Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 47 lớp 9 Tập 1 Kết nối tri thức
Soạn văn 9 Tập 1 trang 47 Kết nối tri thức
Bản quyền tài liệu thuộc về VnDoc
Nghiêm cấm các hành vi sao chép với mục đích thương mại.
Câu 1 trang 47 Ngữ Văn 9 Tập 1 Kết nối tri thức: Chỉ ra và nêu tác dụng của biện pháp tu từ điệp thanh trong các trường hợp dưới đây:
a. Khóc anh không nước mắt
Mà lòng đau như thắt
Gọi anh chửa thành lời
Mà hàm răng dính chặt.
(Hoàng Lộc, Viếng bạn)
b. Ô hay buồn vương cây ngô đồng
Vàng rơi, vàng rơi thu mênh mông…
(Bích Khê, Tì Bà)
c. Dốc lên khúc khuỷu, dốc thăm thẳm
Heo hút cồn mây súng ngửi trời
Ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống
Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi.
(Quang Dũng, Tây Tiến)
Trả lời:
| Câu | Biện pháp tu từ điệp thanh | Tác dụng |
| a | - Tác giả lặp lại thanh điệu theo từng nhóm âm tiết: các nhóm âm T - T, B - B xuất hiện nhiều và xen kẽ với nhau Khóc(T) anh(B) không(B) nước(T) mắt(T) | Giúp tạo nên nhịp điệu cho câu thơ lên, xuống liên tiếp như tiếng khóc nức nở của tác giả trước sự ra đi của người bạn thân thiết |
| b | - Cả 2 câu thơ đều chỉ sử dụng các âm tiết có cùng thanh bằng (B): Ô hay buồn vương cây ngô đồng | Giúp tạo nên âm hưởng dịu dàng, nhẹ nhàng, êm ái, miên man cho cảnh mùa thu đẹp đến nao lòng, như không có thực |
| c | - Tác giả đã:
Dốc(T) lên(B) khúc(T) khuỷu(T), dốc(T) thăm(B) thẳm(T) | - Việc lặp lại cấu trúc (T-B-T và B-T-B) giúp tạo nhịp điệu lên xuống liên tục, từ đó khắc họa sự hiểm trở, cheo leo của địa hình, nguy hiểm của thiên nhiên núi rừng Việc sử dụng toàn thanh B ở câu thơ cuối giúp khắc họa sự bình yên, nhẹ nhàng, êm ái của không gian phía xa nơi núi rừng hiểm trở được tả ở 3 câu thơ trước |
Câu 2 trang 48 Ngữ Văn 9 Tập 1 Kết nối tri thức: Trong bài thơ Tiếng đàn mưa, biện pháp tu từ điệp thanh được Bích Khê sử dụng rất đặc biệt: điệp thanh theo từng nhóm âm tiết trong cùng một câu thơ. Hãy làm rõ tác dụng của biện pháp tu từ này trong bài thơ.
Trả lời:
- Biện pháp tu từ điệp thanh theo từng nhóm âm tiết trong cùng 1 câu thơ ở bài thơ Tiếng đàn mưa:
- Mưa(B) hoa(B) rụng(T), mưa hoa(B) xuân(B) rụng(T) → Điệp nhóm âm tiết B-B-T
- Mưa(B) xuống(T) lầu(B), mưa(B) xuống(T) thềm(B) lan → Điệp nhóm âm tiết B-T-B
- Đầm(B) mưa(B) xuống(T) nẻo đồi(B) mưa(B) xuống(T) → Điệp nhóm âm tiết B-B-T
- Bóng(T) dương(B) tà(B) rụng bóng(T) tà(B) dương(B) → Điệp nhóm âm tiết T-B-B
- Tác dụng: Tạo giai điệu nhịp nhàng, đều đặn như tiếng mưa rơi trong khung cảnh chiều xuân cứ đều đều, đều rả rích lặp đi lặp lại, kéo dài mãi không dứt
Câu 3 trang 48 Ngữ Văn 9 Tập 1 Kết nối tri thức: Chỉ ra và cho biết tác dụng của biện pháp tu từ điệp vần trong đoạn thơ dưới đây:
a. Rơi hoa hết mưa còn rả rích,
Càng mưa rơi càng tích bóng dương
Bóng dương với khách tha hương
Mưa trong ý khách muôn hàng lệ rơi.
(Bích Khê, Tiếng đàn mưa)
b. Tôi lại về quê mẹ nuôi xưa
Một buổi trưa, nắng dài bãi cát
Gió lộng xôn xao, sóng biển đu đưa
Mát rượi lòng ta ngân nga tiếng hát...
(Tố Hữu, Mẹ Tơm)
Trả lời:
| Biện pháp tu từ | Tác dụng | |
| a | - Điệp vần: điệp vần ương (lặp lại 3 lần trong hai câu thơ) | - Vần ương là một vần dài, lặp lại ở hình ảnh "bóng dương" và "khách tha hương", giúp tạo cảm nhận về nỗi khắc khoải, day dứt kéo dài, đồng thời tạo sự đồng điệu giữa cảnh thiên nhiên (bóng dương) và cảm xúc con người) |
- Điệp vòng tròn: từ "bóng dương" ở cuối câu 2 được lặp lại ở ngay đầu câu 3 trong khổ thơ | - Giúp nối liền hai câu thơ với nhau, tạo sự triền miên kéo dài không dứt về cảm xúc day dứt, khắc khoải của nhân vật trữ tình | |
| b | - Điệp vần:
- Sử dụng từ láy: xôn xao, ngân nga | - Giúp khắc họa cho người đọc cảm nhận về những đợt sóng biển kéo dài đều đặn, miên man mãi không dứt một cách nhẹ nhàng, dịu dặt |
