Công thức tính phần trăm khối lượng

Bài tập tính thành phần phần trăm khối lượng

27 206.483

Công thức tính phần trăm khối lượng được VnDoc tổng hợp, biên soạn là công thức tính toán phần trăm khối lượng được áp dụng phổ biến trong các dạng bài tập Hóa học 9. Hy vọng với tài liệu này sẽ giúp các em ôn tập, bổ sung kiến thức tốt hơn. Mời các bạn tham khảo chi tiết sau đây.

Công thức tính thành phần phần trăm

1. Hướng dẫn áp dụng công thức tính phần trăm
2. Tính tỉ số khối lượng của các nguyên tố trong hợp chất
3. Tính khối lượng của nguyên tố có trong một lượng chất đã biết
4. Tính thành phần % theo khối lượng của các nguyên tố trong hợp chất AxByCz
5. Lập công thức hóa học của hợp chất khi biết thành phần phần trăm (%) về khối lượng
6. Bài tập áp dụng công thức tính phần trăm khối lượng
7. Bài tập tự luyện tập có đáp án
*8. Bài tập vận dụng tự luyện tập

1. Phần trăm khối lượng là gì?

Phần trăm khối lượng sẽ cho biết tỷ lệ phần trăm của mỗi nguyên tố trong hợp chất hóa học.

Muốn tìm phần trăm khối lượng thì ta cần biết khối lượng mol của các nguyên tố trong hợp chất theo gam/mol hay là số gam của các chất tạo thành dung dịch.

Phần trăm khối lượng được tính với một công thức đơn giản, đó là lấy khối lượng của nguyên tố (hay chất tan) chia cho khối lượng của hợp chất (hay dung dịch).

2. Hướng dẫn áp dụng công thức tính phần trăm

Khi biết công thức của hợp chất đã cho học sinh có thể tính thành phần phần trăm dựa vào khối lượng của các nguyên tố trong hợp chất đó với những bước sau:

Bước 1: Tính khối lượng mol của hợp chất A_xB_y:

Bước 2: Tính số mol nguyên tử của mỗi nguyên tố có chứa trong 1 mol hợp chất AxBy. 1 mol phân tử A_xB_y có: x mol nguyên tử A và y mol nguyên tử B.

Tính khối lượng các nguyên tố chứa trong 1 mol hợp chất A_xB_y.

m_A = x.M_A

m_B = y.M_B

Thực hiện tính phần trăm theo khối lượng của mỗi nguyên tố theo công thức:

$\begin{array}{l} \% {m_A} = \frac{{{m_A}}}{{{m_{{A_x}{B_y}}}}} \times 100\% \\ \% {m_B} = \frac{{{m_B}}}{{{m_{{A_x}{B_y}}}}} \times 100\% \end{array}$

Hoặc %m_B = 100% - %m_A

Lưu ý: Công thức trên có thể mở rộng cho các hợp chất có 3,4,... nguyên tố.

Ví dụ 1: Tính thành phần % về khối lượng của nguyên tố Al trong nhôm oxit Al₂O₃

Đáp án hướng dẫn giải chi tiết

Ta có: Al = 27 => M_Al = 27 g

Al₂O₃ = 2.27 + 3.16 = 102 => M_Al2O3 = 102 g

%m_Al = 2.27/102.100% = 52,94%

Ta có tể tính luôn được % khối lượng của oxi có trong

Al₂O₃ = 100% - 52,94% = 47,06%

Ví dụ 2: Xác định thành phần phần trăm theo khối lượng của các nguyên tố có trong hợp chất KNO₃

Đáp án hướng dẫn giải chi tiết

Khối lượng mol của hợp chất: M_KNO3 = 39 + 14 + 16.3 = 101 gam/mol

Trong 1 mol KNO₃ có: 1 mol nguyên tử K; 1 mol nguyên tử N và 3 mol nguyên tử O

Thành phần phần trăm theo khối lượng của các nguyên tố là:

%m_K = 39.100%/101 = 36,8%

%m_N = 14.100%/101= 13,8%

%m_O = 16.3.100%/101= 47,6% hoặc %m_O = 100% - (36,8% + 13,8%) = 47,6%

3. Tính tỉ số khối lượng của các nguyên tố trong hợp chất

Từ công thức hóa học đã cho AxBy ta có thể lập được tỉ số khối lượng của các nguyên tố:

m_A : m_B = x.M_A : y.M_B

Ví dụ 1: Xác định tỉ số khối lượng của các nguyên tố cacbon và hidro trong khí C₂H₄

