Đọc hiểu bài Bàn giao - Vũ Quần Phương
Chúng tôi xin giới thiệu bài Đọc hiểu bài Bàn giao - Vũ Quần Phương chi tiết giúp học sinh dễ dàng tham khảo để chuẩn bị tốt cho kiểm tra sắp tới trong chương trình học Ngữ văn 9.
Đọc hiểu bài Bàn giao - Vũ Quần Phương
Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:
BÀN GIAO
Rồi ông sẽ bàn giao cho cháu
Bàn giao gió heo may
Bàn giao góc phố
Có mùi ngô nướng bay
Ông sẽ chẳng bàn giao những tháng ngày vất vả
Sương muối đêm bay lạnh mặt người
Đất rung chuyển, xóm làng loạn lạc
Ngọn đèn mờ, mưa bụi rơi
Ông bàn giao tháng giêng hương bưởi
Có mùa xuân xanh dưới chân giày
Bàn giao những mặt người đẫm nắng
Đẫm yêu thương trên trái đất này
Ông chỉ bàn giao một chút buồn
Ngậm ngùi một chút, chút cô đơn
Câu thơ (1)vững gót làm người ấy
Ông cũng bàn giao cho cháu luôn.
(Theo Vũ Quần Phương, Văn nghệ quân đội Xuân Giáp Ngọ 2014, tr.86)
Chú thích:
(1) Câu thơ Cắn răng mà chịu thiệt, vững gót để làm người.
(2) Vũ Quần Phương (sinh năm 1940) tên thật là Vũ Ngọc Chúc, quê cha ở Nam Định nhưng ông hầu như sinh sống và gắn bó cả đời với mảnh đất Hà Nội quê mẹ. Ông là một bác sĩ nhưng yêu thích văn chương, ông sáng tác thơ và viết phê bình văn học. Thơ ông giản dị, sâu sắc mà hóm hỉnh, khoa học, suy tưởng mà ăm ắp trữ tình.
Câu 1. Xác định thể thơ và phương thức biểu đạt chính của văn bản? Nhân vật trữ tình trong bài thơ là ai?
Phương pháp giải
Dựa vào đặc trưng thể loại
Lời giải chi tiết
- Thể thơ: tự do
- PTBĐ chính: biểu cảm
- Nhân vật trữ tình:
Câu 2. Trong bài thơ, nhân vật người ông sẽ bàn giao cho cháu những thứ gì?
Phương pháp giải
Xem các chi tiết mà người ông “sẽ bàn giao” trong bài thơ.
Lời giải chi tiết
Người ông bàn giao cho cháu:
- Gió heo may, góc phố, mùi ngô nướng bay.
- Tháng giêng hương bưởi, mùa xuân xanh dưới chân giày.
- Những mặt người đẫm nắng, đẫm yêu thương trên trái đất.
- Một chút buồn, chút ngậm ngùi, chút cô đơn.
- Câu thơ “vững gót làm người” – dạy cháu cách sống, cách làm người.
Câu 3. Ở khổ thơ thứ hai, có những thứ mà người ông chẳng bàn giao cho cháu. Theo em, vì sao người ông lại không muốn bàn giao cho cháu những thứ đó?
Phương pháp giải
Xem các chi tiết được nói đến ở khổ thơ thứ hai.
Lời giải chi tiết
- Những tháng ngày vất vả, sương muối, đất rung, xóm làng loạn lạc, ngọn đèn mờ, mưa bụi rơi – ông không bàn giao.
- Lý do: Ông không muốn truyền cho cháu những gian khổ, đau thương, lo toan, mà muốn bảo vệ cháu khỏi những thử thách, để cháu tập trung nhận những điều tốt đẹp và quý giá từ cuộc sống.
Câu 4. Hãy chỉ ra và phân tích tác dụng của biện pháp điệp ngữ được sử dụng trong bài thơ?
Phương pháp giải
Xác định từ/ cụm từ lặp đi lặp lại, phân tích hiệu quả nhấn mạnh và cảm xúc.
Lời giải chi tiết
- Biện pháp điệp ngữ: Lặp lại cụm từ “bàn giao” nhiều lần.
- Tác dụng: Nhấn mạnh hành động chuyển giao từ thế hệ trước sang thế hệ sau; thể hiện tình cảm yêu thương, trân trọng và mong muốn truyền đạt những giá trị tinh thần, kỷ niệm đẹp, kinh nghiệm sống; tạo nhịp điệu nhẹ nhàng, gần gũi, ấm áp cho bài thơ.
Câu 5. Chúng ta hôm nay đã nhận bàn giao từ thế hệ cha ông đi trước rất nhiều điều quý giá, thiêng liêng. Theo em, chúng ta cần có thái độ gì trước những điều được bàn giao ấy?
Phương pháp giải
- Liệt kê những thái độ cần thiết khi tiếp nhận di sản của cha ông.
- Nêu rõ trách nhiệm của bản thân và thế hệ trẻ.
Lời giải chi tiết
Thái độ cần có:
- Biết ơn những gì thế hệ cha ông đã để lại.
- Trân trọng, tự hào về những giá trị được bàn giao.
- Có ý thức gìn giữ, bảo vệ những di sản ấy.
- Phát huy những giá trị đã tiếp nhận để trao lại cho thế hệ mai sau.
