Đề thi giữa kì 2 Ngữ văn 11 Cánh diều - Đề 4

Đề thi giữa kì 2 Ngữ văn 11 Cánh diều - Đề 4 được VnDoc.com tổng hợp với 2 phần đọc hiểu và làm văn. Thí sinh làm bài trong thời gian 90 phút. Đề có đáp án và lời giải chi tiết kèm theo. Mời các bạn cùng theo dõi bài viết dưới đây để có thêm tài liệu ôn thi giữa học kì 2 lớp 11.

1. Đề kiểm tra giữa kì 2 Văn 11 Cánh diều

I. PHẦN ĐỌC HIỂU (5.0 điểm)

Cho ngữ liệu sau đọc và trả lời câu hỏi:

Hôm qua em đi tỉnh về

Đợi em ở mãi con đê đầu làng

Khăn nhung quần lĩnh rộn ràng

Áo cài khuy bấm, em làm khổ tôi!

Nào đâu cái yếm lụa sồi?

Cái dây lưng đũi nhuộm hồi sang xuân?

Nào đâu cái áo tứ thân?

Cái khăn mỏ quạ, cái quần nái đen?

Nói ra sợ mất lòng em

Van em em hãy giữ nguyên quê mùa

Như hôm em đi lễ chùa

Cứ ăn mặc thế cho vừa lòng anh!

(Chân quê – Nguyễn Bính)

Câu 1 (1.0 điểm): Nhân vật trữ tình trong bài thơ là ai? Nêu khái quát tâm trạng của nhân vật trữ tình trong bài thơ?

Câu 2 (1.0 điểm): Trong những câu thơ sau, nhà thơ sử dụng những biện pháp tu từ gì? Nêu tác dụng của biện pháp tu từ đó

“Nào đâu cái yếm lụa sồi

Cái dây lưng đũi nhuộm hồi sang xuân?

Nào đâu cái áo tứ thân

Cái khăn mỏ quạ cái quần nái đen?”

Câu 3 (1.0 điểm): Qua bài thơ em hiểu nghĩa của từ chân quê như thế nào?

Câu 4 (2.0 điểm): Từ bài thơ, em có suy nghĩ gì về việc giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc? (trả lời trong khoảng 10 dòng)

B. PHẦN VIẾT (5.0 điểm)

Câu 1 (5.0 điểm): Phân tích vẻ đẹp của cô Hiền trong tác phẩm Một người Hà Nội của nhà văn Nguyễn Khải.

2. Đáp án đề kiểm tra giữa kì 2 Văn 11 Cánh diều

A. PHẦN ĐỌC HIỂU

Câu 1:

- Nhân vật trữ tình trong bài thơ là nhân vật “anh”- một chàng trai thôn quê.

- Qua bài thơ, nhân vật trữ tình thể hiện tâm trạng bồn chồn, mong đợi người yêu; bất ngờ đến ngỡ ngàng trước sự thay đổi trong cách ăn mặc của cô gái; trách móc, xót xa, đau khổ tiếc nuối trước sự thay đổi ấy và thiết tha, mong muốn nhắc nhở khuyên nhủ người yêu hãy giữ lấy cái truyền thống tốt đẹp, cái gốc mộc mạc, đằm thắm của quê hương (trong cách ăn mặc) mà cha ông ta đã tạo nên

Câu 2:

Nhà thơ sử dụng biện pháp liệt kê (trang phục của cô gái) và câu hỏi tu từ kết hợp với điệp ngữ “Nào đâu”

=> Tác dụng: Nhấn mạnh sự thay đổi trong cách ăn mặc của cô gái làm mất đi cái gốc mộc mạc, đằm thắm của chốn thôn quê và tâm trạng xót xa trách móc, tiếc nuối trước sự thay đổi ấy.

Câu 3:

“Chân quê” nghĩa là hồn quê đích thực, là tính cách, vẻ đẹp mộc mạc, đằm thắm của quê hương

Câu 4:

Gìn bản sắc văn hóa dân tộc là một trong những vấn đề quan trọng được đặt lên hàng đầu, nhất là trong thời đại hội nhập như hiện nay. Mỗi dân tộc đều có bản sắc văn hóa riêng. Đó là kết tinh của những giá trị văn hóa truyền thống, là căn bản và cốt lõi của dân tộc đã được thử thách qua tháng năm. Nhưng giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc không có nghĩa là từ chối tiếp nhận tinh hoa văn hóa của các dân tộc khác. Khi tiếp thu những cái mới, chúng ta nên biết cách tiếp thu những mặt tích cực để phát triển văn hóa và hội nhập đất nước. Việc tiếp thu phải chọn lọc, không phải ta tiếp thu hoàn toàn mà phải dựa trên những mặt tích cực đó biến hóa sao cho phù hợp với dân tộc mình, không đi ngược lại văn hóa truyền thống. Có như vậy thì giá trị văn hóa truyền thống mới phát triển vã giữ gìn được bản sắc.

