Giải SBT Ngữ văn 9 Kết nối tri thức bài 2

Giải SBT Ngữ văn 9 bài 2: Dế chọi có đáp án chi tiết cho từng câu hỏi chương trình sách mới. Thông qua đây các em học sinh đối chiếu với lời giải của mình, hoàn thành bài tập hiệu quả.

Bài: Dế chọi

Trả lời Bài tập 4 trang 5 SBT Văn 9 Kết nối tri thức

Đọc từ câu “Đời Tuyên Đức nhà Minh, trong cung rất chuộng trò chọi dế, hàng năm bắt dân gian dâng nộp” đến câu “Quan trên theo hạn trách phạt, qua hơn mười ngày Thành đã bị đánh trăm trượng, hai mông máu me bê bết, ngay cả sâu con cũng không sao đi mà bắt nữa, trăn trở trên giường chỉ nghĩ tới việc tự tử” trong văn bản Dế chọi của Bồ Tùng Linh (SGK, tr. 18 - 19) và trả lời các câu hỏi sau:

Câu 1

Trả lời Câu hỏi 1 trang 5 SBT Văn 9 Kết nối tri thức

Trong đoạn trích có những thông tin nào về không gian, thời gian gắn với câu chuyện? Em có nhận xét gì về thông tin đó

Phương pháp giải:

- Đọc kĩ đoạn văn

- Đọc kĩ phần Tri thức Ngữ văn

Lời giải chi tiết:

- Thời gian: Đời Tuyên Đức, nhà Minh

- Không gian: trong cung, Thiểm Tây, chợ, huyện

- Các thông tin về không gian, thời gian xuất hiện trong đoạn trích giúp cho người đọc tiếp nhận văn bản một cách rõ ràng, cụ thể. Các sự kiện trong câu chuyện hiện lên chi tiết, sinh động hơn.

Câu 2

Trả lời Câu hỏi 2 trang 5 SBT Văn 9 Kết nối tri thức

Nhân vật chính được giới thiệu trong đoạn trích là ai? Đoạn trích giúp em hiểu gì về nhân vật đó

Phương pháp giải:

- Đọc kĩ đoạn văn

- Đọc kĩ phần Tri thức Ngữ văn

Lời giải chi tiết:

Nhân vật chính được giới thiệu trong đoạn trích là Thành

Đoạn trích trên giúp em hiểu thêm về nhân vật như sau: Thành là người trẻ tuổi, dự thi khoa Đồng tử nhưng lâu không đỗ, tính chất phác nên bị bọn lí dịch gian xảo ép làm chức lí chính. Là một người chính trực, không mưu cầu cá nhân, quyết không sách nhiễu nhân dân dù bản thâm lâm vào hoàn cảnh cùng cực

Câu 3

Trả lời Câu hỏi 3 trang 5 SBT Văn 9 Kết nối tri thức

Những chi tiết, sự việc nào trong đoạn trích phản ánh sự bất thường của hiện thực xã hội? Điều đó có ý nghĩa gì?

Phương pháp giải:

- Đọc kĩ đoạn văn

- Đọc kĩ phần Tri thức Ngữ văn

Lời giải chi tiết:

Trong cung rất chuộng trò chơi chọi dế yêu cầu dân gian cống nộp. Muốn lấy lòng quan trên cho nên các Tri huyện đem hiến 1 con, quan chơi thử thấy hay đòi dâng nộp thường xuyên, Tri huyện lại đòi lí trưởng…(cứ theo cấp bậc để truyền lệnh cống nạp) và cấp bậc cuối cùng là người dân phải chịu tất cả những sách nhiễu vì chọi dế. Thể hiện phân hóa giai cấp trong xã hội mà nạn nhân là những con người thấp cổ bé họng, không có tiếng nói

Câu 4

Trả lời Câu hỏi 4 trang 5 SBT Văn 9 Kết nối tri thức

Nhận xét về ngôn ngữ người kể chuyện và ngôn ngữ nhân vật trong đoạn trích

Phương pháp giải:

Nhận xét về ngôn ngữ người kể chuyện và ngôn ngữ nhân vật trong đoạn trích

Lời giải chi tiết:

Truyện kể bằng ngôi thứ ba, người kể chuyện đứng ngoài, kể lại câu chuyện bằng cách gọi tên các nhân vật.

Ngôn ngữ nhân vật được sử dụng lời dẫn trực tiếp (lời của người vợ)

Câu 5

Trả lời Câu hỏi 5 trang 6 SBT Văn 9 Kết nối tri thức

Yếu tố gian trong từ gian giảo có nghĩa là gì? Yếu tố đó đồng nghĩa với yếu tố gian trong từ nào sau đây: gian tham, gian nan, gian truân, gian ngoan, gia khổ, gian phi? Đặt câu có sử dụng 1 từ có yếu tố gian đồng nghĩa với gian trong gian giảo

Phương pháp giải:

Đọc kĩ đoạn văn

Lời giải chi tiết:

- Gian giảo: dối trá, lừa lọc

- Đồng nghĩa với yếu tố gian trong từ: gian tham, gian ngoan, gian phi

- Đặt câu: Quan lại gian tham vơ vét tài sản của những người dân.

