Bảng tính tan Hóa học Chi tiết đầy đủ

Bảng tính tan hóa 9

13 28.523

Hóa học lớp 9: Bảng tính tan hóa học được VnDoc biên soạn, giới thiệu tới các bạn học sinh cùng quý thầy cô tham khảo là bảng tính tan SGK Hóa 9, cũng như cách học thuộc bảng tính tan một cách nhanh nhất. Từ đó áp dụng vào giải các nội dung bài tập.

>> Mời các bạn tham khảo thêm một số nội dung liên quan.

Bảng chất tan trong hóa học

I. Chất tan và chất không tan
II. Độ tan của một chất trong nước
III. Bảng tính tan Hóa học
IV. Tính tan của một số muối và hydroxit
V. Màu sắc của một số Hidroxit không tan
VI. Cách Học Thuộc Bảng Tính Tan Đơn Giản Nhất
VII. Câu hỏi bà tập vận dụng liên quan
- 1. Câu hỏi trắc nghiệm
- 2. Đáp án câu hỏi trắc nghiệm

I. Chất tan và chất không tan

Ở trong nước có chất tan và chất không tan, có chất tan ít, có chất tan nhiều.

Tính tan của một số axit, bazo, muối

(Cách học thuộc bảng tính tan)

Bảng tính tan của Axit: Hầu hết axit tan được trong nước, trừ axit silixic.

Bảng tính tan của Bazo: phần lớn các bazo không tan trong nước, trừ một số như: KOH, NaOH,..

Bảng tính tan của Muối:

Những muối natri, kali đều tan.
Những muối nitrat đều tan.
Phần lớn các muối clorua, sunfat tan được. Nhưng phần lớn các muối cacbonat không tan.

II. Độ tan của một chất trong nước

1. Định nghĩa độ tan

Độ tan (kí hiệu là S) của một trong nước là số gam chất đó hòa tan trong 100 gam nước để tạo thành dung dịch bão hòa ở một nhiệt độ xác định.

2. Những yếu tố ảnh hưởng đến độ tan

Độ tan của một chất phụ thuộc vào nhiều yếu tố: nhiệt độ, áp suất, bản chất của chất.

Với chất rắn, phụ thuộc vào nhiệt độ, thường nhiệt độ tăng thì độ tan tăng.

Ví dụ: Khi hoà tan đường vào cốc nước nóng đường sẽ tan nhanh hơn khi hoà tan vào cốc nước lạnh.

Với chất khí, khi tăng nhiệt độ hoặc giảm áp suất thì độ tan giảm.

3. Ý nghĩa bảng tính tan

Bảng tính tan cho ta biết, tính tan các chất trong nước: chất nào tan được trong nước, chất nào không tan trong nước, chất nào ít tan trong nước, chất nào dễ phân hủy, bay hơi …Từ đó ta có thể làm các bài nhận biết và các bài toán có kiến thức liên quan.

Thí dụ: Nhận biết dung dịch muối sắt (III) bằng dung dịch NaOH tạo thành kết tủa màu nâu đỏ Fe(OH)₃

FeCl₃ + 3NaOH → Fe(OH)₃ ↓ + 3NaCl

III. Bảng tính tan SGK Hóa 9

Bảng tính tan hóa học

t: Hợp chất dễ tan trong nước
i: Hợp chất ít tan
k: Hợp chất thực tế không tan
-: Hợp chất không tồn tại hoặc bị phân hủy trong nước
b: Hợp chất bay hơi hoặc dễ phân hủy thành khí bay lên
kb: Hợp chất không bay hơi

