Phân tích đánh giá chủ đề và những nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật của truyện Thần Trụ trời

Bài văn mẫu nghị luận phân tích đánh giá

Phân tích Thần Trụ trời

Phân tích đánh giá chủ đề và những nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật của truyện Thần Trụ trời được VnDoc.com tổng hợp gồm có dàn ý và 2 bài văn mẫu phân tích đánh giá về truyện. Mời các bạn cùng tham khảo thêm tại mục Ngữ văn 10 nhé.

1. Dàn ý phân tích, đánh giá truyện Thần Trụ trời

I. Mở bài:

- Giới thiệu về truyện kể: Truyện "Thần Trụ trời" thuộc nhóm thần thoại kể về nguồn gốc vũ trụ, muôn loài hay còn gọi là thần thoại suy nguyên được tác giả Nguyễn Đổng Chi sưu tầm.

- Trình bày khái quát nội dung cần phân tích, đánh giá: Chủ đề và hình thức nghệ thuật của truyện "Thần Trụ trời".

II. Thân bài:

1. Giới thiệu chủ đề của truyện kể và ý nghĩa của chủ đề:

- Truyện "Thần Trụ trời" đã giải thích quá trình tạo lập thế giới: phân chia trời, đất và nguồn gốc hình thành các dạng địa hình như núi, đảo,... một cách sáng tạo qua các yếu tố kì ảo.

2. Phân tích, đánh giá các khía cạnh trong chủ đề của truyện kể:

* Phân tích

- Giải thích quá trình tạo lập thế giới:

Giải thích sự phân chia trời, đất thông qua sự kiện thần Trụ trời xây cột đá chống trời.

Sự hình thành các dạng địa hình khác nhau: thần lại phá cột đi, lấy đất đá ném tung đi khắp nơi...".

* Đánh giá:

Truyện "Thần Trụ trời" đã cho thấy khả năng sáng tạo và trí tưởng tượng của con người trong buổi đầu sơ khai.

3. Đánh giá tác dụng của những nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật trong việc thể hiện chủ đề của truyện kể:

- Truyện đã xây dựng nhân vật Thần Trụ trời - vị thần sức mạnh siêu nhiên, thực hiện công việc phân chia trời và đất, tạo nên các dạng địa hình khác nhau.

- Thủ pháp cường điệu, phóng đại kết hợp với các chi tiết hư cấu tạo nên một câu chuyện đầy sức hấp dẫn và thuyết phục đối với người đọc.

III. Kết bài:

- Khẳng định lại giá trị của chủ đề và hình thức nghệ thuật của truyện kể.

- Nêu ý nghĩa của tác phẩm đối với bản thân và người đọc.

2. Phân tích đánh giá chủ đề và những nét đặc sắc về nghệ thuật của truyện Thần Trụ trời mẫu 1

Loài người, một sinh thể được cấu tạo từ hàng ngàn vật chất trong vũ trụ, là bậc tiến hoá cao nhất, có đầy đủ những giác quan, cảm xúc và trí tuệ. Nguồn gốc của loài người là một vấn đề mà bất kì một ai, một lĩnh vực nào cũng đều muốn tường tận hiểu rõ. Mỗi một lĩnh vực đều có những khái niệm riêng để lí giải về nguồn gốc hình thành đất trời, con người bắt đầu xuất hiện trên cõi đời này với hình hài như thế nào, trải qua những gì để có được “loài người” như hiện nay. Triết học, khoa học, … đều đưa ra những lí lẽ để lí giải những thắc mắc ấy như thuyết tiến hoá, hay phần xác và phần hồn được sinh ra từ tư tưởng của triết học, … .Từ xa xưa, tổ tiên ta đã có những hiểu biết và quan niệm về các vị thần, họ cho rằng đất, trời, nước, con người, loài vật đều do một tay các vị thần tạo ra. Chính vì vậy ở kho tàng văn học, những giai thoại, ghi chép về các vị thần trong các tác phẩm thần thoại nhiều vô số kể, trong đó có thể kể đến Thần trụ trời, vị thần sinh ra bởi trí tưởng tượng của con người thời cổ đại với nhiều công lao to lớn trong quá trình dựng đất dựng trời. Những giai thoại lưu truyền ấy như trở thành một phần không thể thiếu trong công cuộc đi tìm về nguồn gốc và lịch sử tạo dựng thế giới. Không phải vì những điều như vậy mà nó được lưu truyền tới ngày hôm nay, đó cũng là một trong những tri thức ban đầu để gợi mở nên vũ trụ đa dạng hoá về bề dày của nhân loại sau này.

