Hợp chất hữu cơ và hóa học hữu cơ
1. Tìm hiểu khái niệm
Hợp chất của carbon là hợp chất hữu cơ trừ một số hợp chất như các oxide của carbon, muối carbonate, các carbide, …
Ví dụ: CH4; C2H6O, C3H7Cl, ...
![]() |
![]() |
![]() |
| Gạo chứa tinh bột ((C6H10O5)n) |
Giấm táo chứa acetic acid (CH3COOH) |
Nho chứa glucose (C6H12O6) |
| Một số sản phẩm chứa hợp chất hữu cơ | ||
Hóa học hữu cơ là ngành hóa học chuyên nghiên cứu các hợp chất hữu cơ.
2. Tìm hiểu đặc điểm chung của các hợp chất hữu cơ
Đặc điểm liên kết: Liên kết hóa học trong các hợp chất hữu cơ thường là liên kết cộng hóa trị.
Tính chất vật lí: Hợp chất hữu cơ thường có nhiệt độ nóng chảy, nhiệt độ sôi thấp, không tan hoặc ít tan trong nước, tan nhiều trong dung môi hữu cơ.
Tính chất hóa học:
- Đa số hợp chất hữu cơ dễ cháy, kém bền nhiệt nên dễ bị phân hủy bởi nhiệt.
- Phản ứng của các chất hữu cơ thường xảy ra chậm, không hoàn toàn, không theo một hướng nhất định nên tạo thành hỗn hợp sản phẩm.
3. Phân loại các hợp chất hữu cơ
Có nhiều cách để phân loại hợp chất hữu cơ, trong đó có thể dựa theo thành phần nguyên tố tạo nên nó.
Hợp chất hữu cơ gồm hydrocarbon và dẫn xuất của hydrocarbon.
- Hydrocarbon: những hợp chất hữu cơ chỉ được tạo thành từ 2 nguyên tốt C và H.
Ví dụ: CH4, C2H6, C4H10, ...
- Dẫn xuất của hydrocarbon: những hợp chất hữu cơ mà trong phân tử ngoài nguyên tố C còn có các nguyên như O, N, S, Cl, …
Ví dụ: CCl4, C6H6O, C3H9N, ...
II. Nhóm chức và phổ hồng ngoại (IR)
1. Tìm hiểu khái niệm và một số loại nhóm chức cơ bản
Nhóm chức là nguyên tử hoặc nhóm nguyên tử gây ra những tính chất đặc trưng của hợp chất hữu cơ.
Ví dụ: Một số nhóm chức cơ bản
2. Dự đoán một số nhóm chức cơ bản dựa vào bảng tín hiệu phổ hồng ngoại (IR)
Phương pháp phổ hồng ngoại (Infared spectroscopy - IR) là phép đo sự tương tác của bức xạ hồng ngoại với vật chất.
Phương pháp này thường được sử dụng để dự đoán sự có mặt các nhóm chức trong phân tử hợp chất hữu cơ.
Phổ hồng ngoại biểu diễn sự phụ thuộc cường độ hấp thụ bức xạ hồng ngoại của một chất vào số sóng hoặc bước sóng.
- Trên phổ hồng ngoại, trục nằm ngang biểu diễn số sóng (cm-1) của các bức xạ trong vùng hồng ngoại, trục thẳng đứng biểu diễn cường độ truyền qua hoặc độ hấp thụ (theo %).
- Tín hiệu phổ hồng ngoại của một số nhóm chức cơ bản:
| Hợp chất | Liên kết | Số sóng (cm-1) |
| Alcohol | O-H | 3600 - 3300 |
| Aldehyde | C=O | 1740 - 1720 |
| C-H | 2900 - 2700 | |
| Carboxylic acid | C=O | 1725 - 1700 |
| O-H | 3300 - 2500 | |
| Ester | C=O | 1750 - 1735 |
| C-O | 1300 - 1000 | |
| Ketone | C=O | 1725 - 1700 |
| Amine | N-H | 3500 - 3300 |
Ví dụ:

Phổ IR của benzyl alcohol



2. Dự đoán một số nhóm chức cơ bản dựa vào bảng tín hiệu phổ hồng ngoại (IR)