Oxide là gì, phân loại oxide, cách gọi tên oxide

Oxit là gì, phân loại oxit, cách gọi tên oxit được VnDoc biên soạn giúp giải đáp thắc mắc của bạn đọc về các câu hỏi học tập liên quan đến oxit, oxit là gì, cách gọi tên oxit.... Kèm theo các dạng câu hỏi bài tập, giúp củng cố luyện tập các kĩ năng thao tác làm bài tập liên quan đến oxit.

A. Tài liệu học tập liên quan.

• Tính chất hóa học của Oxide Acid
• Acid là gì? Tính chất hóa học của acid
• Tính chất Các loại hợp chất vô cơ
• Oxide lưỡng tính là gì? Các oxide lưỡng tính
• Oxide trung tính là gì? Tính chất hóa học của oxide trung tính
• 100 Câu hỏi trắc nghiệm về Oxide - Acid - Base - Muối
• Tính chất hóa học Oxide Base

I. OXIDE

1. Định nghĩa oxide

Oxide là hợp chất của hai nguyên tố, trong đó có một nguyên tố là oxygen.

2. Phân loại oxide

Dựa vào thành phần nguyên tố, oxide có thể phân thành hai loại:

• Oxide kim loại được tạo thành từ phản ứng của kim loại với oxygen,

Ví dụ như phản ứng giữa Ba và O₂ tạo ra BaO.

• Oxide phi kim được tạo thành từ phản ứng của phi kim với oxygen,

Ví dụ như phản ứng giữa C và O₂ tạo ra CO₂.

Dựa vào tính chất hoá học, oxide có thể phân thành bốn loại: oxide acid, oxide base, oxide lưỡng tính và oxide trung tính.

Tên gọi	Tính chất
Oxide base	Là những oxide tác dụng với dung dịch acid tạo thành muối và nước Na2O, K2O, BaO, CaO, FeO, CuO, ...
Oxide acid	Là những oxide tác dụng với dung dịch base tạo thành muối và nước SO2, CO2, P2O5, SO3, ....
Oxide lưỡng tính	Là những oxide tác dụng với dung dịch acid và dung dịch base tạo thành muối và nước Al2O3, ZnO, ...
Oxide trung tính	Là những oxide không tạo muối NO, CO, ....

3. Gọi tên Oxide

Quy tắc gọi tên oxide

• Với nguyên tố chỉ có một hoá trị, ta đặt tên nguyên tố trước oxide, ví dụ như Sine oxide (ZnO).
• Nguyên tố nhiều hoá trị: Tên nguyên tố (hoá trị của nguyên tố) + oxide
• Cách đặt tên oxide của phi kim nhiều hoá trị:
• (Tiền tố chỉ số nguyên tử của nguyên tố) Tên nguyên tố + (tiền tố chỉ số nguyên tử oxygen) oxide
• (Tiền tố mono là một, đi là hai, trẻ là ba, tetra là bốn)

3.1. Đối với oxide của kim loại

Tên kim loại + (hóa trị, đối với kim loại có nhiều hóa trị) + Oxide

Ví dụ:

KIM LOẠI	VÍ DỤ
Iron (Fe)	FeO: iron (II) oxide
	Fe2O3: iron (III) oxide
Copper (Cu)	CuO: copper (II) oxide
Chromium (Cr)	CrO: chromium (II) oxide
	Cr2O3:chromium (III) oxide

3.2. Đối với oxide của phi kim

Cách 1: Tên phi kim + (hóa trị) + oxide

Cách 2: Số nguyên tử phi kim (tiền tố) + tên nguyên tố + số oxygen (tiền tố) + oxide

Số	Tiền tố
1	Mono
2	Di
3	Tri
4	Tetra
5	Penta

Ví dụ:

CÔNG THỨC HÓA HỌC	TÊN GỌI
CO	carbon (II) oxide hay carbon monoxide
CO2	carbon (IV) oxide hay carbon dioxide
SO2	sulfur (IV) oxide hay sulfur dioxide
SO3	sulfur (VI) oxide hay sulfur trioxide
N2O	Nitrogen (I) oxide
N2O5	Dinitrogen pentoxide
NO2	Nitrogen dioxide
P2O5	phosphorus (V) oxide hay diphosphorus pentoxide
SiO2	Silicon dioxide

II. Tính chất hóa học của Oxide

Mỗi loại oxide lại có các tính chất hóa học khác nhau, cụ thể:

1. Tính chất của oxide acid

• Tác dụng với nước: Khi cho oxide acid tác dụng với nước sẽ tạo ra một loại acid tương ứng.

SO₂ + H₂O → H₂SO4

• Tác dụng với base: oxide acid tác dụng được với 4 kim loại kiềm và kiềm thổ là NaOH, Ca(OH)₂, KOH, Ba(OH)₂.

CO₂ + KOH → K₂CO₃ + H₂O

SO₂ + Ba(OH)₂ → BaSO₃ + H₂O

• Tác dụng với oxide base: oxide acid tác dụng với oxide base tạo thành muối tương ứng.

