hai nguyên tử hydrogen kết hợp với một nguyên tử oxygen bằng liên kết cộng hóa trị. Do nguyên tử oxygen có khả năng hút electron mạnh hơn nên các electron dùng chung trong liên kết cộng hóa trị có xu hướng bị lệch về phía oxygen, dẫn đến đầu oxygen của phân tử nước tích điện âm một phân còn đầu hydrogen tích điện dương một phần.

- Tính chất của nước: Nước là chất lỏng không màu, không mùi, không vị, sôi ở 100^oC, đông đặc ở 0^oC; nước có thể hòa tan nhiều chất như muối ăn, đường,… nhưng không hòa tan được dầu, mỡ; nước có thể tác dụng với nhiều chất hóa học để tạo thành các hợp chất khác.

C. Trắc nghiệm KHTN 7 bài 24