Thần thoại là một trong những thể loại văn học dân gian, có những giai thoại được truyền miệng, cũng có những giai thoại được ghi chép lại, nhưng với thể loại này được ghi chép lại rất muộn nên có rất ít những tác phẩm viết về thần thoại ở trên giấy được lưu truyền cho đến ngày nay. Thần thoại thường kể, viết về truyền thuyết các vị thần, những nhân vật văn hoá, những người anh hùng, đào sâu vào hành động và đóng góp của các nhân vật ấy đối với quá trình phát triển và hoàn thiện thế giới loài người, những nhân vật ấy cũng là một phần trong các giá trị tinh thần của con người thời bấy giờ, chính họ đã nuôi dưỡng những gì đơn thuần nhất bên trong suy nghĩ và đời sống tinh thần của loài người, vì vậy nhân vật thần thoại không chỉ sống trong các giai thoại viết về họ mà còn hiện hữu trong đời sống tinh thần, đó là niềm tin của người Việt cổ vào những kiến thức sơ khai thuở hồng hoang. Kho tàng các thể loại văn học đồ sộ của nên văn hiến ngàn năm nước Việt có vô vàn các thể loại khác nhau, nhưng mỗi thể loại đều có cho mình một màu sắc riêng để phân biệt với các thể loại khác. Điều làm nên sự khác biệt của thần thoại là khoảng không gian và thời gian trong tác phẩm, bên cạnh đó là nét đặc biệt đến từ các nhân vật được đề cập, không gian và thời gian trong các tác phẩm thần thoại đều là ở những lúc vũ trụ đang trong quá trình tạo lập, cái lúc mà trời đất hoà vào làm một chưa phân định rõ ràng, mọi sinh vật chưa xuất hiện, tất cả chỉ là một mớ hỗn độn. Các nhân vật trong thần thoại là những vị thần, nhân vật văn hoá, anh hùng, có sức mạnh phi thường để thực hiện những việc phi thường. Và cốt truyện đầy những chi tiết kì ảo, lí thú nhưng dựa trên nhiều điều mà người sáng tác tiếp nhận và quan sát được trong quá trình tồn tại của họ, nó xoay quanh việc tạo lập nên trời và đất, tạo ra tổ tiên của loài người. Sự mạch lạc, logic trong những chi tiết và chuỗi các sự kiện của các tác phẩm thần thoại cũng là một điều khiến thể loại này có nét riêng, các chuỗi sự kiện đều gắn liền với một hiện tượng đời sống nào đó nên tạo vẻ chân thật và cuốn hút, dễ dàng để người nghe người đọc tiếp nhận trong quá trình thưởng thức nghệ thuật. Tác phẩm Thần trụ trời thuộc nhóm thần thoại về nguồn gốc vũ trụ và các hiện tượng tự nhiên, ở đây nói về sự tò mò của con người thuở ấy về nguồn gốc phát triển của chính không gian họ sinh sống, họ đã giải thích quá trình vận động ấy theo lối tư duy của họ, chính là do Thần trụ trời chống trời đạp đất tạo nên. Thông qua tác phẩm này ta có thể thấy cách hiểu của người xưa rằng vì sao có trời và đất, vì sao đất lại gồ ghề, trời lại ở trên cao, … dù không thực tế so với tư duy hiện đại của chúng ta ngày nay những cũng là một trong những sự cố gắng, tìm tòi, sáng tạo trong các lĩnh vực.

Từ xưa đến nay người Việt ta có truyền thống luôn học hỏi, sáng tạo ra những điều mới mẻ để giải thích cho các hiện tượng xung quanh mình, chính vì vậy việc sáng tác ra những tác phẩm thần thoại để giải thích cho việc hình thành muôn loài, làm sao trời đất xuất hiện cũng đã thể hiện truyền thống quý báu ấy. Điều đó cho ta thấy sự cố gắng, phấn đấu trong chính những điều nhỏ nhặt từ suy nghĩ của họ, họ muốn làm chủ bản thân, làm chủ không gian sống, vì vậy họ tự tạo ra những vị thần của riêng mình, đó là tổ tiên của loài người, tổ tiên của loài người đã tạo ra con cháu của họ sau này, đó chính là những bước đầu chinh phục vũ trụ bao la của con người, dù chỉ là những điều hư cấu viễn vông. Một vũ trụ rộng lớn bao la như thế nhưng qua nét tư duy của con người nó đã được nhân cách hoá thành một vị thần, có đầy đủ quyền năng và sức mạnh, sự phi thường, là kẻ tạo lập trật tự cho một vũ trụ hỗn độn, ban cho loài người và các sinh vật khác hình hài, đặc điểm riêng biệt, từ đó dựa vào những mối quan hệ hỗ trợ lẫn nhau đề cùng tồn tại và phát triển cho đến ngày nay. Người Việt cổ chỉ tôn sùng vị thần mà do chính họ tạo nên, người đã giúp họ có được cuộc sống và lẽ tồn tại. Đất nước ta có nhiều dân tộc anh em, bởi vậy những vị thần được mỗi dân tộc sùng bái đều khác nhau, mỗi một vị thần của một dân tộc nào đó đều mang đậm bản sắc văn hoá của chính dân tộc đó. Nếu người Kinh có Thần trụ trời, người đội trời đạp đất phân chia lại vũ trụ, thì trong văn hoá của dân tộc khác cũng có những vị thần riêng của họ. Người Dao có Thần Bàn Cổ, người Ê-đê có Ai Điê, người Chăm có Tầm Thênh, người Mường có Bà Nhần và Ông Chống Trời, người Thái có Then Luông, người Mông có Dự Nhung, … Mỗi một dân tộc đều có những bậc thánh mà họ trung thành, tín ngưỡng, đó chính là cội nguồn của họ, dù chỉ là những lưu truyền hư cấu nhưng đó là một nét văn hoá đặc trưng cho truyền thống dân tộc.

