Giải SBT Vật lý 9 bài 44 - 45: Thấu kính phân kì - Ảnh của một vật tạo bởi thấu kính phân kì

Giải bài tập SBT Vật lý lớp 9 bài 44 - 45: Thấu kính phân kì - Ảnh của một vật tạo bởi thấu kính phân kì được VnDoc sưu tầm và đăng tải, tổng hợp đáp án cho các câu hỏi trong sách bài tập môn Lý 9, giúp các bạn học sinh lớp 9 dễ dàng hơn trong việc tìm kiếm những tài liệu hay phục vụ quá trình học tập môn Vật lý lớp 9. Chúc các bạn học tốt.

Bài 44-45.1 trang 91 SBT Vật lý 9

Đặt một điểm sáng S nằm trước thấu kính phân kì như hình 44-45.1

a. Dựng ảnh S’ của S tạo bởi kính đã cho.

b. S’ là ảnh thật hay ảnh ảo? Vì sao?

Trả lời:

a) Hình dưới đây:

b) S’ là ảnh ảo vì nó là giao điểm của các tia ló kéo dài.

Bài 44-45.2 trang 91 SBT Vật lý 9

Hình 44-45.2 vẽ trục chính Δ của một thấu kính, S là một điểm sáng, S’ là ảnh của S.

a. Hãy cho biết S’ là ảnh thật hay ảnh ảo?

b. Thấu kính đã cho là thấu kính hội tụ hay phân kì?

c. Bằng cách vẽ hãy xác định quang tâm O, tiêu điểm F, F’ của thấu kính đã cho.

Trả lời:

a) S’ là ảnh ảo vì S’ và S cùng nằm một phía đối với trục chính của thấu kính.

b) Thấu kính đem dùng là thấu kính phân kì.

c) Cách xác định tâm O, F, F’ của thấu kính:

• Nối S và S’ cắt trục chính của thấu kính tại O.
• Dựng đường thẳng vuông góc với trục chính tại O. Đó là vị trí đặt thấu kính.
• Từ S dựng tia tới SI song song với trục chinh của thấu kính. Nối I với S’ cắt trục chính tại tiêu điểm F, lấy OF = OF’.

Bài 44-45.3 trang 91 SBT Vật lý 9

Trên hình 44-45.3 có vẽ trục chính Δ, quang tâm O, hai tiêu điểm F, F’ của một thấu kính, hai tia ló 1, 2 của hai tia tới xuất phát từ một điểm sáng S.

a. Thấu kính đã cho là thấu kính hội tụ hay phân kì?

b. Bằng cách vẽ hãy xác định ảnh S’ và điểm sáng S.

Trả lời:

a) Thấu kính đem dùng là thấu kính phân kì.

b) Phương pháp xác định S và S’:

• Xác định ảnh S’: Kéo dài tia ló số 2, cắt đường kéo dài của tia ló 1 tại đâu thì đó là S’.
• Xác định điểm S: Vì tia ló số 1 kéo dài đi qua tiêu điểm F nên tia tới của nó phải đi song song với trục chính của thấu kính. Tia này cắt tia kia qua quang tâm ở đâu thì đó là điểm sáng S.

Bài 44-45.4 trang 92 SBT Vật lý 9

Vật sáng AB có độ cao h được đặt vuông góc với trục chính của một thấu kính phân kì tiêu cự f. Điểm A nằm trên trục chính và có vị trí tại tiêu điểm F (hình 44-45.4).

a. Dựng ảnh A’B’ của AB qua thấu kính đã cho.

b. Vận dụng kiến thức hình học hãy tính độ cao h' của ảnh theo h và khỏang cách d' từ ảnh đến thấu kính theo f.