IV. Bảng tính tan của muối

STT	Hợp chất	Đều	Trừ
1	Muối nitrat (NO₃-)	Đều tan
2	Muối axetat (CH₃COOH-)	Đều tan
3	Muối clorua (Cl-) Muối bromua (Br-) Muối Iotua (I-)	Đều tan	AgCl: Kết tủa trắng PbCl₂: Ít tan (tan trong nước nóng) CuCl, HgCl (Hg₂Cl₂) AgBr: Kết tủa màu vàng AgI: Kết tủa vàng đậm, HgI2 (đỏ)
4	Muối florua (F-)	Không tan	trừ muối kim loại kiềm, nhôm, bạc, thiếc, thủy ngân
5	Muối sunfat (SO₄^2-)	Đều tan	BaSO₄, CaSO₄, PbSO₄ (kết tủa trắng) Ag₂SO₄ (ít tan) Hg₂SO₄
6	Muối Sunfua (S^2-)	Không tan	Trừ muối sunfua của kim loại kiềm (Na, K) và amoni (NH₄⁺)
7	Muối Sunfit (SO₃^2-)	Không tan	Trừ muối sunfit của kim loại kiềm (Na, K) và amoni (NH₄⁺)
8	Muối cacbonat (CO₃)^2-	Không tan	Trừ muối cacbonat của kim loại kiềm (Na, K) và amoni (NH₄⁺)
9	Muối Photphat (PO₄^3-)	Không tan	Trừ muối Photphat của kim loại kiềm (Na, K) và amoni (NH₄+)

>> Tài liệu tham khảo chi tiết : Muối là gì? Tính chất hóa học của muối

V. Màu sắc của một số Hidroxit không tan

Cu(OH)₂: kết tủa xanh lam
Fe(OH)₂: kết tủa lục nhạt
Fe(OH)₃: kết tủa nâu đỏ
Mg(OH)₂: kết tủa trắng không tan trong kiềm dư
Al(OH)₃, Zn(OH)₂, Pb(OH)₂, Sn(OH)₂: kết tủa trắng tan trong kiềm dư.

>> Tài liệu tham khảo chi tiết: Nhận biết màu của các chất hóa học

VI. Cách Học Thuộc Bảng Tính Tan Đơn Giản Nhất

Việc học thuộc bảng tính tan tương đối khó và mất nhiều thời gian các em học sinh mới nhớ hết và nhiều khi làm vẫn nhần. Vì thế nhiều phương pháp đã được nghĩ ra để giúp các em dễ hiểu dễ nhớ hơn khi học về bảng tính tan Hóa Học. VnDoc đã tổng hợp lại giúp các bạn, hãy theo dõi phần nội dung dưới đây nhé.

Tuy nhiên các phương pháp đó chỉ là biện pháp hỗ trợ, bổ trợ. Việc quan trọng nhất vẫn là ở chính các em học sinh, chịu khó, kiên trì làm nhiều bài tập, nhiều dạng bài về tính tan sẽ giúp các em nhớ lâu và nhớ sâu.

1. Cách 1. Tính tan của muối

Loại muối tan tất cả

là muối ni tơ rat

Và muối a xê tat

Bất kể kim loại nào

*

Những muối hầu hết tan

Là clorua, sunfat

Trừ bạc chì clorua

Bari, chì sunfat

*

Những muối không hoà tan

Cacbonat , photphat

Sunfua và sunfit

Trừ kiềm, amoni.

2. Cách 2. Bài thơ tính tan của các chất hóa học

Bazơ, những chú không tan: Đồng, nhôm, crôm, kẽm, mangan, sắt, chì.

Ít tan là của Canxi

Magiê cũng chẳng điện ly dễ dàng

Muối kim loại I đều tan

Cũng như Nitrat và “nàng” hữu cơ

Muốn nhớ thì phải làm thơ!

Ta làm thì nghiệm bây giờ thử coi,

Kim Loại I, ta biết rồi,

Những kim loại khác ta “moi” ra tìm

Photphat vào nước “đứng im” ( Trừ kim loại I)

Sunphat một số “im lìm trơ trơ”:

Bari, chì với S – r

Ít tan gồm bạc, “chàng khờ” Canxi,

Còn muối Clo – rua thì Bạc đành kết tủa, anh chì cố tan (Giống muối Br, I)

Muối khác thì nhớ dễ dàng:

Gốc SO3 chẳng tan chút nào! ( Trừ kim loại I)

Thế còn gốc S thì sao? (Giống muối cacbonat)

Nhôm không tồn tại chú nào cũng tan

Trừ đồng, thiếc, bạc mangan,

Thủy ngân, kẽm, sắt không tan cùng chì

Đến đây thì đã đủ thi,

Thôi thì chúc bạn trường gì cũng vô!

