Soạn bài Chuyện cơm hến lớp 7 Kết nối tri thức

Bản quyền tài liệu thuộc về VnDoc.
Nghiêm cấm mọi hành vi sao chép với mục đích thương mại.

A. Soạn bài Chuyện cơm hến: Trước khi đọc

Câu 1 trang 111 Ngữ văn 7 Tập 1 Kết nối tri thức: Mỗi vùng miền trên thế giới đều có những nét riêng trong phong cách ẩm thực. Hãy chia sẻ hiểu biết của em về vấn đề này.

Hướng dẫn trả lời:

Gợi ý:

• Nhật Bản là quốc gia ưa chuộng cách chế biến thực phẩm tươi sống, ít sử dụng các gia vị để giữ nguyên hương vị của thức ăn. Họ rất nổi tiếng với các món sushi và sashimi.
• Ấn Độ là quốc gia nổi tiếng với rất nhiều các loại gia vị và hương liệu sử dụng trong chế biến thực phẩm. Vì vậy, thức ăn của họ nổi tiếng với các màu sắc bắt mắt và hương vị đặc trưng, nồng đậm. Tiêu biểu là các món cà ri Ấn và súp.
• Hàn Quốc là quốc gia sử dụng nhiều các loại ớt trong chế biến thực phẩm. Hầu như mọi món ăn của họ đều có màu đỏ và sử dụng ớt. Nổi tiếng nhất chính là món kimchi với rất nhiều thể loại.

Câu 2 trang 111 Ngữ văn 7 Tập 1 Kết nối tri thức: Nếu được yêu cầu giới thiệu về một món ăn đặc sản ở quê em, em sẽ chọn món nào?

Hướng dẫn trả lời:

Gợi ý:

Em sẽ giới thiệu món bánh chưng. Một món ăn truyền thống đặc sắc của nước ta và mỗi dịp xuân về. Vì đây không chỉ là một món ăn ngon, mà còn chứa đựng các giá trị văn hóa của đất nước ta.

B. Soạn bài Chuyện cơm hến: Đọc văn bản

Suy luận trang 112 Ngữ văn 7 Tập 1 Kết nối tri thức: Tác giả là người vùng nào? Chi tiết nào cho thấy điều đó?

Hướng dẫn trả lời:

• Tác giả là người Huế
• Chi tiết cho thấy điều đó là: "Tôi xin giới thiệu một ngày “Hạnh phúc trời hành” của dân Huế tui, bắt đầu bằng món cơm hến"

C. Soạn bài Chuyện cơm hến: Sau khi đọc

Câu 1 trang 115 Ngữ văn 7 Tập 1 Kết nối tri thức: Những chi tiết nào cho thấy cơm hến là món ăn bình dân?

Hướng dẫn trả lời:

Những chi tiết cho thấy cơm hến là món ăn bình dân là:

- Nguyên liệu: đều là những thứ dễ tìm, dễ nấu và giá thành không đắt

• cơm nguội và những con hến nhỏ lăn tăn làm sốt ruột người chế biến món ăn
• bún tàu (miến), măng khô, thịt heo thái chỉ
• một nhúm rau sống (thân chuối hoặc bắp chuối xắt mỏng như sợi tơ, trộn lẫn với môn bạc hà, khế và rau thơm thái nhỏ, giá chần (trụng) qua nước sôi)
• cánh bông thọ vàng (thỉnh thoảng)

- Gia vị: ớt, ruốc, bánh tráng, muối rang, đậu phộng, mè, da heo... - đều rất phổ biến ở Huế và dễ mua

- Người bán: một gánh hàng rong ở dọc đường

- Giá tiền: 500 đồng bạc

→ Với nguyên liệu dễ kiếm, bình dân, và được bày bán ở các gánh hàng rong với giá thành rẻ, cơm hến trở thành món ăn bình dân mà bất kì ai cũng có thể ăn được.

Câu 2 trang 115 Ngữ văn 7 Tập 1 Kết nối tri thức: Món cơm hến cho thấy đặc điểm gì trong phong cách ăn uống của người Huế?

Hướng dẫn trả lời:

Món cơm hến cho thấy:

- Người Huế rất cầu kì trong cách ăn uống:

• Món cơm hến tuy bình dân nhưng được chế biến với nhiều nguyên liệu và đến 14 loại gia vị
• Nguyên liệu chính là hến cũng rất nhỏ và được sàng lọc vất vả
• Người bán hàng còn tỏ ý giận dỗi khi được hỏi vì sao không bớt vị đi cho vất vả

- Người Huế rất thích ăn cay:

• Hương vị bát ngát của bát cơm hến là mùi ruốc thơm dậy tận óc và vị cay đến tràn nước mắt
• Người máu cơm hến còn chưa hài lòng với vị cay sẵn có, còn đòi thêm một trái ớt tươi để cắn

Câu 3 trang 115 Ngữ văn 7 Tập 1 Kết nối tri thức: Chuyện cơm hến có phải chỉ đơn giản là văn bản giới thiệu một món ăn không? Tác giả bàn tới những điều gì xung quanh món cơm hến?

Hướng dẫn trả lời:

• Chuyện cơm hến không phải chỉ đơn giản là văn bản giới thiệu một món ăn
• Thông qua một món ăn bình dân là cơm hến, tác giả đã bàn luận về vấn đề phong tục, tập quán, về sự giữ gìn văn hóa truyền thống, về đặc điểm nhân học, về tình yêu và sự gắn bó với quê hương

→ Tiểu kết: Do đó, "Chuyện cơm hến" không chỉ giới thiệu về một món ăn hay cung cấp thông tin về quy trình chế biến món ăn đó. Mà nó chỉ là cái cớ, là bàn đạp để tác giả có thể hợp lý hợp tình bàn thêm nhiều chuyện khác. Từ đó giúp tác giả thể hiện được quan điểm cá nhân và nhân sinh quan của mình

Câu 4 trang 116 Ngữ văn 7 Tập 1 Kết nối tri thức: Theo em, tại sao tác giả lại cho rằng “một món ăn đặc sản cũng giống như một di tích văn hóa”?