Đáp án hướng dẫn giải chi tiết

Ta có: C = 12.2 = 24 gam

H = 4.1 = 4

Trong 1 mol C₂H₄ có 2 nguyên tử C, 4 nguyên tử H

m_C : m_H = 2.12 : 4.1 = 24 : 4 = 6: 1

Ví dụ 2: Xác định tỉ số khối lượng của các nguyên tố oxi và lưu huỳnh trong khí FeSO₄

Đáp án hướng dẫn giải chi tiết

Ta có: S = 32.1 = 32 gam

O = 16.4 = 64

Trong 1 mol FeSO₄ có 1 nguyên tử S, 4 nguyên tử O

m_S : m_O = 32 : 64= 1 : 2

Lưu ý: Nếu đã biết thành phần % về khối lượng của các nguyên tố thì lập tỉ số theo tỉ lệ thành phần %, ví dụ như: Fe₂O₃ ở trên ta được %m_Fe = 70% và %m_O = 30%. Khi đó m_Fe : m_O = 7:3

4. Tính khối lượng của nguyên tố có trong một lượng chất đã biết

Nếu có m là khối lượng của một hợp chất đã biết có CTHH là A_xB_y ta có thể tính mA là khối lượng của nguyên tố A theo công thức sau:

$m_A=\frac{x.M_A}{M_{A_xB_y}}.m$

Ví dụ 1: Tính khối lượng của nguyên tố oxi có trong 8 g muối đồng sunfat CuSO₄

Đáp án hướng dẫn giải chi tiết

Ta có: CuSO₄ = 64 + 32 + 64 = 160 => M_CuSO4 = 160 g

$m_O=\frac{4.16}{160}.8g=3,2\ g$

Ví dụ 2: Tính khối lượng của nguyên tố nito có trong trong 0,1 mol muối Kali nitrat KNO₃

Đáp án hướng dẫn giải chi tiết

Ta có: KNO₃ = 39 + 14 + 16.3 = 101 => m_KNO3 = 0,1.101 = 10,1 gam

m_N= 14/101.10,1 = 1,4 gam

5. Tính thành phần % theo khối lượng của các nguyên tố trong hợp chất A_xB_yC_z

Cách 1.

+ Tìm khối lượng mol của hợp chất

+ Tìm số mol nguyên tử mỗi nguyên tố trong 1 mol hợp chất rồi quy về khối lượng

+ Tìm thành phần phần trăm các nguyên tố trong hợp chất

Cách 2. Xét công thức hóa học: A_xB_yC_z

$\% A = \frac{{x.{M_A}}}{{{M_{hc}}}}.100\% ; \% B = \frac{{y.{M_B}}}{{{M_{hc}}}}.100\% ; \% C = \frac{{z.{M_C}}}{{{M_{hc}}}}.100\%$

Hoặc %C = 100% - (%A + %B)

Ví dụ: Photphat tự nhiên là phân lân chưa qua chế biến hóa học, thành phần chính là canxi photphat có công thức hóa học là Ca₃(PO₄)₂

Đáp án hướng dẫn giải chi tiết

Bước 1: Xác định khối lượng mol của hợp chất.

M_Ca3(PO4)2 = 40.3 + 31.2 + 16.4.2 = 310 g/mol

Bước 2: Xác định số mol nguyên tử của mỗi nguyên tó trong 1 mol hợp chất

Trong 1 mol Ca₃(PO₄)₂ có: 3 mol nguyên tử Ca, 2 mol nguyên tử P và 8 mol nguyên tử O

Bước 3: Tính thành phần % của mỗi nguyên tố.

$\begin{array}{l} \% {m_{Ca}} = \frac{{3.{M_{Ca}}}}{{{M_{C{a_3}{{(P{O_4})}_2}}}}}.100 = \frac{{3.40}}{{310}}.100 = 38,71\% \\ \% {m_P} = \frac{{2.{M_P}}}{{{M_{C{a_3}{{(P{O_4})}_2}}}}}.100 = \frac{{2.31}}{{310}}.100 = 20\% \\ \% {m_O} = 100\% - 38,71\% - 20\% = 41,29\% \end{array}$

Ví dụ 2: Loại phân đạm có hàm lượng nitơ cao nhất trong các hợp chất sau: (NH₄)₂SO₄, NH₄NO₃, CO(NH₂)₂, NH₄Cl