3. Cách 3 : Rút gọn của bảng tính tan, dễ học, dễ nhớ

3.1. Tính tan trong nước của các muối :

1. Các muối axit sau đều dễ dàng tan trong nước (Ví dụ: CaHCO₃, NaHCO₃, KHS, NaHSO₃, NaHS …), muối axetat (gốc -CH₃COO), muối nitơrat (có gốc =NO₃)

2. Các muối cacbonat (gốc =CO₃) hầu hết đều không tan trong nước trừ một số muối của kim loại kiềm (Na₂CO₃, Li₂CO₃, K₂CO₃, …) thì tan được. Riêng một số kim loại như Hg, Fe(III), Cu, Al không tồn tại dạngmuối cacbonat hoặc bị phân huỷ ngay trong nước

Các muối Photphat (có gốc =PO₄) hầu như đều không tan (trừ muối của kim loại kiềm)

Các muối Sunfit ( có gốc =SO₃) không tan trong nước (trừ muối của kim loại kiềm) và muối Fe(III) , Al không tồn tại dạng muối sunfit

Gần như các muối Silicat (gốc =SiO₃) không tan (trừ muối của kim loại kiềm) và trong đó Ag, Cu, Hg không tồn dưới dạng muối Silicat

3. Gần như tất cả các muối có gốc F-, Cl-, Br-, I- đều tan được trong nước trừ AgCl, AgI, AgBr là không tan được; PbCl₂ tan rất ít và muối AgF không tồn tại

4. Gần như các muối dạng sunfat (gốc = SO₄) đều tan trong nước trừ BaSO₄, SrSO₄, PbSO₄ không tan; Ag₂SO₄, CaSO₄ ít tan trong nước và Hg không tồn tại dưới dạng muối sunfat

5. Các muối gốc sunfu (gốc =S) đều rất khó tan trừ các muối của kim loại kiềm và kiềm thổ (K₂S, Na₂S, BaS, CaS…) thì tan được và Mg, Al không tồn tại dưới dạng muối sunfu

3.2. Tính tan hóa học của bazơ:

Các Bazơ của kim loại kiềm ( Na, Li, K) đều tan, Bazơ của kim loại kiềm thổ tan ít (Ca, Ba). Hợp chất NH₄OH tan, còn lại đều không tan.

3.3. Tính tan trong nước của axit

Gần như tất cả các hợp chất axit đều tan và dễ dàng bay hơi. H₂SiO₃ thì không tan

VII. Câu hỏi bài tập vận dụng liên quan

1. Câu hỏi trắc nghiệm

Câu 1. Axit không tan trong nước là

A. H₂SO₄

B. H₃PO₄

C. HCl

D. H₂SiO₃

Câu 2. Cặp chất nào sau đây cùng tồn tại trong dung dịch?

A. HCl và NaNO₃

B. HCl và Ca(OH)₂

C. H₂SO₄ và BaCl₂

D. NaOH và H₂SO₄

Câu 3. Dãy gồm bazơ tan trong nước là:

A. NaOH, Ca(OH)₂, LiOH và Zn(OH)₂

B. KOH, Ba(OH)₂, Cu(OH)₂ và Zn(OH)₂

C. NaOH, CaOH)₂, Cu(OH)₂ và KOH

D. NaOH, KOH, Ca(OH)₂ và Ba(OH)₂

Câu 4. Kết luận nào đúng khi nói về muối

A. Muối clorua đều là muối tan

B. Muối sắt là muối tan

C. Muối của kim loại kiềm đều là muối tan

D. AgCl là muối tan

Câu 5. Muối không tan trong nước là

A. Na₂S

B. NaNO₃

C. K₂CO₃

D. HgS

Câu 6. Dãy gồm chất tác dụng được với dung dịch CuCl₂ là

A. NaOH, K₂SO₄ và Zn

B. NaOH, AgNO₃và Zn

C. K₂SO₄, KOH và Fe

D. HCl, Zn và AgNO₃

Câu 7. Cặp chất khi phản ứng không tạo ra chất khí.

