Soạn bài Gò Me lớp 7 trang 93 Kết nối tri thức Tập 1

Bản quyền tài liệu thuộc về VnDoc.
Nghiêm cấm mọi hành vi sao chép với mục đích thương mại.

1. Soạn bài Gò Me: Trước khi đọc

Câu 1 trang 93 Ngữ văn 7 Tập 1 Kết nối tri thức: Em biết những bài thơ nào viết về miền đất Nam Bộ? Hãy đọc cho cả lớp nghe một đoạn thơ mà em yêu thích.

Hướng dẫn trả lời:

Gợi ý bài thơ về miền đất Nam Bộ:

Nhưng miền Nam hỡi! lắng nghe
Non sông, Tổ quốc luôn kề gần bên;
Sức ngày đã thắng bóng đêm,
Sáng trời sẽ sáng đều trên đất này.
“Thành đồng Tổ quốc” vững xây,
Lời cha ghi giữa nếp bay cờ hồng.
Từ ngày chiếc gậy tầm vông,
Cài răng lược, giữ ruộng đồng về ta...

(trích Gửi Nam Bộ mến yêu - Ngô Xuân Diệu)

Tháng tám tiễn hè thương lời hứa
Sông nguồn đến hẹn lũ sẽ về,
Mê kông nước đổ dòng mong nhớ
Hạ nguồn trông ngóng dãi phù sa.

Miền Tây đồng vàng nay nhường chỗ
Thay màu nước đổ mới tinh nguyên,
Ngư cụ sào treo, mừng nước nổi
Sống cùng mùa lũ mỗi thường niên.

(trích Mùa nước nổi - Hoài Nam)

Câu 2 trang 93 Ngữ văn 7 Tập 1 Kết nối tri thức: Chia sẻ những điều em biết về vẻ đẹp của miền đất này.

Hướng dẫn trả lời:

Gợi ý:

Miền đất Nam Bộ là nơi thiên nhiên tươi đẹp, trù phú, với rất nhiều loài động thực vật. Khí hậu ở đây không có mùa đông, quanh năm ấm áp, rất phù hợp cho cây cỏ, động vật phát triển. Hệ thống sông ngòi, kênh rạch ở đây cũng rất phát triển. Tạo nên những cảnh quan chợ nổi thú vị và đặc sắc.

2. Soạn bài Gò Me: Sau khi đọc

Câu 1 trang 95 Ngữ văn 7 Tập 1 Kết nối tri thức: Qua nỗi nhớ của nhà thơ - một người con phải sống xa quê - cảnh sắc Gò Me hiện lên như thế nào?

Hướng dẫn trả lời:

Cảnh sắc Gò Me hiện lên qua các chi tiết sau:

- Không gian:

• mặt trông ra bể (nằm kề và hướng ra biển lớn)
• con đê cát đỏ có viền
• ruộng vây quanh, bốn mùa gió mát (thiên nhiên ưu đãi, hiền hòa)
• lúa nàng keo chói rực mặt trời
• ao làng trăm rằm, mây bơi, nước trong vắt
• lao xao vườn mía
• hàng tre, hàng me xanh, lá me non cong cong

- Ánh sáng:

• đốm hải đăng tắt lóe (hình ảnh quen thuộc ở các vùng biển)
• trưa hanh hồng (ánh nắng hồng của buổi trưa)

- Âm thanh:

• leng keng nhạc ngựa (âm thanh của chiếc chuông đeo ở cổ của những con ngựa chở hàng)
• hàng tre thổi sáo (tiếng tre rì rào trong gió)
• tiếng bướm, tiếng chim ca hót
• tiếng chim cu gáy
• tiếng vút đầu bông lúa chín
• điệu hò cổ truyền

→ Bức tranh thiên nhiên Gò Me sinh động, tươi mát, tràn ngập sức sống với thiên nhiên trù phú, và sự bình yên, thư thả với các hình ảnh bình dị

Câu 2 trang 95 Ngữ văn 7 Tập 1 Kết nối tri thức: Hình ảnh người dân Gò Me được tác giả khắc họa qua những chi tiết nào? Những chi tiết đó cho em cảm nhận gì về con người nơi đây?

Hướng dẫn trả lời:

Hình ảnh người dân Gò Me được tác giả khắc họa qua những chi tiết sau:

• Mái lá khoan thai thở làn khói nhẹ - hình ảnh làn khói bếp gợi về những bữa cơm nấu từ bếp rơm, bếp củi của người mẹ tảo tần
• Những chị, những em má lúm đồng tiền, tay tròn, nghiêng nón làm duyên
• Véo von hát những khúc hò cổ truyền
• Cắt cỏ, chăn bò, nằm dưới gốc cây, gối đầu lên áo
• Chị gái má đỏ, thẹn thùng, giã me bên nồi canh chua

→ Những chi tiết trên giúp em cảm nhận được vẻ đẹp chân chất, khỏe khoắn, duyên dáng, yêu đời của những người lao động ở Gò Me. Họ hiện lên với sự lạc quan, tình yêu cuộc đời và sự gắn bó với quê hương xứ sở

Câu 3 trang 95 Ngữ văn 7 Tập 1 Kết nối tri thức: Nói đến Gò Me, tác giả nhớ da diết điệu hò quê hương. Việc nhà thơ hai lần dẫn lại câu hò gợi cho em suy nghĩ gì?

Hướng dẫn trả lời:

Gợi ý:

Việc nhà thơ hai lần dẫn lại câu hò gợi cho em cảm nhận được tình yêu và nỗi nhớ quê hương tha thiết của nhà thơ, với những nét đẹp văn hóa và những sinh hoạt văn hóa truyền thống ở quê hương. ĐIệu hò thân thuộc đó đã góp phần làm nên vẻ đẹp đặc trưng, bản sắc của vùng đất Gò Me. Khiến bất kì ai khi đi xa cũng luôn nhớ về những câu hò thân thương ấy.

