Giáo án Lịch sử 7 bài 8: Nước ta buổi đầu độc lập theo CV 5512

Hoạt động của GV và HS

Nội dung KT cần đạt

Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập

Yêu cầu HS đọc nội dung mục 1 SGK

? Nêu những việc làm của Ngô Quyền sau chiến thắng Bạch Đằng?

? Những việc làm trên của Ngô Quyền chứng tỏ điều gì?

GV bổ sung: ông muốn xây dựng một quốc gia độc lập, tự chủ ,không phụ thuộc vào nước khác.

? Ngô quyền đã xây dựng chính quyền mới như thế nào?

Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập

HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu. GV khuyến khích học sinh hợp tác với nhau khi thực khi thực hiện nhiệm vụ học tập

HD hs vẽ sơ đồ nhà nước thời Ngô

GV treo bảng phụ vẽ sơ đồ (để trống)

? Em có nhận xét gì về tổ chức nhà nước thời Ngô?

Còn đơn giản, sơ sài nhưng bước đầu đó thể hiện ý thức độc lập tự chủ của Ngô Quyền.

GV dẫn dắt để HS hiểu: Năm 944, Ngô Quyền mất,hai con ông còn nhỏ nên không đủ năng lực & uy tín để giữ chính quyền, một viên quan là Dương Tam Kha chiếm quyền, các phe phái nổi lên, đất nước lâm vào tình trạng không ổn định, bị chia cắt, hỗn loạn bởi 12 sứ quân. Trong hoàn cảnh đó tại Hoa Lư - Ninh Bình xuất hiện một nhân vật. Đó là Đinh Bộ Lĩnh. Vậy Đinh Bộ Lĩnh là ai? Ông đã có công lao gì?

Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động

- HS lần lượt trả lời các câu hỏi

Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

GV phân tích, nhận xét, đánh giá kết quả của học sinh.

1. Nước ta dưới thời Ngô

- Tổ chức nhà nước:

+ Năm 939, Ngô Quyền lên ngôi vua, chọn Cổ Loa làm kinh đô.

+ Xây dựng chính quyền :

Trung ương: Vua đứng đầu quyết định mọi việc, đặt các chức quan văn, võ, quy định lễ nghi, sắc phục của quan lại các cấp.

Ở địa phương: cử các tướng có công coi giữ các châu quan trọng.

Hoạt động 2: Tình hình chính trị cuối thời Ngô (Giảm tải)

3. Đinh Bộ Lĩnh thống nhất đất nước.

- Mục tiêu: - Phương pháp: Phát vấn, thuyết trình, phân tích, nhóm

- Phương tiện: giáo án, sách giáo khoa

- Thời gian: 17 phút

- Tổ chức hoạt động

Hoạt động của GV và HS

Nội dung KT cần đạt

Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập

Yêu cầu HS đọc mục 3 SGK

Yêu cầu HS đọc phần chữ nhỏ đoạn:

“ Đinh Bộ Lĩnh.....làm cờ”

? Đinh Bộ Lĩnh là ai?

Yêu cầu HS đọc phần chữ nhỏ đoạn:

“Sau này....sứ quân”

Chia nhóm thảo luận: 6 nhóm. Thời gian: 4 phút

Nhóm 1 + 2 + 3: Nêu nguyên nhân loạn 12 sứ quân?

Nhóm 4 + 5 + 6: Nêu hậu quả của tình trạng loạn 12 sứ quân?

Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập

HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu. GV khuyến khích học sinh hợp tác với nhau khi thực khi thực hiện nhiệm vụ học tập

? Đinh Bộ Lĩnh đã dẹp loạn 12 sứ quân như thế nào?

? Nhờ đâu mà ông dẹp được loạn của 12 sứ quân?

? Em hãy nhận xét công lao của Đinh Bộ Lĩnh đối với nước ta trong buổi đầu độc lập?

Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động

- HS lần lượt trả lời các câu hỏi

- Nhận xét về công lao của Đinh Bộ Lĩnh :

+ Dẹp "Loạn 12 sứ quân".

+ Đinh Bộ Lĩnh đã tiến thêm một bước trong việc xây dựng chính quyền độc lập, tự chủ; khẳng định chủ quyền quốc gia (đặt tên nước, không dùng niên hiệu phong kiến phương Bắc, chủ động bang giao với nhà Tống...).

ước 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

GV phân tích, nhận xét, đánh giá kết quả của học sinh.

GV kết luận: Đinh Bộ Lĩnh đã tiến thêm một bước trong việc xây dựng chính quyền độc lập, tự chủ; khẳng định chủ quyền quốc gia (đặt tên nước, không dùng niên hiệu phong kiến phương Bắc, chủ động bang giao với nhà Tống...). Tạo điều kiện để xây dựng đất nước vững mạnh chống lại âm mưu xâm lược của kẻ thù.

GDBVMT: Đất nước giành được độc lập, song lại bị chia cắt bởi các thế lực cát cứ phong kiến.

2. Đinh Bộ Lĩnh thống nhất đất nước.

- Năm 968, Đinh Bộ Lĩnh lên ngôi Hoàng đế (Đinh Tiên Hoàng), đặt tên nước là Đại Cồ Việt (nước Việt lớn), đóng đô ở Hoa Lư (Ninh Bình).

- Năm 970, vua Đinh đặt niên hiệu là Thái Bình, phong vương cho các con, cử các tướng thân cận nắm giữ các chức vụ chủ chốt; xây dựng cung điện, đúc tiền... sai sứ sang giao hảo với nhà Tống.

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung kiến thức cần đạt

Hoạt động 1: Tìm hiểu việc dựng nền độc lập của Ngô Quyền. (13 phút)

* Giáo viên nhắc lại: Kết quả và ý nghĩa chiến thắng Bạch Đằng năm 938 (chấm dứt hơn 1000 năm bị phong kiến Phương Bắc đô hộ, mở ra thời đại độc lập cho đất nước…)

? Sau chiến thắng Bạch Đằng, Ngô Quyền làm gì?

HS: Lên ngôi vua và chọn nơi đóng đô.

GV mở rộng: Em có biết ông vua nào trước Ngô Quyền đã chọn Cổ Loa làm kinh đô?

HS: An Dương Vương (xã hội Âu Lạc – TK III TCN).

? Việc Ngô Quyền lên ngôi vua và chọn địa điểm kinh đô có ý nghĩa như thế nào?

HS: Khẳng định quyết tâm của nhân dân ta trong việc phục hồi và xây dựng giang sơn riêng của người Việt.

? Em hãy tìm những chi tiết chứng tỏ Ngô Quyền quyết tâm xây dựng nền tự chủ?

HS: dựa vào SGK, trả lời

GV: Chốt, chuẩn kiến thức

? Bộ máy nhà nước thời Ngô Quyền được tổ chức như thế nào ? Em có nhận xét gì về cách tổ chức đó?

HS: Thể hiện đó là một triều đình tự chủ, hoàn toàn độc lập, không phụ thuộc vào các triều đại phong kiến của nước ngoài.

* Trích lời nhận xét của nhà sử học Ngô Sĩ Liên “Nhà Tiền Ngô nổi lên được, không những chỉ có công chiến thắng mà thôi, việc đặt trăm quan, chế định triều nghi, phẩm phục. Có thể thấy được quy mô của đế vương”

GV chuẩn kiến thức và chốt lại: Tuy còn đơn giản nhưng bước đầu đã thể hiện ý thức độc lập và tự chủ dân tộc…

? Với những chính sách của Ngô Quyền, tình hình đất nước dưới thời Ngô ra sao?

HS: Đất nước được yên bình.

GV chốt, chuyển ý.

Hoạt động 2: Tìm hiểu tình hình chính trị cuối thời Ngô. (10 phút)

? Sau khi trị vì đất nước được 5 năm, Ngô Quyền qua đời, lúc đó tình hình nước ta như thế nào?