Ngay từ đầu tác phẩm, Thần trụ trời xuất hiện với sự phi thường và đầy tính phóng đại . Dáng người thần khổng lồ, to hơn bất cứ thứ gì tồn tại trên đời này, thần ở trong mớ hỗn độn của vũ trụ kia đã lâu, đứng dậy đi một bước tưởng chừng như đi hết vùng này đến vùng khác. “Thần đứng dậy, ngẩng đầu đội trời lên, rồi tự mình đào đất, đập đá, đắp thành một cái cột vừa cao, vừa to để chống trời…Thần hì hục vừa đào vừa đắp, chẳng bao lâu, cột đá cứ cao dần và đẩy vòm trời lên mãi…”. Thế là trời đất lúc này được chia làm hai hần, mặt đất thì như một cái mâm vuông vức, trời thì tròn như cái bát úp lại, ở ngoài xa xa kia nơi trời và đất giao nhau gọi là đường chân trời. Cái vũ trụ lộn xộn bất phân kia nay nhờ công sức của Thần trụ trời mà rõ ràng, chính vị vậy con người xưa lấy làm biết ơn công lao trời bể ấy. Ta có thể thấy nét tương đồng của hình dáng trời và đất trong một số giai thoại khác, chẳng hạn như Sự tích bánh chưng bánh giầy. Vào đời vua Hùng, vì muốn tìm người kế vị trong số những hoàng tử của mình, Vua Hùng đã ra lệnh cho ai tìm được món ngon vật lạ để làm lễ cúng trời đất tổ tiên thì sẽ được truyền ngôi cho. Thấy vậy các hoàng tử thi nhau tìm đủ thứ của ngon vật lạ trên khắp đất nước này, riêng chỉ có hoàng tử Lang Liêu là chưa tìm được món gì ưng ý và đủ trịnh trọng để tế trời đất. Vì tính tình hiền lành lại chịu khó , nên được thần mách bảo lấy gạo làm bánh, một chiếc hình tròn một chiếc hình vuông để tượng trưng cho trời đất, nhân thì đặt bên trong bánh để tượng hình cho công ơn cha mẹ. Vậy là Lang Liêu được chọn làm người kế vị, từ đó về dau chiếc bánh vuông được gọi là bánh chưng, tượng trưng cho đất mẹ, bánh tròn gọi là bánh giầy, tượng trưng cho chúa trời, sau này mỗi ngày giỗ tổ bái tế đều sử dụng bánh chưng bánh giầy. Đó là một trong những truyền thuyết về hình dáng của đất và trời trong trí tưởng tượng của người Việt ta, là những giá trị tinh thần cao quý trong tinh hoa văn hoá đất Việt.

Khi trời đã cao và đã khô, thần lại phá cái cột chống trời đi, thần lấy đất đá vỡ vụn từ cái cột ném đi khắp nơi trên đất, những chỗ nào thần ném đá tới thì hình thành gò, thành đồi, nhấp nhô gồ ghề lên trên bề mặt của đất, đó là lí do tại sao mặt đất của ta ngày nay không bằng phẳng, địa hình phân hoá có chỗ cao, chỗ thấp, chia thành vùng núi, hay bình địa. Cột trụ trời đã bị thần phá đi, nhân gian lưu truyền cái gốc của cột nay là núi Yên Phụ toạ lạc tại vùng Hải Dương ngày nay. Còn những chỗ trước kia thần lấy đất đắp thành cột thì nay tạo thành các đại dương bao la, rộng lớn, là nơi hội tụ của mọi nguồn nước trên trái đất đổ về đó.

“Ông Đếm cát

Ông Tát bể

Ông Kể sao

Ông Đào sông

Ông Trồng cây

Ông Xây rú

Ông Trụ Trời”

Sau khi thần Trụ Trời hoàn thành xong công việc của mình thì những vị thần khác thay phần của ông tiếp tục những công việc để hoàn thành một thế giới sống hoàn hảo cho các sinh vật. Họ là những vị thần đầy quyền năng, cũn giống như ông Thần Trụ Trời, có công xây dựng và tạo lập nên đất trời.

Ấy mới thấy cái hay, phân chia đất trời không chỉ là tạo môi trường sống cho sinh vật, mà qua những giai thoại ấy lại trở thành những khía cạnh của nghệ thuật. Có đất phải có nước, thổ và thuỷ song hành cùng nhau, trong nhu có cương, hỗ trợ nhau trong mọi mối quan hệ cộng tác, đó là nghệ thuật trong đôi mắt của loài người. Dù là thuỷ hay thổ, cũng là những nguồn tài nguyên mà con người có thể tận dụng trong quá trình lao động và tồn tại, phát triển. Con người có thể chinh phục những đỉnh núi cao, có thể chinh phục đáy đại dương sâu thẳm, là những thử thách mà vị thần của họ tạo ra để hoàn thiện con người hơn, trong quá trình tồn tại, họ sẽ phải đối mặt với những thử thách, gian truân như leo núi cao xuống vực sâu, không chỉ thử lòng gan dạ mà còn rèn luyện cho họ những đức tính nên có để tạo nên một xã hội có nền văn minh tiên tiến. Ta thấy thần thoại không chỉ đơn thuần là những mẫu chuyện hay một chuỗi các sự kiện chỉ mang tính giải trí, mà nó còn chứa đựng những thông điệp nhân văn cao cả. Mỗi một tác phẩm chân chính được mọi người đón nhận như vậy phải có những dụng ý mang tính triết lí và sâu xa thì mới tồn tại và băng hoại với thời gian được.

Trải qua không biết bao nhiêu là sự thay đổi của các cuộc kiến tạo lịch sử, những giai thoại về thần thoại vẫn được lưu truyền từ đời này sang đời khác. Người Việt vẫn không ngừng sáng tạo, bồi đắp thêm vào những mẫu chuyện ấy, nó không làm mất đi tính vốn có ban đầu của nó mà còn tăng thêm những giá trị mà con người muốn gửi gắm thêm vào để ngày càng làm cho những giá trị ấy tăng sức thuyết phục, và còn góp phần tạo thêm những giá trị nhân bản khác vào. Chính những điều đó đã làm cho nền văn học nghệ thuật nói chung ngày càng trở nên phong phú và đa dạng, nhưng câu chuyện thần thoại nói riêng thì càng ngày được phổ biến hơn và dễ dàng được người đọc tiếp nhận và thưởng thức. Những nhân vật thần thoại không chỉ là những người có công tạo nên đất nên trời nữa mà còn là những nét văn hoá đặc trưng trong suy nghĩ của người Việt xưa và nay. Những vị thần thánh như là chỗ dựa tinh thần, nơi mà con cháu của họ có thể lấy làm tin tưởng và hưởng phước lành, đó không phải là mê tín thái quá mà đơn giản chỉ là cảm giác yên bình và tịnh tâm khi có những vị thánh nhân từ thuở hồng hoang khai thiên lập địa bảo hộ cho bản thân mình. Những niềm tin như vậy góp phần làm cho hình tượng của các nhân vật thần thoại sống mãi với hậu nhân của họ.

