Soạn bài Ông đồ

Soạn Văn 7 bài Ông đồ sách Cánh diều hướng dẫn trả lời các câu hỏi trong SGK Ngữ văn 7 Cánh diều tập 1, giúp các em biết cách soạn Văn 7 Cánh diều và có sự chuẩn bị bài kỹ lưỡng trước khi đến lớp. Sau đây mời các bạn tham khảo chi tiết.

Soạn Văn 7 bài Ông đồ phần Chuẩn bị

1. Ngoài bài thơ Đêm nay Bác không ngủ của Minh Huệ (đã học ở lớp 6), em còn biết thêm bài thơ năm chữ nào khác không?

2. Đọc trước bài thơ Ông đồ, tìm hiểu thêm thông tin về tác giả Vũ Đình Liên

3. Tìm hiểu thêm về chữ Nho và nghệ thuật viết chữ Nho (thư pháp).

Hướng dẫn trả lời:

1. Ngoài bài thơ Đêm nay Bác không ngủ của Minh Huệ, em còn biết thêm các bài thơ năm chữ sau đây:

Mùa xuân nho nhỏ (Thanh Hải), Trăng ơi từ đâu đến (Trần Đăng Khoa), Dưới giàn hoa thiên lý (Nguyễn Nhật Ánh),...

Tham khảo thêm câu trả lời: Các bài thơ năm chữ mà em biết

2. Đọc trước bài thơ Ông đồ, tìm hiểu thêm thông tin về tác giả Vũ Đình Liên

Tiểu sử:

- Tác giả Vũ Đình Liên

+ Vũ Đình Liên (1913-1996)

+ Quê quán: quê gốc ở Hải Dương nhưng sống chủ yếu ở Hà Nội

+ Là một trong những nhà thơ lớp đầu tiên của phong trào thơ mới

Sự nghiệp:

+ Ngoài sáng tác thơ, ông còn nghiên cứu, dịch thuật, giảng dạy văn học

+ Tác phẩm tiêu biểu: Lũy tre xanh, Mùa xuân cộng sản, Hạnh phúc…

+ Phong cách sáng tác: mang nặng nỗi niềm xưa, nỗi niềm hoài cổ hoàn vọng

3. Tìm hiểu thêm về chữ Nho và nghệ thuật viết chữ Nho (thư pháp)

- Chữ Nho có gốc là chữ Hán nhưng lại được phát âm bằng tiếng Việt. Nhờ mượn chữ Hán về dùng mà chúng ta bổ sung thêm rất nhiều kho từ cho tiếng Việt

- Nghệ thuật viết chữ Nho (thư pháp): là nghệ thuật tạo hình chữ viết, thông qua thư pháp thể hiện những suy nghĩ nội tâm của người viết và giúp người viết rèn luyện sự kiên trì, tỉ mỉ, chiêm nghiệm những triết lý của cuộc sống.

Soạn Văn 7 bài Ông đồ phần Đọc hiểu

Trả lời câu hỏi giữa bài

Câu 1 (trang 47 SGK Ngữ văn 7 Tập 1): Xác định vần và nhịp của bài thơ.

Hướng dẫn trả lời:

- Vần của bài thơ: vần cách.

- Nhịp của bài thơ: 2/3 và 3/2.

Câu 2 (trang 47 SGK Ngữ văn 7 Tập 1): Cảnh và người ở phần đầu bài thơ hiện lên như thế nào?

Hướng dẫn trả lời:

- Cảnh hiện lên phần đầu bài thơ: hoa đào nở, phố đông người =>không khí đông vui tấp nập của ngày Tết.

- Người hiện hiên phần đầu bài thơ: ông đồ già với mực tàu, giấy đỏ, bao nhiêu người thuê viết => hình ảnh gần gũi quen thuộc trong mỗi dịp Tết.

Tham khảo thêm đáp án tại đây: Cảnh và người ở phần đầu bài thơ hiện lên như thế nào?

Câu 3 (trang 47 SGK Ngữ văn 7 Tập 1): Tài năng viết chữ của ông đồ được thể hiện ở chi tiết nào?

Hướng dẫn trả lời:

- Tài năng viết chữ của ông đồ được thể hiện ở chi tiết: “hoa tay thảo những nét/ như phượng múa rồng bay”.

Tham khảo thêm đáp án tại đây: Tài năng viết chữ của ông đồ được thể hiện ở chi tiết nào?

Câu 4 (trang 47 SGK Ngữ văn 7 Tập 1): Từ “Nhưng” ở dòng 9 có vai trò gì?

Hướng dẫn trả lời:

- Từ “Nhưng” ở dòng 9 có vai trò dẫn dắt ý thớ từ khổ trước với khổ sau và tạo bước ngoặt trong cảm xúc của người đọc.

Câu 6 (trang 48 SGK Ngữ văn 7 Tập 1): Các hình ảnh ở khổ thơ cuối có gì khác so với khổ thơ đầu?

Hướng dẫn trả lời:

- Hình ảnh ở khổ cuối khác với khổ đầu là: không thấy ông đồ già bày mực tàu giấy đỏ nữa; phố không còn đông đúc tấp nập.

