Soạn bài Văn hóa hoa - cây cảnh lớp 9 Kết nối tri thức

Bản quyền tài liệu thuộc về VnDoc
Nghiêm cấm các hành vi sao chép với mục đích thương mại.

A. Trước khi đọc Văn hóa hoa cây cảnh

Câu 1 trang 96 Ngữ Văn 9 Tập 2 Kết nối tri thức: Yêu thiên nhiên là một tình cảm tự nhiên và đặc điểm của con người. Theo em, tình yêu đó có những biểu hiện nổi bật nào?

Trả lời:

Gợi ý những biểu hiện nổi bật của tình yêu thiên nhiên:

• Yêu thích các hoạt động hòa mình vào thiên nhiên như cắm trại, picnic, ngắm cảnh, du lịch...
• Thích khám phá, chiêm ngưỡng các cảnh đẹp của thiên nhiên (rừng cây, vườn hoa, sông suối, hang động...)
• Bảo vệ thiên nhiên (cây cối, hoa cỏ, các loài động vật hoang dã, cảnh quan thiên nhiên...)
• Lên án các hành vi phá hoại thiên nhiên...

Câu 2 trang 96 Ngữ Văn 9 Tập 2 Kết nối tri thức: Trong bối cảnh đời sống hiện đại, việc tạo ra một không gian cư trú gần gũi, thân thiện với thiên nhiên có thể gặp phải những thách thức gì?

Trả lời:

Gợi ý:

Những thách thức của con người trong việc tạo ra một không gian cư trú gần gũi, thân thiện với thiên nhiên ở bối cảnh đời sống hiện đại:

• Môi trường bị ô nhiễm do hoạt động sản xuất nông nghiệp, phát triển kinh tế... khiến nơi tập trung đông dân cư thì thiên nhiên bị ảnh hưởng nặng nề
• Các thành phố lớn có quá nhiều kiến trúc, cơ sở hạ tầng xây sát nhau, không có đủ diện tích để xây dựng các cảnh quan thiên nhiên
• Người dân quá bận rộn với cuộc sống, không có thời gian thưởng thức, chăm sóc thiên nhiên xung quanh mỗi ngày...

B. Đọc văn bản Văn hóa hoa cây cảnh

Theo dõi trang 96 Ngữ Văn 9 Tập 2 Kết nối tri thức: Tác giả đang khơi gợi sự chú ý về vấn đề gì?

Trả lời:

Tác giả đang khơi gợi sự chú ý về vấn đề: thiên nhiên

Chú ý trang 97 Ngữ Văn 9 Tập 2 Kết nối tri thức: Đâu là điều kiện theo chốt dẫn đến sự xuất hiện của “thiên nhiên thứ hai”?

Trả lời:

Điều kiện theo chốt dẫn đến sự xuất hiện của “thiên nhiên thứ hai” là: con người - một sinh vật có tư duy, có ý thức, có mô hình hành động được lựa chọn và chịu trách nhiệm về sự lựa chọn của mình, do vậy không thích nghi thụ động với hoàn cảnh tự nhiên mà là ứng biến - thích ứng - và biến đổi nó - xây dựng các hệ sinh thái - nhân văn đươc gọi là thiên nhiên thứ hai.

Theo dõi trang 97 Ngữ Văn 9 Tập 2 Kết nối tri thức: Cách tác giả đưa thông tin về “truyền thống sống hài hoà với tự nhiên” của người Việt Nam có điểm gì độc đáo?

Trả lời:

Cách tác giả đưa thông tin về “truyền thống sống hài hoà với tự nhiên” của người Việt Nam rất độc đáo: bởi các thông tin được cung cấp được trích dẫn từ các câu chuyện truyền thuyết, các tác phẩm nghệ thuật thơ ca

Suy luận trang 98 Ngữ Văn 9 Tập 2 Kết nối tri thức: Bề rộng của những thông tin được trình bày trong văn bản có mối liên hệ như thế nào với khái niệm “văn hoá” xuất hiện ở nhan đề?