Đáp án hướng dẫn giải chi tiết

Tính hàm lượng thành phần % khối lượng của Nito trong các hợp chất

$\begin{array}{l} \% {N_{{{(N{H_4})}_2}S{O_4}}} = \frac{{28}}{{132}}.100\% = 21,21\% \\ \% {N_{N{H_4}N{O_3}}} = \frac{{28}}{{80}}.100\% = 35\% \\ \% {N_{CO{{(N{H_2})}_2}}} = \frac{{28}}{{60}}.100\% = 46,67\% \\ \% {N_{N{H_4}Cl}} = \frac{{14}}{{53,5}}.100\% = 26,17\% \end{array}$

Vậy CO(NH₂)₂ có hàm lượng nitơ cao nhất trong các hợp chất

6. Lập công thức hóa học của hợp chất khi biết thành phần phần trăm (%) về khối lượng

Các bước xác định công thức hóa học của hợp chất

+ Bước 1: Tìm khối lượng của mỗi nguyên tố có trong 1 mol hợp chất.

+ Bước 2: Tìm số mol nguyên tử của nguyên tố có trong 1 mol hợp chất.

+ Bước 3: Lập công thức hóa học của hợp chất.

$\begin{array}{l} \% A = \frac{{x.{M_A}}}{{{M_{hc}}}}.100\% = > x = \frac{{{M_{hc}}.\% A}}{{{M_A}.100\% }}\\ \% B = \frac{{y.{M_B}}}{{{M_{hc}}}}.100\% = > y = \frac{{{M_{hc}}.\% B}}{{{M_B}.100\% }}\\ \% C = \frac{{z.{M_C}}}{{{M_{hc}}}}.100\% = > z = \frac{{{M_{hc}}.\% C}}{{{M_C}.100\% }} \end{array}$

Ví dụ: Một hợp chất khí có thành phần % theo khối lượng là 82,35%N và 17,65% H. Xác định công thức hóa học của chất đó. Biết tỉ khối của hợp chất khí với hidro bằng 8,5.

Đáp án hướng dẫn giải chi tiết

Khối lượng mol của hợp chất khí bằng: M = d, M_H2 = 8.5,2 = 17 (gam/mol)

${m_N} = \frac{{17.82,35}}{{100}} = 14gam; {m_H} = \frac{{17.17,56}}{{100}} = 3 gam$

Số mol nguyên tử của mỗi nguyên tố trong 1 mol hợp chất:

${n_N} = \frac{{{m_N}}}{{{M_N}}} = \frac{{14}}{{14}} = {1^{}}mol; {n_H} = \frac{{{m_H}}}{{{M_H}}} = \frac{3}{1} = {3^{^{}}}mol$

Trong 1 phân tử hợp chất khí trên có: 1mol nguyên tử N và 3 mol nguyên tử H.

Công thức hóa học của hợp chất trên là NH₃

7. Bài tập áp dụng công thức tính phần trăm khối lượng

Ví dụ 1: Tính thành phần phần trăm theo khối lượng của các nguyên tố trong hợp chất sau:

a) SO₂

b) Fe₂(SO₄)₃

Đáp án hướng dẫn giải bài tập

a) M_SO2= 32 + 16.2 = 64

1 mol SO₂ có 1 mol S và 2 mol O

% S = m_S/m_SO2.100%= 32/64.100% = 50%

% O = 100% - %m _S= 100% - 50% = 50%

b) M_Fe2(SO4)3 = 56.2 + (32+16.4).3 = 400

1 mol Fe₂(SO₄)₃ có chứa 2 mol Fe, 12 mol O, 3 mol S

% m_Fe= m_Fe/400.100% = 56/400.100% = 28%

% m_S= m_S/400.100% = 24%

% m_O= m_O/400.100% = 48%

Ví dụ 2: Một loại phân bón hóa học có thành phần chính là KNO₃ (K = 39; N = 14; O=16). Hãy tính phần trăm: %m_K = ?; %m_N = ?; %m_O = ?

