Cách lập phương trình hóa học

Cách cân bằng phương trình hóa học

Cách lập phương trình hóa học được VnDoc biên soạn hướng dẫn các bạn cách lập phương trình hóa học 8 trong bài 16 phương trình hóa học. Giúp các bạn học học biết cách biết lập phương trình hóa học dễ dàng hơn. Mời các bạn tham khảo.

I. Phương trình hóa học

Phương trình hóa học thể hiện phản ứng hóa học. Vậy làm thế nào để lập phương trình hóa học một cách chính xác nhất. Các phương pháp hữu hiệu dưới đây sẽ giúp các em giải quyết các bài tập về lập phương trình hóa học từ cơ bản đến nâng cao một cách dễ dàng.

II. Cách cân bằng phương trình

Bước 1: Thiết lập sơ đồ phản ứng

Bước 2: Cân bằng số nguyên tử của mỗi nguyên tố

Bước 3: Viết phương trình hóa học.

III. Một số phương pháp cân bằng cụ thể

1. Phương pháp “chẵn - lẻ”: thêm hệ số vào trước chất có chỉ số lẻ để làm chẵn số nguyên tử của nguyên tố đó.

Ví dụ 1: Cân bằng phương trình phản ứng sau

Al + HCl → AlCl₃ + H_2­

• Ta chỉ việc thêm hệ số 2 vào trước AlCl₃ để cho số nguyên tử Cl chẵn. Khi đó, vế phải có 6 nguyên tử

Cl trong 2AlCl₃, nên vế trái thêm hệ số 6 trước HCl.

Al + 6HCl → 2AlCl₃ + H₂­

• Vế phải có 2 nguyên tử Al trong 2AlCl₃, vế trái ta thêm hệ số 2 trước Al.

2Al + 6HCl → 2AlCl₃ + H₂­

• Vế trái có 6 nguyên tử H trong 6HCl, nên vế phải ta thêm hệ số 3 trước H₂.

2Al + 6HCl → 2AlCl₃ + 3H₂

Ví dụ 2:

KClO₃ → KCl + O₂

Ta thấy số nguyên tử oxi trong O₂ là số chẵn và trong KClO₃ là số lẻ nên đặt hệ số 2 trước công thức KClO₃.

2. Phương pháp đại số

Tiến hành thiết lập phương trình hóa học theo các bước dưới đây:

Bước 1: Đưa các hệ số hợp thức a, b, c, d, e, f, … vào trước các công thức hóa học biểu diễn các chất ở cả hai vế của phản ứng.

Bước 2: Cân bằng số nguyên tử ở 2 vế của phương trình bằng một hệ phương trình chứa các ẩn là các hệ số a, b, c, d, e, f, g….

Bước 3: Giải hệ phương trình vừa lập để tìm các hệ số.

Bước 4: Đưa các hệ số vừa tìm vào phương trình phản ứng hóa học để hoàn thành phản ứng.

Ví dụ

Cu + H₂SO₄ đặc, nóng → CuSO₄ + SO₂ + H₂O (1)

Bước 1: Đặt các hệ số được kí hiệu là a, b, c, d, e vào phương trình trên ta có:

aCu + bH₂SO₄ đặc, nóng → cCuSO₄ + dSO₂ + eH₂O

Bước 2: Tiếp theo lập hệ phương trình dựa vào mối quan hệ về khối lượng giữa các chất trước và sau phản ứng, (khối lượng nguyên tử của mỗi nguyên tố ở 2 vế phải bằng nhau).

Cu: a = c (1)

S: b = c + d (2)

H: 2b = 2e (3)

O: 4b = 4c + 2d + e (4)

Bước 3: Giải hệ phương trình bằng cách:

Từ pt (3), chọn e = b = 1 (có thể chọn bất kỳ hệ số khác).

Từ pt (2), (4) và (1) => c = a = d = 1/2 => c = a = d = 1; e = b =2 (tức là ta đang quy đồng mẫu số).

Bước 4: Đưa các hệ số vừa tìm vào phương trình phản ứng, ta được phương trình hoàn chỉnh.