Hướng dẫn trả lời:

Trong văn bản, nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường đã nói rằng "tính bảo thủ là một yếu tố văn hóa hết sức quan trọng, để bảo toàn di sản".

Các di tích văn hóa tồn tại qua hàng trăm năm ghi dấu ấn lịch sử của một thời. Một trong những nguyên tắc được đặt lên hàng đầu khi bảo tồn các di tích văn hóa chính là phải bảo tồn nguyên trạng. Khi có những hạng mục quá xuống cấp, cần phục dựng lại bằng nguyên liệu thay thế, thì vẫn giữ lại các nguyên liệu cũ để trưng bày.

Vì thế, để gìn giữ, bảo vệ truyền thống văn hóa, cần bảo tồn nguyên vẹn những nét xưa cũ. Tuy sử dụng nguyên liệu chế biến mới, nhưng vẫn phải đúng các bước, các thao tác, chu trình của người xưa, thì mới đúng vị cơm Hến xưa.

Tuy nhiên, đó chỉ là quan điểm của tác giả, vì trong ẩm thực thì không có một công thức hay hương vị nào là chuẩn mực. Từ đó người đọc có thể đồng tình hoặc không đồng tình với nhà văn. Tạo nên tính đối thoại cho tác phẩm.

Câu 5 trang 116 Ngữ văn 7 Tập 1 Kết nối tri thức: Hình ảnh chị bán hàng cùng gánh cơm hến và bếp lửa gợi cho suy nghĩ gì về ý thức gìn giữ bản sắc văn hóa của cư dân địa phương?

Hướng dẫn trả lời:

Hình ảnh chị bán hàng cùng gánh cơm nếp và bếp lửa với rất nhiều món đồ được chuẩn bị tỉ mỉ, khá cồng kềnh, phức tạp đã cho thấy cái tâm yêu mến và mong muốn giữ gìn bản sắc văn hóa riêng của xứ Huế bởi người dân địa phương. Dù việc chuẩn bị nhiều đồ như vậy là rất vất vả, bếp lửa lại chẳng tiện lợi và dễ dùng như bếp ga, món cơm hến cũng chẳng đem lại nhiều tiền lời cho người bán. Thì họ vẫn giữ nguyên các công đoạn, cách ăn, chứ không hề bớt xén nguyên liệu, cắt bớt công đoạn đi. Điều đó cho em thấy tinh thần quyết tâm sâu sắc gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc qua món ăn truyền thống của xứ Huế.

Câu 6 trang 116 Ngữ văn 7 Tập 1 Kết nối tri thức: Tìm những từ ngữ cho thấy lời văn của bài tản văn Chuyện cơm hến giống như lời tác giả đang trò chuyện với bạn đọc.

Hướng dẫn trả lời:

Những từ ngữ cho thấy lời văn của bài tản văn Chuyện cơm hến giống như lời tác giả đang trò chuyện với bạn đọc:

• Tôi xin giới thiệu
• Vậy thì cơm hến là gì?
• Tôi nghĩ rằng
• Xin tiếp tục chuyện cơm hến

→ Đó là những câu hỏi, câu dẫn dắt, liên kết mang tính trao đổi, gợi sự chú ý của người đọc vào các nội dung sắp được kể

Câu 7 trang 116 Ngữ văn 7 Tập 1 Kết nối tri thức: Em cảm nhận như thế nào về cái tôi tác giả được thể hiện trong Chuyện cơm hến?

Hướng dẫn trả lời:

Cái tôi của tác giả được thể hiện trong Chuyện cơm hến là một cái tôi trữ tình giàu tình yêu dành cho món ăn truyền thống của quê hương mình. Bởi vì ông hiểu rất rõ, rất tường tận về cả cách chế biến, cách ăn, cách thưởng thức của món cơm hến từ xưa cho đến nay. Phải có một tình yêu sâu sắc thì tác giả mới có thể hiểu biết sâu đến như vậy. Từ đó, chúng ta gặp gỡ một cái tôi giàu tình yêu quê hương của chính tác giả.

D. Soạn bài Chuyện cơm hến: Viết kết nối với đọc

Viết đoạn văn (khoảng 5-7 câu) về một nét sinh hoạt thể hiện vẻ đẹp của con người và truyền thống văn hóa nơi em đang sống.

Hướng dẫn trả lời:

>> Học sinh tham khảo các đoạn văn mẫu hay nhất tại đây:

• Viết về về một nét sinh hoạt thể hiện vẻ đẹp của con người và truyền thống văn hóa nơi em đang sống

E. Tóm tắt văn bản Chuyện cơm hến

Chuyện cơm hến là những chia sẻ của nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường về món cơm hến - một món ăn bình dân ở Huế. Gọi là món ăn bình dân vì món cơm hến được làm từ các nguyên liệu bình dân gồm hến nhỏ và cơm nguội. Tuy nhiên cách chế biến và thưởng thức món ăn này vẫn thể hiện được những nét đặc trưng của người Huế. Đó là cách ăn khá cay. Đồng thời là sự tỉ mỉ, cầu toàn khi chế biến, thưởng thức món ăn này. Từ đó tác giả khơi gợi những câu chuyện đời thường và khẳng định giá trị văn hóa tinh thần thông qua món cơm hến.