Đọc hiểu Bài học đi câu - Tạ Duy Anh
Đọc hiểu bài Bài học đi câu - Tạ Duy Anh chi tiết giúp học sinh dễ dàng tham khảo để chuẩn bị tốt cho kiểm tra sắp tới trong chương trình học Ngữ văn 9.
Đọc hiểu Bài học đi câu - Tạ Duy Anh
Đọc ngữ liệu dưới đây:
BÀI HỌC ĐI CÂU
Ông nội vẫn im lìm như một tảng đá nghìn vạn tuổi. Trong khi tôi nóng lòng muốn sổ lồng thì ông vẫn cặm cụi với nào lưỡi, nào cước, nào mồi... rồi xem sao, nếm gió để quyết định hôm sau đi về hướng nào, mang loại cần gì.
Ông nội tôi là nghệ nhân câu cá. Từ bé tôi đã thấy ông gắn với chiếc cần câu. Vẻ im lặng bí ẩn của ông vừa an nhàn, vừa có cái gì đó giống như sự cam phận.
Không khỏi có lúc tôi thầm nghĩ: Làm đấng nam nhi mà chỉ quanh quẩn như ông nội thì kể cũng chán. Chính ông nội khiến tôi luôn mơ về biển cả. Nơi ấy chẳng có bến bờ, mới thực sự là nơi vẫy vùng thỏa chí. Tôi cũng sẽ theo nghề câu như ông nội nhưng mà tôi câu cá kình.
Thế là hằng đêm biển theo tôi vào giấc ngủ. Tiếng gào hú của sóng làm tôi cồn cào hướng mắt về phía chân trời.
Ông nội vẫn im lìm như một tảng đá nghìn vạn tuổi. Trong khi tôi nóng lòng muốn sổ lồng thì ông vẫn cặm cụi với nào lưỡi, nào cước, nào mồi... rồi xem sao, nếm gió để quyết định hôm sau đi về hướng nào, mang loại cần gì. Riêng về chuyện đó thì tôi phục ông tôi sát đất.
Một hôm tôi quyết định thử đi câu cùng với ông. Tôi vác theo chiếc sào to tướng dùng làm cần. Tôi móc con giun béo nhẫy làm mồi. Tôi cũng thả lưỡi xuống nhưng tâm trí chẳng tập trung nổi vào chiếc phao cứ lì lợm đứng im. Thật là tẻ nhạt và tù túng. Cuối buổi tôi dứt cước ném đi, dùng cần khua ầm ỹ xuống nước.
Hôm sau tôi xin ông để tôi được ra đi. Ông vẫn im lặng nhìn tôi, không tỏ ra bực tức hay vui mừng. Hình như ông rất muốn thở dài.
- Đi để thử sức thì cũng tốt - Ông chỉ bảo có vậy.
Tôi ra biển như mơ ước suốt thời bé. Tôi bỏ theo một tàu đánh cá với hy vọng sẽ bắt được cá kình. Trước mặt tôi giờ đây chỉ có đường chân trời. Nhưng chỉ được một thời gian tôi mới vỡ lẽ ra rằng không có gì chán cho bằng cứ lênh đênh trên biển. Tôi cồn cào nhớ đất liền, trong khi cá kình vẫn mất hút. Không ai, ngay cả tôi, ngờ được lại có ngày tôi tơi tả như một kẻ thất trận. Ông tôi vẫn không mừng, không buồn, tựa như việc tôi ra đi hay trở về chẳng khiến ông bận tâm, chỉ hỏi:
- Cháu về rồi à?
- Cháu về để theo nghề của ông.
Ông tôi bắt đầu truyền nghề cho tôi. Ông cho tôi một chiếc cần đủ cước, lưỡi nhưng không có mồi. Ông bảo cứ thả xuống câu, mắt không được rời phao. Tôi làm theo ông, thoạt đầu ruột gan như có lửa cháy.
