Đọc hiểu bài Khói bếp chiều ba mươi - Nguyễn Trọng Hoàn
Đọc hiểu bài Khói bếp chiều ba mươi - Nguyễn Trọng Hoàn chi tiết giúp học sinh dễ dàng tham khảo để chuẩn bị tốt cho kiểm tra sắp tới trong chương trình học Ngữ văn 9.
Đọc hiểu bài Khói bếp chiều ba mươi - Nguyễn Trọng Hoàn
Đọc văn bản:
KHÓI BẾP CHIỀU BA MƯƠI
(Nguyễn Trọng Hoàn)
Con đi xa vẫn nhớ nao lòng
Khói bếp nồng thơm mái rạ
Chiều ba mươi quây quần bên bếp
Nồi bánh chưng nghi ngút trước giao thừa
Ba mươi này mẹ gói bánh chưng chưa
Mâm cỗ tất niên hương toả ấm
Ba mươi này mẹ vào ra trông ngóng
Khói bếp xanh quấn quyện trước hiên nhà
Ba mươi này mẹ biết đứa con xa
Lòng canh cánh nhớ quê biết mấy
Khói bếp của chiều xưa thức dậy
Thuở ấu thơ vĩnh viễn đã qua rồi
Khói bếp chiều phơ phất ba mươi
Cứ ám ảnh và thiêng liêng gợi nhớ
Vòng tay mẹ …và chúng con bé nhỏ
Mà tháng năm vời vợi khôn nguôi
Quê hương và dáng mẹ
Khói bếp, chiều ba mươi…
(Theo Tạp chí Văn học tuổi trẻ, số 12, năm 2019, trang 35)
Câu 1. Xác định nhân vật trữ tình trong văn bản.
Phương pháp giải
Đọc kĩ văn bản và xác định nhân vạt trữ tình
Lời giải chi tiết
Nhân vật trữ tình trong văn bản là người con xa quê – chính là “tôi”. Qua giọng nói trữ tình, nhân vật vừa thể hiện nỗi nhớ da diết về quê hương, về hình ảnh ấm áp của mái nhà, của khói bếp và vòng tay mẹ, qua đó gửi gắm những tâm tư, cảm xúc khó phai mờ.
Câu 2. Chỉ ra từ láy được sử dụng trong khổ thơ thứ nhất.
Phương pháp giải
Vận dụng kiến thức về từ láy
Lời giải chi tiết
Từ láy được sử dụng trong khổ thơ thứ nhất là “quây quần”.
Câu 3. Hình ảnh “khói bếp chiều ba mươi” trong văn bản có ý nghĩa gì?
Phương pháp giải
Dựa vào ngữ cảnh để xác định ý nghĩa
Lời giải chi tiết
Hình ảnh “khói bếp chiều ba mươi” mang ý nghĩa biểu tượng cho quê hương, cho tình mẫu tử thiêng liêng. Nó gợi nhớ về những kỷ niệm ấm áp thời thơ ấu, khi cả gia đình quây quần bên bếp, cùng nhau đón giao thừa, cùng chia sẻ niềm vui và sự ấm áp của mâm cơm gia đình. Hình ảnh ấy khiến người con, dù đang xa xứ, vẫn luôn trân trọng và nhớ nhung nguồn cội, nơi chứa đựng tình yêu thương chân thành của mẹ và của gia đình.
Câu 4. Chỉ ra và nêu tác dụng của 1 phép tu từ trong khổ thơ thứ hai.
Phương pháp giải
Vận dụng kiến thức về các biện pháp tu từ
Lời giải chi tiết
Trong khổ thơ thứ hai, ta có câu:
“Khói bếp xanh quấn quyện trước hiên nhà”
Phép tu từ được sử dụng ở đây là nhân hoá.
– Tác dụng:
+ Làm câu thơ trở nên sinh động, giàu hình ảnh, tăng sức gợi hình gợi cảm cho sự diễn đạt.
+ Việc nhân hoá khói bếp khiến hình ảnh ấy trở nên sống động, gần gũi như có thể ôm ấp hiên nhà. Điều này càng làm nổi bật sự gắn bó, ấm áp và thiêng liêng của không gian gia đình, từ đó gợi nhắc người đọc về những kỷ niệm khó phai của tuổi thơ và tình mẫu tử.
+ Qua đó, tác giả đã thể hiện sự trân trọng đối với kỉ niệm tuổi thơ và tình mẫu tử.
Câu 5. Từ nỗi lòng của nhân vật trữ tình trong bài thơ, em rút ra thông điệp ý nghĩa gì cho bản thân?
Phương pháp giải
Từ nội dung rút ra thông điệp phù hợp
Lời giải chi tiết
Từ nỗi lòng của nhân vật trữ tình, em rút ra thông điệp rằng dù cuộc sống có đưa ta đi xa đến đâu, tình cảm gia đình, quê hương và tình mẫu tử vẫn luôn là nguồn động viên, là nơi ta tìm về để được che chở và tiếp thêm sức mạnh. Em nhận ra rằng việc giữ gìn và trân trọng những kỷ niệm, những giá trị tình cảm thiêng liêng đó là điều vô cùng quý báu, giúp chúng ta sống trọn vẹn và ý nghĩa hơn trong cuộc đời.