Trả lời:

Những thông tin được trình bày ở trong văn bản được trích dẫn từ nhiều nguồn (truyền thuyết, thơ ca...) có từ rất nhiều đời nay, từ cách đây cả hàng trăm năm. Đồng thời đến từ nhiều địa phương khác nhau trên khắp cả nước. Từ đó, các thông tin mang một chiều dài lịch sử và bề rộng không gian đáng kể, bao trum f lên tất cả mọi thứ, tạo thành nét đặc trưng được gìn giữ qua bao đời của cả một dân tộc, gói gọn trong khái niệm "văn hóa" xuất hiện ở nhan đề.

Kết nối trang 99 Ngữ Văn 9 Tập 2 Kết nối tri thức: Vấn đề “mức sống” được đề cập ở đây gợi cho em nghĩ tới thực tế nào?

Trả lời:

Vấn đề "mức sống" gợi đến thực tế về sự chênh lệch giàu nghèo trong xã hội - một vấn đề hiển nhiên đã tồn tại trong suốt chiều dài lịch sử của nhân loại.

C. Trả lời câu hỏi Văn hóa hoa cây cảnh

Câu 1 trang 100 Ngữ Văn 9 Tập 2 Kết nối tri thức: Nêu nhận xét về việc sách giáo khoa đặt văn bản Văn hoá hoa – cây cảnh bên cạnh văn bản Yên Tử, núi thiêng.

Trả lời:

Nhận xét:

• Ở bài 9, học sinh đã học văn bản "Yên Tử, núi thiêng" trước, bản thân văn bản này đã đáp ứng được các yêu cầu cần đạt ở một văn bản thuộc thể loại thuyết minh về một danh lam thắng cảnh có chứa di tích lịch sử.
• Đồng thời, tại bài 9, học sinh cũng thực hành viết một văn bản thuyết minh về một danh lam thắng cảnh hay di tích lịch sử.

→ Do đó nếu văn bản đọc thứ 2 ở bài 9 vẫn là một văn bản thuyết minh về một danh lam thắng cảnh hay di tích lịch sử thì sẽ tạo cảm giác thừa, không còn mới lạ, hấp dẫn.

→ Từ đó, văn bản "Văn hoá hoa – cây cảnh" được chọn sẽ giúp mang đến một khía cạnh thông tin mới với thông điệp văn hóa mới hơn cho người đọc, xoay quanh thể loại văn bản thuyết minh.

Câu 2 trang 100 Ngữ Văn 9 Tập 2 Kết nối tri thức: Tìm hiểu bố cục của văn bản, qua đó, đánh giá cách tác giả triển khai ý tưởng và trình bày thông tin.

Trả lời:

- Bố cục của văn bản:

• Phần 1 (từ đầu đến "tuy gần mà xa"): Thiên nhiên như một đối tượng phong phú, kì bí, luôn thách thức mọi nỗ lực tìm hiểu, khám phá của con người
• Phần 2 (từ "Thiên nhiên Đông Nam Á" đến "tục thờ cây cối"): Đặc điểm của thiên nhiên Đông Nam Á và truyền thống hài hòa với thiên nhiên của người phương Đông (trong đó có Việt Nam)
• Phần 3 (từ "Văn minh lớn Trung Hoa" đến "cơ chế thị trường"): Những biểu hiện của cách "tạo dựng một thiên nhiên thứ hai hài hòa với thiên nhiên thứ nhất" trong các nền văn hóa Trung Hoa, Nhật Bản, Việt Nam (qua những chứng tích cụ thể)
• Phần 4 (phần còn lại): Thú chơi hoa - cây cảnh trong nền văn hóa Việt Nam

- Đánh giá cách tác giả triển khai ý tưởng và trình bày thông tin: Các thông tin được trình bày theo trật tự logic, từ xa đến gần, từ khái niệm thiên nhiên chung của cả thế giới, đến đặc điểm thiên nhiên Đông Nam Á, rồi đến những biểu hiện của cải cách, tạo dựng thiên nhiên thứ hai tại Việt Nam, cuối cùng đi đến thú chơi hoa - cây cảnh tại nước ta. 

