Đọc hiểu bài Ngoại ơi - Nguyễn Quang Thiều
Với nội dung bài Đọc hiểu bài Ngoại ơi - Nguyễn Quang Thiều chi tiết giúp học sinh dễ dàng tham khảo để chuẩn bị tốt cho kiểm tra sắp tới trong chương trình học Ngữ văn 9.
Đọc hiểu bài Ngoại ơi - Nguyễn Quang Thiều
Đọc bài thơ sau:
NGOẠI ƠI!
(Nguyễn Quang Thiều)
Con về thăm ngoại, ngoại ơi!
Làng xưa chiều vắng nắng trong mưa.
Con đò gạt sóng về bến lở
Lưa thưa tu hú gọi cuối mùa.
Con tuổi hai lăm nỗi nhớ lên mười
Đâu bóng ngoại chiều mưa xuống bến
Gọi đò tiếng ngoại giục sang bên
Ngoại lọm cọm thăm con
Cái mối buộc khăn vuông giấu bao thứ lạ
Con mở ra vui suốt tuổi thơ mình.
Chiều nay con về mưa thưa mái tóc
Năm tháng xa quê đêm mơ tiếng ngoại
Tất tưởi tìm con trong ráng trời mỡ gà
Chiều nay
Ngoại không còn nữa ngồi bộc cửa
Nhổ sợi tóc xanh cuối cùng sót lại
Thắt thành chiếc thòng lọng
Cho con buộc cành tre đi bắt chuồn chuồn
Mưa chiều nay như hoa cau rơi
Con đứng khóc trước sân nhà
Thương đời ngoại
Mấy gốc cau và một giàn trầu quế
Chân ngoại vui với Chợ Tía, Chợ Đình
Đêm về
Ngoại thắp đèn dầu để đếm tiền xu
Mắt ngoại mờ đếm lần nào cũng lẫn
Suốt đêm ấy ngoại nằm không ngủ được
Thương người mua đã trả tiền thừa
Chiều nay con về sao ngoại chẳng chờ con
Tay ngoại giấu sau lưng còng trải ổi
Bọc cau ngoại phơi vẫn treo trên gác bếp
Ngoại lo ngày con về không đúng vụ cau tươi
Ngoại ơi!
Suốt đời ngoại ở với làng
Nhưng máu xương người gửi nhiều miền đất nước
Bao cháu con đi đánh giặc không về
Đời ngoại như đời cau mọc thăng
Chỉ sinh ra trải phúc cho người.
(Theo https://www.thivien.net)
Câu 1. Xác định nhân vật trữ tình trong văn bản trên.
Phương pháp giải
Đọc và xác định nhân vật trữ tình xuyên suốt văn bản
Lời giải chi tiết
Nhân vật trữ tình: người cháu
Câu 2. Chỉ ra những kỉ niệm về bà mà con vẫn nhớ khi lên mười trong khổ thơ (2). Qua những kỉ niệm đó, nhân vật con đã thể hiện tình cảm gì với bà ngoại?
Phương pháp giải
Đọc và xác định những hình ảnh miêu tả kỉ niệm về bà
Lời giải chi tiết
- Những kỉ niệm:
+ Hình ảnh ngoại chiều mưa xuống bến, gọi đò giục sang bên để thăm con.
+ Cái mối buộc khăn vuông giấu bao thứ lạ – món quà giản dị, chứa đựng tình thương của bà dành cho cháu.
+ Con mở ra vui suốt tuổi thơ mình – kỉ niệm tuổi thơ hạnh phúc bên bà.
- Tình cảm của nhân vật con: tình yêu thương, lòng biết ơn và nỗi nhớ sâu sắc của người cháu dành cho người bà hiền hậu, tảo tần, luôn quan tâm, chăm chút cho cháu bằng tình cảm chân thành, giản dị.
Câu 3. Trình bày cách hiểu của anh/chị về nội dung của hai dòng thơ sau:
Suốt đời ngoại ở với làng
Nhưng máu xương người gửi nhiều miền đất nước
Phương pháp giải
Dựa vào ngữ cảnh để xác định
Lời giải chi tiết
- Hai dòng thơ gợi lên hình ảnh người bà gắn bó cả đời với làng quê, sống cuộc đời bình dị, khiêm nhường.
- Tuy không trực tiếp ra chiến trường, nhưng “máu xương người gửi nhiều miền đất nước” thể hiện sự hi sinh thầm lặng: bà đã tiễn con cháu ra trận, cống hiến máu xương của gia đình cho Tổ quốc.
=> Hai câu thơ ca ngợi đức hi sinh, tấm lòng yêu nước và sự cống hiến âm thầm của người phụ nữ Việt Nam
Câu 4. Chỉ ra và nêu hiệu quả nghệ thuật của 1 biện pháp tu từ trong hai câu thơ sau:
Đời ngoại như đời cau mọc thẳng
Chỉ sinh ra trái phúc cho người
Phương pháp giải
Vận dụng kiến thức về biện pháp so sánh
Lời giải chi tiết
- So sánh: “đời ngoại” với “đời cau mọc thẳng”
- Tác dụng: Hình ảnh cây cau mọc thẳng gợi sự ngay thẳng, thanh cao, hiền hậu. So sánh này làm nổi bật đức hi sinh, sự trong sáng, nhân hậu, vị tha của người bà – suốt đời sống giản dị, hướng thiện, chỉ biết trao tặng niềm vui, hạnh phúc cho người khác mà không nghĩ đến bản thân.
Câu 5. Từ hình ảnh người bà trong đoạn trích, anh/chị hãy nêu suy nghĩ về hình ảnh người phụ nữ Việt Nam trong thời chiến tranh.
Phương pháp giải
Liên hệ hình ảnh người bà để khái quát phẩm chất người phụ nữ Việt Nam.
Lời giải chi tiết
Hình ảnh người bà trong bài thơ là biểu tượng cho người phụ nữ Việt Nam trong thời chiến – những con người giàu đức hi sinh, nhân hậu, đảm đang và gắn bó sâu nặng với quê hương, gia đình. Họ âm thầm cống hiến, hy sinh hạnh phúc riêng để chờ đợi, nuôi nấng, tiễn đưa chồng con ra trận, góp phần vào thắng lợi chung của dân tộc. Qua đó, ta càng thêm trân trọng, biết ơn những người phụ nữ Việt Nam – những bông hoa thầm lặng tỏa hương trong cuộc đời, góp phần làm nên sức mạnh bền bỉ của dân tộc trong chiến tranh và cả thời bình.