Na₂O + CO₂ → Na₂CO₃

CaO + CO₂ → CaCO₃

2. Tính chất của oxide base

• Tác dụng với nước: Chỉ có 4 kim loại kiềm và kiềm thổ là Na₂O, CaO, K₂O và BaO là có khả năng tác dụng với nước. Sau quá trình phản ứng, chúng ta sẽ thu được dung dịch kiềm.

BaO + H₂O → Ba(OH)₂

Na₂O + H₂O → NaOH

• Tác dụng với acid: Oxide base tác dụng với axit tạo thành muối tương ứng và nước.

CaO + 2HCl → CaCl₂ + H₂O

Na₂O + H₂SO₄ → Na₂SO₄ + H₂O

• Tác dụng với oxide acid: Oxide acid tác dụng với oxide base tạo thành muối

Na₂O + CO₂ → Na₂CO₃

CaO + CO₂ → CaCO₃

III. BÀI TẬP VẬN DỤNG

1. Bài tập trắc nghiệm

Câu 1: Dãy chất nào sau đây chỉ gồm các oxide acid?

A. CO₂, SO₃, Na₂O, NO₂.

B. CO₂, SO₂, P₂O₅, CaO.

C. SO₂, P₂O₅, CO₂, N₂O₅.

D. SiO₂, CO₂, P₂O₅, CuO.

Câu 2: Để khử chua đất trồng, người ta sử dụng CaO. Dựa vào tính chất hóa học nào dưới đây mà CaO được dùng làm chất khử chua đất trồng?

A. Tác dụng với acid.

B. Tác dụng với base.

C. Tác dụng với oxide acid.

D. Tác dụng với muối.

Câu 3: Trong các oxide sau: CuO, CaO, P₂O₅, FeO, Na₂O, các oxit phản ứng được với nước ở điều kiện thường gồm

A. CaO, P₂O₅, FeO.

B. CuO, CaO, P₂O₅.

C. P₂O₅, FeO, Na₂O.

D. CaO, P₂O₅, Na₂O.

Câu 4: Ô nhiễm không khí có thể tạo ra mưa acid gây ra tác hại rất lớn với môi trường. Hai khí nào sau đây đều là nguyên nhân gây ra mưa acid?

A. N₂ và H₂S.

B. O₂ và CO₂.

C. SO₂ và NO₂.

D. NH₃ và HCl.

Câu 5: “Nước đá khô” không nóng chảy mà thăng hoa nên được dùng để tạo môi trường lạnh và khô rât tiện cho việc bảo quản thực phẩm. Nó cũng được dùng để làm mưa nhân tạo. Nước đá khô là:

A. CO rắn.

B. H₂O rắn.

C. CO₂ rắn.

D. SO₂ rắn.

Câu 6: Trong công nghiệp lưu huỳnh đioxit được điều chế bằng cách

A. cho Na₂SO₃ tác dụng với dung dịch H₂SO₄.

B. nhiệt phân CaSO₃ ở nhiệt độ cao.

C. cho Cu tác dụng với H₂SO₄ đặc, nóng.

D. đốt quặng pirit sắt.

Câu 7: Cho các chất sau: BaO, CaCO₃, K₂O, Fe₃O₄, Na₂O, N₂O, KMnO₄. Có bao nhiêu chất là oxide?

A. 4.

B. 5.

C. 6.

D. 7.

Câu 8: Trên mặt nước ở các hố vôi lâu ngày có lớp màng cứng. Lớp màng này được tạo thành do Ca(OH)₂ phản ứng với khí X có trong không khí. Vậy khí X là

A. N₂.

B. O₂.

C. CO₂.

D. CO.

Câu 9: Cho các oxide: Na₂O, CaO, SO₂, CO₂. Số cặp chất phản ứng được với nhau ở điều kiện thích hợp là

A. 2.

B. 3.

C. 4.

D. 5.

Câu 10: Dẫn hỗn hợp khí gồm CO₂, CO, NO, SO₂ lội qua dung dịch nước vôi trong dư, khí thoát ra là

A. CO, NO.

B. CO₂, NO.

C. SO₂, CO.

D. CO₂ và SO₂.

Đáp án câu hỏi trắc nghiệm 

1 C	2 A	3 D	4 C	5 C
6 D	7 A	8 C	9 C	10 D
11 C	12 B	13 A	14 B	15 A
16 C	17 A	18 C	19 C	20 B
21 D	22 A	23 C	24 B	25 C
26 B	27 D	28 B	29 D	30 C

2. Phần bài tập tự luận

Hướng dẫn giải bài tập 

A có công thức tổng quát: A: XO_n; B: YH_m

Trong A, Oxygen chiếm 50% khối lượng:

=> $50=\frac{16n.100}{X+16n}$

<=> 50X + 800n = 1600n

<=> X = 16n

• Khi n = 1 => X= 16 (loại)
• Khi n = 2 =>X = 32 (S)
• Khi n = 3 => X = 48 (loại) 
• Khi n = 4 =>X = 64 (loại). (Vì Cu có hóa trị I và II )

