Từ thông là gì? hiện tượng cảm ứng điện từ
Từ thông (thông lượng từ trường) là một đại lượng vật lý đặc trưng cho "lượng" từ trường đi qua một tiết diện được giới hạn bởi một đường cong kín. Sau đây chúng ta cùng tìm hiểu về khái niệm, công thức, đơn vị của từ thông nhé
Từ thông lớp 11
1/ Từ thông là gì?
Từ thông được ký hiệu bằng chữ cái Φ (đọc là phi)
Xét một tiết diện S được giới hạn bởi đường cong kín (C),
- Từ thông đặc trưng cho "lượng" từ trường đi qua S => S càng lớn thì từ trường qua nó càng nhiều => Φ tỉ lệ với S
- Từ thông đặc trưng cho "lượng" từ trường => hiển nhiên Φ tỉ lệ với cảm ứng từ B (đại lượng đặc trưng cho độ mạnh hay yếu của từ trường)
- Trong quá trình đi xuyên qua mặt phẳng của tiết diện S ta thấy rằng các đường cảm ứng từ qua S nhiều nhất trong trường hợp vuông góc với mặt phẳng S và không có đường cảm ứng từ nào đi qua S khi
song song với mặt phẳng S => "lượng" từ trường qua mặt S còn phụ thuộc vào góc α tạo bởi véc tơ pháp tuyến của mặt S và
=> Φ tỉ lệ với cos α.
Từ những nhận xét trên, bạn có:
Biểu thức tinh từ thông
Trong đó:
- Φ: từ thông (Wb đọc là vêbe)
- N: số vòng dây (trong trường hợp có nhiều vòng dây)
- S: tiết diện (m2)
- B: cảm ứng từ (T)
- α = )
- Lưu ý: khi
vuông góc với mặt S => α = 0o.
2/ Hiện tượng cảm ứng điện từ
Thí nghiệm hiện tượng cảm ứng điện từ:
Khảo sát thí nghiệm trên qua hình minh họa dưới
Vòng dây tiến lại gần nam châm => "lượng" từ trường qua vòng dây tăng lên => từ thông Φ tăng lên => có dòng điện trong mạch.
Khi vòng dây lùi xa nam châm => "lượng" từ trường qua vòng dây giảm đi => từ thông Φ giảm => có dòng điện trong mạch.
Bằng nhiều thí nghiệm thay đổi từ thông như cho vòng dây đứng yên, nam châm chuyển động lại vòng dây (thay đổi B), cho vòng dây đứng yên nam châm quay cạnh vòng dây hoặc ngược lại (thay đổi α), dùng tay bóp méo vòng dây cạnh nam châm (thay đổi S) con nhà người ta đã phát hiện ra rằng cứ Φ thay đổi thì sẽ xuất hiện dòng điện trong mạch kín (vòng dây) và hiện tượng cảm ứng điện từ sẽ dừng lại khi từ thông Φ ngừng biến thiên.
Hiện tượng cảm ứng điện từ là một trong những hiện tượng vật lý quan trọng được phát hiện góp phần đưa nền văn minh nhân loại sang một giai đoạn mới, giai đoạn sử dụng năng lượng điện.
3. Đơn vị của từ thông là
4. Công thức từ thông
Theo như khả năng phụ thuộc vào từ thông với các đơn vị diện tích; cảm ứng từ, độ lớn góc α; người ta tính từ thông dựa theo công thức:
Φ = N.B.S.cosα
Trong đó:
Φ: là từ thông
N: số vòng dây
B: cảm ứng từ
S: diện tích của 1 vòng dây (đơn vị là m2)
α: là góc được tạo bởi vector pháp tuyến n và B
.......................................................................
Ngoài Từ thông là gì? hiện tượng cảm ứng điện từ. Mời các bạn học sinh còn có thể tham khảo các đề thi học học kì 1 lớp 11, đề thi học học kì 2 lớp 11 các Sinh học lớp 11 môn Toán, Văn, Anh, Hóa, Lý, Địa, Sinh mà chúng tôi đã sưu tầm và chọn lọc. Với đề thi học kì lớp 11 này giúp các bạn rèn luyện thêm kỹ năng giải đề và làm bài tốt hơn. Chúc các bạn ôn thi tốt