Tính chất hóa học của Oxit axit

Tính chất hóa học của Oxit axit được VnDoc biên soạn, nằm trong Bài 1: Tính chất hóa học của oxit và phân loại oxit Hóa học 9. Được biên soạn nội dung kiến thức được đi sâu hơn ở từng phần. Đưa các dạng bài tập giúp các bạn học sinh nắm chắc lý thuyết từ đó vận dụng vào các dạng bài tập. Mời các bạn tham khảo chi tiết nội dung bên dưới.

>> Mời các bạn tham khảo thêm tài liệu liên quan 

• Tính chất hóa học Oxit Bazơ
• Axit là gì? Tính chất hóa học của axit
• Oxit lưỡng tính là gì? Các oxit lưỡng tính
• Oxit trung tính là gì? Tính chất hóa học của oxit trung tính

I. Oxit axit là gì? 

1. Thường là oxit của phi kim tương ứng với một axit.

Thí dụ: SO₃ tương ứng với H₂SO₄

2. Cách gọi tên oxit axit

Để gọi tên oxit axit, người ta sẽ gọi theo công thức như sau:

Tên oxit axit: (tên tiền tố chỉ số nguyên tử của phi kim) + tên phi kim + (tên tiền tố của chỉ số nguyên tử oxi) + “Oxit

II. Tính chất hóa học của oxit axit 

1. Oxit axit tác dụng với nước H₂O

Hầu hết các oxit axit khi hòa tan vào nước sẽ cho ra dung dịch oxit (trừ SiO₂)

Phương trình phản ứng: Oxit axit + H₂O → Axit

P₂O₅ + 3H₂O → 2H₃PO₄

SO₃ + H₂O → H₂SO₄ 

N₂O₅ + H₂O → 2HNO₃

2. Oxit axit tác dụng với oxit bazơ 

Khi cho oxit axit tác dụng với oxit bazơ tan sẽ tạo ra muối (thường là những oxit có thể tác dụng được với nước)

Phương trình phản ứng: Oxit axit + Oxit bazơ → Muối

CO₂ + CaO → CaCO₃

P₂O₅ + 3Na₂O → 2Na₃PO₄

3. Oxit axit tác dụng với bazơ 

Bazơ tan là bazơ của kim loại kiềm cùng kiềm thổ mới. Cụ thể, có 4 bazơ tan như: NaOH, KOH, Ca(OH)₂ và Ba(OH)₂ 

Phương trình phản ứng: Oxit axit + Bazơ → Muối + H₂O

CO₂ + NaOH → Na₂CO₃ + H₂O

CO₂ + NaOH → NaHCO₃

III. Các dạng bài tập oxit axit

Dạng 1: Oxit axit tác dụng với dung dịch kiềm

1. Bài toán CO₂, SO₂ dẫn vào dung dịch NaOH, KOH

Khi cho CO2 (hoặc SO₂) tác dụng với dung dịch NaOH đều xảy ra 3 khả năng tạo muối:

CO₂ + 2NaOH → Na₂CO₃ + H₂O (1)

CO₂ + NaOH → NaHCO₃ (2)

Đặt T = n_NaOH/n_CO2

Nếu T = 2: chỉ tạo muối Na₂CO₃

Nếu T ≤ 1: chỉ tạo muối NaHCO₃

Nếu 1 < T < 2: tạo cả muối NaHCO₃ và Na₂CO₃

Hướng dẫn giải chi tiết

n_CO2 = 0,075 mol

n_KOH = 0,15.1 = 0,15 mol

Xét tỉ lệ số mol T = n_KOH/n_CO2 = 0,15/0,075 = 2 chỉ tạo muối K₂CO₃

CO₂ + 2KOH → K₂CO₃ + H₂O

0,075 mol → 0,075 mol

Vì thể tích dung dịch trước và sau không thay đổi => V_dd = 150 ml = 0,15 lít

=>CM_K2CO3= 0,075/0,15 = 0,5M

Hướng dẫn giải chi tiết

n_CO2= 4,48/22,4 = 0,2 mol

n_NaOH = 0,15.1 = 0,15 mol

T = n_NaOH/n_CO2 = 0,15/0,2 = 0,75 T< 1

⇒ Tạo muối NaHCO₃

NaOH + CO₂ → NaHCO₃

n_NaHCO3 = n_NaOH = 0,15 mol

m_NaHCO3 = 0,15.84 = 12,6g

2. Bài toán CO₂, SO₂ dẫn vào dung dịch Ca(OH)₂, Ba(OH)₂

Do ta không biết sản phẩm thu được là muối nào nên phải tính tỉ lệ T:

