Giao diện mới của VnDoc Pro: Dễ sử dụng hơn - chỉ tập trung vào lớp bạn quan tâm. Vui lòng chọn lớp mà bạn quan tâm: Lưu và trải nghiệm

Giáo án môn Ngữ văn lớp 11 bài 25

Giáo án môn Ngữ văn lớp 11

Giáo án môn Ngữ văn lớp 11 bài 25: Ôn tập văn học trung đại Việt Nam được VnDoc sưu tầm và giới thiệu để có thể chuẩn bị giáo án và bài giảng hiệu quả, giúp quý thầy cô tiết kiệm thời gian và công sức làm việc. Giáo án môn Ngữ văn 11 này được soạn phù hợp quy định Bộ Giáo dục và nội dung súc tích giúp học sinh dễ dàng hiểu bài học hơn.

I. MỤC TIÊU BÀI HỌC:

  • Hệ thống hóa kiến thức cơ bản về văn học trung đại Việt Nam đã học trong chương trình Ngữ văn 11.
  • Rèn kỹ năng tổng hợp kiến thức, phân tích theo từng cấp độ, từ đó có kinh nghiệm học tập bộ môn tốt hơn.

II. Đồ dùng

III. Tiến trình lên lóp.

1. Ổn định tổ chức:

2. Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra vở soạn văn, việc chuẩn bị bài ôn tập ở nhà của HS.

3. Bài mới.

Hoạt động của GV và HS

Nội dung

Hoạt động 1. GV hướng dẫn HS hệ thống lại chương trình VHTĐ

Kiểm tra khả năng hệ thống chương trình VHTĐ đã học trong chương trình Ngữ văn lớp 11.

- Chúng ta đã được học những tác phẩm nào (kể cả đọc thêm) trong chương trình Ngữ văn lớp 11?

- Nhìn vào bảng thống kê, em hãy nhận xét về số lượng tác phẩm và thể loại VHTĐ mà em được học trong 07 tuần?

I. Hệ thống chương trình VHTĐ trong chương trình Ngữ văn lớp 11.

STT

Tên tác giả

Tên tác phẩm

Thể loại

1

Lê Hữu Trác

Vào phủ chúa Trịnh (Trích Thượng kinh kí sự)

-Kí sự

2

Hồ Xuân Hương

Tự tình (bài 2)

-Thơ TNBCĐL

3

Nguyễn Khuyến

Câu cá mùa thu

Đọc thêm: Khóc Dương Khuê.

-Thơ TNBCĐL

-Thơ lục bát

4

TrầnTế Xương

Thương vợ

Đọc thêm

Vịnh khoa thi Hương

Thơ

TNBCĐL.

5

Nguyễn Công Trứ

Bài ca ngất ngưởng

Hát nói

6

Cao Bá Quát

Bài ca ngắn đi trên bãi cát

Ca hành

7

Nguyễn Đình Chiểu

Lẽ ghét thương

(Trích Lục Vân Tiên)

Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc.

Đọc thêm;

Chạy giặc.

-Thơ lục bát.

-Văn tế.

-TNBCĐL

8

Chu Mạnh Trinh

Đọc thêm:Bài ca phong cảnh Hương Sơn

Ca trù

9

Ngô Thì Nhậm

Chiếu cầu hiền

Thể chiếu

10

Nguyễn Trường Tộ

Đọc thêm: Xin lập khoa luật

(Trích Tế cấp bát điều)

Điều trần.

Tống số:

10 tác giả

05: Đọc thêm

09 thể loại

09: Đọc văn

14 tác phẩm.

→ Phong phú về nội dung, đa dạng về thể loại.

Hoạt động 2. Thảo luận nhóm theo câu hỏi SGK.

Nhóm 1 câu 1

Nhắc lại những biểu hiện chủ yếu của nội dung yêu nước và nhân đạo của VHTĐ? Điểm mới trong từng nội dung qua các tác phẩm và đoạn trích

Nhóm 2. câu 2

Biểu hiện phong phú của nội dung nhân đạo trong giai đoạn này?

Nhóm 3. Câu 3

Trao đổi cặp. Đại diện từng cặp trả lời câu hỏi.

- Đoạn trích Vào phủ chúa Trịnh mang giá trị phản ánh và phê phán hiện thực như thế nào?

Nhóm 4 câu 4

- Giá trị nội dung và nghệ thuật thơ văn Nguyễn Đình Chiểu?

- Vẻ đẹp bi tráng và bất tử về người nông dân nghĩa sĩ trong Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc?

II. Ôn tập về nội dung VHTĐ.

Câu1.

- Nội dung yêu nước: Yêu thiên nhiên đất nước, niềm tự hào dân tộc, lòng căm thù giặc, ý chí bất khuất chiến đấu và chiến thắng giặc ngoại xâm..

- Nội dung nhân đạo: Khát khao tự do, tình yêu, hạnh phúc, cảm thông với số phận người phụ nữ...

→ Điểm mới trong từng nội dung qua các tác phẩm và đoạn trích:

+ Nội dung yêu nước: mang âm hưởng bi tráng trong thơ văn Nguyễn Đình Chiểu - vì nó phản ánh một thời khổ nhục nhưng vĩ đại.

+ Tư tưởng canh tân đất nước: Đề cao vai trò của luật pháp - nhà nước pháp quyền: Xin lập khoa luật của Nguyền Ttrường Tộ.

