Lý thuyết Ngữ văn 6 Cánh diều bài 56

a. Tác giả, tác phẩm:

* Tác giả:

- Nguyễn Nhật Ánh (sinh ngày 7 tháng 5 năm 1955) là một nhà văn Việt Nam. Ông được biết đến qua nhiều tác phẩm văn học về đề tài tuổi trẻ, các tác phẩm của ông rất được độc giả ưa chuộng và nhiều tác phẩm đã được chuyển thể thành phim.

- Ông lần lượt viết về sân khấu, phụ trách mục tiểu phẩm, phụ trách trang thiếu nhi và hiện nay là bình luận viên thể thao trên báo Sài Gòn Giải phóng Chủ nhật với bút danh Chu Đình Ngạn. Ngoài ra, ông còn có những bút danh khác như Anh Bồ Câu, Lê Duy Cật, Đông Phương Sóc, Sóc Phương Đông,...

* Tác phẩm:

- Thể loại: Truyện ngắn.

- Phương thức biểu đạt: Tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm.

- Xuất xứ: 1988, in trong tập Út Quyên và tôi.

b. Tìm hiểu từ khó:

- Việt vị: Lỗi của cầu thủ bóng đá khi nhận bóng để tấn công ở sân đối phương mà phía trước không có cầu thủ nào của đối phương, trừ thủ môn.

- Hậu vệ: Cầu thủ bóng đá ở tuyến sau, có nhiệm vụ bảo vệ phía trước khung thành.

- Chọi: Đấu sức với nhau nhằm phần thắng bại, hơn thua.

- Ná thun: Súng cao su dùng để bắn những viên sỏi, viên đá nhỏ.

c. Nội dung chính:

- Văn bản kể về những mâu thuẫn trong trận bóng. Từ đó gửi đến bài học rằng chúng ta cần có cách ứng xử thông minh và lịch sự.

d. Bố cục:

- Gồm 2 phần:

+ Phần 1 (Từ đầu đến lăn đùng ra đất): Nguyên nhân và sự chuẩn bị cho trận đánh nhau.

+ Phần 2 (Còn lại): Điều không lường trước khi giải quyết mâu thuẫn.

a. Nguyên nhân và sự chuẩn bị cho trận đánh nhau:

- Tình huống dẫn đến ý định đánh nhau: bàn thắng của tôi không được công nhận lại còn bị đám thằng Nghi trêu chọc, gây sự

- Chú ý các lời đối thoại của hai nhân vật, từ đó có thể thấy rõ hơn đặc điểm nhân vật ” tôi”

- Qua những lời đối thoại của hai nhân vật, từ đó có thể thấy được nhân vật tôi là người hiếm thắng, dễ xúc động.

- Nhân vật tôi trong truyện là người nóng tính, hiếu chiến:

+ Bên tôi đang bị dẫn trước một bàn.

+ "Được rồi, nếu mày muốn gây sự, ông sẽ cho mày biết tay!".

+ Cuối cùng, tôi tìm thấy "vũ khí" trong hộp đồ nghề của anh Nghĩa.

+ "Chiều nay mày có đi đánh nhau với tao không?"

+ Tôi khích "Chẳng lẽ mày sợ thằng Nghi! Chính nó đã ăn gian trận bóng hôm nọ, lại còn chọc tức tụi mình nữa! Bỏ qua sao được!".

b. Điều không lường trước khi giải quyết mâu thuẫn:

- Điều không tính trước trong câu chuyện là Nghi tìm gặp nhân vật tôi để đưa cuốn sách và rủ đi xem phim.

- Qua đó em thấy nhân vật Nghi là người vui vẻ, bình tĩnh, không chấp nhặt.

- Về nội dung: Văn bản kể về việc giải quyết một mâu thuẫn trong trận bóng giữa nhân vật tôi và Nghi. Mỗi người lại có những suy nghĩ và cách giải quyết khác nhau trước một vấn đề. Tuy nhiên, nếu như đoàn kết, giải quyết theo hướng tích cực thì mọi việc sẽ nhẹ nhàng hơn.

- Về nghệ thuật: Kể chuyện theo ngôi thứ nhất cùng việc miêu tả tâm lý nhân vật vô cùng chân thực.

Bài tập: Từ văn bản Điều không tính trước, em hãy viết một đoạn văn ngắn nói về vai trò của tình bạn trong cuộc sống?

a. Hướng dẫn giải:

- Vai trò của tình bạn: Được chia sẻ, giúp đỡ nhau,...

b. Lời giải chi tiết:

Tình bạn chính là khi chúng ta chơi với một người nào đó xuất phát từ trái tim của mình, không vì mưu cầu nào cả. Đó là một tình bạn hoàn toàn trong sáng mang tới cho nhau sự chân thành và niềm vui. Tình bạn giúp chúng ta vượt qua những khó khăn thử thách, giúp cho chúng ta không bao giờ cảm thấy mình cô đơn khi gặp những khó khăn trắc trở trong cuộc sống của mình. Khi bạn bè của mình gặp khó khăn chúng ta có thể chìa tay ra giúp đỡ và lúc đó ta sẽ thấy được niềm vui trong tình bạn. Hoặc khi ta gặp vấn đề gì đó trong cuộc sống được bạn bè cùng nhau chia sẻ thì ta sẽ cảm thấy những khó khăn, hay sự buồn phiền của bản thân mình được vơi đi rất nhiều. Tình bạn có sức mạnh vô cùng to lớn khi nó có thể khiến cho niềm vui nhân đôi và nỗi buồn vơi đi một nửa. Có những tình bạn vượt thời gian người ta chơi với nhau từ thủa ấu thơ cho tới thời niên thiếu, rồi khi lớn khôn lập gia đình, và về già họ vẫn luôn là bạn tri kỷ của nhau, hiểu thấu tâm tư tình cảm của nhau.