B. PHẦN VIẾT

A. Mở bài: Khái quát:

- Vị trí: nhân vật trung tâm.

- Vai trò: kết tinh cho giá trị tư tưởng và nghệ thuật của tác phẩm

- Mô tả khái quát về nhân vật: Nhân vật cô Hiền được miêu tả ở nhiều thời điểm lịch sử khác nhau của dân tộc. Trải qua thời gian nhiều biến động, phẩm chất và nét đẹp của một người Hà Nội vẫn tỏa sáng, như nhất, không hề phôi pha trong con người này.

B. Thân bài:

* Phân tích:

- Nếp sống thanh lịch dù thời cuộc có đầy biến động.

+ Cái ăn

+ Cái ở

+ Cái mặc

- Thông minh, tỉnh táo và thức thời:

* Năm 1956, bán một trong hai ngôi nhà cho người kháng chiến ở

+ “Chú tuy chưa già nhưng đã đành để ngồi chơi, các em sẽ đi làm cán bộ, tao sẽ phải nuôi một lũ ăn bám, dù họ có đủ tài để không phải sống ăn bám”

+ Ứng xử với chính sách cải tạo tư sản của nhà nước.

Chồng muốn mua máy in => ngăn cản vì nhận rõ việc làm này sẽ vi phạm chính sách.

Mở cửa hàng đồ lưu niệm để đảm bảo “đủ ăn” mà không bóc lột bất kì ai.

- Có đầu óc thực tế, sự trung thực, thẳng thắn:

+ Không có lòng tự ái, sự ganh đua, thói thời thượng, không có cái lãng mạn hay mơ mộng viển vông.

+ Đã tính là làm, đã làm là không để ý đến lời đàm tiếu của thiên hạ => bản lĩnh, có lập trường.

+ Đi lấy chồng: dù giao du rộng nhưng chọn làm vợ một ông giáo cấp Tiểu học hiền lành, chăm chỉ => cả Hà Nội “kinh ngạc”.

+ Tính toán cả chuyện sinh đẻ sao cho hợp lí, đảm bảo tương lai con cái.

+ Khi cháu là cán bộ cách mạng về chơi, chồng và con gọi là "đồng chí", bà nhắc nhở phải gọi là "anh Khải" => biết nhìn nhận mọi việc theo đúng bản chất, thức thời nhưng không xu thời.

+ Khi cháu - người cách mạng hỏi về cuộc sống mới khi giải phóng, bà nhận xét thẳng thắn, sắc sảo, không giấu giếm

- Trân trọng, nâng niu, gìn giữ truyền thống văn hoá người Hà Nội:

+ Dặn dò bọn trẻ: “Là người Hà Nội thì cách đi đứng nói năng phải có chuẩn, không được sống tuỳ tiện, buông tuồng”

+ Coi việc giữ gìn nếp sống là một cách “tự trọng, biết xấu hổ”.

=> Là hạt bụi vàng của Hà Nội: Những hạt bụi vàng lấp lánh đâu đó ở mỗi góc phố Hà Nội hãy mượn gió mà bay lên cho đất kinh kì chói sáng những ánh vàng => biểu tượng của vẻ đẹp tinh tế, sức sống bất diệt của văn hoá Hà Thành.

Lưu ý: em có thể chọn thêm dẫn chứng để chứng minh.

* Đánh giá:

- Nhân vật "một người Hà Nội" được soi chiếu ở nhiều thời điểm lịch sử. Mỗi thời điểm đầy biến thiên ấy như thứ nước rửa ảnh làm hiện hình nổi sắc những nét đẹp bất diệt: sự thanh lịch, sang trọng trong nếp sống, cách nói năng; trí thông minh, sự tỉnh táo, thức thời; đầu óc thực tế, trung thực, thẳng thắn…

- Đặt cô Hiền trong những biến động của lịch sử, nhà văn đã soi chiếu số phận của một dân tộc qua cuộc đời của một cá nhân => thể hiện:

+ Cái nhìn hiện thực mới mẻ

+ Quan niệm về con người, niềm tin vào sự bất tử của những nét đẹp văn hóa truyền thống.

- Nghệ thuật xây dựng nhân vật: ngôn ngữ cá thể hóa (Lời nói của cô Hiền logic, rõ ràng thể hiện sự sắc sảo, thông minh, tự tin, am tường nhân thế)

- Liên hệ ngắn gọn với "chân dung người Hà Nội" hiện nay (ý mở rộng)

C. Kết bài:

- Đánh giá tài năng của tác giả và thành công của tác phẩm