Ông bảo không được nóng vội. Rồi tôi ngồi qua một tuần, chỉ muốn phát điên. Bài học nhập môn gì mà cay nghiệt thế. Rồi tôi cũng qua được một tháng, lòng gan đã dịu lại. Qua hai tháng, cảnh vật trở nên hiền hòa, mặt nước thôi nghiêng ngả. Qua ba tháng thì tôi không còn thấy cả chiếc cần câu đâu nữa. Bấy giờ ông tôi mới bảo:
- Giờ thì cháu có thể đi câu cá kình được rồi.
Tôi giật mình, mồ hôi túa ra. Tôi lại đi ra biển. Quả như ông nói biển không hề có sóng.
(Tạ Duy Anh)
Câu 1. Truyện được kể ở ngôi thứ mấy?
Phương pháp giải
Chú ý lời của người kể chuyện
Lời giải chi tiết
Ngôi thứ nhất
Câu 2. Chỉ ra mối quan Về nghĩa giữa các vế của câu văn: “Tôi cũng sẽ theo nghề câu như ông nội nhưng mà tôi câu cá kình”.
Phương pháp giải
Đọc kĩ văn bản và chỉ ra mối quan hệ về nghĩa giữa các vế
Lời giải chi tiết
- Quan hệ: đối lập/ tương phản.
- Vế đầu thể hiện sự tiếp nối truyền thống ><Vế sau thể hiện ước mơ vượt ra ngoài khuôn khổ, khát vọng lớn lao.
Câu 3. Chỉ ra hình thức ngôn ngữ của lời thoại in đậm dưới đây: Ông tôi vẫn không mừng, không buồn, tựa như việc tôi ra đi hay trở về chẳng khiến ông bận tâm, chỉ hỏi: - Cháu về rồi à? - Cháu về để theo nghề của ông.
Phương pháp giải
Đọc kĩ văn bản
Lời giải chi tiết
Ngôn ngữ sinh hoạt ⇒ dạng đối thoại thường ngày giữa ông cháu, mang tính tự nhiên, thân mật, đời thường
Câu 4. Phân tích tác dụng biện pháp tu từ trong câu văn sau: “Ông nội vẫn im làm như một tảng đá nghìn vạn tuổi.”
Phương pháp giải
Vận dụng kiến thức đã học về biện pháp so sánh
Lời giải chi tiết
Biện pháp tu từ so sánh làm nổi bật tính cách điềm tĩnh, kiên định và giàu trải nghiệm của người ông. Gợi sự kính trọng và cảm giác huyền bí mà nhân vật “tôi” dành cho ông.
Câu 5. Thử đi câu cùng với ông, nhân vật “tôi” “thả lưỡi xuống nhưng tâm trí chẳng tập trung nổi vào chiếc phao cứ lì lợm đứng im”, cảm thấy “tẻ nhạt và tù túng” để rồi cuối buổi “dứt cước ném đi, dùng cần khua ầm ĩ xuống nước”. Điều này cho thấy tính cách nào của nhân vật?
Phương pháp giải
Chú ý các chi tiết về nhân vật
Lời giải chi tiết
Tính cách hơi nóng vội, thiếu kiên nhẫn, bồng bột và chưa thấu hiểu sâu sắc ý nghĩa của việc đi câu cũng như cuộc sống.
Câu 6. Từ “bài học đi câu” mà người ông đã dạy cho nhân vật “tôi”, em có thể rút ra cho bản thân mình những bài học nào trong cuộc sống?
Phương pháp giải
Từ nội dung rút ra bài học phù hợp
Lời giải chi tiết
Bài học: Để chạm tới thành công trong cuộc sống, mỗi người cần trải qua quá trình rèn luyện bền bỉ, tích lũy trải nghiệm và học hỏi từ những lần vấp ngã. Quan trọng hơn, đó là phải giữ vững sự kiên trì, nhẫn nại và biết làm chủ cảm xúc của chính mình.