Đáp án hướng dẫn giải bài tập

+ Tính khối lượng Mol (M) của hợp chất : M_KNO3= 39 +14 + (3.16) = 101

+ Trong 1 mol KNO₃: có 1 mol nguyên tử K; 3 mol nguyên tử O; 1 mol nguyên tử N

(Nói cách khác trong 101g KNO₃: có 39 g K; 14 g N và 3.16 g O)

+ Tính thành phần phần trăm các nguyên tố có trong hợp chất Fe₂(SO₄)₃

%m_O ≈ 100% - (38,6% + 13,8%) = 47,6%

8. Bài tập tự luyện tập có đáp án

Bài 1: Tính thành phần % khối lượng các nguyên tố có trong hợp chất sau:

a) NaCl

b) Al₂O₃

c) H₂SO₄

d) K₂CO₃

Đáp án hướng dẫn giải chi tiết

a) NaCl

Khối lượng mol của chất đã cho: M_NaCl = 23 + 35,5 = 58,5 g

Thành phần phần trăm (theo khối lượng) của các nguyên tố có trong hợp chất

%Na = (23.100)/58,5 = 39,32 %

%Cl = (35,5.100)/58,5 = 60,68%

b) Al₂O₃

Khối lượng mol của chất đã cho: M_Al2O3 = 23.2+16.3 = 102

Thành phần phần trăm (theo khối lượng) của các nguyên tố có trong hợp chất

%Al = (27.2.100)/102 = 52,94%

%O = (16.3.100)/102 = 47,06%

c) H₂SO₄

Khối lượng mol của chất đã cho: M_H2SO4= 1. 2 + 32 + 16 . 4 = 98g

Thành phần phần trăm (theo khối lượng) của các nguyên tố có trong hợp chất

%H = (1.2.100)/98 = 2,04%

%S = (32.100)/98 = 32,65%

%O = (16.4.100)/98 = 65,31%

d) Khối lượng mol của chất đã cho: M_K2CO3= 39 . 2 + 16 . 3 = 138g

Thành phần phần trăm (theo khối lượng) của các nguyên tố có trong hợp chất

%K = (39.2 .100)/138 = 56,5 %

%C = (12.100)/138 = 8,7%

%O = (16.3 . 100)/138 = 34,8%

Bài 2: Một hợp chất có công thức hóa học C₆H₁₂O₆. Hãy cho biết:

a) Khối lượng mol của hợp chất đã cho.

b) Thành phần phần trăm theo khối lượng của các nguyên tố có trong hợp chất.

Đáp án hướng dẫn giải bài tập

Khối lượng mol của chất đã cho: M_C6H12O6 = 12.6 + 1.6 + 16.6 = 174

Thành phần phần trăm (theo khối lượng) của các nguyên tố có trong hợp chất

%C = (12.6.100)/174 = 41,38%

%H = (1.12.100)174 = 6,9%

%O = 100% - 41,38% - 6,9% = 51,72%

Bài 3: Để tăng năng suất cho cây trồng, một nông dân đến cửa hàng phân bón để mua phân đạm. Cửa hàng có các loại phân đạm như sau: NH₄NO₃ (đạm 2 lá), (NH₂)₂CO (ure), (NH₄)₂SO₄ (đạm 1 lá)? Theo em, nếu bác nông dân mua 500kg phân đạm thì nên mua loại phân nào là có lợi nhất?

Đáp án hướng dẫn giải chi tiết

Tính hàm lượng thành phần % khối lượng của Nito trong các hợp chất

Vậy thì có thể thấy hàm lượng N trong phân ure CO(NH₂)₂ là cao nhất

Bài 4: Trong các hợp chất sau, hợp chất nào có hàm lượng Cu cao nhất: CuO, Cu₂O, CuSO₄.5H₂O, Cu(OH)₂, CuCl₂?

Đáp án hướng dẫn giải chi tiết

Cu₂O

%Cu = 64/(64 +16).100 = 80%

CuS₂

%Cu = 64/(64 + 32.2).100 = 50%

%Cu = 64/(64 + 32).100 = 66,67%

CuSO₃

%Cu = 64/(64 + 32+16.3).100 = 44,44%

CuSO₄

%Cu = 64/(64 + 32 + 16.4).100 = 40%

Cu₂O

%Cu = 64.2/(64.2+16).100 = 88,89%

⇒ Cu₂O nhiều đồng nhất

Bài 5: So sánh thành phần phần trăm khối lượng Fe có trong 2 loại quặng sau: quặng Inmenit FeTiO₃ và quặng Hematit Fe₂O₃.

Đáp án hướng dẫn giải chi tiết

Quặng Inmenit có %Fe = .100% = 36,84%

Quặng hematit có %Fe = .100% = 70%

Quặng Hematit có thành phần phần trăm khối lượng Fe nhiều hơn so với quặng Inmenit

Bài 6: Một người làm vườn đã dùng 250 gam NH₄NO₃ để bón rau.

a) Tính thành phân phần trăm của nguyên tố dinh dưỡng trong phân bón.

b) Tính khối lượng của nguyên tố dinh dưỡng bón cho ruộng rau.

