Đọc hiểu bài Trưa vắng - Hồ Dzếnh
VnDoc xin giới thiệu bài Đọc hiểu bài Trưa vắng - Hồ Dzếnh chi tiết giúp học sinh dễ dàng tham khảo để chuẩn bị tốt cho kiểm tra sắp tới trong chương trình học Ngữ văn 9.
Đọc hiểu bài Trưa vắng - Hồ Dzếnh
Đọc văn bản sau và trả lời các câu hỏi:
TRƯA VẮNG
Hồn tôi đấy: căn trường nho nhỏ
Nước vôi xanh, bờ cỏ tươi non
Lâu rồi, còn thoảng mùi thơm
Chân đi nghe động tới hồn ngây thơ
Sâu rộng quá những giờ vui trước
Nhịp cười say trên nước chưa trôi
Trưa hè thường thấy hai tôi*
Ném đầu chim chích, bắt đuôi chuồn chuồn
Ðời đẹp quá, tôi buồn sao kịp?
Trang sách đầu chép hết giây mơ
Ngả mình trên bóng nhung tơ
Tôi nguyền: Sau lớn làm thơ suốt đời!
Cỏ mấy bận xanh rồi lại tạ
Gió lùa thu trong lá bao lần…
Bạn trường những bóng phù vân
Xót thương mái tóc nay dần hết xanh.
Hồn xưa dậy: chim cành động nắng
Lá reo trên hồ lặng lờ trong
Trưa im im đến não nùng
Tôi ngờ trống học trong lòng trưa vắng...
(Hồ Dzếnh, Quê ngoại, NXB Hội nhà văn, Hà Nội, 1996, tr. 62-63)
Câu 1. Xác định nhân vật trữ tình trong văn bản.
Phương pháp giải
Đọc và xác định nhân vật trữ tình xuyên suốt văn bản
Lời giải chi tiết
Nhân vật trữ tình: nhân vật tôi/ người học trò khi đã trưởng thành, rời xa mái trường.
Câu 2. Tâm trạng của nhân vật trữ tình được khắc họa vào thời gian và không gian nghệ thuật nào?
Phương pháp giải
Dựa vào ngữ cảnh để xác định không gian, thời gian
Lời giải chi tiết
- Thời gian nghệ thuật: Buổi trưa
- Không gian nghệ thuật: Ngôi trường
Câu 3. Em hiểu như thế nào về hai câu thơ sau?
“Bạn trường những bóng phù vân
Xót thương mái tóc nay dần hết xanh.”
Phương pháp giải
Đọc kĩ và xác định nội dung chính của hai câu thơ
Lời giải chi tiết
Hiểu hai câu thơ như sau:
“Bạn trường những bóng phù vân
Xót thương mái tóc nay dần hết xanh.”
- Bạn trường những bóng phù vân: bạn bè cùng trường năm xưa giờ như bóng mây trôi, mỗi người mỗi ngả;
- Xót thương mái tóc nay dần hết xanh: bản thân nhà thơ cũng đã bạc mái đầu.
=> Hai câu thơ là nỗi niềm tâm sự của một con người khi đã đi qua tuổi học trò, nhớ về kỉ niệm với bạn bè, kỉ niệm khi còn đầu xanh tuổi trẻ. Qua đó bộc lộ sự hoài niệm, tiếc nuối, xót xa của tác giả khi nghĩ về tuổi học trò.
Qua đó, gợi nhắc chúng ta biết trân trọng tuổi học trò, trân quý tình bạn hữu,…
Câu 4. Nhận xét về vẻ đẹp tâm hồn của nhân vật trữ tình qua văn bản.
Phương pháp giải
Xác định được vẻ đẹp tâm hồn nhân vật và nêu nhận xét
Lời giải chi tiết
- Nhân vật trữ tình là tác giả/ người học trò khi đã trưởng thành, rời xa mái trường. Vẻ đẹp tâm hồn của nhân vật trữ tình thể hiện qua nỗi niềm hoài niệm về tuổi ấu thơ, thủa cắp sách tới trường
- Nhận xét về vẻ đẹp tâm hồn của nhân vật trữ tình:
+ Đó là tâm hồn đẹp, luôn trân trọng và nhớ nhung về những hoài niệm thủa ấu thơ, những kí ức đẹp đẽ, yêu quý và gắn bó với trường lớp, bạn bè; một tâm hồn yêu đời, giàu mộng mơ.
+ Nhân vật trữ tình giúp lan tỏa đến người đọc thông điệp về sự trân trọng những giây phút mình đã và đang sống, trân trọng những kỉ niệm của tuổi ấu thơ,...
Câu 5. Tuổi thơ, đặc biệt là tuổi học trò luôn là miền kí ức tươi đẹp nhất trong cuộc đời mỗi con người. Qua bài thơ, anh/chị bồi đắp thêm những tình cảm, thái độ, hành động gì đối với tuổi học trò của chính mình?
Phương pháp giải
Liên hệ thực tế
Gợi ý:
- Biết quý trọng những năm tháng tuổi học trò;
- Quý trọng tình bạn bè cùng học chung mái trường;
- Yêu quý, gắn bó với mái trường;
- Cố gắng học tập tốt;
- Cố gắng lưu giữ những kỉ niệm đẹp đẽ tuổi học trò dưới mái trường thân yêu;
…
Lời giải chi tiết
Qua bài thơ Trưa vắng, em nhận ra mình cần biết quý trọng những năm tháng tuổi học trò hồn nhiên, trong sáng. Em sẽ trân trọng tình bạn bè cùng học chung mái trường, cùng chia sẻ buồn vui và kỷ niệm đẹp. Đồng thời, em cũng thêm yêu quý, gắn bó với mái trường – nơi nuôi dưỡng bao ước mơ và kỷ niệm. Em sẽ cố gắng học tập thật tốt để xứng đáng với tuổi trẻ và công lao thầy cô. Bên cạnh đó, em cũng sẽ lưu giữ những kỷ niệm đáng nhớ để mai này khi nhìn lại có thể mỉm cười hạnh phúc về quãng thời gian đẹp nhất đời người.