Thần thoại Thần Trụ Trời đã mở ra một không gian đầy sự li kì với những phép nhiệm màu đến từ các vị thần có công khai thiên lập địa từ thuở hồng hoang, khi đất trời bất phân. Những yếu tố kì ảo của tác phẩm là điều cốt lõi tạo nên sự lí thú của chính nó, dễ dàng lôi cuốn người đọc vào những mẫu chuyện huyền bí và bí ẩn từ thuở xưa kia, khiến cho con người ta hiểu được rằng tổ tiên của chúng ta đã quan niệm đất trời được tạo lập như thế nào… Các nhân vật thần thoại cũng trở nên gần gũi và gắn kết với đời sống của con người hơn, trở thành những điều không thể thiếu trong bất kì một hoạt động văn hoá nghệ thuật nào. Cốt truyện được xây dựng theo hướng huyền ảo, tưởng chừng như người đọc được hoà mình vào thế giới nhiệm màu của các vị thần, không chỉ tạo nên sức hấp dẫn mà còn làm cho Thể loại thần thoại trở nên gắn kết với hiện thực, không xa rời thực tiễn và nhạt nhoà trong vô vàn những thể loại văn học khác hiện nay.

Thần thoại về Thần Trụ trời đã cho người đọc những hiểu biết về cách mà có trời có đất như hiện nay, giải thích tại sao mặt đất hình vuông mà trời hình tròn, tại sao có sông rồi biển, rồi lại có núi có đá,… những sáng tạo trong tư duy của người xưa tuy xa rời thực tế và đi ngược lại với những yếu tố khoa học nhưng không thể phủ nhận được sự tồn tại của những điều đó. Dù đó là những yếu tố siêu thực nhưng cũng là do tổ tiên xưa của ta xây dựng nên, đó là nét văn hoá lưu truyền, đậm đà bản sắc dân tộc, là một nét đẹp không thể thiếu trong suốt hàng triệu năm khai thiên lập địa. Nó cho ta có tinh thần hướng về nguồn cội, phải biết “Uống nước nhớ nguồn”, vì đó là một đạo lí cơ bản khi ta mang hình hài của một cọn người và tồn tại trên cõi đời này

“Cây có gốc mới nở cành xanh lá,

Nước có nguồn mới bể cả sông sâu.

Người ta nguồn gốc từ đâu,

Có tổ tiên trước rồi sau có mình

3. Phân tích đánh giá chủ đề và những nét đặc sắc về nghệ thuật của truyện Thần Trụ trời mẫu 2

Thần Trụ Trời” là một tác phẩm dân gian truyền miệng của người Việt cổ được sản sinh từ thời tối cổ và còn tồn tại đến ngày nay, được nhà khảo cứu văn hóa dân gian Nguyễn Đổng Chi sưu tầm, kể lại bằng bản văn trong “Lược khảo về thần thoại Việt Nam”. Qua truyện thần thoại này, người Việt cổ muốn giải thích nguồn gốc các hiện tượng thiên nhiên như vì sao có trời, có đất và vì sao trời với đất lại được phân đôi, vì sao mặt đất lại không bằng phẳng có chỗ lõm có chỗ lồi, vì sao có sông, núi, biển, đảo.

Cho thấy người Việt cổ cũng như nhiều dân tộc khác trên thế giới này đã cố gắng tìm để hiểu rõ những gì có xung quanh họ. Vì cũng chưa tìm hiểu được nhưng họ lại không chịu bó tay, họ bèn sáng tạo ra một vị thần khổng lồ để giải thích tự nhiên vũ trụ một cách hết sức ngây thơ và đáng yêu. Độc giả ngày nay cảm nhận được trong đó cái hồn nhiên và ước mơ của những người Việt cổ muốn vươn lên để giải thích thế giới tự nhiên quanh mình.Mọi chi tiết kể và tả Thần Trụ Trời đều gợi những vòng hào quang, điểm tô tính chất kỳ lạ, phi thường của nhân vật, thần thoại. Truyện đã nhân cách hóa vũ trụ thành một vị thần.

Hành động đầu tiên khi Thần Trụ Trời xuất hiện là “vươn vai đứng dậy, ngẩng cao đầu đội trời lên, giang chân đạp đất xuống,…” cũng là hành động và việc làm có tính phổ biến của nhiều vị thần tạo thiên lập địa khác trên thế giới. như ông Bàn Cổ trong thần thoại Trung Quốc cũng đã làm giống hệt như vậy. Tuy nhiên vẫn có điểm khác biệt chính là sau khi đã xuất hiện trong cõi hỗn độn giống như quả trứng của vũ trụ, ông đạp cho quả trứng tách đôi, nửa trên là trời, nửa dưới là đất và ông tiếp tục đẩy trời lên cao, đạp đất xuống thấp bằng sự biến hóa, lớn lên không ngừng của bản thân ông chứ không phải như Thần Trụ Trời đã xây cột chống trời.