Đáp án hướng dẫn giải chi tiết

a) Thành phần phần trăm khối lượng của N trong NH₄NO₃ bằng:

$\%N\ =\frac{28}{80}.100\%=35\%$

b) Khối lượng của nguyên tố dinh dưỡng bón cho ruộng rau là:

Trong 80 gam NH₄NO₃ có 28 gam N

Trong 250 gam NH₄NO₃ có x gam N => $x=\frac{28.250}{80}=87,5g\ N$

Bài 7: Tính thành phần phần trăm (theo khối lượng) của các nguyên tố hóa học có mặt trong các hợp chất sau:

a) Fe(NO₃)₂, Fe(NO₃)₃

b) N₂O, NO, NO₂

Đáp án hướng dẫn giải chi tiết

a) M_Fe(NO3)2 = 56 + 14.2 + 16.3.2 = 180

%Fe = 56/180 .100% = 31,11%

%N = 28/180 .100% = 15,56%

%O = 100% - 31,11% - 15,56% = 53,33%

M_Fe(NO3)3 = 56 + 14.2 + 16.3.3 = 228

%Fe = 56/228 .100% = 24,56%

%N = 28/228 .100% = 12,28%

%O = 100% - 24,56% - 12,28% = 63,16%

Bài 8: Một hợp chất có thành phần các nguyên tố theo khối lượng là: 40% Cu; 20% S và 40%O. Xác định công thức hóa học của chất đó. Biết hợp chất có khối lượng mol là 160g/mol.

Đáp án hướng dẫn giải chi tiết

Trong 1 mol hợp chất (M = 160 gam/mol) thì:

m_Cu = 160.40% = 64 gam => n_Cu = 64:64 = 1mol

m_S = 160.20% = 32 gam => n_S = 32:32 = 1 mol

m_O = 160.40% = 64 gam => n_O = 64:16 = 4 mol

Vậy công thức của hợp chất là CuSO₄

Bài 9: Hãy tìm công thức hóa học của chất X có khối lượng mol M_X = 170 (g/mol), thành phần các nguyên tố theo khối lượng: 63,53% Ag; 8,23% N, còn lại O.

Đáp án hướng dẫn giải chi tiết

m_N = 8,23.170/100 = 14 gam => n_N = 14/14 = 1mol

m_Ag = 63,53.170/100 = 108 gam => n_Ag = 108/108 = 1mol

Số gam của O

%O = 100% - (63,53% + 8,23%) = 28,24%

m_O = 28,24.170/100 = 48 gam => n_O = 48/16 = 3 mol

Trong 1 phân tử hợp trên có: 1mol nguyên tử N và 3 mol nguyên tử O, 1 mol nguyên tử Ag.

Công thức hóa học của hợp chất trên là AgNO₃

Bài 10: Lập công thức hóa học của hợp chất A biết:

Phân khối của hợp chất là 160 đvC

Trong hợp chất có 70% theo khối lượng sắt, còn lại là oxi.

Đáp án hướng dẫn giải chi tiết

%O = 100% - 70% = 30%

=> m_O = 30.160/100 = 48 gam => n_O = 48/16 = 3 mol

m_Fe = 70.160/100 = 112 gam => n_Fe = 2 mol

Trong 1 phân tử hợp trên có: 2mol nguyên tử Fe và 3 mol nguyên tử O.

Công thức hóa học của hợp chất trên là Fe₂O₃

Câu 11. Lập công thức hóa học của các hợp chất:

a) A gồm 40% Cu, 20% S, 40% O, biết khối lượng mol của A là 160.

b) B gồm 82,35% N và 17,65% H, biết khối lượng mol của A là 17.

c) C gồm 32,39% Na, 22,53% S và O, biết khối lượng mol của C là 142.

d) D gồm 36,8% Fe, 21% S còn lại là O, biết khối lượng mol của D là 152.