Cu + 2H₂SO₄ đặc, nóng → CuSO₄ + SO₂ + 2H₂O

IV. Bài tập cân bằng phương trình hóa học

Bài tập 1: Thiết lập phương trình hóa học của các phản ứng sau

a) Al(OH)₃ + H₂SO₄ →  Al₂(SO₄)₃ + H₂O

b) CuO + HNO₃ → Cu(NO₃)₂ + H₂O

c) NaOH + CO₂ → Na₂CO₃ + H₂O

d) KNO₃ → KNO₂ + O₂

e) BaCO₃ + HCl → BaCl₂ + H₂O + CO₂

f) FeCl₃ + KOH → Fe(OH)₃ + KCl

g) Na₂O + H₂O → NaOH

h) Ca(OH)₂ + Na₂CO₃ → CaCO₃ + NaOH

i) Fe₂O₃ + H₂ → Fe + H₂O

k) Mg(OH)₂ + HCl → MgCl₂ + H₂O

m) FeI₃ → FeI₂ + I₂

l) AgNO₃ + K3PO₄ → Ag₃PO₄ + KNO₃

o) SO₂ + Ba(OH)₂ → BaSO₃ + H₂O

Bài tập 2: Thiết lập các phương trình hóa học dưới đây theo phương pháp đại số

a) S + 2H₂SO₄ → 3SO₂ + 2H₂O

b) K₂SO₃ + HCl → KCl + H₂O + CO₂

c) Na₂O₂ + H₂O → NaCl + H₂O + CO₂

d) I₂ + NaOH → NaI + NaIO₃ + H₂O

e) CH₄ + O₂ → CO₂ + H₂O

f) F₂ + NaOH → NaF + OF₂ + H₂O

g) C₂H₅OH + O₂ → CH₃COOH + H₂O

h) Fe₃O₄ + HNO₃ → Fe(NO₃)₃ + NO + H₂O

Đáp án 

Bài tập 1

a) 2Al(OH)₃ + 3H₂SO₄ → Al₂(SO₄)₃ + 6H₂O

b) CuO + 2HNO₃ → Cu(NO₃)₂ + H₂O

c) 2NaOH + CO₂ → Na₂CO₃ + H₂O

d) KNO₃ → KNO₂ + O₂

e) BaCO₃ + 2HCl → BaCl₂ + H₂O + CO₂

f) FeCl₃ + KOH → Fe(OH)₃ + KCl

g) Na₂O + H₂O → 2NaOH

h) Ca(OH)₂ + Na₂CO₃ → CaCO₃ + 2NaOH

i) Fe₂O₃ + 3H₂ → 2Fe + 3H₂O

k) Mg(OH)₂ + HCl → MgCl₂ + H₂O

m) 2FeI₃ → 2FeI₂ + I₂

l) AgNO₃ + K₃PO₄ → Ag₃PO₄ + KNO₃

o) SO₂ + Ba(OH)₂ → BaSO₃ + H₂O

Bài tập 2

a) S + 2H₂SO₄ → 3SO₂ + 2H₂O

b) K₂SO₃ +2HCl → 2KCl + H₂O + CO₂

c) 2Na₂O₂ +2H₂O → 4NaOH + O₂

d) 3I₂ +6NaOH → 5NaI + NaIO₃ + 3H₂O

e) CH₄ + 2O₂ → CO₂ + 2H₂O

f) 2F₂ +2NaOH → 2NaF + OF₂ + H₂O

g) C₂H₅OH + O₂ → CH₃COOH + H₂O

h) 3Fe₃O₄ + 28HNO₃ → 9Fe(NO₃)₃ + NO + 14H₂O

.................................

Trên đây VnDoc đã gửi tới bạn đọc Cách lập phương trình hóa học cũng như cách cân bằng một phương trình hóa học theo 2 cách. Các bạn học sinh có thể vận dụng linh loạt 2 cách trên để cân bằng phương trình sao cho nhanh và chính xác nhất.

Để có kết quả học tập tốt và hiệu quả hơn, VnDoc xin giới thiệu tới các bạn học sinh tài liệu Chuyên đề bài tập Toán 8, Giải SBT Vật Lí 8, Lý thuyết Sinh học 8, Chuyên đề Hóa học 8. Tài liệu học tập lớp 8 mà VnDoc tổng hợp biên soạn và đăng tải.