Như vậy cho thấy việc khai thiên lập địa của ông Thần Trụ Trời ở Việt Nam và ông Bàn Cổ ở Trung Quốc vừa có điểm giống nhau vừa có điểm khác nhau. Và đó cũng chính là nét chung và nét riêng có ở trong thần thoại của các dân tộc. Từ cái ban đầu vốn ít ỏi, người Việt cổ cũng như các dân tộc khác trên thế giới không ngừng bổ sung, sáng tạo làm cho nền văn học, nghệ thuật ngày một đa dạng hơn. Chúng ta cũng có thể đánh giá về kho tàng thần thoại Việt Nam đối với nền nghệ thuật Việt Nam như thế nào. Cũng nhờ nghệ thuật phóng đại mà các nhân vật thần thoại có được sức sống lâu bền, vượt qua mọi thời gian để còn lại với chúng ta ngày nay. Thần thoại đã tạo nên cho con người Việt Nam nếp cảm, nếp nghĩ, nếp tư duy đầy hình tượng phóng đại và khoáng đạt.

Truyện thần thoại “Thần Trụ Trời” vừa cho các bạn đọc biết được sự hình thành của trời đất, sông, núi, đá,…vừa cho thấy sự sáng tạo của người Việt cổ. Tuy truyện có nhiều yếu tố hoang đường, phóng đại nhưng cũng có cái lõi của sự thật là con người thời cổ đã khai khẩn, xây dựng, tạo lập đất nước.

4. Phân tích đánh giá chủ đề và những nét đặc sắc về nghệ thuật của truyện Thần Trụ trời mẫu 3

Trong hệ thống thần thoại của dân tộc Việt Nam ta về sự sáng lập vũ trụ, Trần Trụ Trời được coi như truyện mở đầu. Truyện được các nhà khảo cứu văn hóa dân gian sưu tầm, kể lại bằng bản văn trong cuốn "Hợp tuyển thơ văn Việt Nam". Truyện thể hiện giá trị đặc sắc trên nhiều phương diện như chủ đề, hình thức nghệ thuật. Qua đó thể hiện sự tôn kính thiêng liêng của co người với văn hóa tâm linh, tín ngưỡng và với trời đất.

Truyện kể rằng vào thời kì trời đất còn hỗn độn, tối tăm, chưa có thế gian và vạn vật, muôn loài, có một vị thần với ngoại hình và sức mạnh phi thường xuất hiện. Thần ngẩng đầu để đội trời lên rồi tự mình đào đất, đập đá tạo thành một cái cột chống trời. Khi trời đã cao và khô, thần đã phá cột đi và lấy đất đá ném tung khắp nơi tạo thành núi, đảo, đồi cao và biển rộng. Vì vậy, ngày nay, mặt đất không được bằng phẳng. Vị thần ấy được gọi là Trời hay Ngọc Hoàng. Sau đó, các vị thần khác tiếp tục xây dựng thế giới.

Qua cốt truyện Thần Trụ Trời, ta có thể dễ dàng nhận ra giá trị của truyện trước hết thể hiện qua chủ đề và bài học cuộc sống mà nó gửi gắm. Đây là một tác phẩm văn học dân gian thuộc nhóm truyện thần thoại suy nguyên (giải thích các hiện tượng tự nhiên), được nhân dân sáng tạo, lưu truyền từ xa xưa, lưu truyền từ xa xưa nhằm lý giải sự hình thành trời đất, núi sông, biển cả của những người xưa cổ bằng trực quan và tưởng tượng. Truyện thể hiện cái nhìn của con người cổ đại về hiện tượng thế giới được hình thành, được sắp đặt trật tự như bây giờ rất đơn giản nhưng chứa đựng nhiều giá trị, thông điệp sâu sắc về cuộc sống. Qua đó thể hiện sự tôn kính và thiêng liêng của con người đối với văn hóa tâm linh, niềm tin vào tín ngưỡng, trời đất.

Ngay từ thời nguyên thuỷ, cuộc sống sinh hoạt, lao động đã luôn đòi hỏi con người phải quan sát, suy ngẩm về các hiện tượng tự nhiên liên quan mật thiết tới mình. Truyện cho thấy người Việt cổ cũng như nhiều dân tộc khác trên thế giới này đã cố gắng tìm để hiểu rõ thế giới tự nhiên xung quanh họ. Vì trình độ của con người bấy giờ chưa đủ để nhận thức đúng các hiện tượng ấy nên từ những điều quan sát được kết hợp với trí tưởng tượng hồn nhiên, chất phác, ngây thơ, họ đã sáng tạo ra những yếu tố siêu nhiên, những vị thần linh để giải thích sự hình thành thế giới tự nhiên. Qua đó thể hiện ước mơ chinh phục thiên nhiên của người Việt cổ từ thời xa xưa.