Vậy X là Lưu huỳnh

=>Công thức phân tử của A: SO₂

Trong B, Hydrogen chiếm 25% khối lượng

=> $25=\frac{m.100}{Y+m}$

<=> 25Y + 25m = 100m

=>Y = 3m (I)

Mà $\frac{M_{S{O}_2}}{M_{Y{H}_m}}=\frac{1}{4}$

=>M_YHm = 16 (g/mol)

<=>Y + m=16<=>Y + m=16

Thay (I) vào, ta được:

3m + m = 16

=>m = 4

=>Y = 3m = 12(C) => Công thức phân tử của B: CH₄

Đáp án hướng dẫn giải 

Gọi công thức tổng quát của oxit là: M_xO_y

%O = 100 - 63.218 = 36.782 (%)

Theo đề bài ta có: $\frac{M_x}{63.218}=\frac{16y}{36.782}$

=> 36.782M_x = 1011.488y

=> Mx = 27.5y => M = 27.5y/x

• Nếu x = 1, y = 1 => M = 27.5 (loại)
• Nếu x = 2, y = 1 => M = 55 (Mn)
• Nếu x = 3, y = 1 => Loại

Vậy công thức của oxit là: MnO₂

Đáp án hướng dẫn giải 

Gọi công thức của oxide là N_xO_y

Vì d_NxOy/kk = 1,59 => M_NxOy = 1,59.29 ≈ 46,11

=> M_NxOy = 46

=> 14x + 16y = 46 (x,y nguyên)

Giả sử x = 0 => y ≤ 2,875 => y ≤ 2

• Khi y = 1 thì x = 2,14 (loại)
• Khi y = 2 thì x = 1 (thoả mãn)

Vậy công thức oxide là NO₂.

Đáp án hướng dẫn giải 

Phương trình phản ứng hóa học

FeO + H₂ → Fe + H₂O

Fe₂O₃ + 3H₂ → 2Fe + 3H₂O

Gọi n_FeO là x; n_Fe2O3 là y, ta có:

$\{\begin{array}{l}72x+160y=9,6\\ 18x+54y=2,88\end{array}$

⇒ x = 0,03 (mol); y = 0,06 (mol)

⇒m_FeO = 0,03.72 =2,16 (g)

⇒%FeO = 2,16.100/9,6 = 22,5 %

⇒%Fe₂O₃ = 100 − 22,5 = 77,5 %

b,Theo 2 phương trình, ta có:

n_H2 = n_H2O = 2,88/18 = 0,16 (mol)

⇒V_H2= 0,16.22,4 = 3,9664 (l)

Đáp án hướng dẫn giải 

Gọi CTHH của oxit là R₂O

%m_R = 100% − 25,806% = 74,194%

⇒ 2.M_R/(2.M_R + 16) = 0,74194⇒

⇔ 1,48388.M_R + 11,87104 = 2.M_R

⇔ 0,51612.M_R = 11,87104

⇔ M_R = 23 ⇔ M_R = 23

⇒ R là Sodium (Na)

⇒ Công thức phân tử của oxide là Na₂O: sodium oxide

Đáp án hướng dẫn giải

Gọi CT của oxit kim loại R là RO (x,y ∈N*)

%m_R = 71,43% ⇒ M_R/(M_R +16) = 0,7143

⇔ M_R =0,7143.M_R + 11,4288

⇔ M_R = 40

⇒ R là Ca. 

Đáp án hướng dẫn giải 

Ta có : O hóa trị II còn X hóa trị IV

=> Công thức tổng quát: XO₂

ta có: %M_X = M_X/(M_X+16.2).100% = 40

=> M_X = 40%.16.2/100% ≃12 (g)

=> X là cacbon

Công thức hóa học:CO₂

Tên gọi: Carbon dioxide

Đáp án hướng dẫn giải

Khối lượng mol của mỗi nguyên tố bằng:

m_Fe = 160.70% = 112 (g)

m_O = 160 - 112 = 48 (g)

Số mol của mỗi nguyên tử bằng

n_Fe = 112/56= 2 (mol)

n_O = 48/16 = 3 (mol)

Vậy công thức hóa học của hợp chất là: Fe₂O₃

Đáp án hướng dẫn giải 

a/ Phương trình phản ứng hóa học

CuO + 2HCl → CuCl₂ + H₂O

b/

Theo phương trình hóa học:

nCuCl₂ = n_CuO = 12/80 = 0,15 (mol)

→ mCuCl₂ = 0,15.135 = 20,25 (gam)

Đáp án hướng dẫn giải 

Phương trình phản ứng

CO₂ + Ca(OH)₂ → CaCO₃ + H₂O

Theo phương trình hóa học:

nCO₂ pư = nCaCO₃ = 1,8/100 = 0,018 (mol)

→VCO₂ = 0,018.24,79 = 0,44622 (lít)

Chi tiết bộ câu hỏi trắc nghiệm, tự luận trong FILE TẢI VỀ

...................