A. Na₂SO₃ và HCl

B. NH₄Cl và KOH

C. Na₂SO₄ và BaCl₂

D. BaCO₃ và HCl

Câu 8. Cho từ từ dung dịch KOH đến dư vào dung dịch AlCl₃ thấy xuất hiện

A. xuất hiện kết tủa màu xanh.

B. xuất hiện kết tủa keo trắng, sau đó kết tủa không tan.

C. xuất hiện kết tủa keo trắng, sau đó kết tủa tan dần.

D. xuất hiện kết tủa màu xanh, sau đó kết tủa tan dần.

Câu 9. Cho các mệnh đề sau:

1) Các muối nitrat đều tan trong nước và đều là chất điện li mạnh.

2) Ion NO₃- có tính oxi hóa trong môi trường axit.

3) Khi nhiệt phân muối nitrat rắn ta đều thu được khí NO₂.

4) Hầu hết muối nitrat đều bền nhiệt.

Các mệnh đề đúng là:

A.(1), (2), (3).

B. (2) và (4).

C.(2) và (3).

D.(1) và (2).

Câu 10. Nhỏ từ từ dung dịch H₂SO₄ vào ống nghiệm đựng Cu(OH)₂ thấy?

A. Cu(OH)₂không tan

B. Cu(OH)₂ tan dần, dung dịch không màu.

C. Cu(OH)₂ tan dần, dung dịch màu xanh lam và có khí bay ra

D. Cu(OH)₂ tan dần, dung dịch có màu xanh lam.

2. Đáp án câu hỏi trắc nghiệm

1 D	2 A	3 D	4 C	5 D
6 B	7 C	8 C	9 D	10 D

3. Câu hỏi tự luận

Câu 1. Có 4 chất rắn: KNO₃, NaNO₃, KCl, NaCl. Hãy nêu cách phân biệt chúng.

Hướng dẫn giải chi tiết bài tập

Đem đốt mẫu thử 4 chất rắn:

Ngọn lửa chuyển màu vàng tươi: NaNO₃ và NaCl

Ngọn lửa chuyển màu tím đỏ: KNO₃ và KCl

Dùng dung dịch AgNO₃:

Ống nghiệm nào xuất hiện kết tủa trắng → NaCl và KCl

NaCl (dd) + AgNO_{3 (dd)} → NaNO_{3 (dd)} + AgCl (r)

KCl (dd) + AgNO_{3 (dd)} → KNO_{3 (dd)} + AgCl (r)

còn lại → NaNO₃ và KNO₃

Câu 2. Chỉ dùng 1 hóa chất nào sau đây để nhận biết các dung dịch: NH₄Cl, KOH, KCl, H₂SO₄, K₂SO₄, Ba(OH)₂?

Hướng dẫn giải chi tiết bài tập

Dùng dung dịch quỳ tím ta chia thành 3 nhóm

Nhóm (I): quỳ tím hóa đỏ : NH₄Cl, H₂SO₄
Nhóm (II) quỳ tím hóa xanh: KOH, Ba(OH)₂
Nhóm (III): quỳ tím không đổi màu: KCl, Na₂SO₄

Cho lần lượt từng chất ở nhóm (II) vào từng chất ở nhóm (I)

	NH₄Cl	H₂SO₄
KOH	Khí mùi khai	Không hiện tượng
Ba(OH)₂	Khí mùi khai	Kết tủa trắng

Cho Ba(OH)₂ nhận biết được vào từng chất ở nhóm (III), chất tạo kết tủa trắng là K₂SO₄, chất không hiện tượng là KCl

Câu 3. Cho các chất sau: Na₂SO₄, Al(OH)₃, Al₂O₃, NaHCO₃, (NH₄)₂CO₃, CuSO₄, Na₂CO₃, HNO₃, BaCl_2.Các chất tác dụng với cả hai dung dịch NaOH và dung dịch HCl, viết phương trình phản ứng.

