Nguyên nhân ra đời của thị quốc

VnDoc xin giới thiệu bài Nguyên nhân ra đời của thị quốc được chúng tôi sưu tầm và tổng hợp lí thuyết trong chương trình giảng dạy. Nội dung tài liệu sẽ giúp các bạn học sinh học tốt môn Lịch sử lớp 10 hiệu quả hơn. Mời các bạn tham khảo.

Nguyên nhân ra đời của thị quốc là do tình trạng đất đai phân tán nhỏ và cư dân sống bằng nghề thủ công và thương nghiệp nên đã hình thành các thị quốc.

1. Thị quốc là gì?

Thị quốc là khái niệm được sử dụng phổ biến từ thời Hy Lạp cổ đại và Roma, dùng để chỉ mỗi vùng, mỗi mỏm bán đảo được xem là giang sơn của một bộ lạc. Mặc dù được hình thành trên các bán đảo hay các mỏm bán đảo nhưng khi xã hội được phân chia giai cấp thì đây cũng được coi là một nước. Vì vậy, có thể coi thị quốc bấy giờ là một quốc gia.

Thị quốc thường tập trung ở Địa Trung Hải, mỗi vùng, mỗi mỏm bán đảo là một giang sơn của bộ lạc. Khi xã hội có giai cấp hình thành thì đây cũng là một nước. Nước nhỏ, nghề buôn bán phát triển nên cư dân sống tập trung chủ yếu ở thành thị.

Điều kiện hình thành:

+ Ven bờ Bắc Địa Trung Hải có nhiều đồi núi chia cắt đất đai thành nhiều vùng nhỏ, không có điều kiện tập trung đông dân cư ở một nơi.

+ Khi xã hội có giai cấp hình thành thì đây cũng là một nước. Mỗi thành viên là công dân của nước mình.

+ Khi dân cư sống thiên về nghề thủ công thì sự tập trung đông đúc lại không cần thiết. Mỗi vùng, mỗi mỏm bán đảo là giang sơn của một bộ tộc.

2. Nguyên nhân hình thành thị quốc

Do địa hình chia cắt, đất đai nhiều vùng nhỏ, không có điều kiện tập trung dân cư ở một nơi. Khi xã hội bắt đầu có sự phân chia giai cấp thì các thị quốc cũng được xem là một nước. Dần dần, các thị quốc nhờ vào sức lao động của cá nhân cũng như sự hỗ trợ, trao đổi qua lại mà phát triển hơn. Sau có sự tham gia buôn bán với các vùng lân cận thì thị quốc bắt đầu có sự mở rộng và phát triển hơn nữa. Nhìn chung, mặc dù nền kinh tế của thị quốc so với các quốc gia nằm trong nội địa có vẻ không mấy phát triển phồn thịnh bởi gặp rất nhiều khó khăn, song cuộc sống của cư dân vẫn được đảm bảo tồn tại tốt. Hơn nữa nghề buôn bán và làm nghề thủ công là chính nên mỗi bộ lạc sống ở từng mỏm bán đảo, khi hình thành xã hội có giai cấp thì đây cũng hình thành Nhà nước (Thị quốc).

3. Đặc điểm của thị quốc

– Đối với tổ chức của thị quốc:

+ Thành thị có phố xá, lâu đài, đền thờ, sân vận động, nhà hát và quan trọng hơn cả là có bến cảng. Do đó, người ta còn gọi nước đó là thị quốc (thành thị là quốc gia).

+ Phần chủ yếu của một nước là thành thị với một vùng đất đai trồng trọt ở xung quanh.

+ Do nước nhỏ, nghề buôn phát triển nên dân cư sống tập trung ở thành thị.

– Hoạt động kinh tế trong thị quốc:

+ Các thị quốc luôn giữ quan hệ buôn bán với nhau và với các vùng xa.

+ Người ta bàn và quyết định nên buôn bán với nước nào và loại hàng gì, dùng ngân quỹ vào việc gì, nên trợ cấp cho dân nghèo bao nhiêu, có biện pháp gì để duy trì thế chế dân chủ và đặc biệt là có chấp nhận với nhau và với các vùng xa.

+ Thị quốc cổ đại là đô thị buôn bán làm nghề thủ công và sinh hoạt dân chủ, mỗi thành thị là một nước riêng.

– Đối với tính dân chủ của thị quốc:

Quyền lực không nằm trong tay quí tộc mà nằm trong tay Đại hội công dân. Đại hội công dân bầu và cử ra các cơ quan nhà nước, (không có vua), quyết định mọi công việc nhà nước. Hội đồng 500 có vai trò như Quốc hội, người ta bầu 10 viên chức điều hành chính phủ, nhiệm kỳ một năm.

– Bản chất của nền dân chủ cổ đại ở Hy Lạp, Rô ma:

+ Nô lệ bị bóc lột và bị khinh rẻ nên thường phản kháng chủ nô. Ở Hy Lạp hình thức phản kháng chủ yếu là trễ nải trong lao động và bỏ trốn, nhất là khi có chiến tranh. Ở Rô ma thì họ nổi dậy khởi nghĩa chống đối thực sự.

+ Sự giàu có của Hy Lạp dựa trên nền kinh tế công thương nghiệp, sử dụng lao động nô lệ, khiến cho sự cách biệt giữa giàu và nghèo giữa chủ nô và nô lệ ngày càng lớn. Ở Rô ma sự cách biệt này là lớn hơn.

----------------------------------------

Trên đây VnDoc đã giới thiệu tới các bạn nội dung bài Nguyên nhân ra đời của thị quốc. Để có kết quả học tập tốt và hiệu quả hơn, VnDoc xin giới thiệu tới các bạn học sinh tài liệu Lịch sử 10 Cánh Diều, Giải bài tập Lịch Sử 10, Lịch sử 10 Kết nối tri thức, Lịch sử 10 Chân trời sáng tạo, Trắc nghiệm Lịch sử 10. Tài liệu học tập lớp 10 mà VnDoc tổng hợp biên soạn và đăng tải.