Đọc hiểu bài Nhớ mẹ năm lụt - Huy Cận
VnDoc xin giới thiệu bài Đọc hiểu bài Nhớ mẹ năm lụt - Huy Cận chi tiết giúp học sinh dễ dàng tham khảo để chuẩn bị tốt cho kiểm tra sắp tới trong chương trình học Ngữ văn 9.
Đọc hiểu bài Nhớ mẹ năm lụt - Huy Cận
Đọc văn bản dưới đây và trả lời các câu hỏi:
Năm ấy lụt to tận mái nhà
Mẹ con lên chạn – Bố đi xa
Bốn bề nước réo, nghe ghê lạnh
Tay mẹ trùm con, tựa mẹ già.
Mẹ cắn bầm môi cho khỏi khóc
Thương con lúc ấy biết gì hơn?
Nước mà cao nữa không bè thúng
Nếu chết trời ơi! Ôm lấy con.
Gọi với láng giềng, lời mẹ dặn
“Xảy chi cứu giúp lấy con tôi!”
Tiếng dờn giữa nước mênh mông trắng
Đáp lại từ xa một tiếng “ời”
Nước, nước… lạnh tê như số phận
Lắt lay còn ngọn mấy hàng cau
Nhưng mà mẹ thức ngồi canh chạn
Mắt mẹ trừng sâu hơn nước sâu.
(Trích “Nhớ mẹ năm lụt” – Huy Cận)
Câu 1. Xác định thể thơ được sử dụng trong văn bản.
Phương pháp giải
Dựa vào đặc trưng thể loại
Lời giải chi tiết
Thể thơ 7 chữ
Câu 2. Trong nỗi nhớ xa xăm của nhân vật trữ tình, hình ảnh nào làm cho tâm hồn tác giả da diết nhớ?
Phương pháp giải
Đọc – hiểu nội dung văn bản, xác định chi tiết hình ảnh gắn với cảm xúc, nỗi nhớ của nhân vật trữ tình
Lời giải chi tiết
Hình ảnh khiến nhân vật trữ tình da diết nhớ chính là hình ảnh người mẹ trong trận lụt năm ấy: mẹ ôm con, che chở, thức trắng ngồi canh chạn, đôi mắt trừng sâu hơn nước sâu.
Câu 3. Tìm những từ ngữ miêu tả tâm trạng lo lắng, bất an của người mẹ vào mùa lụt năm ấy.
Phương pháp giải
Chỉ ra các từ ngữ, chi tiết trong văn bản thể hiện tâm trạng, cảm xúc nhân vật (chú ý những từ gợi lo âu, bất an)
Lời giải chi tiết
Các từ ngữ, chi tiết thể hiện sự lo lắng, bất an:
- “Mẹ cắn bầm môi cho khỏi khóc”
- “Thương con lúc ấy biết gì hơn?”
- “Nếu chết trời ơi! Ôm lấy con”
- “Mắt mẹ trừng sâu hơn nước sâu”
Câu 4. Tìm và phân tích tác dụng của biện pháp tu từ so sánh trong khổ thơ sau:
Năm ấy lụt to tận mái nhà
Bốn bề nước réo, nghe ghê lạnh
Tay mẹ trùm con, tựa mẹ gà.
Mẹ con lên chạn - Bố đi xa
Phương pháp giải
Nhận diện biện pháp tu từ so sánh → Xác định đối tượng so sánh → Phân tích tác dụng biểu đạt ý nghĩa và tình cảm
Lời giải chi tiết
- Biện pháp so sánh: hình ảnh “tay mẹ trùm con” được so sánh với “mẹ già”.
- Tác dụng: Gợi lên sự bao bọc, chở che, tình thương vô bờ bến và cả sự tần tảo, lam lũ của người mẹ. Qua đó làm nổi bật vẻ đẹp hy sinh, giàu tình thương của mẹ trong hiểm nguy.
Câu 5. Bốn dòng thơ sau gợi cho em cảm xúc gì về tình yêu của mẹ dành cho nhân vật trữ tình:
Nước, nước lạnh tế như số phận
Lắt lay còn ngon máy hàng cau
Nhưng mà mẹ thức ngồi cạnh chọn
Mất mẹ trùng sâu hơn nước sâu,
Phương pháp giải
Cảm thụ văn học → Xác định cảm xúc toát lên từ đoạn thơ → Rút ra ý nghĩa, tình cảm (tình yêu thương, sự hy sinh cao cả của mẹ)
Lời giải chi tiết
Đoạn thơ gợi cảm xúc: tình yêu của mẹ thật bao la, vĩ đại và đầy sức mạnh. Trong cảnh nước lũ mênh mông, cái chết cận kề, mẹ vẫn kiên cường thức canh chạn, mắt nhìn con đầy quyết liệt và lo âu. Tình mẹ đã vượt lên trên nỗi sợ hãi, trở thành điểm tựa tinh thần lớn lao, thiêng liêng, sâu thẳm hơn cả dòng nước lũ dữ dội.