+ Vai trò của người trí thức - bậc hiền tài đối với sự phát triển của đất nước: Chiếu cầu hiền của Ngô Thì Nhậm.

Câu 2.

- Chủ nghĩa nhân đạo xuất hiện thành một trào lưu bởi: Những tác phẩm mang nội dung nhân đạo xuất hiện nhiều, liên tiếp với nhiều tác phẩm có giá trị lớn: Truyện Kiều, Chinh phụ ngâm, Cung oán ngâm, thơ Hồ Xuân Hương...

- Biểu hiện của nội dung nhân đạo:

+ Thương cảm trước bi kịch và đồng cảm với khát vọng của con người.

+Khẳng định, đề cao tài năng, nhân phẩm con người.

+Lên án, tố cáo những thế lực tàn bạo chà đạp lên con người.

+Đề cao truyền thống đạo lý, nhân nghĩa của dân tộc.

- Cảm hứng nhân đạo có những biểu hiện mới:

+ Hướng vào quyền sống của con người - con người trần thế (Truyện Kiều, thơ Hồ Xuân Hương)

+ Ý thức về cá nhân đậm nét hơn: Quyền sống, hạnh phúc, tài năng, tình yêu… (Tự tình, Bài ca ngất ngưởng, Bài ca ngắn đi trên bãi cát...)

- Trong 3 nội dung nhân đạo:

+ Đề cao truyền thống đạo lí.

+ Khẳng định con người cá nhân.

+ Khẳng định quyền sống con người: Quan trọng nhất - xuyên suốt các tác phẩm giai đoạn này.

- Vấn đề cơ bản nhất trong nội dung các tác phẩm, đoạn trích sau:

Tên tác phẩm

Nội dung.

Truyện Kiều

Quyền sống con người.

Chinh phụ ngâm

Quyền sống và hạnh phúc của con người trong chiến tranh.

Thơ Hồ Xuân Hương

Quyền sống, tình yêu, hạnh phúc của người phụ nữ.

Trích đoạn: Truyện Lục Vân Tiên

Bài ca đạo đức, nhân nghĩa. Ca ngợi con người lý tưởng trung, hiếu, tiết, nghĩa.

Bài ca ngất ngưởng.

Một quan niệm,một lối sống - đề cao cái tôi cá nhân: Sống tự do, khoáng đạt, sang trọng.

Khóc Dương Khuê.

Ca ngợi tình bạn chung thủy, keo sơn, gắn bó.

Thương vợ

Bài ca về đạo lý vợ chồng. Châm biếm thói đời đen bạc.

Câu 3.

Giá trị phản ánh và phê phán hiện thực của đoạn trích Vào phủ chúa Trịnh (Trích: Thượng kinh kí sự - Lê Hữu Trác).

- Đoạn trích là bức tranh chân thực về cuộc sống nơi phủ chúa, được khắc họa ở hai phương diện:

+ Cuộc sống thâm nghiêm xa hoa, giàu sang.

+ Cuộc sống thiếu sinh khí, yếu ớt.

→ Một thế giới riêng đầy quyền uy: Những tiếng quát tháo, truyền lệnh, những tiếng dạ ran, những con người oai vệ, những con người khúm núm, sợ sệt... có nhiều cửa gác, mọi việc đều có quan truyền lệnh, chỉ dẫn. Thầy thuốc vào khám bệnh phải chờ, nín thở, khúm núm, lạy tạ.

→Phủ chúa là nơi xa hoa, giàu sang vô cùng: từ nơi ở đến tiện nghi, từ vật dụng đến đồ ăn thức uống… nhưng thiếu sinh khí, âm u. Thiếu sự sống, sức sống.

→ Ngòi bút tả thực điềm đạm, kín đáo nhưng lạnh lùng, thờ ơ, thậm chí coi thường của tác giả sự phê phán sâu sắc của Hải Thượng Lãn Ông.

Câu 4.

- Giá trị nội dung thơ văn Nguyễn Đình Chiểu: Đề cao đạo lí nhân nghĩa, yêu nước chống giặc ngoại xâm.

- Giá trị nghệ thuật: Tính chất đạo đức - trữ tình. Màu sắc Nam Bộ qua ngôn ngữ, hình tượng nghệ thuật.

- Vẻ đẹp bi tráng và bất tử của hình tượng người nông dân - nghĩa sĩ trong Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc:

+ Bi: Gợi lên qua cuộc sống vất vả, lam lũ. Nỗi đau buồn, thương tiếc trước sự mất mát, hi sinh và tiếng khóc đau thương của người còn sống.

+ Tráng: Lòng căm thù giặc, lòng yêu nước, hành động quả cảm, anh hùng của nghĩa sĩ. → Tạo nên tiếng khóc lớn lao, cao cả.

→ Trước Nguyễn Đình Chiểu, VHVN chưa có hình tượng nghệ thuật nào như thế. Sau Nguyễn Đình Chiểu rất lâu cũng chưa có một hình tượng nghệ thuật nào như thế. Vì vậy lần đầu tiên trong VHDT có một tượng đài bi tráng và bất tử về người nông dân nghĩa sĩ.

Chia sẻ, đánh giá bài viết
1
Sắp xếp theo
    🖼️

    Gợi ý cho bạn

    Xem thêm
    🖼️

    Giáo án Ngữ văn lớp 11

    Xem thêm