Trả lời Bài tập 5 trang 6 SBT Văn 9 Kết nối tri thức

Đọc từ câu “Bỗng nghe tiếng dế gáy ngoài cửa, Thành giật mình vùng dậy nhìn thì dế vẫn còn sờ sờ, mừng rỡ chụp lấy." đến câu “Thành càng kinh ngạc mừng rỡ, vội bắt dế bỏ vào lồng." trong văn bản Dế chọi của Bồ Tùng Linh (SGK, tr. 20 - 21) và trả lời các câu hỏi:

Câu 5

Trả lời Câu hỏi 5 trang 6 SBT Văn 9 Kết nối tri thức

Liệt kê theo trật tự trước sau các sự việc được kể lại trong đoạn trích

Phương pháp giải:

Đọc kĩ đoạn văn

Lời giải chi tiết:

(1) Thành nghe thấy tiếng dế gáy ngoài cửa bèn đuổi theo bắt nhưng không được

(2) Chợt con dế nhảy xuống tay áo Thành

(3) Thành thấy con dế hay liền cho đi chọi thử

(4) Trong thôn, có gã thiếu niên hiếu sự nuôi dế để kiếm tiền, đánh đâu thắng đó, giá cao cũng không chịu bán. Khi nhìn thấy con dế của Thành, hắn cười chế nhạo, thách đấu Thành

(5) Ban đầu Thành xấu hổ không chịu, nhưng rồi cũng chọi thử sức

(6) Kết quả, Thành chiến thắng

(7) Đột nhiên, có con gà tới mổ vào dế của Thành. Chàng hoảng hốt bắt dế bỏ vào lồng

Câu 6

Trả lời Câu hỏi 6 trang 6 SBT Văn 9 Kết nối tri thức

Những chi tiết nào trong đoạn trích cho thấy tác giả đã dùng yếu tố kì ảo để miêu tả con dế mà Thành mới bắt được?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ đoạn văn

Lời giải chi tiết:

Những chi tiết trong đoạn trích cho thấy tác giả đã dùng yếu tố kì ảo để miêu tả con dế mà Thành mới bắt được là:

- Thành ngắm kĩ thấy hình dáng như con chó, cánh hoa mai, đầu vuông chân dài

- Lấy bàn tay chụp lên dế thì thấy trống không như không có gì, giơ tay lên thì nó lại nhảy vọt lên

- Con dế bé nhỏ nhưng sức lực khác thường, chiến thắng cả những con dế có sức vóc to hơn mình, thắng được cả con gà

Câu 7

Trả lời Câu hỏi 7 trang 6 SBT Văn 9 Kết nối tri thức

Nhìn thấy con dế mới xuất hiện, Thành có tâm trạng và hành động như thế nào? Tâm trạng và hành động đó cho thấy điều gì?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ đoạn văn

Lời giải chi tiết:

- Nhìn thấy con dế mới xuất hiện, Thành cho là loại dế dở nhưng vẫn quanh quẩn nhìn ngó, ngắm nghía kĩ con dế. Lúc sau, khi nhìn kĩ, Thành mừng rỡ giữ lại vì thấy nó đặc biệt, định đem nộp quan nhưng lại thấp thỏm lo không vừa ý người trên nên bèn nghĩ cho chọi thử xem sao

- Tâm trạng và hành động đó cho thấy hoàn cảnh khó khăn, éo le của nhân vật Thành, luôn trong trạng thái thấp thỏm, lo âu, nghĩ ngợi đủ điều để có thể làm hài lòng quan lớn.

Câu 8

Trả lời Câu hỏi 8 trang 6 SBT Văn 9 Kết nối tri thức

Lí do nào khiến thành quyết định cho dế của mình chọi với con dế xanh vỏ cua khỏe mạnh của gã thiếu niên trong thôn? Trận đấu giữa 2 con dế có vai trò như thế nào đối với sự phát triển của câu chuyện

Phương pháp giải:

Đọc kĩ đoạn văn

Lời giải chi tiết:

- Lí do khiến thành quyết định cho dế của mình chọi với con dế xanh vỏ cua khỏe mạnh của gã thiếu niên trong thôn gã thiếu niên cứ cố gượng ép. Ban đầu, Thành có vẻ do dự nhưng sau đó cũng chấp nhận vì nghĩ nuôi dế dở cũng vô dụng, chi bằng chịu thử mua vui

- Trận đấu giữa 2 con dế có vai trò quan trọng, thúc đẩy sự phát triển của câu chuyện. Thông qua trận đấu, Thành nhận ra đây là một con dế đặc biệt, với sức mạnh phi thường, không chỉ chiến thắng con dế xanh vỏ cua của gã thanh niên mà còn còn chiến thắng cả 1 con gà. Đây chính là nguồn động lực, nguyên nhân để Thành mang con dế di dâng quan và mở ra các sự kiện sau này trong diễn biến cốt truyện

Câu 9

Trả lời Câu hỏi 9 trang 6 SBT Văn 9 Kết nối tri thức

Con dế nổi giận xông thẳng ra, lúc sắp đánh thì phùng cánh gáy lớn, rồi vểnh râu, cong đuôi nhảy xổ tới cắn cổ địch thủ

a. Giải nghĩa yếu tố thủ trong từ địch thủ

b. Tìm một từ Hán Việt có yếu tố thủ đồng âm với thủ trong địch thủ và đặt câu có sử dụng từ đó

Phương pháp giải:

Đọc kĩ đoạn văn

Lời giải chi tiết:

a. Giải nghĩa yếu tố thủ trong từ địch thủ: đối thủ, người đấu chọi với mình

b. Tìm một từ Hán Việt có yếu tố thủ đồng âm với thủ trong địch thủ: thủ sĩ, thủ công,...

- Đặt câu: Những món đồ thủ công được làm rất khéo léo và tinh tế

>>> Bài tiếp theo: Giải SBT Ngữ văn 9 Kết nối tri thức bài 3