Câu 3 trang 100 Ngữ Văn 9 Tập 2 Kết nối tri thức: Xác định tính đa dạng của các thông tin được tác giả nêu lên xoay quanh việc làm sáng tỏ vấn đề: Người Việt thực sự có một văn hoá ứng xử riêng với thiên nhiên.

Trả lời:

Xác định tính đa dạng của các thông tin được tác giả nêu lên xoay quanh việc làm sáng tỏ vấn đề như sau:

• Thông tin về quan niệm sống hài hòa với thiên nhiên được thể hiện qua ngôn ngữ (văn, thơ, cách đặt địa danh...)
• Thông tin về các công trình nhân tạo được bố trí hài hòa với cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp
• Thông tin về sự tồn tại trải đều trên nhiều vùng đất của các làng, trại, chợ hoa - cây cảnh
• Thông tin về cách người Việt đưa thiên nhiên vào mỗi ngôi nhà, vào từng không gian cư trú riêng tư

Câu 4 trang 100 Ngữ Văn 9 Tập 2 Kết nối tri thức: Tại sao nói về một vấn đề của văn hoá, tác giả lại hết sức quan tâm tìm hiểu, tập hợp các cứ liệu văn học và ngôn ngữ?

Trả lời:

Nói về một vấn đề của văn hoá, tác giả hết sức quan tâm tìm hiểu, tập hợp các cứ liệu văn học và ngôn ngữ bởi vì:

• Trong những yếu tố làm nên văn hóa, có thể phân ra yếu tố vật thể và yếu tố phi vật thể. Khi nghiên cứu về văn hóa, nhất thiết không được bỏ qua yếu tố phi vật thể, trong đó, cần đặc biệt chú ý các chứng tích ngôn ngữ và văn học
• Ngôn ngữ và văn học luôn phản ánh cách tư duy, cách hiểu, cách cảm của một cộng đồng người về thế giới. Tìm hiểu các chứng tích và ngôn ngữ văn học chính là tìm hiểu bản chất của mọi quan hệ ứng xử được ngưng kết và phản chiếu trong những phương tiện ngôn từ
• Việc đưa ra các chứng tích về ngôn ngữ và văn học đòi hỏi người nghiên cứu văn hóa phải có tầm hiểu biết rộng, luôn nhìn ra mối quan hệ liên đới giữa các vấn đề được xem xét, bàn luận

Câu 5 trang 100 Ngữ Văn 9 Tập 2 Kết nối tri thức: Nêu nhận xét của em về mạch liên kết giữa các thông tin trong văn bản.

Đang cập nhật...

Câu 6 trang 100 Ngữ Văn 9 Tập 2 Kết nối tri thức: Việc tác giả huy động kiến thức đa lĩnh vực (văn hoá, văn học, ngôn ngữ, lịch sử, địa lí) khi đưa thông tin về vấn đề đã tạo nên đặc điểm gì của văn bản?

Đang cập nhật...

Câu 7 trang 100 Ngữ Văn 9 Tập 2 Kết nối tri thức: Thông điệp có ý nghĩa nhất mà em tiếp nhận được từ văn bản là gì?

Đang cập nhật...

D. Viết kết nối với đọc Văn hóa hoa cây cảnh

Từ những điều được văn bản Văn hoá hoa – cây cảnh gợi lên, viết đoạn văn (khoảng 7-9 câu) nêu ấn tượng, suy nghĩ của em về hiện tượng “đưa thiên nhiên vào nhà” rất phổ biến trong đời sống hiện nay.

Trả lời:

HS tham khảo các đoạn văn mẫu tại đây: Viết đoạn văn nêu ấn tượng, suy nghĩ của em về hiện tượng “đưa thiên nhiên vào nhà” rất phổ biến trong đời sống hiện nay