Giáo án Lịch sử 7 bài 20: Nước Đại Việt thời Lê sơ (1428 - 1527) (Tiết 4)

HĐ 1:

G: Kể tên một số tác phẩm nổi tiếng của Nguyễn Trãi?

G: Nêu tư tưởng chính của Nguyễn Trãi

HĐ 2:

G: Hãy kể những đóng góp của vua Lê Thánh Tông trong lĩnh vực văn học?

HĐ3:

G: Hãy nêu những hiểu biết của em về Ngô Sĩ Liên?

HĐ 4:

G: Em biết gì về nhân vật Trạng Lường.

IV-Một số danh nhân văn hoá xuất sắc của dân tộc.

1-Nguyễn Trãi (1380 -1442)

-Là nhà chính trị

-Quân sự

-Là danh nhân văn hoá thế giới

-Là anh hùng dân tộc

-Có nhiều tác phẩm văn học, sử học, địa lý học nổi tiếng như ::

-Quân trung từ mệnh tập

-Bình ngô đại cáo, quốc

-Quốc âm thi tập

-Dư địa chí

-Tư tưởng: Luôn nêu cao lòng nhân nghĩa, yêu nước, thương dân.

2-Lê Thánh Tông (1442 - 1497)

-Là một vị vua anh minh

-Là tài năng xuất sắc trên nhiều lĩnh vực: kinh tế, chính trị, quân sự.

-Là nhà văn, nhà thơ lớn

-Cuối Tk XV: sáng tập hội Tao Đàn

-Nhiều tác phẩm: Quỳnh uyển cửu ca ….

2-Ngô Sĩ Liên (TK XV)

-Là nhà sử học

-1442: đỗ tiến sĩ, giữ chức Hàn Lâm viện

-Tác phẩm: Bộ: Đại việt sử kí toàn thư ghi chép lịch sử dân tộc từ thời Hồng Bàng – 1427.

4-Lương Thế Vinh (1442)

- 1463: đỗ trạng nguyên

-Là nhà toán học

-Công trình: “Đại thánh toán pháp”, “Thiên môn giáo khoa”

Lĩnh vực

Tình hình phát triển

Nông nghiệp

Thủ công nghiệp

Thương nghiệp

Nội dung

Thời Lý- Trần

Thời Lê sơ

Bộ máy nhà nước ở Trung ương

Các đơn vị hành chính địa phương

Cách đào tạo tuyển chọn bổ sung quan lại

Pháp luật

Nội dung

Thời Lý- Trần

Thời Lê sơ

Bộ máy nhà nước ở Trung ương

Lí: Vua đứng đầu nhà nước, giúp việc cho vua có các quan đại thần.

Trần: Có thêm chế độ thái thượng hoàng đặt tên một số chức quan

Vua đứng đầu nhà nước. Giúp việc cho vua có 6 bộ và các cơ quan chuyên môn.

Các đơn vị hành chính địa phương

Chủ thành các lộ.

Chủ thành 13 đạo, đứng đầu mỗi đạo có 3 ti.

Cách đào tạo tuyển chọn bổ sung quan lại

Quan lại do vua đề cử.

Quan lại được tuyển chọn qua thi cử.

Pháp luật

Bảo vệ quyền lợi của vua, hoàng tộc, bảo vệ sức kéo.

+ Xác nhận quyền sở hữu tài sản.

+ Quy định việc mua bán ruộng đất .v.v.

Bảo vệ vua, hoàng tộc, giai cấp thống trị, địa chủ phong kiến.

Bảo vệ chủ quyền quốc gia. Khuyến khích phát triển kinh tế, bảo vệ một số quyền lợi của phụ nữ, nghiêm cấm các hành vi tự bán mình thành nô tì

Hoạt động của thầy và trò

Nội dung bài học

Hoạt động 1: Tìm hiểu về Nguyễn Trãi.

GV: Giới thiệu sơ lược tiểu sử

- Nguyễn Trãi hiệu là Ức Trai, quê ở Thường Tín, Hà Tây

- Ong là con của Nguyễn Phi Khanh cháu nội của Trần Nguyên Đán Tôn Thất nhà Trần

- 1400, đậu Thái học sinh: hai cha con ông đều làm quan triều nhà Hồ. 1407, nhà Hồ mất, cha con ông bị giặc giam lỏng ở Đông Quan

- 1418, ông cùng Trần Nguyên Hãn đến với Lam Sơn để thực hiện tâm nguyện “Báo thù cho cha – Rửa hận cho nước”

? Trong cuộc khởi nghĩa Lam Sơn Nguyễn Trãi có vai trò như thế nào?

HS: (Là nhà chính trị, quân sự đại tài, những đóng góp của ông là một trong những nguyên nhân quan trọng dẫn đến thắng lợi của khởi nghĩa Lam sơn.