HS: trả lời.

? Ai đã cướp ngôi nhà Ngô?

HS: trả lời. GV mở rộng về Dương Tam Kha.

GV giảng: Năm 950, Ngô Xương Văn giành lại được ngôi vua, song uy tín của nhà Ngô đã giảm sút.

? Sau khi Ngô Xương Văn chết, tình hình đất nước như thế nào?

HS: trả lời. GV chuẩn xác.

HS thảo luận nhóm 3’: “Sứ quân” là gì? Tại sao xảy ra “Loạn 12 sứ quân”? Hậu quả của tình trạng này?

=> Đại diện nhóm trả lời và bổ sung.

GV nhận xét, liên hệ thời chống Mĩ – đất nước bị chia cắt làm 2 miền - và liên hệ thực tế trong gia đình, lớp học để giáo dục HS.

? Tình hình trên đã lập ra yêu cầu cấp thiết của nước ta lúc này là gì?

HS: Cần thống nhất lại

Giảm tải: (danh sách 12 sứ quân không dạy)

Hoạt động 3: Tìm hiểu quá trình thống nhất đất nước của Đinh Bộ Lĩnh. (13 phút)

? Cho biết tình hình đất nước ta lúc này?

HS: Hết sức hỗn loạn

=> GV giảng: Lúc này, tại đất Hoa Lư (Ninh Bình) xuất hiện anh hùng Đinh Bộ Lĩnh.

? Vậy, Đinh Bộ Lĩnh là ai?

HS: đọc và rút ra từ đoạn in nghiêng /27.

? Ông đã làm gì để chuẩn bị dẹp yên 12 sứ quân?

HS: Tổ chức lực lượng, rèn vũ khí, dựng căn cứ…

GV trình bày quá trình thống nhất đất nước của ông trên lược đồ.

? Vì sao Đinh Bộ Lĩnh dẹp yên được 12 sứ quân?

HS: Nhân dân ủng hộ và có tài đánh đâu thắng đó.

=> GV chuẩn xác.

*HS trao đổi bàn (2’): Việc Đinh Bộ Lĩnh dẹp yên 12 sứ quân có ý nghĩa gì?

=>HS trả lời và bổ sung, GV nhận xét.

? Nêu công lao của Ngô Quyền và Đinh Bộ Lĩnh đối với nước ta buổi đầu độc lập?

HS: khá, giỏi trả lời.

GV: Nhận xét, chốt lại và giáo dục HS ghi nhớ công lao của họ.

1. Ngô Quyền dựng nền độc lập

- Năm 939, Ngô Quyền lên ngôi vua. - Đóng đô ở Cổ Loa.

- Xây dựng chính quyền mới:

+ Vua đứng đầu triều đình.

+ Đặt các chức quan: văn, võ.

+ Cử các tướng coi giữ các châu.

- Sơ đồ:

=> Chặt chẽ, thể hiện ý thức tự chủ của Ngô Quyền.

2. Tình hình chính trị cuối thời Ngô

- Năm 944: Ngô Quyền mất, Dương Tam Kha tiếm quyền -> đất nước không ổn định.

- Năm 950, Ngô Xương Văn lật đổ Dương Tam Kha -> nội bộ nhà Ngô mâu thuẫn

- Năm 965, Ngô Xương Văn chết -> Đất nước bị chia cắt hỗn loạn

=> “ Loạn 12 sứ quân”.

3. Đinh Bộ Lĩnh thống nhất đất nước:

a. Hoàn cảnh:

- Đất nước chia cắt, loạn lạc.

- Nhà Tống có âm mưu xâm lược.

b. Quá trình thống nhất:

- Đinh Bộ Lĩnh lập căn cứ ở Hoa Lư (Ninh Bình).

- Liên kết với các sứ quân.

=> Năm 967, đất nước thống nhất.