Soạn bài Bầy chim chìa vôi lớp 7 Kết nối tri thức

Bản quyền tài liệu thuộc về VnDoc. Nghiêm cấm mọi hành vi sao chép với mục đích thương mại.

A. Trước khi đọc bài Bầy chim chìa vôi

Đề bài: Hãy chia sẻ một trải nghiệm đẹp của tuổi thơ em. Ghi lại một số từ ngữ diễn tả cảm xúc của em khi nghĩ về trải nghiệm đó.

Hướng dẫn trả lời:

Gợi ý:

Trải nghiệm tuổi thơ được cùng ông đi câu cá vào buổi trưa hè. → Từ ngữ diễn tả cảm xúc của em khi nghĩ về trải nghiệm đó: hoài niệm, nuối tiếc, thích thú, hạnh phúc...

B. Đọc văn bản Bầy chim chìa vôi 

Theo dõi 1 trang 11 Ngữ văn 7 Tập 1 Kết nối tri thức: Nội dung cuộc trò chuyện của hai anh em Mên và Mon lúc nửa đêm.

Hướng dẫn trả lời:

Nội dung cuộc trò chuyện của hai anh em Mên và Mon lúc nửa đêm là: cơn mưa to ngoài kia sẽ làm nước sông dâng lên, làm ngập tổ chim chìa vôi ở bãi cát giữa sông.

Theo dõi 2 trang 11 Ngữ văn 7 Tập 1 Kết nối tri thức: Chi tiết nào được lặp lại trong những lời nói của nhân vật Mon.

Hướng dẫn trả lời:

Chi tiết được lặp lại trong những lời nói của nhân vật Mon là: "Em bảo" và chi tiết tổ chim chìa vôi ở bãi cát giữa sống đã bị ngập chưa.

Theo dõi 3 trang 12 Ngữ văn 7 Tập 1 Kết nối tri thức: Thói quen làm tổ và đẻ trứng của bầy chim chìa vôi ở bãi sông quê của Mên và Mon.

Hướng dẫn trả lời:

Chim chìa vôi ở bãi sống quê Mên và Mon bay ra từ hai bên bờ sông, bay ra bãi cát. Chúng tìm một đám rong khô và dày để làm tổ và đẻ trứng.

Dự đoán trang 13 Ngữ văn 7 Tập 1 Kết nối tri thức: Bầy chim chìa vôi non có bay được vào bờ hay không?

Hướng dẫn trả lời:

Dự đoán bầy chim chìa vôi non sẽ bay được vào bờ. Như lâu nay các thế hệ trước của nó vẫn làm thế.

Theo dõi 4 trang 14 Ngữ văn 7 Tập 1 Kết nối tri thức: Chú ý lời nói, cử chỉ của nhân vật Mên.

Hướng dẫn trả lời:

Lời nói, cử chỉ của nhân vật Mên rất quyết đoán, em hành xử như là một người trưởng thành.

Hình dung trang 15 Ngữ văn 7 Tập 1 Kết nối tri thức: Khung cảnh bãi sống trong buổi bình minh.

Hướng dẫn trả lời:

Khung cảnh bãi sông trong buổi bình minh: dòng nước khổng lồ nuốt chửng phần còn lại của bãi cát, từ mặt sông những cánh chim bé bỏng và ướt át đột ngột vút bay lên

Đối chiếu trang 15 Ngữ văn 7 Tập 1 Kết nối tri thức: Cuộc cất cánh của bầy chim chìa vôi non ở đây có đúng như dự đoán của em không?

Hướng dẫn trả lời:

Gợi ý:

Cuộc cất cánh hào hùng và bất ngờ, kịch tính hơn em đã dự đoán.

Theo dõi 5 trang 16 Ngữ văn 7 Tập 1 Kết nối tri thức: Cảm xúc của hai nhân vật Mên và Mon khi quan sát bầy chim chìa vôi non bay lên.

Hướng dẫn trả lời:

Cảm xúc của Mên và Mon khi quan sát bầy chim chìa vôi non bay lên: xúc động và vui mừng đến bật khóc lúc nào không hay

C. Sau khi đọc bài Bầy chim chìa vôi 

Câu 1 trang 16 Ngữ văn 7 Tập 1 Kết nối tri thức: Em hãy xác định đề tài và ngôi kể của truyện Bầy chim chìa vôi

Hướng dẫn trả lời:

• Đề tài của truyện Bầy chim chìa vôi: viết về trẻ em
• Ngôi kể của truyện Bầy chim chìa vôi: ngôi thứ ba

Câu 2 trang 16 Ngữ văn 7 Tập 1 Kết nối tri thức: Chỉ ra đâu là lời người kể chuyện, đâu là lời nhân vật trong đoạn văn sau:

Hướng dẫn trả lời:

- Lời người kể chuyện:

• Khoảng hai giờ sáng Mon tỉnh giấc. Nó xoay mình sang phía anh nó, thì thào gọi
• Thằng Mên hỏi lại, giọng nó ráo hoảnh như đã thức dậy từ lâu lắm rồi.

- Lời nhân vật:

• Anh Mên ơi, anh Mên!
• Gì đấy? Mày không ngủ à?

Câu 3 trang 17 Ngữ văn 7 Tập 1 Kết nối tri thức: Điều gì khiến hai anh em Mên, Mon lo lắng khi thấy mưa to và nước đang dâng cao ngoài bãi sông? Chi tiết nào thể hiện rõ nhất điều đó?

Hướng dẫn trả lời:

- Điều khiến hai anh em Mên, Mon lo lắng rằng những con chim chìa vôi non sẽ bị nước sông nhấn chìm.