? Sau cuộc khởi nghĩa Lam sơn ông có những đóng góp gì đối với đất nước?

HS: (Viết nhiều tác phẩm có giá trị trong văn học với Bình Ngô đại cáo, Sử học, địa lý học như quân trung từ mệnh tập, dư địa chí)

? Các tác phẩm của ông tập trung phản ánh nội dung gì?

HS: (Thể hiện tư tưởng nhân đạo sâu sắc. Tài năng đức độ sáng tạo của ông, yêu nước thương dân)

HS: đọc phần in nghiêng trong sgk.

? Qua nhận xét của Lê Thánh Tông em hãy nêu những đóng góp của Nguyễn Trãi?

HS: (là anh hùng dân tộc là bậc mưu lược trong cuộc khởi nghĩa Lam Sơn. Là nhà văn hóa kiệt xuất, là tinh hoa của thời đại bấy giờ, tên tuổi của ông rạng ngời trong lịch sử)

HS: Quan sát hình 4.

GV giới thiệu: trong nhà thờ Nguyễn Trãi ở làng Nhị Khê còn lưu giữ nhiều di vật quý trong đó có bức chân dung Nguyễn Trãi mà nhiều nhà nghiên cứu cho là khá cổ. Bức tranh thể hiện khá đạt tấm lòng yêu nước, thương dân của Nguyễn Trãi (những nét hiền hòa đượm vẻ ưu tư sâu lắng, mái tóc bạc phơ và đôi mắt tinh anh của Nguyễn Trãi)

Hoạt động 2: Tìm hiểu về Lê Thánh Tông.

? Trình bày hiểu biết của em về Vua lê Thánh Tông?

HS: (Con thứ tư của Lê Thái Tổ. Mẹ là Ngô Thị Ngọc Giao. Năm 1460 được lên ngôi khi 18 tuổi)

? Ông có đóng góp gì cho việc phát triển kinh tế văn hóa?

HS: (Quan tâm phát triển kinh tế nông nghiệp – công thương nghiệp, đê Hồng Đức, luật Hồng Đức, phát triển giáo dục và văn hóa)

? Hãy kể những đóng góp của ông trong lĩnh vực văn hóa?

HS: (Lập hội Tao Đàn, viết nhiều tác phẩm văn học có giá trị gồm văn thơ chữ Hán (300 bài) Văn học chữ Nôm)

GV: Văn thơ của Lê Thánh Tông và hội Tao Đàn phần lớn ca ngợi nhà Lê, ca ngợi phong cảnh đất nước, đậm đà tinh thần yêu nước Lê Thánh Tông là nhân vật xuất sắc về mọi mặt.

Hoạt động 3: Tìm hiểu về Ngô Sĩ Liên

? Em có hiểu biết gì về Ngô Sĩ Liên?

HS: (Là nhà sử học nổi tiếng thế kỷ XV NĂM 1442 đỗ tiến sĩ. Tác giả cuốn Đại Việt sử kí toàn thư, tên phố, tên trường học nổi tiếng => thể hiện vai trò học tập tốt của giáo viên và học sinh, xứng đáng với tên tuổi vị danh nhân văn hóa của dân tộc.

Hoạt động 4: Tìm hiểu về Lương Thế Vinh.

? Lương Thế Vinh có vai trò quan trọng như thế nào đối với thành tựu về nghệ thuật?

HS: (Soạn thảo bộ “Hí phường phả Lục”, đây là công trình lịch sử nghệ thuật sân khấu.)

? Ông đỗ trạng nguyên 1463. Công trình toán học nổi tiếng của ông là gì?

HS: Bộ Đại thành toán pháp.

GV: kể thêm cho học sinh một số chi tiết nói về cuộc đời hoạt động của Lương Thế Vinh qua tư liệu.

1/ Nguyễn Trãi (1380-1442)

- Là nhà chính trị, quân sự đại tài. Danh nhân văn hóa thế giới.

- Thể hiện tư tưởng nhân đạo và yêu nước thương dân của ông.

2/ Lê Thánh Tông (1441- 1497)

- Là một vị vua anh minh – Một tài năng xuất sắc trên nhiều lĩnh vực kinh tế, chính trị, quân sự.

- Một nhà văn hóa, nhà thơ nổi tiếng tài ba của dân tộc thế kỷ XV, để lại một di sản văn thơ phong phú, đồ sộ

3/ Ngô Sĩ Liên (thế kỷ XV):

- Là nhà sử học nổi tiếng.

- Tác phẩm: Đại Việt sử kí toàn thư

4/ Lương Thế Vinh (1442 -?)

- Bộ “Hí phường phả lục”

- Là nhà toán học nổi tiếng.