Hành động đầu tiên khi Thần Trụ Trời xuất hiện là "vươn vai đứng dậy, ngẩng cao đầu đội trời lên" cũng là hành động có tính phổ biến của nhiều vị thần tạo thiên lập địa khác trên thế giới. Giống hệt như hình ảnh ông Bàn Cổ trong thần thoại Trung Quốc. Tuy nhiên vẫn có điểm khác biệt chính là sau khi đã xuất hiện trong cõi hỗn độn mà vũ trụ giống như quả trứng khổng lồ, ông đạp cho quả trứng tách đôi, nửa trên là trời, nửa dưới là đất. Rồi bằng sự biến hóa lớn lên không ngừng của bản thân, ông tiếp tục đẩy trời lên cao, đạp đất xuống thấp chứ không phải như Thần Trụ Trời đã xây cột chống trời. Tuy truyện có nhiều yếu tố hoang đường, phóng đại nhưng cũng có cái lõi của sự thật là con người thời cổ đã khai khẩn, xây dựng, tạo lập đất nước. Như vậy cho thấy việc khai thiên lập địa của ông Thần Trụ Trời ở Việt Nam và ông Bàn Cổ ở Trung Quốc vừa có điểm giống nhau vừa có điểm khác nhau. Và đó cũng chính là nét chung và nét riêng có ở trong thần thoại của các dân tộc. Dù vốn hiểu biết ít ỏi, nhưng từ thuở sơkhai, người Việt cổ cũng như các dân tộc khác trên thế giới không ngừng bổ sung, sáng tạo làm cho nền văn học, nghệ thuật ngày một đa dạng hơn. Nhờ vậy, hệ thống các truyện giải thích về vũ trụ, tự nhiên, vạn vật đã góp phần tạo nên kho tàng thần thoại phong phú, đồ sộ. Đồng thời truyện Thần trụ trời cũng giúp cho con người Việt Nam có nếp cảm, nếp nghĩ, nếp tư duy đầy hình tượng phóng đại và khoáng đạt. Cũng nhờ nghệ thuật phóng đại mà các nhân vật thần thoại có được sức sống lâu bền, vượt qua mọi thời gian để còn lại với chúng ta ngày nay. Qua đó thể hiện thái độ tôn kính thiêng liêng của mỗi người với văn hóa tâm linh, tín ngưỡng, trời đất cũng như sự trân trọng, khâm phục ước mơ chinh phục thiên nhiên, mở rộng hiểu biết, khám phá thế giới của thế hệ con cháu chúng ta với cha ông từ thời sơ khai.

Như vậy có thể thấy Thần trụ trời là một trong những truyện thần thoại đầu tiên, tiêu biểu, đặc sắc trong kho tàng truyện thần thoại dân gian Việt Nam.

Góp phần tạo nên thành công cho câu chuyện, ngoài giá trị của chủ đề thì các hình thức nghệ thuật cũng rất đặc sắc, ấn tượng, làm nên giá trị của tác phẩm. Chính những hình thức nghệ thuật đặc sắc ấy đã giúp cho chủ đề và ý nghĩa truyện trở nên sâu sắc, thấm thía hơn và hấp dẫn độc giả hơn.

Nét hấp dẫn đầu tiên về đặc sắc nghệ thuật của truyện là về đặc trưng thể loại. Đây là một truyện thần thoại đặc sắc hấp dẫn với 4 đặc trưng tiêu biểu của thể loại. Đó là đặc trưng về không gian, thời gian, cốt truyện, nhân vật. Truyện lấy bối cảnh không gian sơ khai, rộng lớn là vũ trụ đang trong quá trình tạo lập. Thời gian của truyện được nhắc đến là "thuở ấy, từ đó". Đây cũng mang tính chất cổ sơ, không xác định cụ thể, không rõ ràng. Cốt truyện xoay quanh việc giải thích quá trình tạo lập ra vũ trụ, trời, đất, thế giới tự nhiên. Nhân vật được kể trong truyện cũng mang đặc trưng thể loại thần thoại. Tất cả các nhân vật đều là các vị thần. Từ nhân vật trung tâm là thần Trụ Trời đến các nhân vật phụ khác như thần Đếm cát, thần Tát bể (biển), thần Kể sao, thần Đào sông, thần Trồng cây, thần Xây rú (núi). Và tất cả các vị thần đều có vóc dáng khổng lồ và sức mạnh phi thường để thực hiện việc làm vĩ đại, phi thường, mang đậm giá trị nhân văn.

Thứ hai, truyện có cách xây dựng nhân vật độc đáo, mang đặc trưng của thể loại thần thoại. Nhân vật trung tâm của truyện là một vị thần. Đó là thần tối cao – thần Trụ Trời. Thần là năng lực siêu phàm, có khả năng phi thường, có ý chí, mạnh mẽ, tài năng, có công sáng tạo ra vũ trụ, thế giới tự nhiên và vạn vật. Vị thần ấy được gọi là Trời hay Ngọc Hoàng. Như vậy, hình tượng nhân vật trung tâm được kể trong truyện rất tiêu biểu, điển hình, rất sinh động, lôi cuốn.

5. Phân tích đánh giá chủ đề và những nét đặc sắc về nghệ thuật của truyện Thần Trụ trời mẫu 4

Truyện 'Thần Trụ trời' thuộc nhóm thần thoại, kể về nguồn gốc vũ trụ, muôn loài, hay còn gọi là thần thoại suy nguyên được tác giả Nguyễn Đổng Chi sưu tầm. Tác phẩm này được đánh giá là có giá trị đặc sắc về cả chủ đề và hình thức nghệ thuật.

'Thần Trụ trời' mô tả về thần Thần Trụ trời với sức mạnh phi thường, đã chia cắt bầu trời và mặt đất, sử dụng đất đá để tạo ra các địa hình như núi, đảo,... Qua đó, câu chuyện giải thích nguồn gốc của các sự vật tự nhiên một cách sáng tạo.

