Các bài tập về lượng chất dư Hóa học 8

Mời các bạn tham khảo tài liệu Các bài tập về lượng chất dư Hóa học 8 do VnDoc biên soạn và đăng tải sau đây. Bài toán nằm trong dạng bài tập Khoa học tự nhiên môn Hóa học, cho biết lượng của hai chất tham gia và yêu cầu tính lượng chất tạo thành.

Bản quyền thuộc về VnDoc nghiêm cấm mọi hành vi sao chép vì mục đích thương mại

1. Dạng bài có lượng chất dư

Bài toán cho biết lượng của hai chất tham gia và yêu cầu tính lượng chất tạo thành. Trong số hai chất tham gia phản ứng sẽ có một chất phản ứng hết, chất kia có thể phản ứng hết hoặc dư.

Lượng chất tạo thành tính theo lượng chất nào phản ứng hết, do vậy trước khi làm bài cần phải tìm xem trong hai chất đã cho, chất nào phản ứng hết.

2. Phương pháp giải bài tập lượng chất dư

Bước 1: Tính số mol: đổi lượng chất đề bài cho (khối lượng, thể tích) ra số mol.

Bước 2: Viết và cân bằng phương trình hóa học:

Giả sử có phản ứng hóa học: aA + bB ------- > cC + dD.

Cho n_A là số mol chất A, và n_B là số mol chất B

\(\frac{{{n_A}}}{a} = \frac{{{n_B}}}{b}\) ⇒ A và B là 2 chất phản ứng hết (vừa đủ)

\(\frac{{{n_A}}}{a} > \frac{{{n_B}}}{b}\) ⇒ Sau phản ứng thì A còn dư và B đã phản ứng hết

\(\frac{{{n_A}}}{a} < \frac{{{n_B}}}{b}\) ⇒ Sau phản ứng thì A phản ứng hết và B còn dư

Tính lượng các chất theo chất phản ứng hết.

3. Bài tập minh họa

Đáp án hướng dẫn giải chi tiết

\({n_{Zn}} = \frac{{6,5}}{{65}} = 0,1mol\)

\({n_{HCl}} = \frac{{3,65}}{{36,5}} = 0,1mol\)

Zn + 2HCl → ZnCl₂ + H₂

Theo phương trình: 1 mol  2 mol     1 mol

Theo đầu bài :        0,1 mol 0,1 mol  0,05 mol

Xét tỉ lệ:\(\frac{{0,1}}{1} > \frac{{0,1}}{2}\)

=> Zn dư, Khối lượng các chất tính theo lượng HCl

\({m_{ZnC{l_2}}} = 0,05 \times 136 = 6,8gam\)

Đáp án hướng dẫn giải chi tiết

Lưu ý: Các lượng chất được tính theo lượng của sản phẩm

n_H2 = 1,2395 : 24,79 = 0,05 mol

Phương trình phản ứng hóa học: 2Al + 6HCl → 2AlCl₃ + 3H₂

Theo phương trình:                     2 mol  6 mol                  3 mol

Theo đầu bài:                                         0,2 mol            0,05 mol

Phản ứng                                             x mol   y mol     0,05 mol

\(x = {n_{Al}}^{} = \frac{{2 \times 0,05}}{3}, {m_{Al}} = \frac{{0,1}}{3} \times 27 = 0,9g\)

\(y = {n_{HCl}}^{} = \frac{{6 \times 0,05}}{3} = 0,1mol\)

Vậy sau phản ứng HCl dư

Số mol HCl dư = Số mol HCl ban đầu - Số mol HCl phản ứng = 0,2 - 0,1 = 0,1 mol

=> Khối lượng HCl dư là: 0,1 x 36,5 = 3,65g

Đáp án hướng dẫn giải chi tiết

a) Phương trình phản ứng hóa học:

Zn + H₂SO₄ (loãng) → ZnSO₄ + H₂

b) n_Zn = \(\frac{13}{65}\) = 0,2 mol

n_H2SO4 = \(\frac{24,5}{98}\) = 0,25 mol

Phương trình phản ứng hóa học: Zn + H₂SO_{4 (loãng)} → ZnSO₄ + H₂

Theo phương trình:                      1 mol     1 mol                               1 mol

Theo đầu bài:                               0,2 mol   0,25 mol

Xét tỉ lệ: \(\frac{0,2}{1}<\frac{0,25}{1}\)

Zn phản ứng hết, H₂SO₄ dư, phản ứng tính theo số mol Zn

Số mol của khí H₂ phản ứng là: n_Zn = n_H2 = 0,2 mol

Thể tích khí H₂ bằng: V_H2 = 0,2 . 24,79 = 4,958 lít

c) Chất còn lượng sau phản ứng là ZnSO₄ và H₂SO₄ dư

Số mol của ZnSO₄ bằng: n_ZnSO4 = n_Zn = 0,2 mol

Khối lượng của ZnSO₄ bằng: m_ZnSO4 = 0,2 . 161 = 32,2 gam

Số mol của H₂SO₄ dư = Số mol của H₂SO₄ ban đầu - Số mol của H₂SO₄ phản ứng = 0,25 - 0,2 = 0,05 mol