Đáp án hướng dẫn giải chi tiết

a) Gọi công thức hóa học của hợp chất hữu cơ A là Cu_xS_yO_z

Ta có:

m_Cu = (40.160)/100 % = 64 gam => n_Cu = 1 mol

m_S = (20.160)/100% = 32 gam => n_S = 1 mol

m_O = (40.160)/100% = 64 gam => n_O = 2

Vậy Công thức hóa học của hợp chất A là: CuSO₂

Gọi công thức hóa học của hợp chất hữu cơ A là N_xH_y

Ta có:

m_N = (82,35.17)/100 % = 14 gam => n_N = 1 mol

m_H = (17,65.17)/100% = 3 gam => n_H = 3 mol

Vậy Công thức hóa học của hợp chất B là: NH₃

c) C gồm 32,39% Na, 22,53% S và O, biết khối lượng mol của C là 142.

Gọi công thức hóa học của hợp chất hữu cơ A là Na_xS_yO_z

Ta có:

%O = 100% - 32,39% - 22,53% = 45,08%

m_Na = (32,39.142)/100 % = 46 gam => n_Na = 2 mol

m_S = (22,53.142)/100% = 32 gam => n_S = 1 mol

m_O = (45,08%.142)/100% = 64 gam => n_O = 2

Vậy Công thức hóa học của hợp chất A là: Na₂SO₂

Câu 12: Tìm Công thức hóa học của các hợp chất sau:

a) Một chất lỏng dễ bay hơi, thành phần phân tử có 23,8% C, 5,9% H, 70,3%Cl và có phân tử khối bằng 50,5.

b) Một hợp chất rắn màu trắng có thành phần phân tử có 40% C, 6,7%H, 53,3% O và có phân tử khối bằng 180.

c) Muối ăn gồm 2 nguyên tố hóa học là Na và Cl. Trong đó Na chiếm 39,3% theo khối lượng. hãy tìm Công thức hóa học của muối ăn biết phân tử khối của nó gấp 29,25 lần phân tử khối của H₂.

Đáp án hướng dẫn giải chi tiết

a) Gọi công thức hóa học của hợp chất là C_xH_yCl_z

Suy ra 12x + y + 35,5z = 50,5

Ta có theo đề bài ta có: 12x/50,5.100 = 23,8 ⇒ x = 1

x/50,5.100 = 5,9 ⇒ y = 3

35,5z/50,5.100 = 70,3 ⇒ z = 1

Vậy công thức hóa học của hợp chất là CH₃Cl

b) Gọi công thức hóa học của hợp chất là C_xH_yO_z

Ta có:

40% C, 6,7%H, 53,3% O

x = 180.40%/12 = 6

y = 180.6,7%/1 =12

z = 180.53,3%/16 = 6

Vậy công thức hóa học của hợp chất là C₆H₁₂O₆

Gọi công thức hóa học của muối ăn là Na_xCl_y

Phân tử khối của khí H₂ là 2

=> phân tử khối của muối ăn là: 29,25.2 = 58,5

M_NaxCly= 23.x + 35,5y = 58,5

Ta có bảng xét giá trị sau:

x	1	2	3
y	1 chọn	0,35 loại	0,29 loại

> x = 1 và y = 1

=> Công thức hóa học của muối ăn là: NaCl

Câu 13: Hợp chất X có phân tử khối bằng 62 đvC. Trong phân tử của hợp chất nguyên tố oxi chiếm 25% theo khối lượng còn lại là nguyên tố Na. Số nguyên tử của nguyên tố O và Na trong phân tử hợp chất là bao nhiêu?

Đáp án hướng dẫn giải chi tiết

Bước 1: Tính thành phần % Na: %m_Na = 100% - %m_O= ?

Bước 2: Lập công thức hóa học tổng quát của hợp chất là Na_xO_y

Bước 3: Dựa vào phần trăm khối lượng của của từng chất và phân tử khối tìm được x,y tương ứng

Bước 4: Suy được số nguyên tử O là y; số nguyên tử Na là x có trong hợp chất.

%m_Na = 100 – 25,8% = 74,2%.

Đặt công thức C có dạng: Na_xO_y

m_Na/m_{phan tu}= %m_Na/100 => 23x/62 = 74,2/100 => x=74,2/100 × 62/23 = 2

m_O/m_{phan tu}=%mO/100 => y/62 = 25,8/100 => y = 25,8/100 ×62/16 = 1

Câu 14: Hãy tìm công thức đơn giản nhất của 1 loại oxit lưu huỳnh, biết rằng trong oxit này có 4 g lưu huỳnh kết hợp với 6 g oxi.