Kể mở đầu câu truyện, nhà văn dân gian mở ra một không gian vũ trụ hoang sơ với bóng tối và lạnh lẽo, thời gian chưa được xác định rõ ràng. Trong khoảnh khắc tối tăm ấy, Thần Trụ trời hiện ra với thân hình khổng lồ, bước chân có thể đi qua từ nơi này sang nơi khác. Nhờ sức mạnh phi thường ấy, thần tự mình đào đất, tạo nên cột đá cao để chống trời. Khi cột càng cao, bầu trời càng mở rộng. Sau khi hoàn thành, thần lại phá cột đá và tạo ra nhiều hình dạng địa hình tự nhiên khác nhau. Sử dụng hình ảnh thiên nhiên, nhà văn dân gian đã giải thích quá trình tạo lập thế giới một cách sáng tạo. Từ đây, chủ đề của truyện trở nên gần gũi và hấp dẫn với người đọc.

Chủ đề và nghệ thuật của tác phẩm văn học luôn song hành và bổ sung cho nhau. Truyện 'Thần Trụ trời' cũng vậy, những sáng tạo về cốt truyện và nhân vật đã làm nổi bật chủ đề truyện. Cốt truyện được xây dựng đơn giản và gần gũi, xoay quanh việc thần Trụ trời làm công việc phân chia đất, trời và tạo ra những dạng địa hình tự nhiên khác nhau. Dựa vào trí tưởng tượng của con người cùng những yếu tố kỳ ảo, truyện đã giải thích quá trình tạo lập vũ trụ và thế giới tự nhiên. Đặc biệt, nhân vật Thần Trụ trời được xây dựng mạnh mẽ với kích thước lớn, sức mạnh phi thường, giúp người đọc hình dung rõ ràng về một vị thần trong thần thoại.

'Thần Trụ trời' với những đặc sắc trong chủ đề và hình thức nghệ thuật đã mang đến cho người đọc câu chuyện thú vị về nguồn gốc các sự vật trong tự nhiên. Đồng thời truyện cũng phản ánh mong muốn, khát khao được tìm tòi, khám phá của con người trong buổi đầu sơ khai. Mong rằng tác phẩm sẽ mãi để lại dấu ấn trong lòng người đọc yêu thích văn học dân gian.

6. Phân tích đánh giá chủ đề và những nét đặc sắc về nghệ thuật của truyện Thần Trụ trời mẫu 5

Từ xưa, khi chưa có sự phát triển của khoa học, để giải thích cho những hiện tượng tự nhiên, người ta thường xây dựng những câu chuyện có yếu tố phóng đại, những câu chuyện đó được gọi là thần thoại. Để giải thích cho sự phân chia của đất trời đó chính là "Thần Trụ Trời' của tác giả Nguyễn Đổng Chí sưu tầm.

"Thần Trụ Trời" đưa người đọc ngược về quá khứ, trở về thời tiền sử, khi Trái Đất chưa có sự xuất hiện của con người. Mở đầu câu chuyện, tác giả phác hoạ một bức tranh chỉ với hai màu xám và đen. Sự mịt mù ấy khiến chúng ta không thể xác định rõ được thời gian, lúc đó địa cầu chỉ là một khoảng không gian tăm tối. Thần Trụ Trời xuất hiện với thân hình khổng lồ, chân dài không tả xiết. Việc Thần Trụ Trời xuất hiện là mầm sống đầu tiên, chi tiết thần lặng im càng khẳng định sự cô độc. Với sức mạnh phi thường của mình, "thần đứng dậy ngẩng đầu đội trời lên", người đập đá, đắp đất một mình tạo lên cây cột khổng lồ chống trời, cây cột ấy có sức mạnh nâng bầu trời tách khỏi mặt đất. Khi ấy, bầu trời ở xa thăm thẳm, mặt đất bằng phẳng, điểm giao nhau là chân trời, sau đó thần phá cột đá, tạo lên những vùng trũng, những dải đồi cao, đến đây, những hình ảnh quen thuộc đó giúp chúng ta dễ hình dung hơn về khung cảnh.

Hình ảnh thần trụ trời xuất hiện là con người duy nhất trong không gian rộng lớn thật vĩ đại. Vị thần ấy cũng có những cảm giác cô đơn như con người. Nhưng chính cảm xúc ấy càng tôn lên sức mạnh bất tận, làm chủ thiên nhiên.

Truyện sử dụng nhiều biện pháp nghệ thuật đặc sắc, được kết hợp nhuần nhuyễn với nội dung. Bức tranh trong câu truyện không hề xa vời, những màu sắc trong câu truyện rất đơn giản. Chính trí tưởng tượng phong phí, những yếu tố kì ảo được xây dựng chân thực, bên cạnh đó chúng ta cò thấy một số hình ảnh tương phản. Hình ảnh con người giữa không gian rộng lớn, nhỏ bé trước tự nhiên, nhưng sức mạnh của con người đã làm chủ được thiên nhiên.

Truyện Thần trụ Trời sử dụng rất nhiều biện pháp nghệ thuật, đặc trưng của thể loại truyện thần thoại. Qua đó người đọc cảm thấy những nét kì vĩ và bí ẩn thuở sơ khai.

7. Phân tích đánh giá chủ đề và những nét đặc sắc về nghệ thuật của truyện Thần Trụ trời mẫu 6

Truyện "Thần Trụ trời" thuộc nhóm thần thoại kể về nguồn gốc vũ trụ, muôn loài hay còn gọi là thần thoại suy nguyên được tác giả Nguyễn Đổng Chi sưu tầm. Truyện được coi là tác phẩm có nét đặc sắc trong chủ đề và hình thức nghệ thuật.

"Thần Trụ trời" kể về thần Thần Trụ trời với sức mạnh phi thường đã phân chia bầu trời và mặt đất, dùng đất đá tạo nên núi, đảo,.. Qua đó, câu chuyện đã giải thích nguồn gốc của sự hình thành các sự vật trong tự nhiên một cách sáng tạo.

