Giáo án Văn 9: Các thành phần biệt lập tình thái, cảm thán theo Công văn 5512

HĐ của thầy và trò

ND (ghi bảng)

HOẠT ĐỘNG 1: MỞ ĐẦU

* Mục tiêu:

- Tạo tâm thế hứng thú cho HS.

- Kích thích HS tìm hiểu những đặc điểm cơ bản của các thành phần biệt lập

* Nhiệm vụ: HS nghiên cứu bài học.

* Phương thức thực hiện: Hđ cá nhân, hđ cả lớp.

* Yêu cầu sản phẩm: Hs suy nghĩ trả lời

* Cách tiến hành:

- GV chuyển giao nhiệm vụ: Cô giáo có câu:

- Chao ôi, các em chăm học quá!

- Có lẽ Lan nghỉ học vì ốm.

? Xác định kết cấu C-V của 2 câu văn trên? Cho biết từ “Chao ôi”, “Có lẽ” có tham gia vào việc diễn đạt nghĩa sự việc của câu không? Vậy nó là thành phần gì?

-HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ, suy nghĩ và trả lời:

-2 Hs phản biện

GV dẫn dắt vào bài học

HOẠT ĐỘNG 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI

* Mục tiêu: Giúp HS nắm được những nét cơ bản về Thành phần tình thái

* Nhiệm vụ: HS tìm hiểu ở nhà

* Phương thức thực hiện: trình bày dự án, hoạt động chung, hoạt động nhóm.

*Yêu cầu sản phẩm phiếu học tập, câu trả lời của HS.

*Cách tiến hành:

- Gv chuyển giao nhiệm vụ

Treo bảng phụ các VD phần I- gạch dưới các từ in đậm SGK, HS theo dõi

? Những câu trên trích từ văn bản nào?

? Xác định cấu trúc cú pháp các câu trên?

? Các từ ngữ gạch chân trong 2 câu trên thể hiện nhận định của người nói đối với sự việc nêu trong câu như thế nào? Tìm một số từ tương tự như những từ đó

(Gợi ý:? Từ nào thể hiện thái độ tin cậy cao hơn?)

? Nếu bỏ những từ ngữ đó đi thì nghĩa sự việc của câu chứa chúng có thay đổi không? Vì sao?

-Hs tiếp nhận nhiệm vụ và thực hiện yêu cầu

+ HS đọc yêu cầu.

+ HS hoạt động cá nhân.

+ HS hoạt động cặp đôi.

+ HS thảo luận.

- Đại diện nhóm trình bày.

- Dự kiến TL:

I/ Thành phần tình thái

Ví dụ

2. Nhận xét

- Chắc, có lẽ là nhận định của người nói đối với sự việc được nói đến trong câu.

+ “Chắc: thể hiện độ tin cậy cao.

+ “Có lẽ”: thể hiện độ tin cậy thấp.

->Thể hiện nhận định của người nói với sự việc được nói đến trong câu.

->Không tham gia vào việc diễn đạt nghĩa sự việc của câu.

-> Thành phần tình thái

3. GN/sgk

II/ Thành phần cảm thán

1. Ví dụ

2. Nhận xét

-“trời ơi”-> tiếc nuối; -“ồ” ->vui sướng

-> Biểu lộ thái độ t́nh cảm của người nói

-> Không tham gia diễn đạt nghĩa sự việc của câu

=> thành phần cảm thán.

3. GN(sgk)

III/ Luyện tập

1. Bài tập 1: Xác định TP tình thái, TP cảm thán.

- TP tình thái:

a) có lẽ

b) hình như

c) chả lẽ

- TP cảm thán:

b) chao ôi.

2. Bài tập 2.

3. Bài tập 3.

- Chịu trách nhiệm cao nhất về độ tin cậy

Với lòng…hình như…anh nghĩ rằng.

* “chiếc lược ngà” dùng “chắc” biểu thị độ tin cậy cao của sự việc nói đến