Phân tích nhân vật Tràng trong "Vợ nhặt" - Kim Lân
Phân tích nhân vật Tràng trong "Vợ nhặt" - Kim Lân
Phân tích nhân vật Tràng trong "Vợ nhặt" - Kim Lân là tài liệu học tập mới nhất được VnDoc biên soạn chi tiết nhằm giúp các bạn học sinh lớp 11 học tập tốt môn Ngữ văn. Mời các bạn tham khảo!
Bản quyền tài liệu thuộc về VnDoc, nghiêm cấm hành vi sao chép với mục đích thương mại.
Nhận xét về Kim Lân, nhà văn Nguyễn Khải viết: “Đó là thần viết, thần mượn tay người để viết nên những trang sách bất hủ”. Và một trong những điều làm nên sức hấp dẫn của những trang văn bất hủ ấy chính là nghệ thuật xây dựng nhân vật của Kim Lân. Điều này được thể hiện rất rõ qua nhân vật Tràng trong truyện ngắn “Vợ nhặt”.
Tràng là nhân vật trung tâm của tác phẩm. Anh được Kim Lân khắc họa với đầy đủ khía cạnh từ hoàn cảnh xuất thân, ngoại hình đến lời nói, hành động, suy nghĩ để thể hiện diễn biến tâm trạng. Về xuất thân, Tràng là người dân ngụ cư trong một xóm nghèo. Thân phận của những con người tha hương bao giờ cũng vô cùng đáng thương bởi họ luôn bị khinh miệt. Tràng sống trong thời kì đau thương của đất nước, nạn đói hoành hoành khiến làng quê Việt Nam tiêu điều.
Về ngoại hình, Tràng có ngoại hình xấu xí, thô kệch. Anh ta có đôi mắt nhỏ tí, cái quai hàm bạnh ra, cái đầu cạo trọc nhẵn và tấm lưng to rộng bè bè như lưng gấu. Kim Lân thường đặt tên nhân vật một cách độc đáo. Các nhân vật của ông sở hữu những cái tên mộc mạc, gắn liền với đời sống lao động của người nông dân như Đục, Mủng, Nếnh, Náng. Cái tên Tràng cũng là một dụng cụ trong nghề mộc. Chi tiết này cho thấy sự am hiểu của Kim Lân về đời sống nông thôn Bắc Bộ và xuất thân gần gũi, đơn giản của nhân vật.
Về tính cách, Tràng có tính gàn dở. Anh thường hay nói nhảm một mình, vừa đi vừa ngửa mặt lên trời cười hềnh hệch. Cách nói chuyện của Tràng cũng khá vụng về, ví dụ như "Làm đếch gì có vợ".
Có thể thấy, Tràng là nhân vật tiêu biểu cho số phận của người nông dân Việt Nam vào trước Cách mạng. Bên cạnh cuộc sống nghèo khổ, ngoại hình xấu xì thì Tràng toát lên vẻ đẹp tâm hồn đáng trọng.
Giữa tình cảnh khốn cùng, Tràng vẫn giữ cho mình tấm lòng lương thiện. Tràng sống vui vẻ, lạc quan, thân thiện với làng xóm nên mỗi khi thấy anh đi từ trên dốc xuống, bọn trẻ con lại ùa ra đón: "Anh Tràng ơi, bế em mấy". Dù làm công việc nặng nhọc nhưng Tràng không buồn bã. Tiếng hò của anh là biểu hiện cho tinh thần lạc quan:
"Muốn ăn cơm trắng mấy giò này
Lại đây mà đẩy xe bò với anh nì"
Phẩm chất nhân hậu, giàu tình thương của Tràng được thể hiện qua cuộc gặp gỡ với thị. Khi thấy người đàn bà bị cái đói hành hạ, quần áo rách tả tơi như tổ đỉa, khuôn mặt hõm lại chỉ còn thấy hai con mắt, Tràng đã động lòng thương cảm. Tình cảnh của Tràng cũng chẳng giàu có là bao nhưng anh vẫn mua bánh đúc cho thị ăn. Khát khao hạnh phúc cùng niềm đồng cảm, thương xót dành cho người đàn bà đã khiến Tràng nói: “Này đùa chứ có về ở với tớ một nhà cho vui”. Lời nói nửa đùa nửa thật ấy thế mà lại khiến thị đồng ý. Ban đầu, Tràng khá bất ngờ và chợn nghĩ rằng "Thóc gạo này đến cái thân mình chả biết có nuôi nổi mình không nói gì đến chuyện đèo bòng". Nhưng ngay sau đó, anh tặc lưỡi và mặc kệ, quyết định đưa thị về nhà. Quyết định của Tràng có phần bồng bột, chóng vánh nhưng xuất phát từ tinh thần “Tương thân tương ái” nên rất đáng khâm phục.