Trả lời:

a) Dựng ảnh A’B’ của AB qua thấu kính phân kì.

b) Xét cặp tam giác: AAOB ~ AA’OB’ (g-g)

Xét cặp tam giác: ∆AOB ~∆A’OB’ (g-g)

\(\Rightarrow {\dfrac{A'B'}{AB}} = {\dfrac{OA'}{OA}} (1)\)

- Xét 2 tam giác ∆CFO ~∆B’FA’ (g-g)

\(\Rightarrow {\dfrac{A'B'}{OC}} = {\dfrac{FA'}{OF}} (2)\)

Mà OC = AB và FA’ = OF – OA’

Từ (1) và (2) ta có:

\({\dfrac{OA'}{OA}} = {\dfrac{F{\rm{A}}'}{OF}} = {\dfrac{OF - OA'}{OF}}(d = OA = OF = f)\)

\(\eqalign{ & \Leftrightarrow {{OA'} \over f} = {{f - OA'} \over f} \cr & \Rightarrow OA' = f - OA' \cr & \Rightarrow 20A' = f \cr & \Rightarrow d' = OA' = {f \over 2}\,\,\,\,\left( 3 \right) \cr}\)

Từ (1) và (3), ta có: \(h' = A'B' = {{f.h} \over {2f}} = {h \over 2} \Rightarrow h' = {h \over 2}\)

Bài 44-45.5 trang 92 SBT Vật lý 9

Hãy ghép mỗi phần a, b, c, d với một phần 1, 2, 3, 4 để được một câu có nội dung đúng.

a. Thấu kính phân kì là thấu kính có b. Chùm sáng song song tới thấu kính phân kì cho c. Một vật đặt ở mọi vị trí trước thấu kính phân kì luôn cho d. Ảnh của một vật tạo bởi thấu kính phân kì luôn

1. ảnh ảo cùng chiều nhỏ hơn vật. 2. phần giữa mỏng hơn phần rìa. 3. nằm trong khỏang tiêu cự của thấu kính. 4. chùm tia ló phân kì, nếu kéo dài các tia thì chúng đều đi qua tiêu điểm của thấu kính.

Trả lời:

a -2; b - 4; c -1; d -3

Bài 44-45.6, 44-45.7 trang 92 SBT Vật lý 9

44-45.6 Thấu kính phân kì có đặc điểm và tác dụng nào dưới đây?

A. Có phần giữa mỏng hơn phần rìa và cho phép thu được ảnh của Mặt Trời.

B. Có phần giữa mỏng hơn phần rìa và không cho phép thu được ảnh của Mặt Trời.

C. Có phần giữa dày hơn phần rìa và cho phép thu được ảnh của Mặt Trời.

D. Có phần giữa dày hơn phần rìa và không cho phép thu được ảnh của Mặt Trời.

44-45.7 Chiếu một chum tia sáng song song vào một thấu kính phân kì, theo phương vuông góc với mặt của thấu kính.

A. Chùm tia khúc xạ ra khỏi thấu kính sẽ loe rộng dần ra.

B. Chùm tia khúc xạ ra khỏi thấu kính sẽ thu nhỏ dần lại.

C. Chùm tia khúc xạ ra khỏi thấu kính có chỗ bị thắt lại.

D. Chùm tia khúc xạ ra khỏi thấu kính có chỗ trở thành chùm tia song song.

Trả lời:

44-45.6 C 44-45.7 A

Bài 44-45.8, 44-45.9, 44-45.10, 44-45.11, 44-45.12, 44-45.13 trang 93, 94 SBT Vật lý 9

44-45.8 Chiếu một tia sáng qua quang tâm của một thấu kính phân kì, theo phương không song song với trục chính. Tia sáng ló ra khỏi thấu kính sẽ đi theo phương nào?

A. Phương bất kì.

B. Phương lệch ra xa trục chính so với tia tới.

C. Phương lệch lại gần trục chính so với tia tới.

D. Phương cũ.

44-45.9 Chiếu một tia sáng vào một thấu kính phân kì, theo phương song song với trục chính. Tia sáng ló ra khỏi thấu kính sẽ đi theo phương nào?

A. Phương bất kì.

B. Phương lệch ra xa trục chính so với tia tới.

C. Phương lệch lại gần trục chính so với tia tới.

D. Giữ nguyên phương cũ.

44-45.10 Chọn câu đúng.

Chiếu một chum tia sáng song song vào một thấu kính phân kì theo phương vuông góc với mặt của thấu kính thì chum tia khúc xạ ra khỏi thấu kính sẽ:

A. loe rộng dần ra.

B. thu nhỏ lại dần.

C. bị thắt lại.

D. trở thành chum tia song song.

44-45.11 Di chuyển một ngọn nến dọc theo trục chính của một thấu kính phân kì, rồi tìm ảnh của nó, ta sẽ thấy gì?