Đáp án hướng dẫn giải chi tiết

Công thức đơn giản nhất cuả một kim loại oxit cuả lưu huỳnh: S_xO_y

Theo đầu bài ta có tỉ lệ: x/y = 2/32 : 3/16 = 0,0625:0,1875 = 1/3

Vậy công thức S_xO_y là SO₃

Câu 15: Phân tích một khối lượng hợp chất X người ta nhận thấy thành phần khối lượng của nó có 50% là lưu huỳnh và 50% là oxi. Công thức của hợp chất X là gì?

Đáp án hướng dẫn giải chi tiết

Công thức đơn giản nhất cuả một kim loại oxit cuả lưu huỳnh: S_xO_y

Theo đề bài ta có:

x : y = n_S : n_O = %m_S/M_S : %m_O/M_O = 50/32 : 50/16 = 1,5625/3,125 = 1:2

Vậy công thức đơn giản nhất của hợp chất X là là: SO₂

Câu 16. xác định thành phần phần trăm khối lượng các nguyên tố trong CO₂

Đáp án hướng dẫn giải chi tiết

Tìm khối lượng mol của hợp chất: m_CO₂ = 12+16 × 2 = 44 (g/mol)

Tìm số mol nguyên tử mỗi nguyên tố trong 1 mol hợp chất:

Trong 1 mol CO₂ có 1 mol C; 2 mol O

Thành phần phần trăm theo khối lượng:

$\begin{array}{l} \% {m_C} = \frac{{12.100\% }}{{44}} = 27,27\% \\ \% {m_O} = 100\% - 27,27\% = 72,73\% \end{array}$

Câu 17. một hợp chất có thành phần các nguyên tố theo khối lượng là 27,27 % C; 72,73 % O. Xác định CTHH của hợp chất biết M = 44 g/mol

Đáp án hướng dẫn giải chi tiết

Tìm khối lượng mỗi nguyên tố trong 1 mol hợp chất

$\begin{array}{l} {m_C} = \frac{{27,27.44}}{{100}} = 12gam\\ {m_O} = \frac{{72,73.44}}{{100}} = 32 gam \end{array}$

Tìm số mol nguyên tử mỗi nguyên tố trong 1 mol hợp chất:

$\begin{array}{l} {n_C} = \frac{{{m_C}}}{{{M_C}}} = \frac{{12}}{{12}} = {1^{}}mol\\ {n_O} = \frac{{{n_O}}}{{{M_O}}} = \frac{{32}}{{16}} = {2^{^{}}}mol \end{array}$

Vậy trong 1 mol hợp chất có 1 mol C; 2 mol O

Công thức hóa học: CO₂

Câu 18. Cho một hợp chất gồm 2 nguyên tố A và B có tỉ lệ về khối lượng là a:b Hay $\left( {\frac{{{m_A}}}{{{m_B}}} = \frac{a}{b}} \right)$ . Tìm công thức của hợp chất

Đáp án hướng dẫn giải chi tiết

Gọi công thức hóa học tổng quát của 2 nguyên tố có dạng là A_xB_y. (Ở đây chúng ta phải đi tìm được x, y của A, B. Tìm tỉ lệ: x : y => x,y)

$\frac{{{m_A}}}{{{m_B}}} = \frac{{x.{M_A}}}{{y.{M_B}}} = \frac{a}{b} = > \frac{x}{y} = \frac{{a.{M_B}}}{{b.{M_A}}}$

=> Công thức hóa học

Câu 19: Tìm công thức hóa học của một oxit sắt, biết tỷ lệ khối lượng của sắt và oxi là 7:3

Gọi công thức hóa học của oxit sắt cần tìm là: Fe_xO_y

Ta có:

$\frac{x}{y} = \frac{{7.{M_O}}}{{3.{M_{Fe}}}} = > \frac{x}{y} = \frac{{7.16}}{{3.56}} = \frac{2}{3} = > x = 2;y = 3$

Công thức hóa học: Fe₂O₃

Câu 20. Cho 10,4 gam hỗn hợp Mg và Fe tác dụng với dung dich H₂SO₄ loãng thu được 6,72 lít khí thoát ra ( đktc ) Tính khối lượng từng kim loại trong hỗn hợp ban đầu?