Ca(OH)₂ + CO₂ → CaCO₃↓ + H₂O (1)

Ca(OH)₂ + 2CO₂ → Ca(HCO₃)₂ (2)

Đặt T = n_CO2 : nCa(OH)₂

Nếu T ≤ 1: chỉ tạo muối CaCO₃

Nếu T = 2: chỉ tạo muối Ca(HCO₃)₂

Nếu 1 < T < 2: tạo cả muối CaCO₃ và Ca(HCO₃)₂

Đáp án hướng dẫn giải

n_CO2 = 6,72/22,4 = 0,3mol

n_Ca(OH)2 = 0,1mol

n_CO2:n_Ca(OH)2 = 0,3/0,1 = 3 => Sau phản ứng chỉ tạo muối Ca(HCO₃)₂

Phương trình hóa học

2CO₂ + Ca(OH)₂ → Ca(HCO₃)₂

=>n_Ca(HCO3)2 = n_Ca(OH)2 = 0,1mol

=>m_Ca(HCO3)2 = 0,1.162 = 16,2 gam

Ví dụ minh họa 3. Sục từ từ V lít khí SO₂ ở đktc vào 100 ml dung dịch Ba(OH)₂ 1,5M, thu được 23,3 gam kết tủa. Tính giá trị của V.

Đáp án hướng dẫn giải

Ta có: n_Ba(OH)2 = 0,15 mol; n_BaSO3 = 0,1 mol.

Vì n↓ < n_Ba(OH)2 nên kết tủa chưa cực đại ⇒ Có các trường hợp sau:

Trường hợp 1: Ba(OH)₂ dư ⇒ muối tạo thành chỉ có BaSO₃

Phương trình hóa học

SO₂ + Ba(OH)₂→ BaSO₃ + H₂O

0,1 0,1 mol

⇒ V_SO2 = 0,1.22,4 = 2,24 lít

Trường hợp 2: SO₂ hết nhưng đã hòa tan 1 phần kết tủa.

Phương trình hóa học

SO₂ + Ba(OH)₂→ BaSO₃ + H₂O (1)

0,15 0,15 0,15mol

Theo (1) thì n_BaSO3 = 0,15mol, nhưng theo đề thì n_BaSO3 = 0,1mol

⇒ n_BaSO3 bị hòa tan: 0,15 – 0,1 = 0,05 mol

SO₂ + BaSO₃ + H₂O → Ba(HSO₃)₂ (2)

0,05 0,05mol

⇒ V_SO2= (0,15 + 0,05).22,4 = 4,48 lít

Dạng 2. Bài tập phản ứng giữa các oxit axit tác dụng với nước

Một số lưu ý cần nhớ:

Nhiều oxit axit tác dụng với nước tạo thành dung dịch axit.

VD: SO₃ + H₂O → H₂SO₄

Hướng dẫn giải chi tiết

n_SO3 = 8/80= 0,1mol

Phương trình hóa học

SO₃ + H₂O → H₂SO₄

0,1 → 0,1 mol

=> C_M = n/V = 0,1/0,25 = 0,4M

Hướng dẫn giải chi tiết

...............................................

Trên đây VnDoc đã đưa tới các bạn Tính chất hóa học của Oxit axit. Để có kết quả cao hơn trong học tập, VnDoc xin giới thiệu tới các bạn học sinh tài liệu Chuyên đề Toán 9, Chuyên đề Vật Lí 9, Chuyên đề Hóa 9, Tài liệu học tập lớp 9 mà VnDoc tổng hợp và đăng tải.