A. Có lúc ta thu được ảnh thật, có lúc ta thu được ảnh thật.

B. Nếu đặt ngọn nến ngoài khoảng tiêu cự của thấu kính ta sẽ thu được ảnh thật.

C. Ta chỉ thu được ảnh ảo, nếu đặt ngọn nến trong khoảng tiêu cự của thấu kính.

D. Ta luôn luôn thu được ảnh ảo dù đặt ngọn nến ở bất kì vị trí nào.

44-45.12 Ảnh của một ngọn nến qua một thấu kính phân kì:

A. có thể là ảnh thật, có thể là ảnh ảo.

B. chỉ có thể là ảnh ảo, nhỏ hơn ngọn nến.

C. chỉ có thể là ảnh ảo, lớn hơn ngọn nến.

D. chỉ có thể là ảnh ảo, có thể lớn hoặc nhỏ hơn ngọn nến.

44-45.13 Đặt ngón tay trước một thấu kính, rồi đặt mắt sau thấu kính ta thấy một ảnh lớn hơn chính ngón tay đó. Ảnh đó là ảnh thật hay ảnh ảo? Thấu kính là hội tụ hay phân kì?

A. Ảnh đó là ảnh thật, thấu kính đó là thấu kính hội tụ.

B. Ảnh đó là ảnh ảo, thấu kính đó là thấu kính hội tụ.

C. Ảnh đó là ảnh thật, thấu kính đó là thấu kính phân kì.

D. Ảnh đó là ảnh ảo, thấu kính đó là thấu kính phân kì.

Trả lời:

44-45.8	44-45.9	44-45.10	44-45.11	44-45.12	44-45.13
D	B	A	D	B	B

Bài 44-45.14 trang 94 SBT Vật lý 9

Hãy ghép mỗi phần a, b, c, d với một phần 1, 2, 3, 4 để thành câu hoàn chỉnh có nội dung đúng.

a. Thấu kính phân kì là một khối thủy tinh có hai mặt cầu lõm hoặc b. Đặt một cái cốc rỗng trên một trang sách rồi nhìn qua đáy cốc, ta thấy dòng chữ nhỏ đi. Đáy cốc đóng vai trò như c. Trục chính của thấu kính phân kì là một d. Quang tâm của thấu kính phân kì là một điểm trong thấu kính mà

1. mọi tia sáng tới điểm này đều truyền thẳng. 2. đường thẳng vuông góc với mặt thấu kính mà một tia sáng truyền dọc theo đó sẽ không bị lệch hướng. 3. một thấu kính phân kì. 4. một mặt cầu lõm và một mặt phẳng.

Trả lời:

a - 4; b - 3; c - 2; d - 1

Bài 44-45.15 trang 94 SBT Vật lý 9

Hãy ghép mỗi phần a, b, c, d với một phần 1, 2, 3, 4 để thành câu hoàn chỉnh có nội dung đúng.

a. Vật sáng đặt trước thấu kính phân kì luôn luôn cho b. Nếu quan sát một vật qua thấu kính phân kì mà ta thấy có ảnh ảo nhỏ hơn vật thì c. Ảnh ảo của một vật cho bởi các thấu kính và gương bao giờ cũng d. Ảnh ảo cho bởi thấu kính phân kì luôn luôn

1. cùng chiều với vật. 2. nằm trong khoảng tiêu cự, trước thấu kính. 3. thấu kính đó phải là thấu kính phân kì. 4. ảnh ảo

Trả lời:

a - 4; b - 3; c - 1; d - 2

............................

Ngoài Giải bài tập SBT Vật lý lớp 9 bài 44 - 45: Thấu kính phân kì - Ảnh của một vật tạo bởi thấu kính phân kì, mời các bạn tham khảo thêm Vật lý lớp 9, Giải bài tập Vật Lí 9, Giải VBT Vật lý 9, Trắc nghiệm Vật lý 9 được cập nhật trên VnDoc để học tốt môn Vật lý 9 hơn.