Khối lương H₂SO₄ dư = 0,05 . 98 = 4,9 gam

Đáp án hướng dẫn giải chi tiết

n_Fe = m_Fe/M_Fe = 11,2/56 = 0,2 (mol)

n_CuSO4 = m_CuSO4/M_CuSO4 = 40/160 = 0,25 (mol)

Phương trình hóa học: Fe + CuSO₄ → FeSO₄ + Cu

Theo phương trình:     1         1                 1         1

Theo đầu bài:              0,2       0,25

Phản ứng:                   0,2       0,2           0,2       0,2

Sau phản ứng CuSO₄ dư, Fe phản ứng hết.

m_Cu = n_Cu.M_Cu = 0,2.64 = 12,8 (gam)

Đáp án hướng dẫn giải chi tiết

n_Fe = 22,4:56 = 0,4 (mol)

n_H2SO4 = m_H2SO4:M_H2SO4 = 24,5:9 = 0,25 (mol)

Phương trình phản ứng: Fe + H₂SO₄ → FeSO₄ + H₂

Theo phương trình:         1        1              1              1

Theo phản ứng:             0,4       0,25

Theo đầu bài:               0,25      0,25         0,25       0,25

Sau phản ứng:            0,15        0

a) V_H2 = n_H2.24,79 = 0,25.24,79 = 6,1975 lít

b) Các chất còn lại sau phản ứng là

m_CuSO4 = n_CuSO4.M_CuSO4 = 0,25.152 = 38 (gam)

m_{Fe dư} = n_Fe. M_Fe = 0,15.56 = 8,4 (gam)

Đáp án hướng dẫn giải chi tiết

n_H2 = 1,85925:24,79 = 0,075 mol

a) Phương trình hóa học:

2Al + 6HCl → 2AlCl₃ + 3H₂↑

2  ← 3 mol

0,05 ← 0,075 (mol)

Khối lượng miếng nhôm đã phản ứng là:

m_Al = n_Al.M_Al = 0,05.27 = 1,35 gam

b) Theo phương trình, n_{HCl phản ứng} = 2n_H2 = 0,075.2 = 0,15 mol

n_{HCl dư} = n_{HCl ban đầu} - n_{HCl phản ứng} = 0,25 - 0,15 = 0,1 mol

Khối lượng HCl dư = 0,1 . 36,5 = 3,65 gam

Đáp án hướng dẫn giải chi tiết

Phương trình hóa học

2H₂ + O₂ → 2H₂O

n_H2 = V:24,79 = 1,2395/24,79  = 0,05 mol

n_O2 = V:24,79 = 2,479/ 24,79  = 0,1 mol

Lập tỉ lệ ta có:

\(\frac{n_{H_{2} } }{2} < \frac{n_{O_{2} }}{1} (\frac{0,05}{2} <\frac{0,1}{1} )\)

⇒ O₂ dư, tính theo H₂

n_{O2 tham gia} = n_H2/2 = 0,05/2 = 0,025 mol

n_{O2 dư} = 0,1 − 0,025 = 0,075 mol

V_{O2 dư} = n.24,79 = 0,075.24,79 = 1,85925 lít

n_H2O = n_H2 = 0,05 mol

m_H2O = n.M = 0,05.18 = 0,9 gam

Đáp án hướng dẫn giải chi tiết

a) Phương trình hóa học

Fe₃O₄ + HCl → FeCl₃ + H₂O

nFe₃O₄ = 23,2:232 = 0,1 (mol)

\(n_{HCl} = \frac{200.3,65 \%}{36,5} = 0,2 (mol)\)

Xét tỉ lệ: 0,2/8 < 0,1/1 ⇒ HCl phản ứng hết, Fe₃O₄ còn dư

nFe₃O₄ (pư)= 0,025 (mol)

nFe₃O₄ (dư) = 0,07 mol

b) Theo phương trình phản ứng ta có:

n_FeCl2 = 1/8 n_HCl = 0,025 mol => m_FeCl2 = 0,025.127 = 3,175 (gam)

n_FeCl3 = 1/4. n_HCl =0,05 mol => m_FeCl3 = 0,05.162,5 = 8,125 gam

c) m_dd = m_Fe3O4 + m_{dd HCl} − m_{Fe3O4 (dư)}= 23,2 + 200 − 17,4 = 205,8 (g)