Diễn biến tâm trạng của anh từ khi đưa người vợ nhặt về nhà, khi giới thiệu người vợ mới với mẹ cho đến sáng hôm sau đã bộc lộ trọn vẹn những nét đẹp tiềm ẩn ở người nông dân chất phác này. Vì gia cảnh nghèo khó, thân phận thấp hèn lại thêm phần tính tình gàn dở nên Tràng chưa lấy được vợ. Kì thực, Tràng vẫn luôn khao khát một mái ấm gia đình giản đơn. Trên đường đưa người vợ nhặt về nhà, Tràng vui vẻ vì niềm hạnh phúc đến bất ngờ. "Mặt hắn phớn phở khác thường. Hắn tủm tỉm cười nụ một mình, hai mắt thì sáng lên lấp lánh". Trước lời trêu chọc của bọn trẻ con và lời bàn tán xôn xao của những người hàng xóm, Tràng tỏ vẻ thích chí, cái mặt cứ vênh lên tự đắc với chính mình. Trên đường đi, Tràng có vẻ muốn nói một câu gì mà chẳng nói được nên lời, tay nọ cứ xoa mãi vào vai kia. Đây dường như là tâm trạng ngại ngùng của khi người ta lần đầu tiếp xúc với tình yêu chăng? Nhận ra sự gượng gạo của Tràng, người vợ nhặt đã cất tiếng hỏi: "Nhà có ai?". Câu trả lời của Tràng mới ngây ngô làm sao: "Có một mình tôi mấy u". Khoảng cách giữa hai người dần biến mất. Tràng còn khoe với người vợ mới chai dầu con con anh mua trên tỉnh. Gia cảnh không giàu sang nhưng anh vẫn muốn chắt chiu những gì tốt đẹp nhất cho người vợ mới.
Khi đã về đến nhà, Tràng hăm hở bước vào nhà. Những bước đi “xăm xăm” của anh cho thấy sự vui mừng, phấn khởi. Nhận ra khuôn mặt thị có chút buồn, Tràng đâm ra lúng túng. Anh hết loanh quanh ra ngõ đứng ngóng, lại nhìn trộm vào nhà và tự hỏi: "Quái, sao nó buồn thế nhỉ? Ồ, sao nó lại buồn thế nhỉ?”. Những hành động, lời nói này cho thấy rõ sự ngốc nghếch của Tràng. Anh không suy nghĩ, trăn trở nhiều như người vợ nhặt mà rất vô tư đón nhận hạnh phúc.
Khi bà cụ Tứ về, Tràng chạy tận ra cổng đón để đón mẹ. Tràng trịnh trọng giới thiệu người vợ mới với mẹ: "Kìa, nhà tôi nó chào u. Nhà tôi nó mới về làm bạn với tôi đấy u ạ. Chúng tôi phải duyên phải kiếp với nhau, chẳng qua nó cũng là cái số cả". Lời giới thiệu tuy ngắn gọn nhưng thể hiện rất rõ tinh thần trách nhiệm, ý thức trở thành trụ cột gia đình của Tràng cùng sự trân trọng mà anh dành cho người vợ.