Tham khảo thêm: Các hình ảnh ở khổ thơ cuối bài thơ Ông đồ có gì khác so với khổ thơ đầu

Trả lời câu hỏi cuối bài

Câu 1 (trang 48, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Bài thơ Ông đồ viết về ai và về việc gì? Ai là người bày tỏ cảm xúc, suy nghĩ trong bài thơ? Đó là cảm xúc, suy nghĩ gì?

Hướng dẫn trả lời:

Bài thơ viết về ông đồ viết thư pháp thời xưa và sự lãng quên của xã hội với ông đồ. Bài thơ là tiếng nói thẳm sâu tận đáy lòng của tác giả trước sự lụi tàn của một thế hệ, một tư tưởng và một nét đẹp của cảnh cũ, người xưa.

Tham khảo thêm: Bài thơ Ông đồ viết về ai và về việc gì?

Câu 2 (trang 48, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Nội dung bài thơ được trình bày theo trình tự nào? Cách trình bày ấy có tác dụng gì?

Hướng dẫn trả lời:

Nội dung bài thơ được trình bày theo trình tự thời gian, từ ngày xưa đến ngày nay. Qua đó thể hiện sự thay đổi và vắng bóng nghệ thuật thư pháp, vắng hình ảnh ông đồ.

Tham khảo thêm: Nội dung bài thơ Ông đồ được trình bày theo trình tự nào

Câu 3 (trang 48, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Chỉ ra và phân tích sự khác nhau của hình ảnh ông đồ ở các khổ thơ 1,2 so với các khổ thơ 3,4. Sự khác nhau ấy nói lên điều gì?

Hướng dẫn trả lời:

- Khổ 1+2: hình ảnh ông đồ viết chữ nho ngày Tết là một hình ảnh đẹp, đem lại niềm vui cho mọi người. Ngày ấy nghệ thuật thư pháp còn được coi trọng

- Khổ 3+4: vẫn diễn tả không gian ấy, thời gian ấy, nhưng không khí khác: vắng vẻ theo từng năm, đến giờ thì hầu như không còn "người thuê viết".

=> Sự khác nhau gợi cho người đọc cảm xúc thương cảm ông đồ, ông đang bị lãng quên cùng với thú chơi câu đối một thời.

Tham khảo thêm: Sự khác nhau của hình ảnh ông đồ ở các khổ thơ 1, 2 so với các khổ thơ 3, 4

Câu 4 (trang 48, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Trong bài thơ, tác giả sử dụng những biện pháp tu từ nào? Nêu tác dụng của những biện pháp đó.

Hướng dẫn trả lời:

* Các biện pháp tu từ được sử dụng trong bài:

- Nhân hóa:

“Giấy đỏ buồn không thắm

Mực đọng trong nghiên sầu”

→ Giấy, mực không được động đến nên buồn sầu. Chúng cũng có tâm hồn, cảm xúc như con người.

- So sánh:

“Hoa tay thảo những nét

Như phượng múa, rồng bay”

→ Tài năng viết chữ của ông đồ. Ông viết đẹp, nghệ thuật như phượng múa, rồng bay.

Tham khảo thêm: Trong bài thơ Ông đồ, tác giả sử dụng những biện pháp tu từ nào, hãy nêu tác dụng?

Câu 5 (trang 48, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Theo em, những dòng thơ sau tả cảnh hay tả tình? Vì sao?

- Giấy đỏ buồn không thắm;

Mực đọng trong nghiên sầu…

- Lá vàng rơi trên giấy;

Ngoài trời mưa bụi bay

Hướng dẫn trả lời:

Những câu thơ trên là những câu thơ không chỉ tả cảnh. Tác giả đã dùng biện pháp nhân hoá làm cho giấy, mực, những vật vô tri cũng biết sầu buồn. Phải chăng, cái buồn của bản thân ông đồ cũng làm lây nhiễm sang cảnh vật? Lá vàng, mưa bụi thật là buồn. Lá lại rơi trên giấy không thắm, mưa bụi lại làm cho cảnh vật như nhoè mờ. Ông đồ đã bị lãng quên, càng bị khuất lấp. Những câu thơ như thế đã làm cho bài thơ tạo được cho người đọc ấn tượng và ám ảnh sâu sắc.

Xem thêm: Những dòng thơ sau tả cảnh hay tả tình? Vì sao?

Câu 6 (trang 48, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Qua bài thơ Ông đồ, em hiểu gì về tục “xin chữ” mỗi dịp Tết đến, xuân về? Nếu vẽ minh họa cho bài thơ, em sẽ vẽ hình ảnh nào?

Hướng dẫn trả lời:

Cùng với tục khai bút đầu năm, người Việt còn có thói quen xin chữ và cho chữ vào những ngày Tết cổ truyền của dân tộc. Đây là một việc làm mang nhiều ý nghĩa văn hóa, thể hiện sự trọng chữ nghĩa trọng tri thức và cũng là mong muốn xin được con chữ lấy may mắn, cầu một năm tài lộc, phúc thọ đầy nhà.

Nếu vẽ minh họa cho bài thơ, em sẽ vẽ hình ảnh ông đồ cặm cụi ngồi viết thư pháp.