C%FeCl₂ = 3,175/205,8.100 ≈ 1,54%

C%FeCl₃ = 8,125/205,8.100 ≈ 3,95%

Đáp án hướng dẫn giải chi tiết

n_HCl = 0,5 mol

n_H2 = = 0,15 mol

a) Phương trìnhphản ứng hóa học: 2Al + 6HCl → 2AlCl₃ + 3H₂↑ (1)

Theo phương trình phản ứng: 2 ← 3 mol

Phản ứng:                              0,1 ← 0,15 (mol)

Khối lượng miếng nhôm đã phản ứng là:

m_Al = n_Al.M_Al = 0,1.27 = 2,7 gam

c. Theo phương trình (1) ta có:

n_{HCl phản ứng} = 2n_H2 = 0,15.2 = 0,3 mol

n_{HCl dư} = n_{HCl ban đầu} - n_{HCl phản ứng} = 0,5 - 0,3 = 0,2 mol

Khối lượng HCl dư = 0,2 . 36,5 = 7,3 gam

Đáp án hướng dẫn giải chi tiết

n_Fe = 0,05 mol;

m_HCl = 60.7,3/100 = 4,38 gam

=> n_HCl = 0,12 mol

PHương trình hóa học

Fe + 2HCl → FeCl₂ + H₂

Xét tỉ lệ:

n_Fe/1= 0,05/1 <n_HCl/2 = 0,12/2 = 0,06

=> Fe phản ứng hết, HCl dư

=> phản ứng tính theo Fe

Ta có: n_H2 = n_FeCl2 = n_Fe

Vì phản ứng tạo khí H₂ => m_{dd sau pứ} = m_{dd trước pứ} - m_H2 = 2,8 + 60 – 0,05.2 = 62,7 gam

=>C%FeCl₂ = 0,05.127/62,7.100% = 10,13%

4. Bài tập vận dụng liên quan

Câu 1. Cho 8,1g nhôm vào cốc đựng dung dịch loãng chứa 29,4 gam H₂SO₄.

a) Sau phản ứng nhôm hay acid còn dư?

b) Tính thể tích H₂ thu được ở đktc?

c) Tính khối lượng các chất còn lại trong cốc?

Đáp án hướng dẫn giải chi tiết

Phương trình hóa học 

Phương trình phản ứng:

2Al + 3H₂SO₄ → Al₂(SO₄)₃ + 3H₂↑

n_Al = 8,1:27 = 0,3mol

n_H2SO4 = 29,4/98 = 0,3mol

Lập tỉ lệ 0,3/2 > 0,3/3

⇒ Al dư.

b. Theo phương trình: n_H2 = n_H2SO4 = 0,3 mol

⇒ V_H2 = 0,3.24,79 = 7,437 lít

c.

n_Al(dư) = 0,3 − 0,3.2/3 = 0,1 mol.

⇒ m_Al(dư) = 0,1.27 = 2,7 gam

Theo pt: n_Al2(SO4)3 = 1/3n_H2SO4 = 0,1mol

⇒m_Al2(SO4)3 = 0,1.342 = 34,2 gam.

Câu 2. Cho một lá nhôm nặng 0,81g dung dịch chứa 2,19g HCl

a) Chất nào còn dư, và dư bao nhiêu gam

b) Tính khối lượng các chất thu được sau phản ứng là?

Đáp án hướng dẫn giải chi tiết

n_Al = 0.81/27 = 0,03 (mol)

n_HCl = 2.19/36.5 = 0,06 (mol)

2Al + 6HCl → 2AlCl₃ + 3H₂

Ban đầu: 0,03 : 0,06

P/ứ :        0,02 ← 0,06 → 0,02 → 0,03

Sau p/ứ: 0,01       0         0,02      0,03

m_{Al dư} = 0,01.27 = 0.27 (g)

m_AlCl3 = 0,02.133.5 =2.67 (g)

5. Bài tập vận dụng tự luyện

Câu 1. Dẫn 3,7185 lít khí H₂ (dkc) qua ống sứ chưa 1,6 gam CuO nung nóng. Chờ cho phản ứng kết thúc

a) CuO có bị khử hết không?

b) tính khối lượng Cu thu được sau phản ứng

Câu 2. Hòa 10,2 gam Al₂O₃ vào dung dịch chứa 8,82 gam H₂SO₄. Sau phản ứng:

a) Chất nào dư, dư bao nhiêu g

b) Tính khối lượng Al₂(SO₄)₃ thu được

Câu 3. Một dung dịch chứa 7,665 gam HCl. Cho 16 gam CuO vào đó và khuấy đều

a) Sau phản ứng chất nào dư, dư bao nhiêu g

b) Tính khối lượng CuCl₂ thu được

Mời các bạn tham khảo chi tiết nội dung câu hỏi, hướng dẫn giải trong file TẢI VỀ

.......................................