Mở đầu câu chuyện, tác giả dân gian mở ra không gian vũ trụ hoang sơ "một vùng hỗn độn, tối tăm, lạnh lẽo" và thời gian chưa được xác định rõ ràng "Chưa có vũ trụ, chưa có muôn vật và loài người". Trong khoảnh khắc tối tăm mù mịt ấy, Thần Trụ trời đã xuất hiện với thân hình khổng lồ "Chân thần dài không thể tả xiết". Mỗi bước chân của thần "có thể qua từ vùng này đến vùng nọ, hay từ đỉnh núi này sang đỉnh núi khác". Nhờ sức mạnh phi thường ấy, thần đã tự mình đào đất, đập đá, tạo nên cái cột đá cao và to để chống trời. Cột càng đắp cao, tấm trời lại càng thêm rộng mở. Chẳng bao lâu sau, thần Trụ trời đã đẩy vòm trời lên phía mây xanh, khoảng cách giữa đất trời được phân chia rõ ràng. Sau khi trụ trời xong, thần lại phá cột đá và dùng đất đá ném ra mọi nơi, tạo thành hòn núi, dải đồi cao,... Mượn các hình ảnh thiên nhiên, tác giả dân gian đã giải thích quá trình tạo lập thế giới một cách sáng tạo. Từ đây, chủ đề của truyện trở nên gần gũi và hấp dẫn với bạn đọc.

Chủ đề và nghệ thuật của tác phẩm văn học luôn song hành và bổ sung cho nhau. Truyện "Thần Trụ trời" cũng vậy, những sáng tạo hình thức nghệ thuật về cốt truyện, nhân vật đã đóng góp vào thành công trong việc làm nổi bật chủ đề truyện. Là truyện thần thoại, cốt truyện "Thần Trụ trời" được xây dựng hết sức đơn giản và gần gũi, xoay quanh việc thần Trụ trời làm công việc phân chia đất, trời và tạo nên những dạng địa hình tự nhiên khác nhau. Dựa vào trí tưởng tượng của con người cùng những yếu tố kì ảo, truyện đã giải thích quá trình tạo lập vũ trụ và thế giới tự nhiên. Qua đó, ta cũng thấy được khát khao tìm hiểu và khám phá của con người trong buổi đầu sơ khai. Đặc sắc nghệ thuật còn được thể hiện trong việc xây dựng nhân vật kết hợp sử dụng thủ pháp cường điệu, phóng đại kết hợp với các chi tiết hư cấu. Hình ảnh Thần Trụ trời có kích thước "khổng lồ" với những bước chân rộng lớn, sở hữu sức mạnh phi thường, đã giúp cho người đọc hình dung rõ ràng, sắc nét về một vị thần trong thần thoại.

"Thần Trụ trời" với những đặc sắc trong chủ đề và hình thức nghệ thuật đã mang đến cho bạn đọc câu chuyện thú vị lí giải về nguồn gốc các sự vật trong tự nhiên. Đồng thời truyện cũng phản ánh mong muốn, khát khao được tìm tòi, khám phá của con người trong buổi đầu sơ khai. Mong rằng tác phẩm sẽ mãi để lại dấu ấn trong lòng bạn đọc yêu thích văn học dân gian của dân tộc.

8. Phân tích đánh giá chủ đề và những nét đặc sắc về nghệ thuật của truyện Thần Trụ trời mẫu 7

"Cây có gốc mới nở cành xanh lá

Nước có nguồn mới bể cả sông sâu

Người ta nguồn gốc từ đâu

Có tổ tiên trước rồi sau có mình"

Thần trụ trời là một cây truyện dân gian truyền miệng của người Việt cổ. Tác phẩm được nhà khảo cứu văn hoá dân gian Nguyễn Đổng Chi sưu tầm. Qua truyện thần thoại, người Việt Cổ muốn giải thích nguồn gốc các hiện tượng thiên nhiên như tại sao có trời, có đất...

Qua những câu chuyện thần thoại giải thích về nguồn gốc các hiện tượng thiên nhiên, chúng ta cảm nhận được cái hồn nhiên và ước mơ của những người xưa mong muốn giải thích thế giới tự nhiên quanh mình. Họ đã sáng tạo ra những vị thần để giải thích các hiện tượng xung quanh. Hình ảnh Thần Trụ trời đã hiện ra với những tính chất phi thường, truyện đã nhân cách hoá vũ trụ thành một vị thần.

Hành động đầu tiên khi thần trụ trời xuất hiện là "vươn vai, đứng dậy, ngẩng cao đầu đội trời lên, giang chân đạp đất xuống...". Hành động đó rất giống với các vị thần ở các quốc gia khác. Ở Trung Quốc, có Ông Bàn Cổ cũng có hành động như vậy, nhưng thay vì xây cột chống trời như Thần Trụ Trời, ông Bàn Cổ đã đạp quả trứng tách làm đôi chia nửa trên là trời, nửa dưới là đất.

Chúng ta có thể thấy, từ cái ban đầu vốn có ít ỏi, người Việt cổ cũng như các dân tộc khác trên thế giới không ngừng sáng tạo đóng góp cho nền văn học đa dạng hơn. Chính nghệ thuật phóng đại mà các nhân vật thần thoại có sức sống trường tồn với thời gian.

Truyện Thần Trụ Trời vừa cho chúng ta biết được sự hình thành của trời, đất, sông, núi...cũng cho chúng ta thấy được sự sáng tạo của người Việt Cổ. Bên cạnh những yếu tố hoang đường, chúng ta cảm nhận được công sức khai hoang, xây dựng đất nước của người xưa.

Mời các bạn cùng tải về bản PDF để xem đầy đủ nội dung