- Chi tiết thể hiện rõ nhất điều đó là: trong cuộc trò chuyện lúc nửa đêm của hai anh em:

• "Em sợ những con chim chìa vôi non bị chết đuối mất"
• "Tao cũng sợ"

Câu 4 trang 17 Ngữ văn 7 Tập 1 Kết nối tri thức: Trong cuộc trò chuyện ở phần (2), Mon nói với Mên những chuyện gì? Nội dung cuộc trò chuyện ấy giúp em cảm nhận ra được những nét tính cách nào của nhân vật Mon?

Hướng dẫn trả lời:

- Trong cuộc trò chuyện ở phần (2), Mon nói với Mên những chuyện sau:

• Mon hỏi Anh Mên đã nhìn thấy chim chìa vôi bay từ bãi cát vào bờ chưa, vì lo lắng tổ chim sẽ bị nước nhấn chìm
• Mon kể chuyện chiều qua bố kéo được một con cá măng, và một con cá bống rất đẹp, Mon đã lén thả con cá bống đi
• Mon gọi anh cùng mang tổ chim vào bờ ngay giữa đêm

- Nội dung cuộc trò chuyện ấy giúp em cảm nhận ra được: Mon là một đứa trẻ giàu tình yêu thương động vật và là một chàng trai dũng cảm, không sợ bố mắng mà lén thả cá bống, không sợ mưa gió mà quyết đi cứu tổ chim

Câu 5 trang 17 Ngữ văn 7 Tập 1 Kết nối tri thức: Nêu một số chi tiết miêu tả nhân vật Mên ở phần (3). Em hãy dựa vào các chi tiết đó để khái quát tính cách của nhân vật Mên.

Hướng dẫn trả lời:

- Một số chi tiết miêu tả nhân vật Mên ở phần (3) là:

• Giọng nói tỏ vẻ rất người lớn: "Chứ còn sao", "Nào xuống đó được rồi đấy", "Phải kéo về bến chứ, không thì chết"
• Hành động mạnh mẽ, quyết liệt như người lớn: "Thằng Mên quấn cái dây buộc đò vào người nói và gò lưng kéo"
• Có chút trẻ con như người em trai của mình: "cả hai đứa trẻ bắt đầu thấy sợ", "cả hai đứa bé nhận ra chúng đã khóc từ lúc nào"

- Khái quát tính cách của nhân vật Mên: Mên là người anh rất yêu thương, bao dung người em trai của mình. Cậu cũng là một cậu trai chín chắn và trưởng thành, có thể làm việc vững chãi như một người trưởng thành. Cùng với đó, Mên cũng có một trái tim giàu tình yêu thương động vật và chút trẻ con như người em trai của mình.

Câu 6 trang 17 Ngữ văn 7 Tập 1 Kết nối tri thức: Khi đọc đoạn văn miêu tả khung cảnh bãi sông trong buổi bình minh, em có ấn tượng nhất với chi tiết nào? Vì sao?

Hướng dẫn trả lời:

Gợi ý:

Khi đọc đoạn văn miêu tả khung cảnh bãi sông trong buổi bình minh, em có ấn tượng nhất với chi tiết "Trên gương mặt tái nhợt vì nước mưa của chúng hửng lên ánh ngày."

Bởi vì chi tiết này đã giúp em cảm nhận được những khó khăn và vất vả mà hai đứa trẻ nhỏ đã đối mặt trong đêm mưa, để có thể chắc chắn những chú chim chìa vôi non có thể bình yên bay vào bờ. Chi tiết "hửng lên ánh ngày" không chỉ là ánh sáng của ngày mới, mà còn là ánh sáng ấm áp của tình yêu thương động vật ở hai đứa trẻ có trái tim nhân hậu. Từ đó, sáng rọi lên hình ảnh ấm áp của hai nhân vật trong câu chuyện.

Câu 7 trang 17 Ngữ văn 7 Tập 1 Kết nối tri thức: Trong đoạn kết của truyện, Mên và Mon hình như không hiểu rõ vì sao mình lại khóc. Em hãy giúp các nhân vật lí giải điều đó.

Hướng dẫn trả lời:

Gợi ý:

Hai anh em Mên và Mon khóc nhưng không hiểu tại sao mình lại khóc bởi vì đó là hành động vô thức, xuất phát từ trái tim, tâm hồn tràn đầy tình yêu thương của hai bạn nhỏ. Vốn hai người đã rất lo lắng cho bầy chim chìa vôi con trước sự dữ dội của dòng sông. Vì vậy mà họ đã bất chấp cơn mưa đêm, lén chèo thuyền đi cứu bầy chim non. Hai anh em đã cùng hồi hộp, thấp thỏm lo lắng từng chút trong dòng nước lũ cho đến khi lũ chim bình an. Kết quả của những cung bậc cảm xúc đó chính là những giọt nước mắt vỡ òa trong hạnh phúc khi bầy chim thành công bay vào bờ trong ánh bình minh.

D. Viết kết nối với đọc bài Bầy chim chìa vôi

Đề bài: Viết đoạn văn (khoảng 5-7 câu) kể lại sự việc bầy chim chìa vôi bay lên khỏi bãi sông bằng lời của một trong hai nhân vật Mon hoặc Mên (ngôi kể thứ nhất).

Hướng dẫn trả lời:

>> Học sinh xem các đoạn văn mẫu hay nhất tại đây: Viết đoạn văn kể lại sự việc bầy chim chìa vôi bay lên khỏi bãi sông