Hướng dẫn giải chi tiết bài tập

Dãy gồm các chất có tác dụng với cả hai dung dịch NaOH và dung dịch HCl là Al(OH)₃, Al₂O₃, NaHCO₃, (NH₄)₂CO₃.

Al(OH)₃ + NaOH → NaAlO₂ + 2H₂O

Al(OH)₃ + 3HCl → AlCl₃ + 3H₂O

Al₂O₃ + 2NaOH → 2NaAlO₂ + H₂O

Al₂O₃ + 6HCl → 2AlCl₃ + 3H₂O

NaHCO₃ + NaOH → Na₂CO₃ + H₂O

NaHCO₃ + HCl → NaCl + CO₂ + H₂O

(NH₄)₂CO₃ + 2NaOH → Na₂CO₃ + 2NH₃ + 2H₂O

(NH₄)₂CO₃ + 2HCl → 2NH₄Cl + CO₂ + H₂O

Câu 4. Có 4 ống nghiệm, mỗi ống chứa 1 dung dịch muối (không trùng kim loại cũng như gốc axit) là: clorua, sunfat, nitrat, cacbonat của các kim loại Ba, Zn, K, Pb.

a) Hỏi mỗi ống nghiệm chứa dung dịch của muối nào?

b) Nêu phương pháp phân biệt 4 ống nghiệm đó?

Hướng dẫn giải chi tiết bài tập

a) Ta có các ống nghiệm sau: K₂CO_3, Pb(NO₃)₂, MgSO₄, BaCl₂.

Giải thích. Lọ K₂CO₃ là phải có vì gốc CO₃^2- kết hợp với các gốc kim loại Ba, Mg, Pb đều tạo kết tủa không tạo dung dịch.

b) Phân biệt:

Cho HCl vào 4 dung dịch: K₂CO_3, Pb(NO₃)₂, ZnSO₄, BaCl₂.

→Tạo khí: K₂CO₃

K₂CO₃ + 2HCl → 2KCl + H₂O + CO₂↑

Không hiện tượng: Pb(NO₃)₂, ZnSO₄, BaCl₂: Nhóm A

Cho dd NaCl vào nhóm A:

+ Tạo kết tủa: Pb(NO₃)₂:

2NaCl + Pb(NO₃)₂ → PbCl₂↓ + 2NaNO₃

+ Không hiện tượng: ZnSO₄, BaCl₂: Nhóm B

Cho tiếp dung dịch Na₂SO₄ vào nhóm B:

→ Tạo kết tủa: BaCl₂:

Na₂SO₄ + BaCl₂ → BaSO₄↓ + 2NaCl

→ Không hiện tượng: ZnSO₄.

.........................................

Mời các bạn tham khảo thêm tài liệu liên quan

Trên đây VnDoc đã đưa tới các bạn bộ tài liệu rất hữu ích Bảng tính tan hóa học, giúp các bạn có thể viết đúng phương trình phản ứng, các chất có tác dụng với nhau hay không, từ đó vận dụng giải các dạng bài tập câu hỏi liên quan. Để có kết quả cao hơn trong học tập, VnDoc xin giới thiệu tới các bạn học sinh tài liệu Chuyên đề Toán 9, Chuyên đề Vật Lí 9, Lý thuyết Sinh học 9, Giải bài tập Hóa học 9, Tài liệu học tập lớp 9 mà VnDoc tổng hợp và đăng tải.

Ngoài ra, VnDoc.com đã thành lập group chia sẻ tài liệu học tập THCS miễn phí trên Facebook: Luyện thi lớp 9 lên lớp 10. Mời các bạn học sinh tham gia nhóm, để có thể nhận được những tài liệu mới nhất.

Đánh giá bài viết

13 28.523