Đáp án hướng dẫn giải chi tiết

n_H2 = 6,72: 22,4= 0,3 (mol)

Gọi số mol của Mg, Fe lần lượt là a và b

Ta có

24a + 56b= 10,4 (1)

Phương trình phản ứng hóa học

Mg+ H₂SO₄→ MgSO₄ + H₂

a → a (mol)

Fe + H₂SO₄ → FeSO₄ + H₂

b → b (mol)

⇒ a + b= 0,3 (mol) (2)

Từ (1) và (2) suy ra: a= 0,2 (mol)

b = 0,1 (mol)

Khối lượng mỗi kim loại tron hỗn hợp ban đầu là:

m_Mg= 0,2. 24= 4,8 (g) => %Mg = 4,8/10,4 = 46,15%

m_Fe = 10,4 - 4,8= 5,6 (g)

%Fe = 100% - 46,15% = 54,85%

*9. Bài tập vận dụng tự luyện tập

Câu 1. Cho hỗn hợp kim loại Mg và Fe vào H₂SO₄ loãng dư. Sau phản ứng , thu được 2,016 lít khí (đktc). Nếu cho hỗn hợp này tác dụng với FeSO₄ dư thì khối lượng kim loại tăng 1,68g. Tính khối lượng mỗi kim loại trong hỗn hợp .

Câu 2. Cho 7,8 gam hỗn hợp hai kim loại là Mg và Al tác dụng với dung dịch H₂SO₄ loãng, dư. Khi phản ứng kết thúc, người ta thu được 8,96 lít khí (đktc). Tính khối lượng mỗi kim loại trong hỗn hợp ban đầu.

Câu 3. Hòa tan 2,8 gam một kim loại R có hóa trị II bằng một hỗn hợp gồm 80 ml dung dịch H₂SO₄ 0,5M và 200 ml dung dịch HCl 0,2M thu được dung dịch A và V lít khí H₂ (ở đktc). Để trung hòa dung dịch A thì cần 100 ml dung dịch KOH 0,2M. Phát biểu nào dưới đây về bài toán trên là chưa đúng?

Câu 4. Cho hỗn hợp gồm Fe và Cu vào dung dịch AgNO₃ đến khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được dung dịch X gồm hai muối và chất rắn Y gồm hai kim loại. Hai muối trong X là

Câu 5. Cho hỗn hợp gồm 0,02 mol Mg và 0,03 mol Al tác dụng với V ml dung dịch chứa Cu(NO₃)₂ 0,2M và AgNO₃ 0,1M. Sau phản ứng thu được dung dịch Y và hỗn hợp kim loại Z. Cho toàn bộ hỗn hợp Z tác dụng với dung dịch HCl dư thu được 0,336 lít khí H₂ (đktc). Cho biết các phản ứng xảy ra hoàn toàn. Giá trị của V là bao nhiêu?

Câu 6. Hòa tan hết 17,05 gam hỗn hợp Al và Zn cần vừa đủ 124,1 gam dung dịch HCl 25% thu được dung dịch muối và khí không màu. Xác định phần trăm khối lượng Zn trong hỗn hợp đầu.

Câu 7. Hòa tan 18,4 gam Fe, Cu trong dung dịch HCl dư thu được 2,24 lít khí (đktc) thu được dung dịch muối và 1 chất rắn không tan. Phần trăm khối lượng Cu trong hỗn hợp đầu là bao nhiêu?

Câu 8. Hoà tan 10 gam hỗn hợp 2 muối cacbonat của kịm loại hoá trị II và III bằng dung dịch HCl, ta thu được dung dịch X và 0,672 lít khí bay ra (ở đktc). Tính khối lượng muối thu được khi cô cạn dung dịch X.

Câu 9. Cho m gam hỗn hợp X gồm Fe, Cu vào dung dịch H₂SO₄ loãng, dư thu được V lít khí H2. Thêm tiếp NaNO₃ vào thì thấy chất rắn tan hết, đồng thời thoát ra 1,5V lít khí NO duy nhất bay ra. Thể tích khí đo ở cùng điều kiện. Tính % khối lượng Cu trong hỗn hợp X?

Câu 10. Cho m gam hỗn hợp X gồm Fe và Cu vào dung dịch HCl dư sau khi phản ứng kết thúc thu được 3,36 lít khí H₂ (đktc). Nếu cho m gam hỗn hợp X trên tác dụng với HNO₃ đặc nguội dư, sau phản ứng thu được 2,24 lít khí NO₂ (đktc). Giá trị của m là

......................................

Ngoài Công thức tính phần trăm khối lượng, các bạn học sinh còn có thể tham khảo các Trắc nghiệm Hóa học 9, Giải sách bài tập Hóa 9, Giải bài tập Hóa học 9 được cập nhật liên tục trên VnDoc để học tốt Hóa 9 hơn.