Câu 4 trang 95 Ngữ văn 7 Tập 1 Kết nối tri thức: Bài thơ Gò Me có nhiều hình ảnh sinh động, giàu sức gợi. Em thích những hình ảnh nào? Vì sao?

Hướng dẫn trả lời:

Gợi ý:

• Mẫu 1:

Em thích hình ảnh làng quê bình yên trong khổ thơ đầu của bài thơ. Với góc nhìn hướng ra biển, ban đêm nhìn thấy hải đăng chớp lóe. Với con đê có cát đỏ, cỏ mọc viền xanh. Có tiếng leng keng của nhạc ngựa khi đi chợ chở hàng. Có cánh đồng lúa bao quanh làng, quanh năm mát rượi.

• Mẫu 2:

Em thích hình ảnh ấy, bởi nó đã vẽ nên một bức tranh thiên nhiên làng quê bình yên, hạnh phúc, vừa xa lạ bởi đó là làng quê trong kí ức của tác giả, nhưng cũng thân thuộc bởi nó mang đậm đặc trưng làng quê trong kí ức bao thế hệ người dân ta.

Câu 5 trang 95 Ngữ văn 7 Tập 1 Kết nối tri thức: Nêu cảm nhận của em về tình cảm của tác giả đối với quê hương, đất nước được thể hiện trong bài thơ.

Hướng dẫn trả lời:

Gợi ý:

Qua bài thơ "Gò Me", em cảm nhận được tình yêu quê hương tha thiết, sâu đậm của tác giả. Tình cảm ấy theo thời gian ngày cày đầy ắp hơn, sâu sắc hơn và da diết hơn, dù nhà thơ đã xa quê lâu ngày. Tình cảm đó đã giúp hình ảnh của xứ Gò Me cùng những con người, nét văn hóa, lịch sử nơi đây mãi hiện lên rõ nét trong tâm trí nhà thơ, thường xuyên tái hiện lại như một thước phim để xoa dịu nỗi nhớ của ông nơi xứ người.

Câu 6 trang 95 Ngữ văn 7 Tập 1 Kết nối tri thức: Nhà thơ lấy tên một vùng đất làm nhan đề bài thơ. Hãy kể tên một số tác phẩm mà em đã học, đã đọc cũng có cách đặt nhan đề tương tự.

Hướng dẫn trả lời:

Gợi ý:

• Hy Mã Lạp Sơn (Xuân Diệu)
• Dốc Ba Cô (Anh Ngọc)
• Chao Bảo (Tố Hữu)
• Châu Ro (Tố Hữu)
• Việt Bắc (Tố Hữu)...

3. Viết kết nối với đọc: Cảm nhận của em về đoạn thơ Ôi thuở ấu thơ

Viết đoạn văn (khoảng 5 - 7 câu) nêu cảm nhận của em về đoạn thơ từ Ôi, thuở ấu thơ đến Lá xanh như dải lụa mềm lửng lơ.

Hướng dẫn trả lời:

>> Học sinh tham khảo các đoạn văn mẫu tại đây: Viết đoạn văn nêu cảm nhận về đoạn thơ từ Ôi, thuở ấu thơ đến Lá xanh như dải lụa mềm lửng lơ

5. Tóm tắt bài thơ Gò Me lớp 7

Với giọng điệu hồn hậu, chất phác đặc trưng của Nam Bộ, nhà thơ Hoàng Tố Nguyên đã khắc họa hình ảnh quê hương Gò Me của mình từ trong kí ức, với những hình ảnh, âm thanh, cảnh sắc và con người quen thuộc. Từ đó giúp người đọc cảm nhận được nỗi nhớ da diết và tình cảm sâu nặng của ông dành cho quê hương.

6. Bài thơ Gò Me lớp 7

GÒ ME (trích, Hoàng Tố Nguyên)

Quê tôi đó: mặt trông ra bể
Đóm hải đăng tắt, loé đêm đêm
Con đê cát đỏ cỏ viền
Leng keng nhạc ngựa ngược lên chợ Gò
Ruộng vây quanh, bốn mùa gió mát
Lúa nàng keo chói rực mặt trời
Ao làng: trăng tắm, mây bơi
Nước trong như nước mắt người tôi yêu
Quê tôi sớm sớm, chiều chiều
Lao xao vườn mía
Mái lá khoan thai thở làn khói nhẹ
Những chị, những em má núng đồng tiền
Nọc cấy, tay tròn, nghiêng nón làm duyên.

Véo von điệu hát cổ truyền
(Tre thôi khúc khích, mây chìm lắng nghe):
“- Hò... ơ... Trai Biên Hoà luỵ gái Gò Me
Không vì sắc lịch, mà chỉ vì mê giọng hò...”

Ôi, thuở ấu thơ
Cắt cỏ, chăn bò
Gối đầu lên áo
Nằm dưới làn me, nghe tre thổi sáo
Lòng nghe theo bướm, theo chim
Mạ non cong vắt lưỡi liềm
Lá xanh như dải lụa mềm lửng lơ.

...Tôi nằm trên võng mẹ đưa
Có chim cu gáy giữa trưa hanh nồng
Tiếng ai vút đầu bông lúa chín
Gió dìu vương xao xuyến bờ tre:
“- Hò ơ... Trai Biên Hoà luỵ gái Gò Me
Không vì sắc lịch, mà chỉ vì mê giọng hò!...”
Chị tôi má đỏ thẹn thò
Giã me bên trã canh chua ngọt ngào...