Sự khác nhau cơ bản giữa điền trang và thái ấp thời Trần là gì?

VnDoc xin giới thiệu bài Sự khác nhau cơ bản giữa điền trang và thái ấp thời Trần là gì? được chúng tôi sưu tầm và tổng hợp lí thuyết trong chương trình giảng dạy Lịch sử 7. Hi vọng rằng đây sẽ là những tài liệu hữu ích trong công tác giảng dạy và học tập của quý thầy cô và các bạn học sinh.

Lưu ý: Nếu bạn muốn Tải bài viết này về máy tính hoặc điện thoại, vui lòng kéo xuống cuối bài viết.

Câu hỏi: Sự khác nhau cơ bản giữa điền trang và thái ấp thời Trần là gì?

1. Nguồn gốc, chủ sở hữu
2. Tính chất kinh tế trong các điền trang, thái ấp
3. Lực lượng sản xuất trong các điền trang, thái ấp
4. Vai trò của điền trang, thái ấp với chế độ phong kiến thời Trần

Trả lời:

Đáp án đúng: A . Nguồn gốc, chủ sở hữu

Giải thích:

Sự khác nhau giữa điền trang và thái ấp là nguồn gốc và chủ sở hữu. Cụ thể:

- Điền trang là bộ phận ruộng đất thuộc sở hữu của vương hầu, quý tộc do khai hoang mà có => ruộng đất tư

- Thái ấp là bộ phận ruộng đất của nhà nước phong cho các vương hầu quý tộc làm bổng lộc => ruộng đất công

1. Điền trang là gì?

- Điền trang là vùng đất các vương hầu, công chúa, phò mã chiêu tập dân phiêu tán làm nô tì để khai khẩn ruộng đất hoang.

- Ở Việt Nam năm 1266, triều đình cho phép các vương hầu, công chúa, phò mã, cung tần chiêu tập dân phiêu tán không có sản nghiệp làm nô tì đi khai khẩn ruộng hoang, lập thành Điền trang. Thế kỉ 14, các tôn thất thường sai nô tì của mình đắp đê bối ở bờ biển để ngăn nước mặn, sau 2, 3 năm, khẩn thành ruộng, lập gia đình và ở luôn đấy. Nhiều Điền trang thời kì này có đến hàng nghìn mẫu (còn gọi là diện) và hàng trăm nô. Người chủ có thể chuyển nhượng ruộng đất và nông nô. Cuối thế kỉ 14, chế độ Điền trang khủng hoảng, phép "hạn điền" của Hồ Quý Ly càng đẩy nhanh quá trình tan rã. Thời Lê về sau vẫn còn, nhưng số lượng ít và bị triều đình tìm cách hạn chế.

- Ở Trung ᴠà Nam Mĩ, ᴄhế độ ᴄhiếm hữu ruộng đất rất nặng nề, ảnh hưởng đến ᴠiệᴄ phát triển ѕản хuất nông nghiệp. Hai hình thứᴄ ѕở hữu nông nghiệp phổ biến ở Trung ᴠà Nam Mĩ là đại điền trang ᴠà tiểu điền trang. Đại điền trang thuộᴄ ѕở hữu ᴄủa ᴄáᴄ đại điền ᴄhủ, họ ᴄhỉ ᴄhiếm ᴄhưa tới 5% ѕố dân nhưng ѕở hữu trên 60% diện tíᴄh đất đai ᴄanh táᴄ ᴠà đồng ᴄỏ ᴄhăn nuôi. Quу mô ᴄủa đại điền trang lên tới hàng nghìn heᴄ ta, năng ѕuất thấp do ѕản хuất theo lối quảng ᴄanh. Trong khi đó, một bộ phận lớn nông dân không ᴄó ruộng đất, phải đi làm thuê. Tiểu điền trang thuộᴄ ѕở hữu ᴄủa ᴄáᴄ hộ nông dân, ᴄó diện tíᴄh dưới 5 ha, phần lớn trồng ᴄáᴄ ᴄâу lương thựᴄ để tự túᴄ. Ngoài ra, nhiều ᴄông ti tư bản ᴄủa Hoa Kì ᴠà Anh đã mua những ᴠùng đất rộng lớn, lập đồn điền để trồng trọt ᴠà ᴄhăn nuôi, хâу dựng ᴄáᴄ ᴄơ ѕở ᴄhế biến nông ѕản хuất khẩu. Để giảm bớt ѕự bất hợp lí trong ѕở hữu ruộng đất, một ѕố quốᴄ gia ở Trung ᴠà Nam Mĩ đã ban hành luật ᴄải ᴄáᴄh ruộng đất, tổ ᴄhứᴄ khai hoang đất mới hoặᴄ mua lại ruộng đất ᴄủa đại điền ᴄhủ hoặᴄ ᴄông ti nướᴄ ngoài để ᴄhia ᴄho nông dân; tuу nhiên, do ᴠấp phải ѕự ᴄhống đối ᴄủa ᴄáᴄ đại điền ᴄhủ ᴠà ᴄáᴄ ᴄông ti nướᴄ ngoài, ᴠiệᴄ ᴄhia ruộng đất ᴄho nông dân gặp nhiều khó khăn. Riêng nhà nướᴄ хã hội ᴄhủ nghĩa Cu-ba đã tiến hành thành ᴄông ᴄải ᴄáᴄh ruộng đất.

2. Thái ấp là gì?

- Thái ấp là phần ruộng đất của quan lại, công thần hay quý tộc phong kiến được vua ban cấp. Manh nha có từ đời Lý. Phát triển dưới thời nhà Trần. Nguồn gốc ban đầu của thái ấp đều thuộc quyền sở hữu nhà nước nhưng khi được ban cấp thành thái ấp thì thái ấp thuộc sở hữu tư nhân của các quý tộc, "mãi mãi được lưu truyền" (lời Trần Hưng Đạo). Thái ấp vừa là một địa điểm quân sự, vừa là nơi ở của người được phong và cũng là nơi sản xuất nông nghiệp. Quy mô của thái ấp nhỏ bé, chỉ tương đương khoảng một, hai làng; tỉ lệ ít và chủ yếu ở đồng bằng.

3. Phân biệt thái ấp và điền trang

- Thái ấp là ruộng đất do vua cấp cho một số quý tộc, quan lại, nông dân trong Thái ấp phải nộp tô và làm lao dịch cho người được phong cấp. Phần lớn đất được phong cấp vẫn thuộc quyền sở hữu của nhà nước phong kiến.

- Thái ấp là nơi xây dựng phủ đệ, là cơ sở chính trị, mang tính chất quân sự => Thái ấp thường ở địa điểm trọng yếu, mang tính chất phòng thủ.

- Điền trang: là tổ chức kinh tế nông nghiệp với quy mô lớn, có nhiều ruộng đất, vườn tược, nhà cửa, tài sản của quý tộc. Điền trang được hình thành chủ yếu do công cuộc khai hoang của quý tộc, quan lại nhà Trần. Đất đai khai hoang được biến thành điền trang tư của chủ.

- Điền trang là kết quả của quá trình khai hoang, và mang tính chất kinh tế nhiều hơn => Điền trang thường ở địa điểm ven sông, thuận lợi cho canh tác nông nghiệp,...

---------------------------------

Ngoài Sự khác nhau cơ bản giữa điền trang và thái ấp thời Trần là gì? đã được VnDoc giới thiệu, mời các bạn cùng tham khảo thêm Giải bài tập SGK môn Lịch sử lớp 7, Giải bài tập SBT môn Lịch sử 7 để hoàn thành tốt chương trình học THCS.