Diễn biến tâm trạng Tràng vào sáng hôm sau vô cùng đặc biệt. Sau đêm tân hôn, Tràng vẫn thấy “trong người êm ái, lửng lơ như vừa ở trong giấc mơ đi ra. Việc hắn có vợ đến hôm nay hắn vẫn còn ngỡ ngàng như không phải". Niềm hạnh phúc khi có gia đình khiến nội tâm Tràng trở nên xốn xang. Trong mắt anh, quang cảnh ngôi nhà bỗng thay đổi hẳn. “Nhà cửa, sân vườn hôm nay đều được quét tước, thu dọn sạch sẽ gọn gàng. Mấy chiếc quần áo rách như tổ đỉa vẫn vắt khươm mươi niên ở một góc nhà đã thấy đem ra sân hong. Hai cái ang nước vẫn để khô cong ở dưới gốc ổi đã kín nước đầy ăm ắp. Đống rác mùn tung hoành ngay lối đi đã hót sạch”. Sự xuất hiện của người đàn bà đã đem đến luồng sinh khí mới cho gia đình Tràng. Tâm hồn Tràng lại phấp phới niềm hy vọng về ngày mai tươi sáng. Tâm trí Tràng hiện ra viễn cảnh hạnh phúc sẽ cùng vợ sinh con đẻ cái ở đấy.Từ một anh chàng ngây ngô, Tràng trở thành người đàn ông chững chạc, có bổn phận chăm lo cho gia đình.
Bữa ăn ngày đói rất thảm hại. Giữa cái mẹt rách có độc một lùm rau chuối thái rối. và niêu cháo lõng bõng. Mọi người ăn chưa no mà cháo đã hết. Bà cụ Tứ lễ mễ bưng nồi chè khoán từ trong bếp ra. Đó thực chất là món cám, vị chát của nó khiến Tràng chau mặt lại. Thế nhưng, ý thức được tấm lòng chắt chiu mà mẹ dành cho mình cũng như tình cảnh hiện tại, Tràng vẫn im lặng ăn. Trong bữa ăn, mọi người bỗng nghe thấy tiếng trống thúc thuế của bọ Pháp, Nhật dội lên dồn dập ở ngoài đình. Thị thấy vậy thì rất ngạc nhiên vì trên mạn Thái Nguyên, Bắc Giang người dân đã không chịu đóng thuế, họ còn phá kho thóc của Nhật chia cho những người đói. Câu nói của thị đã tác động mạnh mẽ đến tâm hồn Tràng. Anh nhớ lại những lần kéo vội xe thóc của Liên đoàn chạy tắt theo lối khác và nảy sinh tâm trạng ân hận. Hình ảnh đám người đói và lá cờ đỏ bay phấp phới xuất hiện trong đầu Tràng. Sớm thôi, Tràng sẽ gia nhập đám người ấy, đi theo tiếng gọi của cách mạng để giải phóng chính mình, giải phóng dân tộc.
Nhân vật Tràng với nhiều vẻ đẹp tâm hồn cao quý là hình ảnh đại diện cho những người nông dân Việt nam trước Cách mạng. Qua nhân vật này, nhà văn đã bày tỏ niềm đồng cảm, xót thương cho cuộc đời đau khổ của người lao động nghèo. Đồng thời, ông còn ngợi ca những phẩm chất tốt đẹp của người lao động cùng khổ, đặc biệt là khát vọng hạnh phúc và niềm tin vào tương lai tươi sáng. Từ đó, Kim Lân tố cáo tội ác của bọn thực dân, phong kiến đã gây ra nạn đói ám ảnh trong lịch sử nhân loại và chỉ ra con đường giải phóng con người.
Truyện ngắn “Vợ nhặt” là một trong những tác phẩm xuất sắc của Kim Lân. Bằng cách viết về những con người thân quen và gắn bó với mình, Kim Lân đã có cho mình một vị thế trang trọng trong văn học Việt Nam.
-----------------------------------------------------------
Kho tài liệu phong phú của VnDoc vẫn còn rất nhiều tài liệu hay chờ các bạn khám phá. Mời các bạn truy cập vào Ngữ văn lớp 11 Kết nối tri thức, Văn mẫu lớp 11 Kết nối tri thức để tìm kiếm những tư liệu mới. Chúc các bạn học tốt!
